حضرت علی اکبر در معارف و سیره حسینی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = حضرت علی اکبر

همان طوری که ملاحظه می‌کنید جمع ایشان ۳۱ نفر است و عدد ۲۷ به نظر صحیح نیست؛ لذا به نظر می‌آید این تعداد که ابن شهر آشوب نام برده است صحیح و دقیق نباشد.

==[[شخصیت]] خانوادگی حضرت علی اکبر{{ع}}==

[[ابن اثیر]] از رسول خدا{{صل}} نقل می‌‌کند که حضرت فرمود: «در اسلام چهار نفر از [[سادات]] و بزرگانند: [[بشر بن هلال عبدی]]، [[عدی بن حاتم]]، [[سراقة بن مالک مدلج]] و [[عروة بن مسعود ثقفی]]»<ref>{{متن حدیث|أربعة سادة فی الإسلام: بشر بن هلال العبدی، و عدی بن حاتم، و سراقة مالک مدلجی، و عروة بن مسعود الثقفی}}؛ ر.ک: اسدالغابه، ج۱، ص۱۹۱.</ref>؛ [[علی اکبر]]{{ع}} از جانب [[مادر]]، فرزند این [[شخصیت]] بزرگ است.

==سن [[حضرت علی اکبر]]{{ع}} در هنگام [[شهادت]]==

[[بدیهی]] است اگر سن ایشان ۲۵ یا ۲۷ سال بوده از [[امام سجاد]] برادرش چند سالی بزرگ‌تر و اگر هیجده سال بوده چند سالی از امام سجاد{{ع}} کوچک‌تر بوده است. اگر چه این بحث فایده عملی چندانی ندارد اما از نظر [[تاریخی]] و اطلاع رجالی بی‌فایده نیست؛ لذا به اختصار به آن می‌‌پردازیم: علی اکبر از امام سجاد{{ع}} بزرگ‌تر بوده؛ زیرا:

#او به [[لقب]] «اکبر»، یعنی بزرگ‌تر اشتهار داشته و امام سجاد به «أوسط»، یعنی متوسط

#بعضی از بزرگان، مثل مامقانی در تنقیح و [[ابن ادریس]] حلی در خاتمه کتاب سرائر، [[تولد]] علی اکبر را در [[زمان]] خلافت عثمان ذکر کرده‌اند<ref>مامقانی در تنقیح المقال، ج۲، ص۲۸۰ می‌‌نویسد: قتل عثمان در سنه ۳۶ ه.ق واقع شد و شهادت علی اکبر در سنه ۶۱ ه.ق. بنابراین، اگر ولادت علی اکبر آخرین سال خلافت عثمان هم بوده باشد سن علی اکبر در هنگام شهادت ۲۵ سال بوده است.</ref>. این [[تاریخ]] ولادت، [[گواه]] بر این است که علی اکبر از [[امام سجاد]]{{ع}} بزرگ‌تر بوده است. بنابر این، قول اصح آن است که [[علی اکبر]] در [[زمان]] شهادتش در سن ۲۵ یا ۲۷ سال بوده است<ref>برای توضیح بیشتر به تنقیح المقال، ج۲، ص۲۸۰ - ۲۸۱ مراجعه شود.</ref>.

بنا بر نظریه مشهور ـ که وی بزرگ‌تر از امام زین العابدین{{ع}} بوده است ـ و با [[عنایت]] به این که [[امام]] [[زین العابدین]]{{ع}} هنگام [[واقعه عاشورا]]، بیست و سه سال داشته، باید سن [[علی]] اکبر، بیش از این باشد و لذا گزارش‌های مبنی بر «ولادت وی در [[زمان]] [[خلافت عثمان]]» و ۲۵ ساله بودن وی در وقت [[شهادت]]»، درباره سن ایشان، واقع بینانه‌تر به نظر می‌رسد<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۹۱.</ref>.

امام{{ع}} در پاسخ او فرمود: «پسرم، در اثنا راه کمی به خواب رفتم در عالم خواب شخصی را دیدم که سوار بر اسب بود و می‌‌گفت، این [[قوم]] می‌‌روند و أجل هم به سوی آنان در حرکت است، دانستم که خبر [[مرگ]] به ما داده شد».

==علی اکبر{{ع}} عازم میدان و عکس‌العمل [[امام]]{{ع}}==

سپس [[امام]]{{ع}} با صدای بلند به عمر سعد خطاب کرد و فرمود: «ای پسر سعد، ـ وای بر تو ـ چه می‌کنی؟ [[خداوند]]، پیوند خویشاوندیت را قطع کند و هیچ چیزی را بر تو [[مبارک]] نسازد و بر تو کسی را مسلط کند که بعد از من سرت را در بسترت از تن جدا کند چون که رشته [[خویشاوندی]] مرا قطع کردی و [[حرمت]] خویشاوندی مرا با [[رسول خدا]]{{صل}} نادیده پنداشتی»<ref>{{متن حدیث|مَا لَكَ قَطَعَ اللَّهُ رَحِمَكَ وَ لَا بَارَكَ اللَّهُ لَكَ فِي أَمْرِكَ وَ سَلَّطَ عَلَيْكَ‏ مَنْ‏ يَذْبَحُكَ‏ بَعْدِي عَلَى فِرَاشِكَ كَمَا قَطَعْتَ رَحِمِي وَ لَمْ تَحْفَظْ قَرَابَتِي مِنْ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}}}}</ref>. بعد با آواز بلند این [[آیه]] را [[تلاوت]] کرد: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ * ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«خداوند، آدم، نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برتری داد * در حالی که برخی از فرزندزادگان برخی دیگرند و خداوند شنوایی داناست» سوره آل عمران، آیه ۳۳-۳۴.</ref>. استناد امام{{ع}} به این [[آیه شریفه]] حکایت از آن است که فرزندش [[علی اکبر]] دارای [[نژادی]] از [[نژاد]] [[انبیا]] و [[اولیا]] دارد.

==[[علی اکبر]]{{ع}} در میدان [[جنگ]]==

در اینجا بود که [[علی اکبر]] با صدای بلند فریاد زد: «پدرم ای [[حسین]]، [[سلام]] بر تو باد، این جدم [[رسول]] خداست که می‌‌گوید: در آمدنت نزد ما [[شتاب]] کن و در لحظه آخر، فریادی زد و [[جان]] سپرد و از [[دنیا]] راحت شد»<ref>{{متن حدیث|يَا أَبَتَاهْ عَلَيْكَ السَّلَامُ هَذَا جَدِّي رَسُولُ اللَّهِ يُقْرِئُكَ السَّلَامَ وَ يَقُولُ عَجِّلِ الْقَدُومَ عَلَيْنَا وَ شَهَقَ‏ شَهْقَةً فَارَقَ‏ الدُّنْيَا}}مقاتل الطالبیین، ص۷۷؛ بحار الأنوار، ج۴۵، ص۴۵.</ref>.

==[[امام حسین]]{{ع}} بر بالین علی اکبر{{ع}}==

نوای دلنشین و جانسوز علی اکبر{{ع}} به گوش پدر دلسوخته رسید با شتاب بسیار خود را بالین [[جوان]] رسانید. به قول [[سید بن طاووس]] و دیگران: «حسین{{ع}} تا صدای جوانش را شنید بالین او آمد و کنار جنازه‌اش نشست و صورت بر صورتش گذاشت»<ref>{{عربی|فَجَاءَ الْحُسَيْنُ{{ع}} حَتَّى وَقَفَ‏ عَلَيْهِ‏ وَ وَضَعَ‏ خَدَّهُ‏ عَلَى خَدِّهِ}}الملهوف، ص۱۶۷.</ref>.

==[[زینب]] کبری{{ع}} بر بالین [[علی اکبر]]==

با توجه به [[روایات]] ذکر شده، [[قاتل]] علی اکبر{{ع}} جمع زیادی بوده‌اند، اما طبق آنچه در [[زیارت ناحیه مقدسه]] آمده نام [[قاتل]] او را، «[[مرة] بن [[منقذ بن النعمان» و جمعی که با او [[همراهی]] کرده‌اند ذکر می‌‌کند تعبیر [[زیارت]] این است: {{متن حدیث|حَكَمَ اَللَّهُ لَكَ عَلَى قَاتِلِكَ مُرَّةَ بْنِ مُنْقِذِ بْنِ اَلنُّعْمَانِ اَلْعَبْدِيِّ - لَعَنَهُ اَللَّهُ وَ أَخْزَاهُ وَ مَنْ شَرِكَهُ فِي قَتْلِكَ وَ كَانُوا عَلَيْكَ ظَهِيراً وَ أَصْلاَهُمُ اَللَّهُ جَهَنَّمَ وَ سَاءَتْ مَصِيراً}}<ref>زیارت ناحیه مقدسه، بحار الانوار، ج۴۵، ص۶۵.</ref>؛

==بازگشت پُر [[اندوه]] [[امام]]{{ع}} به خیمه‌ها==

آری، [[زیباترین]] عبارات و بیشترین کلمات در [[زیارت ناحیه مقدسه]] خطاب به علی اکبر امام حسین بر است که می‌‌فرماید: {{متن حدیث|اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا أَوَّلَ قَتِيلٍ مِنْ نَسْلِ خَيْرِ سَلِيلٍ مِنْ سُلاَلَةِ إِبْرَاهِيمَ اَلْخَلِيلِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْكَ وَ عَلَى أَبِيكَ إِذْ قَالَ فِيكَ قَتَلَ اَللَّهُ قَوْماً قَتَلُوكَ يَا بُنَيَّ مَا أَجْرَأَهُمْ عَلَى اَلرَّحْمَنِ وَ عَلَى اِنْتِهَاكِ حُرْمَةِ اَلرَّسُولِ عَلَى اَلدُّنْيَا بَعْدَكَ اَلْعَفَا كَأَنِّي بِكَ بَيْنَ يَدَيْهِ مَاثِلاً وَ لِلْكَافِرِينَ قَائِلاً}}؛ {{متن حدیث|أَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ نَحْنُ وَ بَيْتِ اَللَّهِ أَوْلَى بِالنَّبِيِّ أَطْعَنُكُمْ بِالرُّمْحِ حَتَّى يَنْثَنِيَ أَضْرِبُكُمْ بِالسَّيْفِ أَحْمِي عَنْ أَبِي ضَرْبَ غُلاَمٍ هَاشِمِيٍ عَرَبِيٍ وَ اَللَّهِ لاَ يَحْكُمُ فِينَا اِبْنُ اَلدَّعِيِّ حَتَّى قَضَيْتَ نَحْبَكَ وَ لَقِيتَ رَبَّكَ أَشْهَدُ أَنَّكَ أَوْلَى بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ وَ أَنَّكَ اِبْنُ رَسُولِهِ وَ اِبْنُ حُجَّتِهِ وَ أَمِينِهِ حَكَمَ اَللَّهُ لَكَ عَلَى قَاتِلِكَ مُرَّةَ بْنِ مُنْقِذِ بْنِ اَلنُّعْمَانِ اَلْعَبْدِيِّ - لَعَنَهُ اَللَّهُ وَ أَخْزَاهُ وَ مَنْ شَرِكَهُ فِي قَتْلِكَ وَ كَانُوا عَلَيْكَ ظَهِيراً وَ أَصْلاَهُمُ اَللَّهُ جَهَنَّمَ وَ سَاءَتْ مَصِيراً وَ جَعَلَنَا اَللَّهُ مِنْ مُلاَقِيكَ وَ مُرَافِقِيكَ وَ مُرَافِقِي جَدِّكَ وَ أَبِيكَ وَ عَمِّكَ وَ أَخِيكَ وَ أُمِّكَ اَلْمَظْلُومَةِ وَ أَبْرَأُ إِلَى اَللَّهِ مِنْ قَاتِلِيكَ وَ أَسْأَلُ اَللَّهَ مُرَافَقَتَكَ فِي دَارِ اَلْخُلُودِ وَ أَبْرَأُ إِلَى اَللَّهِ مِنْ أَعْدَائِكَ أُولِي اَلْجُحُودِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ}}<ref>بحار الأنوار، ج۴۵، ص۶۵. بسیاری از عبارات این سلام در لابه‌لای شرح حال علی اکبر{{ع}} در این اثر ترجمه شد؛ لذا از ترجمه این سلام و زیارت خودداری کردیم.</ref>.

==مطالب خلاف واقع درباره [[حضرت علی اکبر]] {{ع}}==

[[رده:فرزندان امام حسین]]

[[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]]

[[رده:اصحاب امام حسین]]

[[رده:شهدای واقعه کربلا]]