ابوبکره ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها

ابوبکره ثقفی از [[اصحاب]] [[نبی خاتم]] {{صل}} و از کسانی است که کنیه‌اش بر نام اصلی او [[غلبه]] یافته است. <ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۱۵۳۰.</ref> نامش را «نفیع» و به [[نقلی]] «مسروح» گفته‌اند. <ref>ر. ک. طبری، تاریخ، ج۱۱، ص۶۶۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۱۰؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۴، ص۵۷۸.</ref> برخی نیز او را فرزند مسروح خوانده‌اند و بعضی دیگر او را پسر اربابش -[[حارث بن کلده ثقفی]] دانسته‌اند. <ref>ر. ک. ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۴۱۱، ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۱۵۳۰.</ref> ضمن این که برخی هم، او را [[عبد]] [[حارث بن کلده]] معرفی کرده، از استلحاق او توسط حارث خبر داده‌اند. <ref>ذهبی، تاریخ اسلام، ج۴،ص ص۳۳۴؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۱۵۳۰.</ref> اما خود [[ابو بکره]] به وقت [[مرگ]]، خود را پسر [[مسروح حبشی]] دانسته است. <ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۵۰۲؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۱۵۳۰.</ref>

در مورد نام و وضعیت [[پدر]] وی، گزارش‌های ناهمگونی وجود دارد. نام پدرش را «حارث»<ref>ابن کثیر، السیرة النبویه، ج۴، ص۶۳۲.</ref>، «مسروح»<ref>واقدی، ج۳، ص۹۳۱؛ ابن حبان، مشاهیر، ص۶۶؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۸.</ref> و «مسروق» گفته‌اند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۰.</ref> که به [[یقین]] مسروق، تصحیف مسروح است. ابن اثیر می‌گوید: کسانی که وی را فرزند مسروح می‌دانند، مسروح را برده حارث معرفی می‌کنند<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۶، ص۳۵.</ref>. به این ترتیب، برخی می‌گویند: پدر نفیع، مسروح، برده حارث بن کلده بود و حارث، نفیع را به خویشتن ملحق کرد. ابوبکره از این استلحاق بسیار ناخشنود بود و همواره با [[انکار]] آن، خویش را مولای [[رسول خدا]] {{صل}} می‌خواند. [[ابن سعد]] در جریان استلحاق، نامی از [[حارث]] نبرده و تنها گفته است: [[ثقیف]] چنین ادعایی داشت<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۱؛ مزی، ج۳۰، ص۵.</ref>. از طرفی عکس آن گزارش نیز وارد شده است. می‌گویند: حارث [[پدر]] نفیع، وی را که طفلی سیاه چرده بود، از خویش ندانست و گفت: هیچ یک از پدرانم سیاه نبودند و نفیع را از آن مسروح [[غلام]] [[حبشی]] خویش دانست<ref>بلاذری، ج۲، ص۱۳۳.</ref>. نفیع می‌گفت: اگر [[مردم]] [[اصرار]] دارند مرا به [[نسب]] بخوانند، من [[نفیع بن مسروح حبشی]] هستم<ref>ابن عساکر، ج۲۶، ص۲۰۴؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۶؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۰، ص۴۱۸.</ref> [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۳۳۴.</ref>

[[ابن کثیر]] پس از گزارش این حادثه می‌گوید: [[مهدی عباسی]] در مورد [[نسب]] [[فرزندان]] [[ابوبکره]]، به [[ولاء]] [[رسول خدا]] {{صل}} [[حکم]] کرد و انتساب ایشان را به ثقیف [[باطل]] شمرد و این [[حکم]] را برای [[والی بصره]] فرستاد تا [[اعمال]] کند. البته او به آن [[فرمان]] وقعی ننهاد. مهدی عباسی همچنین انتساب زیاد و [[نافع]] را نیز باطل کرد. خالد بن نجار شاعر در شعری، نسب این سه [[برادر]] را به سخره گرفته است و می‌گوید: {{عربی|"انّ زیادا ونافعا وأبا بكره عندي من أعجب العجب ذا قرشي كما يقول وهذا مولی وهذا یزعمه عربی" }}<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۱، ص۱۴۰.</ref>.

هنگام محاصره [[طائف]]، پس از آنکه [[پیامبر]] فرمود: "هر برده‌ای از [[حصن]] طائف خارج شود [[آزاد]] است"، عده‌ای از بردگان از جمله ابوبکره از [[دژ]] طائف بیرون آمدند. او از چاهی که در [[زبان عربی]] به آن بَکرَه یا بَکَرَه گویند آویزان شد و از سور طائف پایین آمد و خود را نزد [[حضرت]] رسانید و مسلمان شد و اعلام کرد برده است و حضرت وی را آزاد کرد. از این رو پیامبر، وی را ابوبَکرَه یا ابوبَکَرَه نامید<ref>واقدی، ج۳، ص۹۳۱؛ ابن سعد، ج۷، ص۱۱.</ref>. [[بلاذری]]<ref>بلاذری، ج۲، ص۱۳۴.</ref> بنا بر قولی می‌گوید: ثقفیان وی را پیش از غزوه طائف، ابوبکره می‌خواندند. پیامبر هریک از این تازه [[مسلمانان]] را که گروهی شامل ۲۳ نفر بودند <ref>شامی، ج۵، ص۳۸۵-۳۸۴.</ref> به یکی از [[اصحاب]] سپرد تا سرپرستی‌شان کنند و [[قرآن]] و [[سنت]] به ایشان بیاموزند. [[رسول خدا]] {{صل}} [[ابوبکره]] را به [[عمرو بن سعید بن عاص]] سپرد<ref>واقدی، ج۳، ص۹۳۲.</ref>. واقدی نام تک تک ایشان را می‌برد<ref>واقدی، ج۳، ص۹۳۲-۹۳۱.</ref>.

اشراف ثقیف از جمله [[حارث بن کلده]] پس از آنکه [[مسلمان]] شدند، نزد رسول خدا {{صل}} آمدند و تقاضای بازگشت بردگان خویش، از جمله ابوبکره را به [[بردگی]] داشتند. [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: "خیر، آنان [[آزاد]] شدگان [[خدا]] و [[رسول]] اویند [[شهرت]]»<ref>ابن هشام، ج۴، ص۱۲۸؛ ابن خویش سعد، ج۷، ص۱۱.</ref>. او به غلامی [[رسول الله]] شهرت داشت و همواره خویش را به آن می‌خواند<ref>باجی، ج۲، ص۸۵۹؛ ابن عساکر، ج۲۶، ص۲۰۶.</ref>.

[[امام علی]] {{ع}}، [[عبدالرحمان بن ابوبکره ثقفی]] را بر [[بیت المال]] گمارد و زیاد نیز وی را بر همان [[پست]] [[منصوب]] کرد<ref>بلاذری، ج۲، ص۱۴۰.</ref>.

در سال هفدهم<ref>بلاذری، ج۲، ص۱۳۶.</ref>، [[ابوبکره]] و برادرانش زیاد، نافع و [[شبل بن معبد بجلی]]<ref>ابن کلبی، ج۲، ص۳۹۸؛ قرطبی، ج۱۲، ص۱۷۸، وی میان شبل بن معبد و عبدالله بن حارث تردید کرده است. ابن عساکر، مسروح بن یسار را در این جمله نام می‌برد: ج۶۰، ص۳۵.</ref>، [[شاهدان]] بر عمل منافی [[عفت]] [[مغیرة بن شعبه ثقفی]] و [[ام جمیل]] بودند. ابوبکره که در بین این چهار تن [[برترین]] بود، به [[مدینه]] نزد [[عمر]] رفت و [[گناه]] [[مغیره]] را بازگو کرد. عمر، [[ابوموسی اشعری]] را همراه با [[انس بن مالک]] و تعدادی از [[انصار]] با [[حکم]] [[عزل]] مغیره و [[نصب]] [[ابوموسی]]، به [[کوفه]] روانه کرد. مغیره که از مأموریت ابوموسی اطلاع یافت، [[کنیز]] طائفی ممتازی به نام [[عقیله]] به ابوموسی بخشید. ابوموسی، ابوبکره و دیگر [[گواهان]] و مغیره را به مدینه فرستاد. ابوبکره، نافع و شبل بن معبد آنچه دیده بودند برضد مغیره [[شهادت]] دادند، ولی [[زیاد بن سمیه]] با تحریک عمر، اظهارات متفاوتی با دیگر [[شهود]] داد. مغیره [[شمشیر]] کشید و به سوی ایشان حمله‌ور شد که عمر وی را نشاند<ref>بلاذری، ج۲، ص۱۳۶.</ref>. عمر این سه تن را به دلیل [[جرم]] [[قذف]] شلاق زد و مغیره را تبرئه کرد. آنگاه از شلاق خوردگان خواست سخن خویشتن را [[تکذیب]] و [[توبه]] کنند تا از آن پس شهادتشان در امور دیگر نزد قاضی مقبول باشد. نافع و شبل توبه کردند، ولی ابوبکره نپذیرفت<ref>ابن حجر، تهذیب، ج۱۰، ص۴۱۸.</ref> و گفت: {{عربی|"اما والذي بعث محمداً بالحق لقد رای زیاد مثل الذي رایت ولكنه كتم الشهادة وان المغیرة لزانٍ"}}؛ مغیره به عمر گفت: با زدن او دلم را [[خرسند]] کن<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۶۳.</ref>. عمر [[تصمیم]] گرفت مرتبه‌ای دیگر بر او حد قذف جاری کند. [[امام علی]] {{ع}} به [[دفاع]] از [[ابوبکره]]، از [[اقدام]] [[عمر]] جلوگیری کرد. ابوبکره قسم یاد کرد دیگر با زیاد سخن نگوید. ابوبکره و دیگران به [[کوفه]] بازگشتند و عمر به [[ابوموسی]]، [[حاکم]] جدید [[بصره]] نوشت از ابوبکره فاصله بگیرد؛ زیرا او [[شیطان]] است<ref>ابن عساکر، ج۶۰، ص۳۶-۳۵.</ref>.

او در زمره [[قاعدین]] بود؛ زیرا در جنگ‌های [[جمل]] و [[صفین]] شرکت نکرد<ref>مفید، ص۲۹۷؛ ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۵، ص۳۴۱ و ج۸، ص۶۳؛ همو، السیرة النبویه، ج۴، ص۶۳۲.</ref> و از آنها به [[فتنه]] تعبیر می‌کرد. عبدالرحمان فرزند ابوبکره می‌گوید: پدرم از [[همراهی]] با [[عایشه]] گوشه گرفت و از [[پیغمبر]] [[روایت]] کرد: {{متن حدیث|لَن یُفلِحَ قَومٌ ولَّوا أَمرهم إمرأه}}<ref>مفید، ص۲۹۷.</ref>؛ [[حسن بصری]] می‌گوید: ابوبکره [[تصمیم]] گرفت با [[طلحه]] و [[زبیر]] همراه شود. هنگامی که عایشه را سرگروه ایشان دید، بازگشت. از وی پرسیدند: چرا با ایشان همراه نشدی، گفت: دیدم زنی سر رشته امور ایشان را به دست دارد. از [[رسول خدا]] {{صل}} شنیدم که از [[ملکه]] سبأ یاد کرد و فرمود: {{متن حدیث| لَا أَفْلَحَ قَوْمٍ تدبرهم امْرَأَةُ }}<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۳۸ و ۴۷؛ مفید، ص۲۹۷.</ref>؛ به نظر می‌رسد [[ابوبکره]] در [[بصره]] مورد توجه بوده و گهگاه خطابه‌هایی داشته است. مثلا در [[ماه رمضان]]، [[امامت نماز]] [[جماعت]] را به عهده می‌گرفت<ref>بلاذری، ج۲، ص۱۴۰.</ref> و از او روایاتی درباره [[شب قدر]] نقل شده است<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۳۹.</ref>.

به [[یقین]] به مناسبت [[جنگ جمل]] و حضور [[عایشه]] در آن بود که روایاتی از رسول خدا {{صل}} درباره [[هلاکت]] مردان و اقوامی که [[زنان]] [[سرپرستی]] ایشان را عهده‌دار شدند، آورده است<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۳۸، ۴۳ و ۴۵؛ ابن قانع، ج۳، ص۱۴۳؛ مفید، ص۲۹۷.</ref>. او درباره سرپرستی زنان بر مردان چند گونه [[روایت]] نقل کرده است؛ یکی به مناسبت ملکه سبأ که روایت آن [[یادآوری]] شد. دیگر اینکه می‌گوید: در [[مدینه]] نزد [[پیامبر]] بودم که خبر آوردند پوران، دختر [[خسرو پرویز]] بر تخت نشسته است، رسول خدا {{صل}} فرمود: {{متن حدیث|لَن یُفلِحَ قَومٌ ولَّوا أَمرهم إمرأه}}<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۴۳.</ref>؛ و نیز علت [[خانه نشینی]] خویش را، [[پیروی]] از فرمایش پیامبر بیان می‌کند که در آن، از [[جنگ]] میان [[مسلمانان]] [[نهی]] شده است. او [[قاتل]] و مقتول را مستحق [[عذاب]] می‌داند<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۴۱، ۴۶ و ۵۰.</ref>. وی از رسول خدا {{صل}} روایت کرد که به زودی حوادثی رخ می‌دهد که در آن [[انسان]] خوابیده بهتر از نشسته، نشسته بهتر از ایستاده، ایستاده بهتر از رونده و رونده بهتر از کوشنده است. مردی پرسید: [[فرمان]] چیست؟ پیامبر فرمود: "هرکس شتری دارد، به شترش بپیوندد و هرکس گوسفندی ([[دامپروری]]) دارد، به آنان سرگرم شود و هر کس زمینی ([[کشاورزی]]) دارد، به آن مشغول باشد و کسی که چیزی ندارد، شمشیرش را با سنگی بشکند و خویشتن را [[نجات]] دهد، خویشتن را نجات دهد (دو بار)"<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۴۰-۳۹.</ref>.

[[امام علی]] {{ع}} [[روز]] [[دوشنبه]] پس از [[جنگ جمل]]، وارد [[بصره]] شد و اهالی آنجا از مجروحان و [[امان]] یافتگان با [[حضرت]] [[بیعت]] کردند. [[امام]] از [[عبدالرحمان بن ابی بکره]] احوال پدرش را جویا شد. [[عبدالرحمان]] [[سوگند]] یاد کرد که وی سخت [[بیمار]] و البته از علاقه‌مندان حضرت است. امام به [[دیدار]] وی رفت و فرمود: "نشستی و [[منتظر]] نتیجه ماندی؟" [[ابوبکره]] [[دست]] بر سینه نهاد و عذر خواست و گفت: دردی آشکار دارم. امام عذرش را پذیرفت و [[ولایت]] بصره را به او پیشنهاد کرد. او پس از [[امتناع]]، پیشنهاد کرد مردی از هواداران حضرت [[والی بصره]] شود و پذیرفت [[مشاور]] [[حاکم بصره]] باشد. امام، [[ابن عباس]] را بر آنجا گمارد و [[فرمان]] داد با ابوبکره [[مشورت]] کند و نظراتش را [[اعمال]] کند<ref>ابن اثیر، الکامل، ج۳، ص۲۵۶.</ref>.

از وی روایاتی در مورد [[خوارج]] نقل شده است که [[رسول خدا]] {{صل}} در مورد شخصی که به [[عدالت پیامبر]] در [[تقسیم بیت المال]] [[اعتراض]] کرد فرمود: "این شخص و اصحابش از [[دین]] جدا می‌شوند؛ چنان که تیر از کمان جدا می‌شود و....»<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۴۲.</ref>. همچنین نظیر مضامین ذیل را از حضرت [[روایت]] کرد: "گروهی خواهند آمد که در انجام [[فرایض]] بر خویش سخت می‌گیرند و... ملازم [[قرآن]] هستند و قرآن را می‌خوانند، در حالی که از ترقوه ایشان بالاتر نمی‌رود و... هرگاه ایشان را دیدید، آنان را بکشید که [[اجر]] خواهید برد"<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۳۶.</ref>. در هر صورت، از حضور وی در [[جنگ نهروان]] گزارشی در دست نیست.

در جریان [[صلح]] [[امام مجتبی]] {{ع}} با [[معاویه]]، از ابوبکره روایاتی نقل شده است که رسول خدا {{صل}} در چند موضع [[امام حسن]] {{ع}} را که طفلی خردسال بود در آغوش کشید و فرمود: "[[خداوند]] به وسیله این، میان [[مسلمانان]] صلح برقرار می‌کند"<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۳۸، ۴۴، ۴۷، ۴۹ و ۵۱؛ اربلی، ج۲، ص۱۴۲.</ref>.

بر اساس گزارش‌های [[تاریخی]]، ابوبکره با معاویه چند [[ملاقات]] داشت<ref>ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۵.</ref>. [[معاویه]] پس از آنکه به [[حکومت]] رسید، [[عبدالله بن عامر]] را به [[بصره]] فرستاد و زیاد از آنجا به قلعه [[فارس]] [[پناه]] برد. [[بسر بن ارطاه]] [[فرمانده]] نظامی معاویه در بصره ضمن خطبه‌ای، [[امام علی]] {{ع}} را [[کافر]] و [[منافق]] خواند (نعوذ بالله) و هیچ یک از [[مردم]] جرئت [[اعتراض]] و پاسخ نداشتند. تنها [[ابوبکره]] به [[دفاع]] از [[امیرمؤمنان]] برخاست و گفت: ای [[دشمن خدا]] [[دروغ]] می‌گویی. [[علی بن ابی طالب]] از تو و از اربابت معاویه بهتر است. [[بسر]] [[دستور]] داد وی را چنان زدند که نزدیک بود کشته شود. کسانی از تیره بنوسید از بنوضبه به کمک ابوبکره آمدند و او را [[نجات]] دادند<ref>بلاذری، ج۲، ص۱۳۷-۱۳۶.</ref>. بسر، [[فرزندان]] زیاد را [[حبس]] و زیاد را به کشتن ایشان [[تهدید]] کرد. ابوبکره برای [[ملاقات]] با معاویه به [[کوفه]] رفت و با معاویه این گونه سخن گفت: {{عربی|"السلام عليك يا امير الفاسقين ولا رحمة الله وبركاته، اتق الله يا معاويه....}}؛ ابوبکره به شدت معاویه را [[سرزنش]] و [[نصیحت]] کرد. معاویه پس از مدتی [[سکوت]] گفت: ای ابوبکره! آیا برای [[زیارت]] ما آمدی یا درخواستی تو را به اینجا کشانده. او گفت: آیا ما با تو بر سر این [[بیعت]] کردیم که فرزندانمان را بُکشی. معاویه گفت: ما خوشحال می‌شویم که درخواست تو را [[اجابت]] کنیم و خشنودت سازیم. ابوبکره برای برادرش زیاد [[امان]] گرفت و در مورد اموالی که در [[اختیار]] زیاد بود، [[رضایت]] معاویه را جلب کرد و خواست در نامه‌ای به بسر [[فرمان]] دهد فرزندان زیاد را [[آزاد]] کند<ref>ثقفی، ج۲، ص۶۵۲-۶۴۷.</ref>.

[[عبدالرحمان بن ابی بکره]] می‌گوید: من همراه پدرم ابوبکره و عمویم زیاد و تنی چند بر معاویه وارد شدیم (گویا برای تبریک [[خلافت]]). معاویه از پدرم خواست [[حدیثی]] از [[پیامبر]] نقل کند. پدرم گفت: از [[رسول خدا]] {{صل}} شنیدم که فرمود: {{متن حدیث|الْخِلَافَةُ ثَلَاثُونَ‏ عَامًا، ثُمَّ يَكُونُ بَعْدَ ذَلِكَ الْمُلْكُ}}؛ معاویه دستور داد ما را پس گردنی زدند تا از مجلس بیرون کردند<ref>امینی، ج۱۰، ص۲۸۳.</ref>. زیاد به پدرم [[اعتراض]] کرد مگر [[حدیث]] دیگری نبود که بخوانی. گفت: همین را باید می‌خواندم، دوباره ما را فرا می‌خواند. دو سه [[روز]] بعد [[معاویه]] ایشان را به حضور‌ طلبید و دوباره از [[ابوبکره]] خواست [[حدیثی]] بخواند و او نیز همان را خواند و معاویه همان‌گونه ایشان را از مجلس خارج کرد. زیاد دوباره اعتراض شدیدتری کرد و گفت: چرا حدیث دیگری نخواندی. معاویه فردای آن روز ایشان را فراخواند و از ابوبکره خواست حدیث بخواند و او نیز همان حدیث را خواند. معاویه گفت: {{عربی|"أنا ملوك قد رضينا بالملك}}؛ و این بار از ایشان [[پذیرایی]] کرد<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۵۰.</ref>.

با اینکه ابوبکره قسم خورده بود با زیاد صحبت نکند، هنگامی که او قصد [[سفر]] [[حج]] داشت، به قصر زیاد وارد شد و فرزند کوچکی از [[فرزندان]] او را در دامان گرفت و خطاب به آن طفل گفت: ای برادرزاده! پدرت قصد [[حج]] کرده و احتمالا از [[مدینه]] عبور می‌کند. در این صورت، نزد [[ام حبیبه]] [[همسر پیامبر]]، [[ام المؤمنین]] و [[دختر ابوسفیان]] خواهد رفت. با توجه به استلحاقی که او به خوبی می‌داند [[نادرست]] است، [[ملاقات]] او با ام حبیبه [[حرام]] است. ابوبکره می‌گوید: اگر برود و ام حبیبه از او [[حجاب]] کند، وی را رسوا کرده و اگر زیاد وی را بدون [[حجاب]] [[ملاقات]] کند، این فضاحتی بزرگ و هتک [[حریم]] [[رسول خدا]] {{صل}} است. زیاد در آن سال [[حج]] نگزارد<ref>بلاذری، ج۲، ص۱۳۸-۱۳۹.</ref>. همچنین می‌گوید: در آن سال زیاد به حج رفت و در [[مدینه]]، [[نصیحت]] برادرش را به یاد آورد و گفت: [[خداوند]] [[ابوبکره]] را جزای خیر دهد که هرگز نصیحت کردن را وانمی‌گذارد<ref>فضل بن شاذان، ص۵۴۷.</ref>. این ماجرا باید در سال ۴۴ باشد؛ زیرا استلحاق، در آن سال اتفاق افتاد<ref>فضل بن شاذان، ص۵۴۷.</ref> و [[ام حبیبه]] نیز در آن سال درگذشت<ref>ابن سعد، ج۸، ص۸۰.</ref>. [[احمد بن حنبل]] از این داستان در باب حنث قسم استفاده [[فقهی]] کرده و [[ابن قدامه]] با [[نقد]] [[احمد بن حنبل]] می‌گوید: این [[گفتگو]] نزد ابوبکره حنث قسم نبود<ref>المغنی، ج۱۱، ص۳۲۸.</ref>.

این گفتگو، موضع [[سیاسی]] و [[اعتقادی]] ابوبکره را در [[حجیت]] عملکرد [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} و بطلان مواضع [[خوارج]]، و نیز [[نفی]] این [[استدلال]] که [[اجتهاد]]، توجیه گر خطاهاست، بیان می‌کند.

پیش از این گذشت که او در مقابل بسر به [[دفاع]] از [[امیر مؤمنان علی]] {{ع}} برخاست و کتک خورد. فرزندش [[عبدالرحمان]] به وی گفت: میدانی که پسر و همراهانش [[دشمن]] [[علی]] هستند، چرا او را [[تکذیب]] کردی؟ [[ابوبکره]] گفت: [[گمان]] کردی این سخنان را از روی هواداری از علی گفتم. والله اگر از مرداری بر مردار دیگری بنشینم، برایم محبوب‌تر است از اینکه از علی [[پیروی]] کنم. اما بر علی نمی‌توان از شکم، [[فرج]]، [[نسب]] و سابقه، خرده گرفت و به او [[افترا]] بست<ref>بلاذری، ج۲، ص۱۳۷.</ref>.

او از [[رسول خدا]] {{صل}} [[روایت]] کرد و [[پنج تن]] از پسرانش رواد، عبدالرحمان، عبدالعزیز، عبیدالله، مسلم و یک دخترش به نام [[کیسه بن ابوبکره ثقفی|کیسه]]<ref>ابن حجر، لسان، ج۷، ص۵۲۹؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۱۵۷.</ref> و بسیاری دیگر از جمله [[ابراهیم بن عبدالرحمان بن عوف]]، [[احنف بن قیس]]، [[اشعث بن ثرمله]]، [[حسن بصری]] و [[محمد بن سیرین]] از او روایت می‌کردند<ref>مزی، ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۵؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۰، ص۴۱۸.</ref>.

[[احمد بن حنبل]]<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۵۲-۳۵.</ref>، حدود ۱۵۰ [[حدیث]] از او آورده که البته برخی از آنها تکراری است. ابن حجر<ref>مقدمه فتح، ص۴۷۷.</ref> می‌گوید: او چهارده [[حدیث]] از [[پیامبر]] {{صل}} دارد. [[دارقطنی]]<ref>دارقطنی، ج۱، ص۳۴۹.</ref> در بخشی با عنوان [[مسند]] [[ابی بکره]]، هفده حدیث وی را نقل می‌کند. زرکلی<ref>زرکلی، ج۸، ص۴۴.</ref> گوید: او ۱۳۲ حدیث دارد. [[بخاری]] از او روایاتی در موضوعات [[علم]]، [[نماز]] و صید گزارش کرده است<ref>باجی، ج۲، ص۵۹.</ref>. فرزندش عبیدالله از وی روایاتی در موضوعات [[عقوبت]] [[بغی]]، [[عاق والدین]] و [[تعبیر خواب]] گزارش کرده است<ref>ابونعیم، ج۲، ص۹۹.</ref>.

فرزندش مسلم می‌گوید: پدرم پس از هر نماز می‌گفت: {{عربی|"اللّهمّ إنّي أعوذ بك من الكفر و الفقر اللّهمّ إنّي أعوذ بك من عذاب القبر"}}؛ و می‌گفت: این [[دعای پیامبر]] پس از هر نماز بود <ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۳۶ و ۳۹؛ البانی، ارواء الغلیل، ج۳، ص۳۰۶.</ref>. ابوعثمان نهدی که از [[دوستان]] [[أبوبکره]] بود می‌گوید: از [[سعد بن ابی وقاص]] و از [[ابوبکره]] شنیدم که می‌گفتند: از [[رسول خدا]] {{صل}} شنیدیم که فرمود: "هر که را به غیر پدرش بخوانند، در حالی که او خلاف آن را می‌داند، [[بهشت]] بر او [[حرام]] است"<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۳۸؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۵.</ref>.

ابوبکره همزمان با [[ولایت]] زیاد بر بصره [[وفات]] کرد<ref>ابن عساکر، ج۲۶، ص۲۰۳.</ref>. بنا بر [[نقلی]] درگذشت او و [[شهادت امام حسن مجتبی]] {{ع}} در یک سال بود<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، ج۸، ص۱۱۲؛ ابن عساکر، ج۲۶، ص۲۰۳؛ باجی، ج۲، ص۸۵۹.</ref>، [[سال]] وفات وی را به [[اختلاف]]، سال‌های ۴۹، ۵۱<ref>ابن عساکر، ج۲۶، ص۲۰۳.</ref>، ۵۲<ref>خلیفة بن خیاط، الطبقات، ص۱۰۶ و ۳۱۱.</ref>، ۵۳ و ۵۹ و در ۶۳ سالگی در [[بصره]] گفته‌اند<ref>ابن حبان، مشاهیر، ص۶۷؛ ابن عساکر، ج۲۶، ص۲۰۱.</ref>. با توجه به سن او هنگام [[تشرف]] به [[اسلام]] (هیجده سالگی) [[سال]] [[تولد]] وی حدود [[سال سوم بعثت]] است. همچنین با توجه به اخباری که سن او را هنگام [[وفات]]، ۶۳ سالگی گفته‌اند و نیز گزارش‌های فراوانی که به [[صراحت]] سال ۵۳ را سال وفات وی یاد کرده‌اند، با توجه به همه اختلاف‌های موجود، سال ۵۳ باید درست باشد. البته باید توجه داشت که زیاد در [[رمضان]] سال ۵۳ کشته شد<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۸، ص۶۴.</ref> و کسی به فاصله [[مرگ]] این دو [[برادر]] که کوتاه یا طولانی بود، اشاره نکرده است. او هنگام وفات به دلیل [[قهر]] با برادرش زیاد، با اینکه او زنده و [[حاکم بصره]] بود، به [[ابوبرزه اسلمی]] برادر مواخاتی خود سفارش کرد بر وی [[نماز]] بخواند<ref>ابن حبان، مشاهیر، ص۶۷؛ باجی، ج۲، ص۸۵۹؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۰، ص۴۱۹.</ref><ref>[[محمود حیدری آقایی|حیدری آقایی، محمود]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوبکره ثقفی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۱۸۷-۱۹۲.</ref>