ابوزوائد یمانی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل  = ابوزوائد یمانی | مداخل مرتبط = [[ابوزوائد یمانی در تراجم و رجال]] - [[ابوزوائد یمانی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}

}}

== مقدمه ==

نام وی دانسته نیست، اما گفته شده از اهالی [[مدینه]] بود<ref>ابن اثیر، ج۲، ص۲۱۷؛ مزی، ج۳۵، ص۴۲؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۳۰۵.</ref>. نسبت او را جهنی<ref>ابن عبدالبر، ج۲، ص۵۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۳۴۴.</ref> و شامی<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۳، ص۴۴۸.</ref> نیز گفته‌اند. [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۹.</ref> در [[یمانی]] بودن او تردید کرده و گفته است [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۹۰۳.</ref> و [[ابوموسی]] که نسبت او را یمانی دانسته‌اند، اگر مراد از یمانی، [[سکونت]] او در [[یمن]] است، بیشتر او را ساکن مدینه دانسته‌اند و اگر مراد [[قبایل]] یمن است، این نیز مبتنی است بر اینکه [[قضاعه]] را از [[حمیر]]، و [[جهینه]] را از قضاعه بدانیم. با توجه به اینکه قضاعه از حمیر دانسته شده<ref>ابن حزم، ص۴۴۰؛ کحاله، ج۲، ص۶۰۸.</ref> و جهینه از قضاعه <ref>بخاری، ج۴، ص۳۳۵؛ سمعانی، ج۲، ص۵۱۷؛ کحاله، ج۱، ص۲۶۴.</ref>، می‌توان گفت ابوزوائد [[یمنی]] و ساکن مدینه بوده است. [[دولابی]]<ref>دولابی، ج۱، ص۵۷.</ref>، ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۲، ص۵۱.</ref> و عده‌ای، او را [[صحابی]] دانسته‌اند<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۹؛ ابن حجر، ج۲، ص۳۴۴؛ ذهبی، ج۲، ص۱۶۹؛ مزی، ج۳۵، ص۴۲.</ref>. تمام اطلاعات مربوط به ابوالزوائد برای ذوالزوائد نیز ذکر شده است؛ از این رو، برخی ابوزوائد را همان ذو زوائد <ref>ابن حجر، ج۷، ص۱۳۲.</ref>، و برخی نیز نام صحیح او را ذوالزوائد دانسته‌اند<ref>ابن اثیر، ج۲، ص۲۱۲.</ref>؛ چنانکه ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۲، ص۵۱.</ref>، اطلاعاتی را که دیگر منابع برای ابوالزوائد ذکر کرده‌اند، تنها برای ذوالزوائد آورده و هیچ اشاره‌ای به ابوالزوائد نکرده است. [[طبرانی]]<ref>طبرانی، ج۴، ص۲۳۷.</ref>، ابوزوائد را همان ذوالاصابع فرض کرده، در حالی که ابوزوائد، ساکن مدینه<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۹.</ref>، ولی ذوالأصابع، ساکن [[بیت المقدس]] بود<ref>ابن اثیر، ج۲، ص۲۱۲.</ref>. البته با توجه به اینکه ابوزوائد را شامی نیز گفته‌اند، [[اختلاف]] محل سکونت، موجب تغایر میان ابوزوائد و ذوالاصابع نمی‌شود، اما چون اطلاعات مربوط به هر کدام برای دیگری نیامده است، احتمال یکی بودن آن دو منتفی است. از [[ابوامامة بن سهل]] نقل شده است که نخستین [[نماز]] [[عید قربان]] را مردی از [[صحابه]] به نام ابوزوائد خواند<ref>طبرانی، ج۱، ص۳۰۵؛ ابن ابی شیبه، ج۸، ص۳۲۸؛ ابن حجر، ج۲، ص۳۴۴.</ref>، اما [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۲۰.</ref> در این [[روایت]] تردید کرده و گفته است از [[طریق صحیح]] از [[ام هانی بنت ابی طالب]] نقل شده است که [[رسول خدا]] {{صل}} نخستین نماز عید قربان را [[روز فتح مکه]] - [[یوم]] الفتح - در [[مکه]] خواند. از این رو ممکن است خبر [[ام هانی]] به [[أبوامامه]] نرسیده باشد<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۲۰.</ref>. همچنین گفته شده ابوزوائد در [[حجة الوداع]] از رسول خدا {{صل}} شنید که [[مردم]] را [[امر و نهی]] و به [[نیکی]] سفارش کرد و سپس فرمود: «آیا رسالتم را انجام دادم»<ref>{{متن حدیث|أَلاَ هَلْ بَلَّغْتُ؟....}}؛ ابو داوود، ج۲، ص۲۰؛ طبرانی، ج۲۲، ص۳۵۶؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۰۳.</ref>. باز همو نقل کرده که رسول خدا {{صل}} در حجة الوداع فرمود: «[[عطا]] و [[بخشش]] را مادام که عطا و بخشش است بپذیرید، ولی وقتی [[قریش]] [[پادشاهی]] را ربود و عطا [[رشوه]] شد، آن را نگیرید»<ref>{{متن حدیث| خُذُوا الْعَطَاءِ ما كانَ عَطاءُ فَإِذَا تَجَافَتْ قُرَيْشِ الْمَلِكِ فِيمَا بَيْنَهُمَا وَ صَارَ الْعَطَاءِ رِشْوَةً عَلَى دِينِكُمْ فَلا تَأْخُذُوهُ }}؛ طبرانی، ج۲۲، ص۳۵۶؛ بیهقی، ج۶، ص۳۵۹.</ref><ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوزوائد یمانی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۳۱۲.</ref>