گستره علم معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵
جز (جایگزینی متن - '{{علم معصوم افقی}}' به '') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = علم امام | | موضوع مرتبط = علم امام | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۰: | ||
====[[دلایل]] [[محدود بودن علم معصوم]]==== | ====[[دلایل]] [[محدود بودن علم معصوم]]==== | ||
عمده دلیلی که قائلین به [[محدودیت علم]] [[معصوم]] ارائه کرده‌اند، آیاتی از [[قرآن کریم]] و روایاتی از [[امامان]]{{عم}} است که به برخی از آنها اشاره می‌شود: | عمده دلیلی که قائلین به [[محدودیت علم]] [[معصوم]] ارائه کرده‌اند، آیاتی از [[قرآن کریم]] و روایاتی از [[امامان]]{{عم}} است که به برخی از آنها اشاره می‌شود: | ||
#[[آیات]] و [[روایات]] دال بر اختصاص بعض [[علوم]] به [[خداوند]]: بر اساس برخی از آیات و روایات، خداوند بعضی از [[علوم غیبی]] را برای خود [[برگزیده]] و احدی از [[مخلوقات]] اعم از [[ملائکه مقرب]] و [[پیامبران]] از آن اطلاع ندارد. در [[سورۀ لقمان]] چنین آمده است: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ عِندَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ يُنزَّلُ الْغَيْثَ وَ يَعْلَمُ مَا فىِ الْأَرْحَامِ وَ مَا تَدْرِى نَفْسٌ مَّا ذَا تَكْسِبُ غَدًا وَ مَا تَدْرِى نَفْسُ بِأَىِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرُ}}<ref>سورۀ لقمان، آیۀ ۳۴.</ref>، بر طبق این [[آیه]] علمِ پنج چیز اختصاص به خداوند داشته و احدی از مخلوقات [[الهی]] اطلاعی از آنها ندارند. روایات ذیل آیه هم همین مطلب را [[اثبات]] می‌کنند: [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "پدرم به من فرمود: آیا تو را از پنج چیز [[خبر]] ندهم که خداوند هیچ یک از بندگانش را از آن [[آگاه]] نکرده است؟ گفتم بلی؛ فرمود: همانا [[علم]] به [[روز قیامت]] نزد خداست و اوست که [[باران]] را می‌فرستد و از آنچه در رحم‌های [[زنان]] است آگاه است و کسی نمی‌داند فردا چه به دست می‌آورد و کسی نمی‌داند در چه سرزمینی خواهد مرد، همانا خداوند دانای آگاه است"<ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ{{ع}}قَالَ: قَالَ لِی أَبِی أَ لَا أُخْبِرُکَ بِخَمْسَةٍ لَمْ یُطْلِعِ اللَّهُ عَلَیْهَا أَحَداً مِنْ خَلْقِهِ قُلْتُ بَلَی قَالَ إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْأَرْحامِ وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ ما ذا تَکْسِبُ غَداً وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، ج ۱، ص۲۹۰، ح ۴۹.</ref>. | # [[آیات]] و [[روایات]] دال بر اختصاص بعض [[علوم]] به [[خداوند]]: بر اساس برخی از آیات و روایات، خداوند بعضی از [[علوم غیبی]] را برای خود [[برگزیده]] و احدی از [[مخلوقات]] اعم از [[ملائکه مقرب]] و [[پیامبران]] از آن اطلاع ندارد. در [[سورۀ لقمان]] چنین آمده است: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ عِندَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ يُنزَّلُ الْغَيْثَ وَ يَعْلَمُ مَا فىِ الْأَرْحَامِ وَ مَا تَدْرِى نَفْسٌ مَّا ذَا تَكْسِبُ غَدًا وَ مَا تَدْرِى نَفْسُ بِأَىِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرُ}}<ref>سورۀ لقمان، آیۀ ۳۴.</ref>، بر طبق این [[آیه]] علمِ پنج چیز اختصاص به خداوند داشته و احدی از مخلوقات [[الهی]] اطلاعی از آنها ندارند. روایات ذیل آیه هم همین مطلب را [[اثبات]] می‌کنند: [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "پدرم به من فرمود: آیا تو را از پنج چیز [[خبر]] ندهم که خداوند هیچ یک از بندگانش را از آن [[آگاه]] نکرده است؟ گفتم بلی؛ فرمود: همانا [[علم]] به [[روز قیامت]] نزد خداست و اوست که [[باران]] را می‌فرستد و از آنچه در رحم‌های [[زنان]] است آگاه است و کسی نمی‌داند فردا چه به دست می‌آورد و کسی نمی‌داند در چه سرزمینی خواهد مرد، همانا خداوند دانای آگاه است"<ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ{{ع}}قَالَ: قَالَ لِی أَبِی أَ لَا أُخْبِرُکَ بِخَمْسَةٍ لَمْ یُطْلِعِ اللَّهُ عَلَیْهَا أَحَداً مِنْ خَلْقِهِ قُلْتُ بَلَی قَالَ إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْأَرْحامِ وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ ما ذا تَکْسِبُ غَداً وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، ج ۱، ص۲۹۰، ح ۴۹.</ref>. | ||
#بر اساس برخی از روایات، خداوند بعضی از علوم را از همۀ آفریده‌هایش مخفی کرده است مانند: امام صادق{{ع}} فرمودند: "همانا برای [[خدای تبارک و تعالی]] دو [[علم]] است: یکی [[علمی]] است که فرشته‌ها و [[پیغمبران]] و [[رسولان]] را بر آن [[آگاه]] نموده و ما همه آن را می‌دانیم و دومی علمی است که ویژۀ خود ساخته و چون نسبت [[بدا]] برای وی رخ دهد، ما را آگاه سازد و بر [[امامان]]{{عم}} پیش از ما هم عرضه شود"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی عِلْمَیْنِ عِلْماً أَظْهَرَ عَلَیْهِ مَلَائِکَتَهُ وَ أَنْبِیَاءَهُ وَ رُسُلَهُ فَمَا أَظْهَرَ عَلَیْهِ مَلَائِکَتَهُ وَ رُسُلَهُ وَ أَنْبِیَاءَهُ فَقَدْ عَلِمْنَاهُ وَ عِلْماً اسْتَأْثَرَ بِهِ فَإِذَا بَدَا لِلَّهِ فِی شَیْءٍ مِنْهُ أَعْلَمَنَا ذَلِکَ وَ عَرَضَ عَلَی الْأَئِمَّةِ الَّذِینَ کَانُوا مِنْ قَبْلِنَا}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص۲۵۵.</ref>.<ref>ر.ک. [[سید امین موسوی|موسوی، سید امین]]، [[گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی (کتاب)|گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی]]، ص۲۲۷ ـ ۲۲۹</ref> | #بر اساس برخی از روایات، خداوند بعضی از علوم را از همۀ آفریده‌هایش مخفی کرده است مانند: امام صادق{{ع}} فرمودند: "همانا برای [[خدای تبارک و تعالی]] دو [[علم]] است: یکی [[علمی]] است که فرشته‌ها و [[پیغمبران]] و [[رسولان]] را بر آن [[آگاه]] نموده و ما همه آن را می‌دانیم و دومی علمی است که ویژۀ خود ساخته و چون نسبت [[بدا]] برای وی رخ دهد، ما را آگاه سازد و بر [[امامان]]{{عم}} پیش از ما هم عرضه شود"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی عِلْمَیْنِ عِلْماً أَظْهَرَ عَلَیْهِ مَلَائِکَتَهُ وَ أَنْبِیَاءَهُ وَ رُسُلَهُ فَمَا أَظْهَرَ عَلَیْهِ مَلَائِکَتَهُ وَ رُسُلَهُ وَ أَنْبِیَاءَهُ فَقَدْ عَلِمْنَاهُ وَ عِلْماً اسْتَأْثَرَ بِهِ فَإِذَا بَدَا لِلَّهِ فِی شَیْءٍ مِنْهُ أَعْلَمَنَا ذَلِکَ وَ عَرَضَ عَلَی الْأَئِمَّةِ الَّذِینَ کَانُوا مِنْ قَبْلِنَا}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص۲۵۵.</ref>.<ref>ر.ک. [[سید امین موسوی|موسوی، سید امین]]، [[گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی (کتاب)|گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی]]، ص۲۲۷ ـ ۲۲۹</ref> | ||
#بیشترین دلیلی که این گروه به آن [[استدلال]] کرده‌اند [[روایات]] افزایش پذیری [[علم معصوم]] است، بدین صورت که از روایات متعددی استفاده می‌شود، علم [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و امامان{{عم}} به منبعی اتصال دارد که پیوسته در حال ازدیاد است. بنابراین [[علوم]] آنان را می‌توان افزایش‌پذیر دانست. اگر علوم آنان تام و [[بی‌نقص]] می‌بود، [[فراگیری دانش]] به شیوه‌های مختلف مثل [[الهام]]، [[شهود]] و... معنایی نداشت و تکرار علوم پیشین می‌بود؛ در حالی که این موارد شیوه‌های انتقال [[علوم الهی]] به آنان است. این افزایش پذیری به اندازه‌ای مهم است که امامان{{عم}} به اصحابشان فرموده‌اند اگر این افزایش نباشد علم ایشان پایان می‌یابد<ref>{{متن حدیث|لَوْ لَا أَنَّا نَزْدَادُ لَأَنْفَدْنَا}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص۲۵۴ و ۲۵۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]، [[ملائکه و دیدار با امامان (مقاله)|ملائکه و دیدار با امامان]]، ماهنامه پاسداران اسلام، ش ۲۴۸؛ [[محسن غرویان|غرویان، محسن]]، [[سید محمد حسین میرباقری|میرباقری، سید محمد حسین]]، [[محمد رضا غلامی|غلامی، محمد رضا]]، [[بحثی مبسوط در آموزش عقاید (کتاب)|بحثی مبسوط در آموزش عقاید]]، ص۳۳۹؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[علم امام تام یا محدود؟ (مقاله)|علم امام تام یا محدود؟]]، فصلنامه مشرق موعود، ش ۳۷.</ref> | #بیشترین دلیلی که این گروه به آن [[استدلال]] کرده‌اند [[روایات]] افزایش پذیری [[علم معصوم]] است، بدین صورت که از روایات متعددی استفاده می‌شود، علم [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و امامان{{عم}} به منبعی اتصال دارد که پیوسته در حال ازدیاد است. بنابراین [[علوم]] آنان را می‌توان افزایش‌پذیر دانست. اگر علوم آنان تام و [[بی‌نقص]] می‌بود، [[فراگیری دانش]] به شیوه‌های مختلف مثل [[الهام]]، [[شهود]] و... معنایی نداشت و تکرار علوم پیشین می‌بود؛ در حالی که این موارد شیوه‌های انتقال [[علوم الهی]] به آنان است. این افزایش پذیری به اندازه‌ای مهم است که امامان{{عم}} به اصحابشان فرموده‌اند اگر این افزایش نباشد علم ایشان پایان می‌یابد<ref>{{متن حدیث|لَوْ لَا أَنَّا نَزْدَادُ لَأَنْفَدْنَا}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص۲۵۴ و ۲۵۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]، [[ملائکه و دیدار با امامان (مقاله)|ملائکه و دیدار با امامان]]، ماهنامه پاسداران اسلام، ش ۲۴۸؛ [[محسن غرویان|غرویان، محسن]]، [[سید محمد حسین میرباقری|میرباقری، سید محمد حسین]]، [[محمد رضا غلامی|غلامی، محمد رضا]]، [[بحثی مبسوط در آموزش عقاید (کتاب)|بحثی مبسوط در آموزش عقاید]]، ص۳۳۹؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[علم امام تام یا محدود؟ (مقاله)|علم امام تام یا محدود؟]]، فصلنامه مشرق موعود، ش ۳۷.</ref> | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۸: | ||
== پرسش‌های وابسته == | == پرسش‌های وابسته == | ||
{{پرسش وابسته}} | {{پرسش وابسته}} | ||
*[[آیا علم معصوم تام و بی‌کران است یا محدود؟ (پرسش)]] | * [[آیا علم معصوم تام و بی‌کران است یا محدود؟ (پرسش)]] | ||
*[[دلایل قایلان به محدود بودن علم معصوم چیستند؟ (پرسش)]] | * [[دلایل قایلان به محدود بودن علم معصوم چیستند؟ (پرسش)]] | ||
*[[آیا علم معصوم به امور غیبی تام و بی‌کران است یا محدود؟ (پرسش)]] | * [[آیا علم معصوم به امور غیبی تام و بی‌کران است یا محدود؟ (پرسش)]] | ||
*[[دلایل قایلان به محدود بودن علم غیب معصوم چیستند؟ (پرسش)]] | * [[دلایل قایلان به محدود بودن علم غیب معصوم چیستند؟ (پرسش)]] | ||
{{پایان پرسش وابسته}} | {{پایان پرسش وابسته}} | ||
==[[:رده:آثار علم معصوم|منبع‌شناسی جامع علم معصوم]]== | ==[[:رده:آثار علم معصوم|منبع‌شناسی جامع علم معصوم]]== | ||
{{ | {{منبع جامع}} | ||
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های علم معصوم|کتاب‌شناسی علم معصوم]]؛ | * [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های علم معصوم|کتاب‌شناسی علم معصوم]]؛ | ||
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های علم معصوم|مقاله‌شناسی علم معصوم]]؛ | * [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های علم معصوم|مقاله‌شناسی علم معصوم]]؛ | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۳: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:علم معصوم]] | [[رده:علم معصوم]] | ||
[[رده:مدخل برگرفته از پرسمان]] | [[رده:مدخل برگرفته از پرسمان]] | ||
[[رده:مدخل برگرفته از پرسمان علم معصوم]] | [[رده:مدخل برگرفته از پرسمان علم معصوم]] | ||