حکم در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

* [[فیروزآبادی]] در القاموس می‌گوید: "[[حکم]] یعنی [[قضاء]]، اگر گویند: {{عربی|حكم عليه بالأمر حُكماً، و حكومة، - یا - بینهم}} به همان معناست، و [[حاکم]] به معنای [[اجرا]] کنندۀ [[دستور]] است"<ref>{{عربی|الحكم - بالضّم - القضاء و قد حَكم عليه بالأمر حُكماً و حكومة و بينهم: كذلك، و الحاكم: منفّذ الأمر}}فیروزآبادی، القاموس المحیط، ذیل واژۀ «حکم».</ref>.

* [[علم]]، [[فقه]]، [[قضاوت]] به [[عدل]]<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۲، ص۱۴۱.</ref>، [[داوری]]، [[نبوت]]، [[فرمان]] و [[فرمانروایی]]<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۷.</ref>.

*{{متن قرآن|إِنْ حَكَمْتَ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ}}<ref>«اگر میان آنان داوری کردی به داد داوری کن» سوره مائده، آیه ۴۲.</ref>.

*نخستین و روشن‌ترین [[وظیفه]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[انبیای الهی]] و [[رهبران]] رفع [[منازعه]]، [[داوری]] و [[قضاوت]] است. این [[داوری]] بر اساس اصول و [[احکام شریعت]] است: {{متن قرآن|وَأَنِ احْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ}}<ref>«و در میان آنان بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است داوری کن» سوره مائده، آیه ۴۹.</ref>.

* [[حکومت]] و [[حاکمیت]] به معنای [[سیاسی]] آن در [[قرآن کریم]] با اصطلاحات دیگری چون [[ملک]] و [[سلطان]] آمده است. در [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَلَقَدْ آتَيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ}}<ref>«و به راستی ما به بنی اسرائیل کتاب (آسمانی) و داوری و پیامبری دادیم» سوره جاثیه، آیه ۱۶.</ref> مراد از کتاب، [[تورات]] به عنوان [[شریعت الهی]] است و [[حُکم]] به معنای [[حکومت]] و [[فرمانروایی]] برای اقامه [[شریعت]] و [[نبوت]] که انبیای زیادی بعد از [[حضرت موسی]]{{ع}} یکی پس از دیگری میان [[بنی‌اسرائیل]] [[مبعوث]] شدند<ref>سید قطب، فی ظلال القرآن، ج۵، ص۳۲۸.</ref>. اینکه کتاب و [[نبوت]] از جانب [[خداوند]] برای [[بنی‌اسرائیل]] قرار داده شد، واضح و روشن است؛ "[[حکومت]]" نیز به‌ تصریح [[قرآن]] و [[شهادت]] [[تاریخ]] [[بنی‌اسرائیل]]، به [[لطف]] و [[اراده الهی]] به آنها عطا شد. [[خداوند]] با نابودی [[فرعون]] و سپاهیانش، [[حاکمیت]] را به [[حضرت موسی]]{{ع}} و قومش بخشید آنجا که می‌فرماید: {{متن قرآن|وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنْجَيْنَاكُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ}}<ref>«و (یاد کنید) آنگاه را که دریا را با (ورود) شما شکافتیم پس شما را رهانیدیم و فرعونیان را در حالی که خود می‌نگریستید، غرق کردیم» سوره بقره، آیه ۵۰.</ref>.

{{مدخل وابسته}}