حکومت یمن
آشنایی اجمالی
جنوب عربستان به علت خیر و برکتش، «یمن» نام گرفته است[۱]. این سرزمین از سرسبزترین و با برکت‌ترین مناطق شبه جزیره عربستان، به شمار آمده و از گذشته اقتصادی و اجتماعی بسیار درخشانی، برخوردار بوده است. در گذشته یمن کل جنوب عربستان را شامل می‌‌شد و عمان، حضرموت، مهره، شحر، عدن، صنعا و دیگر بخش‌های یمن را در بر می‌گرفت[۲].[۳]
حاکمان یمن
حبیب بن منتجب
پس از اینکه عثمان کشته شد و مردم مسلمان با امیرالمؤمنین(ع) بیعت کردند، آن حضرت مردی را به نام حبیب بن منتجب ـ که فرماندار و والی در اطراف یمن بود ـ بر ریاستش ابقا کرد و نامه‌ای برای او نوشت. به احتمال زیاد، منطقه مأموریت حبیب بن منتجب، حضرموت یکی از سه ایالت یمن بوده است[۴].
عبیدالله بن عباس بن عبدالمطلب
عبیدالله فرزند عباس بن عبدالمطلب، پسر عموی پیامبر خدا (ص) و حضرت علی (ع) بود. عبیدالله بن عباس از نظر اجتماعی به جود و سخا شهرت داشت[۵]. وی همواره مورد علاقه و اعتماد حضرت امیرالمؤمنین (ع) بود، از این‌رو در صفر سال ۳۶ هجری او را به امارت یمن (صنعاء) برگزید[۶] و در سال ۳۷ هجری به عنوان امیرالحاج به مکه فرستاد. عبیدالله بن عباس در یمن مشغول به خدمت شد تا در سال چهل هجری که بسر بن ارطأه از جانب معاویه به یمن حمله کرد، او به کوفه فرار نمود و در این ماجرا دو فرزند خردسالش به دست بُسر بن ارطأه کشته شدند[۷].
سعید بن نمران همدانی
سعید بن نمران همدانی ناعطی از اصحاب رسول خدا (ص) و از شیعیان مخلص امیرالمؤمنین (ع) بود، او حتی بعد از شهادت آن حضرت، دست از ایمان و اعتقادش برنداشت و همواره در راه ولایت امیرالمؤمنین (ع) ثابت قدم بود[۸]. علی(ع) وی را به عنوان کارگزار در جَنَد از نواحی یمن انتخاب کرد. جند: شهری است در منطقه یمن که فاصله آن با صنعا پنجاه و هشت فرسخ می‌باشد و معمولاً کارگزاران منطقه یمن برای سه ایالت انتخاب می‌شدند: ۱. جند؛ ۲. صنعا؛ ۳. حضرموت. رسول خدا(ص) معاذ بن جبل را به جند فرستاد و او در آنجا مسجدی بنا کرده است[۹].[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ شوقی ضیف، عصر جاهلی، ص۲۶.
- ↑ اصطخری، مسالک و ممالک، ص۱۴.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، وضعیت جغرافیایی و طبیعی، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص۳۷۳.
- ↑ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص۲۱۵-۲۲۳.
- ↑ ر.ک: شرح ابن ابی الحدید، ج۱، ص۳۴۱؛ مروج الذهب، ج۳، ص۱۶۲؛ سفینة البحار، ج۲، ص۱۴۴.
- ↑ تاریخ طبری (هشت جلدی)، ج۳، ص۴۶۲؛ الکامل فی التاریخ، ج۳، ص۱۰۳؛ دینوری، أخبار الطوال، ص۱۴۱.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲، ص۹۵۰-۹۵۱؛ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص۲۲۵ ـ ۲۲۶.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۶۳۱-۶۳۲.
- ↑ معجم البلدان، ج۲، ص۱۶۹.
- ↑ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص۲۲۳ ـ ۲۲۵.