اثبات نبوت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵
(←پانویس) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[اثبات نبوت در قرآن]] - [[اثبات نبوت در حدیث]] - [[اثبات نبوت در کلام اسلامی]] - [[اثبات نبوت در فلسفه اسلامی]] - [[اثبات نبوت در عرفان اسلامی]]| پرسش مرتبط = اثبات نبوت (پرسش)}} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[اثبات نبوت در قرآن]] - [[اثبات نبوت در حدیث]] - [[اثبات نبوت در کلام اسلامی]] - [[اثبات نبوت در فلسفه اسلامی]] - [[اثبات نبوت در عرفان اسلامی]]| پرسش مرتبط = اثبات نبوت (پرسش)}} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
*برخی از [[احتجاجات]] [[پیامبران]] در جهت [[اثبات رسالت]] آنان بوده است. هر کدام از [[انبیا]] معجزاتی خاص داشته که [[هدف]] اصلی از آن [[معجزات]]، [[اثبات]] این مطلب بوده است که آنان از‌طرف [[خدا]] [[رسالت]] دارند تا [[فرمان‌های الهی]] را به [[انسان‌ها]] برسانند و ایشان را [[هدایت]] کنند. [[معجزه]] اصلی و [[ابدی]] [[پیامبر اسلام]] یعنی [[قرآن کریم]] از سنخ [[کلام]] بوده و همیشه مورد [[اعتراض]] [[مشرکان]] قرار می‌گرفته است و آنان با انواع و اقسام ترفندها، [[معجزه]] بودن [[قرآن]] و [[رسالت پیامبر]] را [[انکار]]، و گاهی او را [[مجنون]]{{متن قرآن|وَقَالُواْ يَا أَيُّهَا الَّذِي نُزِّلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ إِنَّكَ لَمَجْنُونٌ}}<ref>و گفتند: ای آنکه بر تو این قرآن را فرو فرستاده‌اند، بی‌گمان تو دیوانه‌ای!؛ سوره حجر، آیه: ۶.</ref>، گاهی ساحر {{متن قرآن|فَتَوَلَّى بِرُكْنِهِ وَقَالَ سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ}}<ref>آنگاه (فرعون) خود با سپاهش روی گرداند و گفت: او جادوگر یا دیوانه است؛ سوره ذاریات، آیه: ۳۹.</ref>. و گاهی [[افترا]] زننده به [[خدا]] معرّفی می‌کرده‌اند: {{متن قرآن|أَفْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَم بِهِ جِنَّةٌ }}<ref>پس آیا بر خداوند دروغی بسته یا دیوانه است؟ (هیچ یک)؛ بلکه کسانی که به جهان واپسین ایمان ندارند؛ سوره سبأ، آیه: ۸.</ref><ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.</ref>. | * برخی از [[احتجاجات]] [[پیامبران]] در جهت [[اثبات رسالت]] آنان بوده است. هر کدام از [[انبیا]] معجزاتی خاص داشته که [[هدف]] اصلی از آن [[معجزات]]، [[اثبات]] این مطلب بوده است که آنان از‌طرف [[خدا]] [[رسالت]] دارند تا [[فرمان‌های الهی]] را به [[انسان‌ها]] برسانند و ایشان را [[هدایت]] کنند. [[معجزه]] اصلی و [[ابدی]] [[پیامبر اسلام]] یعنی [[قرآن کریم]] از سنخ [[کلام]] بوده و همیشه مورد [[اعتراض]] [[مشرکان]] قرار می‌گرفته است و آنان با انواع و اقسام ترفندها، [[معجزه]] بودن [[قرآن]] و [[رسالت پیامبر]] را [[انکار]]، و گاهی او را [[مجنون]]{{متن قرآن|وَقَالُواْ يَا أَيُّهَا الَّذِي نُزِّلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ إِنَّكَ لَمَجْنُونٌ}}<ref>و گفتند: ای آنکه بر تو این قرآن را فرو فرستاده‌اند، بی‌گمان تو دیوانه‌ای!؛ سوره حجر، آیه: ۶.</ref>، گاهی ساحر {{متن قرآن|فَتَوَلَّى بِرُكْنِهِ وَقَالَ سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ}}<ref>آنگاه (فرعون) خود با سپاهش روی گرداند و گفت: او جادوگر یا دیوانه است؛ سوره ذاریات، آیه: ۳۹.</ref>. و گاهی [[افترا]] زننده به [[خدا]] معرّفی می‌کرده‌اند: {{متن قرآن|أَفْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَم بِهِ جِنَّةٌ }}<ref>پس آیا بر خداوند دروغی بسته یا دیوانه است؟ (هیچ یک)؛ بلکه کسانی که به جهان واپسین ایمان ندارند؛ سوره سبأ، آیه: ۸.</ref><ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.</ref>. | ||
* [[خداوند]] با [[فرمان]] تحدّی<ref>مجمع‌البیان، ج۵، ص۱۶۷؛ المیزان، ج۱۰، ص۶۴</ref> [[پیامبر اسلام]]، [[رسالت]] وی را ثابت کرده است: {{متن قرآن|أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّثْلِهِ وَادْعُواْ مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ }}<ref>یا می‌گویند (پیامبر) آن را بربافته است، بگو: اگر راست می‌گویید سوره‌ای همگون آن بیاورید و هر کس جز خداوند را می‌توانید فرا خوانید؛ سوره یونس، آیه: ۳۸.</ref>. همین مضمون در [[آیات]] دیگری از جمله {{متن قرآن|وَإِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُواْ شُهَدَاءَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنتُمْ صَادِقِينَ }}<ref>و اگر در آنچه بر بنده خود فرو فرستاده‌ایم تردیدی دارید، چنانچه راست می‌گویید سوره‌ای همگون آن بیاورید و (در این کار) گواهان خود را (نیز) در برابر خداوند، فرا خوانید؛ سوره بقره، آیه: ۲۳.</ref>، {{متن قرآن|قُلْنَا اهْبِطُواْ مِنْهَا جَمِيعًا فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ}}<ref> گفتیم: همه از آن (بهشت فرازین) فرود آیید، آنگاه اگر از من به شما رهنمودی رسید، کسانی که از رهنمود من پیروی کنند نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین می‌گردند؛ سوره بقره، آیه: ۳۸.</ref>. نیز آمده و در آنها از [[مشرکان]] خواسته شده است تا مانند [[قرآن]] یا مانند یک [[سوره]] از [[قرآن]] یا ۱۰ [[سوره]] از آن را بیاورند. با این تحدّی، بهانه [[مشرکان]] را برای [[ایمان آوردن]] به [[پیامبر]] و [[قرآن]] از بین برده است<ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.</ref>. | * [[خداوند]] با [[فرمان]] تحدّی<ref>مجمع‌البیان، ج۵، ص۱۶۷؛ المیزان، ج۱۰، ص۶۴</ref> [[پیامبر اسلام]]، [[رسالت]] وی را ثابت کرده است: {{متن قرآن|أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّثْلِهِ وَادْعُواْ مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ }}<ref>یا می‌گویند (پیامبر) آن را بربافته است، بگو: اگر راست می‌گویید سوره‌ای همگون آن بیاورید و هر کس جز خداوند را می‌توانید فرا خوانید؛ سوره یونس، آیه: ۳۸.</ref>. همین مضمون در [[آیات]] دیگری از جمله {{متن قرآن|وَإِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُواْ شُهَدَاءَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنتُمْ صَادِقِينَ }}<ref>و اگر در آنچه بر بنده خود فرو فرستاده‌ایم تردیدی دارید، چنانچه راست می‌گویید سوره‌ای همگون آن بیاورید و (در این کار) گواهان خود را (نیز) در برابر خداوند، فرا خوانید؛ سوره بقره، آیه: ۲۳.</ref>، {{متن قرآن|قُلْنَا اهْبِطُواْ مِنْهَا جَمِيعًا فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ}}<ref> گفتیم: همه از آن (بهشت فرازین) فرود آیید، آنگاه اگر از من به شما رهنمودی رسید، کسانی که از رهنمود من پیروی کنند نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین می‌گردند؛ سوره بقره، آیه: ۳۸.</ref>. نیز آمده و در آنها از [[مشرکان]] خواسته شده است تا مانند [[قرآن]] یا مانند یک [[سوره]] از [[قرآن]] یا ۱۰ [[سوره]] از آن را بیاورند. با این تحدّی، بهانه [[مشرکان]] را برای [[ایمان آوردن]] به [[پیامبر]] و [[قرآن]] از بین برده است<ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.</ref>. | ||
==راه‌های اثبات [[نبوت]]== | == راه‌های اثبات [[نبوت]] == | ||
* [[احتجاج]] برای [[اثبات]] [[نبوت]] یا هر امر [[حق]] دیگری اختصاصی به شیوه قولی و [[اقامه دلیل]] لفظی در قالب کلمات و جملات ندارد؛ بلکه می‌توان متناسب با موقعیت‌های خاص و به مقتضای | * [[احتجاج]] برای [[اثبات]] [[نبوت]] یا هر امر [[حق]] دیگری اختصاصی به شیوه قولی و [[اقامه دلیل]] لفظی در قالب کلمات و جملات ندارد؛ بلکه می‌توان متناسب با موقعیت‌های خاص و به مقتضای آن، گاه با [[استدلال]] لفظی و [[دلیل]] قولی مطلبی را ثابت کرد و گاه نیز با عمل خاصّی حقّانیت مسأله‌ای را روشن ساخت<ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.</ref>. | ||
* [[احتجاجات]] [[قرآن کریم]] نیز متناسب با موقعیت زمانی و مکانی متفاوت است. گاهی جنبه قولی دارد و با [[استدلال]] قولی مطلب را ثابت می‌کند و گاهی جنبه عملی<ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.</ref>. | * [[احتجاجات]] [[قرآن کریم]] نیز متناسب با موقعیت زمانی و مکانی متفاوت است. گاهی جنبه قولی دارد و با [[استدلال]] قولی مطلب را ثابت می‌کند و گاهی جنبه عملی<ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.</ref>. | ||
===نخست: احتجاج قولی=== | === نخست: احتجاج قولی === | ||
# [[ارجاع به فطرت]] | # [[ارجاع به فطرت]] | ||
# [[برهان]] | # [[برهان]] | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
# [[تشبیه]] | # [[تشبیه]] | ||
===دوم: احتجاج عملی=== | === دوم: احتجاج عملی === | ||
# [[معجزه]] | # [[معجزه]] | ||
# [[تحدی]] | # [[تحدی]] | ||
# [[مباهله]] | # [[مباهله]] | ||
==[[اثبات نبوت با معجزه]]== | == [[اثبات نبوت با معجزه]] == | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||