انسان کامل در عرفان اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

#'''[[ظهور]] و تجلی [[حق متعال]] در [[انسان کامل]]:''' [[امام]] در این باره می‌فرماید: "[[انسان کامل]] جمیعِ سلسله وجود است و اوّل و آخِر و ظاهر و [[باطن]] است".

توضیح آنکه: چنان‌که در نحوه ظهور اسماء الهی از ذات باری و در نتیجه، فلسفه خلقت عالم در عرفان اشاره شد، مبدأ خلقت، با [[حب ذات]] باری به ذات آغاز شد. این اصل در مظاهر عالم نیز جاری است؛ به این ترتیب که همه مظاهر، ذاتاً [[عشق]] به ذات خود دارند و چون مَظهر هستند و نمود [[حقیقت]] واحدند، [[حب]] به ذات، ریشه درحبّ به حقیقت ذات آنها دارد. از این رو، همه عالم در این نگاه، خواسته و ناخواسته، [[محبّ]] حقیقت ذات خود هستند و با شدتی بیش از آنچه به ذات خود عشق می‌ورزند، حقیقت ذات خود را طالب هستند و خواهان رجوع به او می‌باشند<ref>خداوند با تعابیر گوناگون این اصل را در قرآن ذکر می‌نماید؛ گاه به تسبیح و تحمید خلایق به درگاه حق اشاره می‌نماید: {{متن قرآن|تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَكِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا}} و یا به حرکت شوقی آنها با اطاعت مطلق اشاره می‌نماید: {{متن قرآن|ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ ائْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ}} و نیز می‌فرماید: {{متن قرآن|أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى مَا خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ يَتَفَيَّأُ ظِلَالُهُ عَنِ الْيَمِينِ وَالشَّمَائِلِ سُجَّدًا لِلَّهِ وَهُمْ دَاخِرُونَ}}. مراد از {{متن قرآن|دَاخِرُونَ}}، انقیاد تام مخلوقات در درگاه الهی است که تکویناً و تشریعاً ابراز کمال ذلت در مقابل خداوند می‌نمایند. خداوند در یک قالب کلی در آیات متعدد، به رجوع جامع خلایق به خود اشاره دارد و می‌فرماید: {{متن قرآن|وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ}}.</ref>. به این ترتیب، در [[نظام]] [[اسماء الهی]] در عالم، هر اسم جزئی، میل به اسم بالاتر و [[مدبر]] خود دارد و در سلسله تشکیکی مظاهر، [[سیر]] [[اسماء]] از جزئی به کلی است که در نهایت، همگی خواهان رسیدن به [[اسم اعظم]] و یا [[انسان کامل]] هستند.

#بنابراین، اگر فلسفه خلقت عالم را معرفت به پروردگار بدانیم، هرچند از دید [[عارف]]، معرفت به مقام [[غیب]] الغیوب ذات ناممکن است، اما اولین تعین اسمائی، با [[علم]] صورت می‌گیرد و [[انسان کامل]] که [[مظهر اسم اعظم]] [[الهی]] است، از دو جهت در سلسله [[اسماء]]، محور و [[فلسفه خلقت]] عالم قرار می‌گیرد؛ اول در مبدئیت و اولین [[فیض]] صادر از ذات بودن و دوم، در آخریت تجلیات اسمائی که [[غایت]] [[سیر]] اسماء به ذات است.