جوامع حدیثی شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[جوامع حدیثی شیعه در علوم حدیث]] - [[جوامع حدیثی شیعه در کلام اسلامی]] - [[جوامع حدیثی شیعه در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = جوامع حدیثی شیعه (پرسش)}}

==دیگر جوامع اولیه==

از آثار مختلفی در [[فقه]] با عنوان جامع از [[علمای شیعه]] یاد شده است که شاید نظر [[شهید ثانی]] در تلخیص کتب اصول<ref>شهید ثانی، الرعایه، ص۶۴.</ref> این آثار بوده است. باید توجه داشت شماری از جوامع با عنوان جامع معرفی نشده‌اند؛ درحالی که ممکن است مجموعه‌ای از اصول و کتب باشند. آثار برخی بزرگان [[شیعه]] به گونه‌ای است که امکان داشتن جامع برای آنان متصور است؛ مانند آثار [[زیاد]] [[فضل بن شاذان]]<ref>شیخ طوسی، فهرست کتب الشیعه و أصولهم، ص۳۶۱.</ref> و دیگران. [[شیوه]] معرفی آثار اینان این مطلب را نشان می‌دهد که مجموعه‌هایی گسترده داشته‌اند مشتمل بر کتاب‌های مختلف [[احکام]]؛ گرچه با عنوان جامع از آنها یاد نشده است؛ مانند [[کتاب]] [[من لا یحضره الفقیه]] [[صدوق]] که شیخ فقط نام آن را ذکر کرده است<ref>شیخ طوسی، فهرست کتب الشیعه و أصولهم، ص۴۴۳.</ref> یا کافی کلینی که در هنگام معرفی آن، کتبی را که کافی بر آن مشتمل است نام برده‌اند<ref>احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، ص۳۷۷؛ شیخ طوسی، فهرست کتب الشیعة و أصولهم، ص۳۹۳.</ref>، ولی عنوان جامع بر آن دو ننهاده‌اند. اکنون به معرفی کسانی می‌پردازیم که برای آنان کتابی با عنوان جامع نام برده‌اند:

#افزون بر این از هر اثری که دارای کتاب‌های [[فقهی]] متعدد باشد، با عنوان جامع یاد می‌شود؛ مانند جامع برقی از [[احمد بن محمد بن خالد]] که به نظر می‌رسد با توجه به [[جامعیت]] [[محاسن]]، از وی به عنوان نویسنده جامع یاد شده است<ref>آقاحسین طباطبایی بروجردی، نهایة التقریر، ج۱، ص۹۴.</ref>. [[قاضی نعمان مصری]] افزون بر جامع [[حلبی]] از چند جامع دیگر یاد کرده که ذکر می‌شود:

#جامع [[غیاث بن ابراهیم]]<ref>قاضی نعمان، الإیضاح (میراث حدیث شیعه، ج۱۰)، ص۱۲۹؛ همان، تحقیق کاظم رحمتی، مقدمه، ص۱۴، ص۸۱.</ref> که ابن شهرآشوب از آن یاد می‌کند<ref>ابن شهر آشوب، معالم العلماء، ص۸۹، ش۶۲۴: {{عربی|له كتاب يسمّى الجامعة}}.</ref>.

#جامع از کتب [[طاهر بن زکریا بن الحسین]]<ref>قاضی نعمان، الإیضاح (میراث حدیث شیعه، ج۱۰)؛ ص۷۱، ۷۸-۷۹ و ۸۴؛ همان، تحقیق کاظم رحمتی، ص۳۴، ۳۹، ۵۰، ۵۳، ۵۶، ۷۲، ۷۵، ۷۸، ۸۵، ۸۸، ۱۵۲، ۱۵۵ و ۱۶۱.</ref>. ابن شهرآشوب آن را نام برده است<ref>ابن شهرآشوب، معالم العلماء، ص۶۱، ش۴۱۸: {{عربی|له كتاب الجامع}}.</ref>.

#ابن ندیم کتابی به نام الجامع و نوادر برای [[ابوجعفر محمد بن احمد اشعری]] یاد کرده است<ref>ابن ندیم، الفهرست، ص۳۱۱.</ref>.

همچنین آثاری مانند جامع العلم [[حسین]] بن [[مخارق]] که ممکن است [[اخبار]] [[فقهی]] باشد<ref>شیخ طوسی، فهرست کتب الشیعة و أصولهم، ص۱۴۸، ش۲۲۸.</ref>. اینها بخشی از آثار [[شیعه]] است که می‌توان از آنها به عنوان [[جوامع]] اولیه یاد کرد و کسانی که آثار متعدد داشته‌اند، ممکن است اثر آنها یک کتاب جامع [[حدیثی]] باشد، گرچه با نام جامع از آن یاد نشده باشد.<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۱۱۹.</ref>

[[رده:جوامع حدیثی شیعه]]