انتظار ظهور امام مهدی: تفاوت میان نسخهها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵، قسمت دوم
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
'''انتظار ظهور امام مهدی {{ع}}''' از مهمترین ارکان [[اعتقادی]] [[شیعیان]] است که بسیاری آن را صرفا یک حالت [[قلبی]] تلقی می کنند در حالی که [[روح]] سازنده [[انتظار]]، با حرکت و عمل پیوند خورده است و تمام ابعاد فردی و [[اجتماعی]] [[زندگی]] [[انسان]] را دربر می گیرد و آثار عمیق [[تربیتی]]، روانشناختی، [[سیاسی]]، [[اقتصادی]] و... بر فرد و [[جامعه]] باقی می گذارد. | '''انتظار ظهور امام مهدی {{ع}}''' از مهمترین ارکان [[اعتقادی]] [[شیعیان]] است که بسیاری آن را صرفا یک حالت [[قلبی]] تلقی می کنند در حالی که [[روح]] سازنده [[انتظار]]، با حرکت و عمل پیوند خورده است و تمام ابعاد فردی و [[اجتماعی]] [[زندگی]] [[انسان]] را دربر می گیرد و آثار عمیق [[تربیتی]]، روانشناختی، [[سیاسی]]، [[اقتصادی]] و... بر فرد و [[جامعه]] باقی می گذارد. | ||
==معناشناسی [[انتظار]]== | == معناشناسی [[انتظار]] == | ||
انتظار در لغت به معنای توقع، چشم داشت پیدا کردن و چشم به [[راه]] بودن برای آیندهای مطلوب است<ref>دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، ذیل کلمه انتظار؛ معین، محمد، فرهنگ فارسی، ذیل کلمه انتظار؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۵، ص ۲۱۹.</ref> و در اصطلاح، مهمترین مصداق [[انتظار فرج]]، [[انتظار ظهور حضرت مهدی]] [[موعود]]{{ع}} است که با [[برپایی حکومت]] عدلِ جهانی، بساط [[طاغوت]] و [[ظلم]] و ستم را برمیچیند. باتوجه به اینکه انتظار فرج یک مفهوم بسیار وسیع و گسترده است، در معنای عام به انتظار [[گشایش]] در تمام امور اشاره دارد؛ بنابراین مفهوم انتظار در دو معنای [[عام و خاص]] استفاده میشود: | انتظار در لغت به معنای توقع، چشم داشت پیدا کردن و چشم به [[راه]] بودن برای آیندهای مطلوب است<ref>دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، ذیل کلمه انتظار؛ معین، محمد، فرهنگ فارسی، ذیل کلمه انتظار؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۵، ص ۲۱۹.</ref> و در اصطلاح، مهمترین مصداق [[انتظار فرج]]، [[انتظار ظهور حضرت مهدی]] [[موعود]] {{ع}} است که با [[برپایی حکومت]] عدلِ جهانی، بساط [[طاغوت]] و [[ظلم]] و ستم را برمیچیند. باتوجه به اینکه انتظار فرج یک مفهوم بسیار وسیع و گسترده است، در معنای عام به انتظار [[گشایش]] در تمام امور اشاره دارد؛ بنابراین مفهوم انتظار در دو معنای [[عام و خاص]] استفاده میشود: | ||
# '''[[انتظار عام]]:''' مقصود از انتظار به معنای عام، انتظار کشیدن برای گشایش در تمام مشکلاتی است که [[انسان]] در امور [[زندگی]] خود با آن مواجه میشود. | # '''[[انتظار عام]]:''' مقصود از انتظار به معنای عام، انتظار کشیدن برای گشایش در تمام مشکلاتی است که [[انسان]] در امور [[زندگی]] خود با آن مواجه میشود. | ||
# '''[[انتظار خاص]]:''' به انتظار کشیدن برای [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} یا [[زمینهسازی برای ظهور]] ایشان گفته میشود<ref>ر.ک. جوادی آملی، عبدالله، امام مهدی موجود موعود، ص۱۸۴؛ بنیهاشمی، سید محمد، انتظار فرج، ص ۲۷؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲ ۵، ج۲، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ موسوینسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۲۱؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۸۸ـ ۱۸۹.</ref>. | # '''[[انتظار خاص]]:''' به انتظار کشیدن برای [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} یا [[زمینهسازی برای ظهور]] ایشان گفته میشود<ref>ر. ک. جوادی آملی، عبدالله، امام مهدی موجود موعود، ص۱۸۴؛ بنیهاشمی، سید محمد، انتظار فرج، ص ۲۷؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲ ۵، ج۲، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ موسوینسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۲۱؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۸۸ـ ۱۸۹.</ref>. | ||
== انتظار در قرآن == | == انتظار در قرآن == | ||
[[قرآن]] که مهمترین منبع [[اسلامی]] است، بیآنکه به جزئیات بپردازد، در آیاتی چند به مسئله انتظار پرداخته است، برای نمونه میفرماید: انتظار بکشید من نیز با شما از منتظرانم: {{متن قرآن|فَأَنْجَيْنَاهُ وَالَّذِينَ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَقَطَعْنَا دَابِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَمَا كَانُوا مُؤْمِنِينَ}}<ref>«پس او و همراهان او را با بخشایشی از خویش رهایی بخشیدیم و ریشه کسانی را که نشانههای ما را دروغ شمردند و مؤمن نبودند برکندیم» سوره اعراف، آیه ۷۲.</ref>؛ در [[انتظار]] باشید من هم در انتظارم: {{متن قرآن|وَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنَّهُمْ لَمِنْكُمْ وَمَا هُمْ مِنْكُمْ وَلَكِنَّهُمْ قَوْمٌ يَفْرَقُونَ}}<ref>«و به خداوند سوگند میخورند که از شمایند در حالی که از شما نیستند امّا آنان گروهی هستند که میهراسند» سوره توبه، آیه ۵۶.</ref> و نیز میفرماید: [[منتظر]] باشید که ما هم با شما منتظریم: {{متن قرآن|قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنَا إِلَّا إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ وَنَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمْ أَنْ يُصِيبَكُمُ اللَّهُ بِعَذَابٍ مِنْ عِنْدِهِ أَوْ بِأَيْدِينَا فَتَرَبَّصُوا إِنَّا مَعَكُمْ مُتَرَبِّصُونَ}}<ref>«بگو آیا برای ما جز یکی از دو نکویی را انتظار دارید؟ و ما برای شما انتظار داریم که خداوند شما را از سوی خویش یا به دست ما به عذابی دچار فرماید پس چشم به راه باشید که ما نیز با شما چشم به راهیم» سوره توبه، آیه ۵۲.</ref>. این [[آیات]] در بعضی از [[روایات]] به مسئله انتظار [[تفسیر]] و [[تأویل]] شده است<ref>بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۱۰ و ۱۲۷؛ ج ۱۳، ص۲۷۹.</ref>.<ref>[[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار - فروهی (مقاله)|مقاله «انتظار»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]] ص ۴۹۶.</ref> | [[قرآن]] که مهمترین منبع [[اسلامی]] است، بیآنکه به جزئیات بپردازد، در آیاتی چند به مسئله انتظار پرداخته است، برای نمونه میفرماید: انتظار بکشید من نیز با شما از منتظرانم: {{متن قرآن|فَأَنْجَيْنَاهُ وَالَّذِينَ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَقَطَعْنَا دَابِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَمَا كَانُوا مُؤْمِنِينَ}}<ref>«پس او و همراهان او را با بخشایشی از خویش رهایی بخشیدیم و ریشه کسانی را که نشانههای ما را دروغ شمردند و مؤمن نبودند برکندیم» سوره اعراف، آیه ۷۲.</ref>؛ در [[انتظار]] باشید من هم در انتظارم: {{متن قرآن|وَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنَّهُمْ لَمِنْكُمْ وَمَا هُمْ مِنْكُمْ وَلَكِنَّهُمْ قَوْمٌ يَفْرَقُونَ}}<ref>«و به خداوند سوگند میخورند که از شمایند در حالی که از شما نیستند امّا آنان گروهی هستند که میهراسند» سوره توبه، آیه ۵۶.</ref> و نیز میفرماید: [[منتظر]] باشید که ما هم با شما منتظریم: {{متن قرآن|قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنَا إِلَّا إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ وَنَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمْ أَنْ يُصِيبَكُمُ اللَّهُ بِعَذَابٍ مِنْ عِنْدِهِ أَوْ بِأَيْدِينَا فَتَرَبَّصُوا إِنَّا مَعَكُمْ مُتَرَبِّصُونَ}}<ref>«بگو آیا برای ما جز یکی از دو نکویی را انتظار دارید؟ و ما برای شما انتظار داریم که خداوند شما را از سوی خویش یا به دست ما به عذابی دچار فرماید پس چشم به راه باشید که ما نیز با شما چشم به راهیم» سوره توبه، آیه ۵۲.</ref>. این [[آیات]] در بعضی از [[روایات]] به مسئله انتظار [[تفسیر]] و [[تأویل]] شده است<ref>بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۱۰ و ۱۲۷؛ ج ۱۳، ص۲۷۹.</ref>.<ref>[[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار - فروهی (مقاله)|مقاله «انتظار»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]] ص ۴۹۶.</ref> | ||
==مراتب [[انتظار ظهور امام زمان]]{{ع}}== | == مراتب [[انتظار ظهور امام زمان]] {{ع}} == | ||
انتظار ظهور امام زمان{{ع}} به [[انتظار قلبی]] و عملی تقسیم میشود: | انتظار ظهور امام زمان {{ع}} به [[انتظار قلبی]] و عملی تقسیم میشود: | ||
# '''انتظار قلبی:''' حالتی [[قلبی]] و [[نفسانی]] است که وقتی شدت و عمق پیدا کرد، از [[قلب]] به اعضا و جوارح سرازیر میشود و آثار خود را در عمل نشان میدهد. انتظار مورد نظر [[پیشوایان معصوم]] این نوع از انتظار است که موجب [[تلاش]] و [[مجاهدت]] [[منتظر]] میشود. | # '''انتظار قلبی:''' حالتی [[قلبی]] و [[نفسانی]] است که وقتی شدت و عمق پیدا کرد، از [[قلب]] به اعضا و جوارح سرازیر میشود و آثار خود را در عمل نشان میدهد. انتظار مورد نظر [[پیشوایان معصوم]] این نوع از انتظار است که موجب [[تلاش]] و [[مجاهدت]] [[منتظر]] میشود. | ||
# '''[[انتظار عملی]]:''' انتظار عملی به این معنی است که [[منتظر واقعی]] در تمامی عرصهها، زندگیِ [[امام زمان]] پسند داشته باشد و [[عصر غیبت]] را [[عصر]] [[تکلیف]] بداند و علاوه بر [[اصلاح خود]] در [[اصلاح جامعه]] نیز کوشا باشد<ref>ر.ک. خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه؛ آیتی، نصرتالله، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت.</ref>. | # '''[[انتظار عملی]]:''' انتظار عملی به این معنی است که [[منتظر واقعی]] در تمامی عرصهها، زندگیِ [[امام زمان]] پسند داشته باشد و [[عصر غیبت]] را [[عصر]] [[تکلیف]] بداند و علاوه بر [[اصلاح خود]] در [[اصلاح جامعه]] نیز کوشا باشد<ref>ر. ک. خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه؛ آیتی، نصرتالله، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت.</ref>. | ||
همچنین [[انتظار ظهور]] براساس [[بینش]] و اهدافی که [[منتظران]] برای خود در نظر گرفتهاند به دو قسم منفی و مثبت نیز تقسیم میشود: | همچنین [[انتظار ظهور]] براساس [[بینش]] و اهدافی که [[منتظران]] برای خود در نظر گرفتهاند به دو قسم منفی و مثبت نیز تقسیم میشود: | ||
# '''[[انتظار منفی]] و ویرانگر:''' این نگاه، برداشت سطحی از [[مهدویت]]، [[قیام]] و [[انقلاب مهدی]]{{ع}} است که از ما میخواهد یا در برابر هر نوع [[ضعف]]، [[عیب]] و ستمی [[سکوت]] کنیم تا خود [[حضرت]] [[ظهور]] کرده و آن را [[اصلاح]] مینماید، یا به [[اعتراض]]، بدون هیچ [[اقدام]] و عملی در برابر [[ظلم]] و [[بیداد]] [[ستمگران]] اکتفا کنیم؛ این نوع انتظار ظهور به هیچوجه با [[موازین اسلامی]] و [[قرآنی]] سازگار نیست، چراکه اقدام و عمل، اصل جدایی ناپذیر از مفهوم [[انتظار]] است. | # '''[[انتظار منفی]] و ویرانگر:''' این نگاه، برداشت سطحی از [[مهدویت]]، [[قیام]] و [[انقلاب مهدی]] {{ع}} است که از ما میخواهد یا در برابر هر نوع [[ضعف]]، [[عیب]] و ستمی [[سکوت]] کنیم تا خود [[حضرت]] [[ظهور]] کرده و آن را [[اصلاح]] مینماید، یا به [[اعتراض]]، بدون هیچ [[اقدام]] و عملی در برابر [[ظلم]] و [[بیداد]] [[ستمگران]] اکتفا کنیم؛ این نوع انتظار ظهور به هیچوجه با [[موازین اسلامی]] و [[قرآنی]] سازگار نیست، چراکه اقدام و عمل، اصل جدایی ناپذیر از مفهوم [[انتظار]] است. | ||
# '''[[انتظار مثبت]] و سازنده:''' در این انتظار، [[ظهور مهدی موعود]]{{ع}} حلقهای از حلقههای مبارزۀ [[اهل حق]] علیه [[باطل]] است که به [[پیروزی]] نهایی اهل حق منتهی میشود. شخص [[منتظِر]]، از وضعیت موجود [[جهان]] ناراضی است، اما در عین حال نقش خود را نیز مهم و موثر میداند و با [[امید به آیندهای روشن]]، برای فراهم ساختن [[زمینههای ظهور]] میکوشد و خود را برای [[سربازی امام زمان]] آماده میکند<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص ۸۵؛ محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۴۴؛ فرهنگ شیعه، ص ۱۳۵.</ref>. | # '''[[انتظار مثبت]] و سازنده:''' در این انتظار، [[ظهور مهدی موعود]] {{ع}} حلقهای از حلقههای مبارزۀ [[اهل حق]] علیه [[باطل]] است که به [[پیروزی]] نهایی اهل حق منتهی میشود. شخص [[منتظِر]]، از وضعیت موجود [[جهان]] ناراضی است، اما در عین حال نقش خود را نیز مهم و موثر میداند و با [[امید به آیندهای روشن]]، برای فراهم ساختن [[زمینههای ظهور]] میکوشد و خود را برای [[سربازی امام زمان]] آماده میکند<ref>ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص ۸۵؛ محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۴۴؛ فرهنگ شیعه، ص ۱۳۵.</ref>. | ||
==[[ویژگیهای انتظار]] پویا و سازنده== | == [[ویژگیهای انتظار]] پویا و سازنده == | ||
مهمترین ویژگیهای انتظار سازنده که [[روحیه امید]] را در [[انسان]] زنده نگه میدارد عبارت است از: | مهمترین ویژگیهای انتظار سازنده که [[روحیه امید]] را در [[انسان]] زنده نگه میدارد عبارت است از: | ||
# '''[[ناخشنودی از وضعیت موجود]] یا قانع نبودن به آن:''' [[انتظار شایسته]] و سازنده آن است که انسان نسبت به شرایط [[عصر انتظار]] و [[جامعه موعود]] [[آگاهی]] داشته باشد تا از پذیرش [[نظام]] [[فاسد]] [[حکومتی]] و [[دین ستیزی]] آشکار سرباز زند. | # '''[[ناخشنودی از وضعیت موجود]] یا قانع نبودن به آن:''' [[انتظار شایسته]] و سازنده آن است که انسان نسبت به شرایط [[عصر انتظار]] و [[جامعه موعود]] [[آگاهی]] داشته باشد تا از پذیرش [[نظام]] [[فاسد]] [[حکومتی]] و [[دین ستیزی]] آشکار سرباز زند. | ||
# '''[[امید]] و [[باور نسبت به آیندۀ مطلوب]]:''' مشخصۀ اساسی [[انتظار سازنده]]، [[خوشبینی]] به آیندۀ [[بشریت]] است؛ آیندهای روشن و [[سعادتبخش]] و [[انسانی]] که در آن [[تقوای الهی]] و [[عدالت]] و [[آزادی]]، در برابر [[زور]] و [[استکبار]]، در سراسر [[گیتی]]، قد [[علم]] میکند. | # '''[[امید]] و [[باور نسبت به آیندۀ مطلوب]]:''' مشخصۀ اساسی [[انتظار سازنده]]، [[خوشبینی]] به آیندۀ [[بشریت]] است؛ آیندهای روشن و [[سعادتبخش]] و [[انسانی]] که در آن [[تقوای الهی]] و [[عدالت]] و [[آزادی]]، در برابر [[زور]] و [[استکبار]]، در سراسر [[گیتی]]، قد [[علم]] میکند. | ||
# '''[[تلاش برای تحقق آیندۀ مطلوب]]:''' انتظار جنبشآفرین، سرچشمۀ [[قیام]] و [[مقاومت]] و حرکت است و حالت فرسایشی و سستکنندگی ندارد؛ زیرا با [[تلاش]] و زمینهسازی، [[فرج]] و [[گشایش]] نزدیک میشود. | # '''[[تلاش برای تحقق آیندۀ مطلوب]]:''' انتظار جنبشآفرین، سرچشمۀ [[قیام]] و [[مقاومت]] و حرکت است و حالت فرسایشی و سستکنندگی ندارد؛ زیرا با [[تلاش]] و زمینهسازی، [[فرج]] و [[گشایش]] نزدیک میشود. | ||
# '''[[مسئولیتپذیری]]:''' [[انتظار]]، [[احساس مسئولیت]] در قبال [[سرنوشت]] خود و [[اجتماع]] و [[زمینهسازی]] برای تحقق [[حکومت عدل]] است و به عبارتی دیگر [[انتظار سازنده]] همان [[انتظار مثبت]] است که تعهدآور، [[مسئولیت]] آفرین، نیروبخش و به حرکت درآورنده است<ref>ر.ک. محمدهاشمی، عبدالله، فرهنگ انتظار زمینهساز تحقق جامعه مهدوی، ص ۲۷؛ سلیمیان، خدامراد، مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین؛ مهدویفرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۸۵-۸۹؛ کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۱۹۹، ۲۰۲.</ref>. | # '''[[مسئولیتپذیری]]:''' [[انتظار]]، [[احساس مسئولیت]] در قبال [[سرنوشت]] خود و [[اجتماع]] و [[زمینهسازی]] برای تحقق [[حکومت عدل]] است و به عبارتی دیگر [[انتظار سازنده]] همان [[انتظار مثبت]] است که تعهدآور، [[مسئولیت]] آفرین، نیروبخش و به حرکت درآورنده است<ref>ر. ک. محمدهاشمی، عبدالله، فرهنگ انتظار زمینهساز تحقق جامعه مهدوی، ص ۲۷؛ سلیمیان، خدامراد، مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین؛ مهدویفرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۸۵-۸۹؛ کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۱۹۹، ۲۰۲.</ref>. | ||
==منشأ و [[عناصر انتظار]]== | == منشأ و [[عناصر انتظار]] == | ||
مفهوم انتظار ریشه در اصل کلیِ «[[حرام]] بودن [[یاس]] از گشایش و [[رحمت]] [[خداوند]]» دارد که از [[آیه]] {{متن قرآن|يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلَا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ}}<ref>«ای فرزندان من! بروید و از یوسف و برادرش خبر گیرید و از رحمت | مفهوم انتظار ریشه در اصل کلیِ «[[حرام]] بودن [[یاس]] از گشایش و [[رحمت]] [[خداوند]]» دارد که از [[آیه]] {{متن قرآن|يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلَا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ}}<ref>«ای فرزندان من! بروید و از یوسف و برادرش خبر گیرید و از رحمت خداوند نومید نگردید» سوره یوسف، آیه 87.</ref> گرفته شده است، پس روحِ اصلی انتظار، [[امید به آینده]] و [[رسیدن به وضعیت مطلوب]] و ایدهآل است. [[انتظار ظهور حضرت مهدی]] {{ع}}، حالتی [[نفسانی]] است که برای تحقق این [[آرمان]] در [[انسان]] [[آمادگی]] ایجاد میکند؛ ضد این حالت [[یأس]] و [[ناامیدی]] است؛ ازاینرو، هر [[قدر]] انتظار شدیدتر باشد، یعنی با [[امید]] و تلاش کامل همراه باشد، آمادگی قویتر خواهد بود؛ لذا هویتِ انتظار مرکب از دو عنصر "[[نفی]]" و "[[اثبات]]" است. عنصر نفی، بیگانگی از وضع موجود و [[ناخشنودی]] از آن و عنصر اثبات، [[امید به آیندهای روشن]] و آرمانی و تلاش برای آن است<ref>برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، ج۱، ص۲۷۸؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ج۲، ص۶۴۴؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۶.</ref>. | ||
در نگاهی دقیقتر پنج عنصر [[حقیقت انتظار]] عبارت است از: [[اعتراض به وضع موجود]] و قانع نشدن به داشتهها؛ [[آگاهی از وضع مطلوب]] و تحلیل درست [[عصر ظهور]]؛ [[اعتقاد و امید به تحقق وضع مطلوب]] و اینکه [[عدالت]] حداکثری، شدنی و [[حقیقت]] [[ظهور نزدیک است]] و [[اقدام برای تحقق وضع مطلوب]] که نشاندهنده [[صداقت]] در ادعای [[انتظار]] است<ref>ر.ک. مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص۱۴؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۱۵۹-۱۶۸.</ref>. | در نگاهی دقیقتر پنج عنصر [[حقیقت انتظار]] عبارت است از: [[اعتراض به وضع موجود]] و قانع نشدن به داشتهها؛ [[آگاهی از وضع مطلوب]] و تحلیل درست [[عصر ظهور]]؛ [[اعتقاد و امید به تحقق وضع مطلوب]] و اینکه [[عدالت]] حداکثری، شدنی و [[حقیقت]] [[ظهور نزدیک است]] و [[اقدام برای تحقق وضع مطلوب]] که نشاندهنده [[صداقت]] در ادعای [[انتظار]] است<ref>ر. ک. مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص۱۴؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۱۵۹-۱۶۸.</ref>. | ||
==[[انتظار در روایات]]== | == [[انتظار در روایات]] == | ||
[[انتظار ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} در [[روایات معصومین]]{{ع}} | [[انتظار ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} در [[روایات معصومین]] {{ع}} بخش قابل توجهی را به خود اختصاص داده که در اینجا به عنوان نمونه به چند مورد اشاره شده است: | ||
#درباره اینکه چرا [[حضرت مهدی]]{{ع}} را "مُنتَظَر" (مورد انتظار واقع شده) نامیدهاند، صقر بن ابی دلف میگوید: از [[امام جواد]]{{ع}} پرسیدم پس از [[حسن]] ([[امام حسن عسکری]]{{ع}}) چه کسی [[امام]] است؟ فرمودند: «همانا پس از حسن، فرزندش [[قائم]]، به [[حق]]، امام [[منتظر]] است».، گفتم: ای [[فرزند]] [[رسول خدا]]! چرا او را قائم میگویند؟ فرمودند: «زیرا او پس از آنکه یادش از بین [[مردم]] برود و اکثر معتقدین به امامتش [[مرتد]] شوند [[قیام]] کند»، گفتم: چرا او را منتظر گویند؟ فرمودند: «زیرا ایام غیبتش زیاد شود و مدتش طولانی گردد، [[مخلصان]]، در انتظار قیامش باشند و شکاکان، انکارش کنند و [[منکران]]، یادش را [[استهزاء]] نمایند و [[عجله]] کنندگان در آن هلاک شوند و [[تسلیم]] شوندگان در آن [[نجات]] یابند»<ref>{{متن حدیث|قَالَ إِنَّ بَعْدَ الْحَسَنِ ابْنُهُ الْقَائِمُ بِالْحَقِّ الْمُنْتَظَرُ فَقُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ لِمَ سُمِّیَ الْقَائِمَ قَالَ لِأَنَّهُ یَقُومُ بَعْدَ مَوْتِ ذِکْرِهِ وَ ارْتِدَادِ أَکْثَرِ الْقَائِلِینَ بِإِمَامَتِهِ فَقُلْتُ لَهُ وَ لِمَ سُمِّیَ الْمُنْتَظَرَ قَالَ لِأَنَّ لَهُ غَیْبَةً یَکْثُرُ أَیَّامُهَا وَ یَطُولُ أَمَدُهَا فَیَنْتَظِرُ خُرُوجَهُ الْمُخْلِصُونَ وَ یُنْکِرُهُ الْمُرْتَابُونَ وَ یَسْتَهْزِئُ بِهِ الْجَاحِدُونَ وَ یَکْذِبُ فِیهَا الْوَقَّاتُونَ وَ یَهْلِکُ فِیهَا الْمُسْتَعْجِلُونَ وَ یَنْجُو فِیهَا الْمُسْلِمُونَ}}؛ خزاز قمی، علی بن محمد بن علی، کفایة الأثر، ص۲۸۴؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ج۲، ص۳۷۸.</ref>. | # درباره اینکه چرا [[حضرت مهدی]] {{ع}} را "مُنتَظَر" (مورد انتظار واقع شده) نامیدهاند، صقر بن ابی دلف میگوید: از [[امام جواد]] {{ع}} پرسیدم پس از [[حسن]] ([[امام حسن عسکری]] {{ع}}) چه کسی [[امام]] است؟ فرمودند: «همانا پس از حسن، فرزندش [[قائم]]، به [[حق]]، امام [[منتظر]] است». ، گفتم: ای [[فرزند]] [[رسول خدا]]! چرا او را قائم میگویند؟ فرمودند: «زیرا او پس از آنکه یادش از بین [[مردم]] برود و اکثر معتقدین به امامتش [[مرتد]] شوند [[قیام]] کند»، گفتم: چرا او را منتظر گویند؟ فرمودند: «زیرا ایام غیبتش زیاد شود و مدتش طولانی گردد، [[مخلصان]]، در انتظار قیامش باشند و شکاکان، انکارش کنند و [[منکران]]، یادش را [[استهزاء]] نمایند و [[عجله]] کنندگان در آن هلاک شوند و [[تسلیم]] شوندگان در آن [[نجات]] یابند»<ref>{{متن حدیث|قَالَ إِنَّ بَعْدَ الْحَسَنِ ابْنُهُ الْقَائِمُ بِالْحَقِّ الْمُنْتَظَرُ فَقُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ لِمَ سُمِّیَ الْقَائِمَ قَالَ لِأَنَّهُ یَقُومُ بَعْدَ مَوْتِ ذِکْرِهِ وَ ارْتِدَادِ أَکْثَرِ الْقَائِلِینَ بِإِمَامَتِهِ فَقُلْتُ لَهُ وَ لِمَ سُمِّیَ الْمُنْتَظَرَ قَالَ لِأَنَّ لَهُ غَیْبَةً یَکْثُرُ أَیَّامُهَا وَ یَطُولُ أَمَدُهَا فَیَنْتَظِرُ خُرُوجَهُ الْمُخْلِصُونَ وَ یُنْکِرُهُ الْمُرْتَابُونَ وَ یَسْتَهْزِئُ بِهِ الْجَاحِدُونَ وَ یَکْذِبُ فِیهَا الْوَقَّاتُونَ وَ یَهْلِکُ فِیهَا الْمُسْتَعْجِلُونَ وَ یَنْجُو فِیهَا الْمُسْلِمُونَ}}؛ خزاز قمی، علی بن محمد بن علی، کفایة الأثر، ص۲۸۴؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ج۲، ص۳۷۸.</ref>. | ||
# [[ائمه]]{{ع}} در همان حال که [[شیعیان]] را [[دعوت]] به [[دعای تعجیل فرج]] میکردند، به آنان [[پند]] میدادهاند در [[ظهور امام]] [[شتاب]] نکنند و تسلیم [[قضای الهی]] شوند؛ زیرا شتاب مایه [[یأس]] و نامیدی از [[ظهور]] و [[راضی]] نبودن به قضای الهی و [[انکار]] [[حکمت]] [[خداوند متعال]] و [[پیروی]] از [[گمراهان]] است. | # [[ائمه]] {{ع}} در همان حال که [[شیعیان]] را [[دعوت]] به [[دعای تعجیل فرج]] میکردند، به آنان [[پند]] میدادهاند در [[ظهور امام]] [[شتاب]] نکنند و تسلیم [[قضای الهی]] شوند؛ زیرا شتاب مایه [[یأس]] و نامیدی از [[ظهور]] و [[راضی]] نبودن به قضای الهی و [[انکار]] [[حکمت]] [[خداوند متعال]] و [[پیروی]] از [[گمراهان]] است. | ||
# [[انتظار فرج]] [[برترین]] و محبوبترین عمل است. [[رسول اکرم]]{{صل}} فرمودند: «[[برترین عمل]] [[امت]] من، [[انتظار فرج]] از جانب خدای بلند مرتبه است»<ref>{{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}: «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ فَرَجِ اللَّهِ}}؛ شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۳۶.</ref><ref>ر.ک. محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۴۴؛ فرهنگ شیعه، ص ۱۳۵؛ مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص ۸۵.</ref> | # [[انتظار فرج]] [[برترین]] و محبوبترین عمل است. [[رسول اکرم]] {{صل}} فرمودند: «[[برترین عمل]] [[امت]] من، [[انتظار فرج]] از جانب خدای بلند مرتبه است»<ref>{{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ فَرَجِ اللَّهِ}}؛ شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۳۶.</ref><ref>ر. ک. محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۴۴؛ فرهنگ شیعه، ص ۱۳۵؛ مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص ۸۵.</ref> | ||
==[[ابعاد انتظار]]== | == [[ابعاد انتظار]] == | ||
[[انتظار ظهور امام زمان]]{{ع}} تمام ابعاد [[زندگی]] [[انسان]] را در بر میگیرد، برخی از آنها عبارتاند از: | [[انتظار ظهور امام زمان]] {{ع}} تمام ابعاد [[زندگی]] [[انسان]] را در بر میگیرد، برخی از آنها عبارتاند از: | ||
# '''[[بعد فکری و اعتقادی انتظار]]:''' [[انتظار صحیح]] استفاده از [[قدرت]] [[تعقل]] و [[تفکر]] را در درون خویش دارد، زیرا [[حضور]] [[منتظِر]] در [[جامعه]] وقتی کارساز و کارآمد است که همراه با [[دانش]] و [[آگاهی]] باشد، او باید بنیانهای [[اعتقادی]] و [[فکری]] خود را تقویت کند تا در دام مکتبهای [[انحرافی]] گرفتار نشود. در بعد اعتقادی نیز [[انتظار]] [[موعود]] به عنوان [[اصل مسلّم]] اعتقادی که بر [[ضرورت]] و [[وجوب]] آن تصریح شده، مطرح است<ref>امام صادق{{ع}} پس از گواهی به یگانگی خدای سبحان و ایمان به نبوت رسول خدا{{صل}} و اعتراف به وحیانی بودن قرآن کریم و اقرار به ولایت امامان معصوم{{ع}}، انتظار ظهور قائم اهل بیت{{ع}} را مایه دینداری خداپسندانه دانست و سبب پذیرش اعمال بندگان برشمرد(نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص ۲۰۰).</ref>. به علاوه میتوان در بازتاب منشور [[عظیم]] انتظار، تمام رنگهای [[اصول عقاید]] را دید مانند: اصل [[توحید]]؛ اصل [[نبوت]]؛ اصل [[امامت]]؛ اصل [[عدل]] و اصل [[معاد]]. | # '''[[بعد فکری و اعتقادی انتظار]]:''' [[انتظار صحیح]] استفاده از [[قدرت]] [[تعقل]] و [[تفکر]] را در درون خویش دارد، زیرا [[حضور]] [[منتظِر]] در [[جامعه]] وقتی کارساز و کارآمد است که همراه با [[دانش]] و [[آگاهی]] باشد، او باید بنیانهای [[اعتقادی]] و [[فکری]] خود را تقویت کند تا در دام مکتبهای [[انحرافی]] گرفتار نشود. در بعد اعتقادی نیز [[انتظار]] [[موعود]] به عنوان [[اصل مسلّم]] اعتقادی که بر [[ضرورت]] و [[وجوب]] آن تصریح شده، مطرح است<ref>امام صادق {{ع}} پس از گواهی به یگانگی خدای سبحان و ایمان به نبوت رسول خدا {{صل}} و اعتراف به وحیانی بودن قرآن کریم و اقرار به ولایت امامان معصوم {{ع}}، انتظار ظهور قائم اهل بیت {{ع}} را مایه دینداری خداپسندانه دانست و سبب پذیرش اعمال بندگان برشمرد(نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص ۲۰۰).</ref>. به علاوه میتوان در بازتاب منشور [[عظیم]] انتظار، تمام رنگهای [[اصول عقاید]] را دید مانند: اصل [[توحید]]؛ اصل [[نبوت]]؛ اصل [[امامت]]؛ اصل [[عدل]] و اصل [[معاد]]. | ||
# '''[[بعد روحی و روانی انتظار]]:''' [[انتظار عام]]لی است تا شخص منتظِر به تقویت [[حیات]] [[روحی]] و [[روانی]] و جسمی خود و کسب [[فضیلتهای اخلاقی]] روی آورد و ظرفیت وجودی خود را برابر [[گرفتاریها]] و [[مشکلات]] بالا ببرد. | # '''[[بعد روحی و روانی انتظار]]:''' [[انتظار عام]]لی است تا شخص منتظِر به تقویت [[حیات]] [[روحی]] و [[روانی]] و جسمی خود و کسب [[فضیلتهای اخلاقی]] روی آورد و ظرفیت وجودی خود را برابر [[گرفتاریها]] و [[مشکلات]] بالا ببرد. | ||
#بعد [[اخلاقی]] و [[تربیتی]]: انتظار در [[جامعۀ منتظر]] که جامعهای [[اسلامی]] است باید دارای [[اخلاق]] و [[رفتار]] اسلامی نیز باشد لذا [[جامعۀ اسلامی]]، برای ایجاد [[فرهنگ مهدوی]]، به ابعاد اخلاقی و تربیتی افراد از جمله: [[خودسازی]] و [[پارسایی]]، [[ایمان]] و [[عمل صالح]]، [[اقتدا]] به [[امام]]، [[تقوا]] و [[عدالت]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]]، توجه دارد. | # بعد [[اخلاقی]] و [[تربیتی]]: انتظار در [[جامعۀ منتظر]] که جامعهای [[اسلامی]] است باید دارای [[اخلاق]] و [[رفتار]] اسلامی نیز باشد لذا [[جامعۀ اسلامی]]، برای ایجاد [[فرهنگ مهدوی]]، به ابعاد اخلاقی و تربیتی افراد از جمله: [[خودسازی]] و [[پارسایی]]، [[ایمان]] و [[عمل صالح]]، [[اقتدا]] به [[امام]]، [[تقوا]] و [[عدالت]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]]، توجه دارد. | ||
#'''[[بعد سیاسی انتظار]]:''' [[انسانها]] حاکمی را میطلبند که بتواند [[ارزشهای انسانی]] را در [[جهان]] [[حاکم]] سازد، [[ظلم]] و [[اختناق]] را [[نفی]] کند و به طرد [[استکبار]] بپردازد، آنان خواستار سیاستی هستند که [[حد]] و مرز جغرافیایی نشناسد، [[حکومتی]] که مخصوص تیپ و [[نژادی]] خاص نباشد. | # '''[[بعد سیاسی انتظار]]:''' [[انسانها]] حاکمی را میطلبند که بتواند [[ارزشهای انسانی]] را در [[جهان]] [[حاکم]] سازد، [[ظلم]] و [[اختناق]] را [[نفی]] کند و به طرد [[استکبار]] بپردازد، آنان خواستار سیاستی هستند که [[حد]] و مرز جغرافیایی نشناسد، [[حکومتی]] که مخصوص تیپ و [[نژادی]] خاص نباشد. | ||
# '''[[بعد اقتصادی]]:''' [[بعد اقتصادی انتظار]] [[ظهور]] [[حضرت]] به عنوان یکی از مؤلفههای [[زمینهسازی ظهور]] ایشان، به دو شکل قابل [[تفسیر]] است یکی ایجاد [[رفاه عمومی]] در همه ابعاد [[زندگی]] که با [[تلاش]] و [[کوشش]] فراوان انسانها و آباد کردن [[زمین]] به دست میآید و دیگری اقامه [[قسط و عدل]] که [[ارتباط]] مستقیمی با جنبههای [[اقتصادی]] زندگی دارد. | # '''[[بعد اقتصادی]]:''' [[بعد اقتصادی انتظار]] [[ظهور]] [[حضرت]] به عنوان یکی از مؤلفههای [[زمینهسازی ظهور]] ایشان، به دو شکل قابل [[تفسیر]] است یکی ایجاد [[رفاه عمومی]] در همه ابعاد [[زندگی]] که با [[تلاش]] و [[کوشش]] فراوان انسانها و آباد کردن [[زمین]] به دست میآید و دیگری اقامه [[قسط و عدل]] که [[ارتباط]] مستقیمی با جنبههای [[اقتصادی]] زندگی دارد. | ||
# '''[[بعد نظامی و انتظامی انتظار]]:''' به تصریح [[روایات]]، آماده کردن [[سلاح]] و کسب مهارت [[نظامی]]، برای شرکت در [[سپاه]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} از [[وظایف منتظران]] است. بر این اساس [[حکومت اسلامی]] [[وظیفه]] دارد [[آمادگی نظامی]] [[جامعه اسلامی]] را بیشتر نموده تا [[دشمنان اسلام]]، [[طمع]] آسیبرسانی به حکومت اسلامی را نداشته باشند<ref>ر.ک. جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۳۶۹، ۳۷۱؛ کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۱۹۹، ۲۰۲؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲؛ سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸ و پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹- ۲۱۲.</ref>. | # '''[[بعد نظامی و انتظامی انتظار]]:''' به تصریح [[روایات]]، آماده کردن [[سلاح]] و کسب مهارت [[نظامی]]، برای شرکت در [[سپاه]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} از [[وظایف منتظران]] است. بر این اساس [[حکومت اسلامی]] [[وظیفه]] دارد [[آمادگی نظامی]] [[جامعه اسلامی]] را بیشتر نموده تا [[دشمنان اسلام]]، [[طمع]] آسیبرسانی به حکومت اسلامی را نداشته باشند<ref>ر. ک. جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۳۶۹، ۳۷۱؛ کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۱۹۹، ۲۰۲؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲؛ سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸ و پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹- ۲۱۲.</ref>. | ||
==[[آثار انتظار]]== | == [[آثار انتظار]] == | ||
#'''آثار [[اخلاقی]] و [[تربیتی]]:''' برخی آثار اخلاقی و تربیتی [[انتظار]] عبارتاند از: | # '''آثار [[اخلاقی]] و [[تربیتی]]:''' برخی آثار اخلاقی و تربیتی [[انتظار]] عبارتاند از: | ||
##گسترش امیدهای [[واقعی]]: یکی از ویژگیهای [[نسل]] [[منتظر]] [[امیدواری]] و نگرش مثبت به آیندۀ جهان است. | ## گسترش امیدهای [[واقعی]]: یکی از ویژگیهای [[نسل]] [[منتظر]] [[امیدواری]] و نگرش مثبت به آیندۀ جهان است. | ||
##معنا یافتن زندگی: اندیشۀ [[مهدویت]]، میتواند به [[انسان]] بیاموزد جهت رسیدن به جامعۀ آرمانی با محوریت [[امام مهدی]]{{ع}}، همواره باید به این کانون [[فکر]] کرد و فعالیتهای خود را بدان سو معطوف ساخت، لذا در مقایسه با زندگی بدون [[هدف]] و سرشار از [[روزمرگی]]، میتواند معنای بسیار عمیقی به زندگی انسان ببخشد. | ## معنا یافتن زندگی: اندیشۀ [[مهدویت]]، میتواند به [[انسان]] بیاموزد جهت رسیدن به جامعۀ آرمانی با محوریت [[امام مهدی]] {{ع}}، همواره باید به این کانون [[فکر]] کرد و فعالیتهای خود را بدان سو معطوف ساخت، لذا در مقایسه با زندگی بدون [[هدف]] و سرشار از [[روزمرگی]]، میتواند معنای بسیار عمیقی به زندگی انسان ببخشد. | ||
##ایجاد [[وحدت]] و [[همبستگی]] فردی و [[اجتماعی]]: چنانچه انتظار را [[آرمان]] مشترک بدانیم، این [[احساس]]، از حیث فردی موجب تمرکز [[افکار]] و نیروهای [[آدمی]] میشود و از حیث جمعی، موجب هم دلی، هم نوایی و هم اندیشی [[امت]] [[منتظر]] خواهد شد. | ## ایجاد [[وحدت]] و [[همبستگی]] فردی و [[اجتماعی]]: چنانچه انتظار را [[آرمان]] مشترک بدانیم، این [[احساس]]، از حیث فردی موجب تمرکز [[افکار]] و نیروهای [[آدمی]] میشود و از حیث جمعی، موجب هم دلی، هم نوایی و هم اندیشی [[امت]] [[منتظر]] خواهد شد. | ||
## [[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]؛ الگوسازی؛ [[مداومت]] بر [[دعا]]، به جریان افتادن نیروهای نهفته و سرمایههای راکد [[انسان]] در پرتو دوران سخت [[انتظار]] نیز از دیگر [[آثار تربیتی انتظار]] [[ظهور]] است. | ## [[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]؛ الگوسازی؛ [[مداومت]] بر [[دعا]]، به جریان افتادن نیروهای نهفته و سرمایههای راکد [[انسان]] در پرتو دوران سخت [[انتظار]] نیز از دیگر [[آثار تربیتی انتظار]] [[ظهور]] است. | ||
#'''آثار [[فکری]] و [[اعتقادی]]:''' آنچه [[قیام جهانی امام زمان]] را از دیگر [[انقلابها]] متمایز و ممتاز میسازد، دگرگونیهایی در [[اعتقاد]] و [[باور]] انسانهاست، که در پرتو تلاشهای او و یارانش پدید خواهد آمد. برخی از آثار فکری و [[معرفتی]] انتظار عبارتاند از: [[دینشناسی]]؛ [[شناخت]] و [[اطاعت از امام زمان]]{{ع}}؛ [[رشد عقلانی]] [[انسانها]] در [[دوران غیبت امام عصر]]{{ع}} و وسعت [[فکر]] و [[اندیشه]]. | # '''آثار [[فکری]] و [[اعتقادی]]:''' آنچه [[قیام جهانی امام زمان]] را از دیگر [[انقلابها]] متمایز و ممتاز میسازد، دگرگونیهایی در [[اعتقاد]] و [[باور]] انسانهاست، که در پرتو تلاشهای او و یارانش پدید خواهد آمد. برخی از آثار فکری و [[معرفتی]] انتظار عبارتاند از: [[دینشناسی]]؛ [[شناخت]] و [[اطاعت از امام زمان]] {{ع}}؛ [[رشد عقلانی]] [[انسانها]] در [[دوران غیبت امام عصر]] {{ع}} و وسعت [[فکر]] و [[اندیشه]]. | ||
#'''آثار [[روانشناختی]]:''' برخی از آثار روانشناختی عبارت است از: [[پیشگیری از بیماریهای روانی]]؛ ماندگاری اصل [[امید]] در [[دلها]]؛ برخورداری از [[احساس امنیت]] با داشتن [[پناهگاه]] [[معنوی]]؛ مراقبۀ دائمی و سلامت اخلاقی جامعه. | # '''آثار [[روانشناختی]]:''' برخی از آثار روانشناختی عبارت است از: [[پیشگیری از بیماریهای روانی]]؛ ماندگاری اصل [[امید]] در [[دلها]]؛ برخورداری از [[احساس امنیت]] با داشتن [[پناهگاه]] [[معنوی]]؛ مراقبۀ دائمی و سلامت اخلاقی جامعه. | ||
#'''آثار [[نظامی]] و انتظامی:''' جمعآوری و مجهز شدن به [[سلاح]] و مهمات و کسب مهارت و [[آمادگی]] و تلاشهای نظامی و نیروی [[سلحشوری]] و آمادگی برای [[نبرد]] نهایی؛ تقویت و آمادگی [[جسمانی]] از آثار نظامی و انتظامی انتظار است. | # '''آثار [[نظامی]] و انتظامی:''' جمعآوری و مجهز شدن به [[سلاح]] و مهمات و کسب مهارت و [[آمادگی]] و تلاشهای نظامی و نیروی [[سلحشوری]] و آمادگی برای [[نبرد]] نهایی؛ تقویت و آمادگی [[جسمانی]] از آثار نظامی و انتظامی انتظار است. | ||
#'''آثار [[اقتصادی]]:''' آثار اقتصادی هم میتوان برای انتظار نام برد مانند: [[مصرف]] [[مال]] در موارد مورد [[رضایت]] [[امام زمان]]{{ع}}؛ تعدیل عادلانۀ [[ثروت]] و برداشته شدن فواصل طبقاتی؛ جلوگیری از حملۀ تجاوزکارانه برای [[منافع]] اقتصادی. | # '''آثار [[اقتصادی]]:''' آثار اقتصادی هم میتوان برای انتظار نام برد مانند: [[مصرف]] [[مال]] در موارد مورد [[رضایت]] [[امام زمان]] {{ع}}؛ تعدیل عادلانۀ [[ثروت]] و برداشته شدن فواصل طبقاتی؛ جلوگیری از حملۀ تجاوزکارانه برای [[منافع]] اقتصادی. | ||
#'''آثار [[سیاسی]]:''' دو اثر از آثار سیاسی [[انتظار امام مهدی]]{{ع}} عبارت است از: [[حقطلبی]] و [[ظلم ستیزی]] و [[عدالتگرایی]]<ref>ر.ک. موسوی، سید مهدی، تربیت سیاسی در پرتو انتظار، ص ۳۸-۳۹؛ سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران، ص ۱۹۷ـ ۱۹۸ و نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸؛ مهدویفرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۱۸ـ ۱۳۵؛ آذربایجانی، مسعود، رابطه انتظار و بهداشت روان، ص ۷۵؛ نصیری، علی، انتظار موعود، ص ۴۹-۵۹.</ref>. | # '''آثار [[سیاسی]]:''' دو اثر از آثار سیاسی [[انتظار امام مهدی]] {{ع}} عبارت است از: [[حقطلبی]] و [[ظلم ستیزی]] و [[عدالتگرایی]]<ref>ر. ک. موسوی، سید مهدی، تربیت سیاسی در پرتو انتظار، ص ۳۸-۳۹؛ سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران، ص ۱۹۷ـ ۱۹۸ و نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸؛ مهدویفرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۱۸ـ ۱۳۵؛ آذربایجانی، مسعود، رابطه انتظار و بهداشت روان، ص ۷۵؛ نصیری، علی، انتظار موعود، ص ۴۹-۵۹.</ref>. | ||
==[[آمادگی برای ظهور]]== | == [[آمادگی برای ظهور]] == | ||
# '''[[خودسازی]]:''' منتظر باید [[اعمال]] و رفتارش را [[اصلاح]] کند؛ [[منتظر واقعی]] باید [[حسادت]]، [[کینه]]، [[نفاق]] و کارهای خلاف را از خود دور کرده و سپس خود را به [[فضایل اخلاقی]] آراسته کند و در جهت تثبیت آن گام بردارد، زیرا فرد [[ناپاک]] و [[آلوده]] نمیتواند [[منتظر]] تحوّل و انقلابی باشد که شعله اوّلش دامان او را میگیرد و افراد [[ظالم]] و [[فاسد]] در [[نظام مهدوی]] هیچ گونه نقشی ندارند، بلکه مطرود و منفور خواهند بود. | # '''[[خودسازی]]:''' منتظر باید [[اعمال]] و رفتارش را [[اصلاح]] کند؛ [[منتظر واقعی]] باید [[حسادت]]، [[کینه]]، [[نفاق]] و کارهای خلاف را از خود دور کرده و سپس خود را به [[فضایل اخلاقی]] آراسته کند و در جهت تثبیت آن گام بردارد، زیرا فرد [[ناپاک]] و [[آلوده]] نمیتواند [[منتظر]] تحوّل و انقلابی باشد که شعله اوّلش دامان او را میگیرد و افراد [[ظالم]] و [[فاسد]] در [[نظام مهدوی]] هیچ گونه نقشی ندارند، بلکه مطرود و منفور خواهند بود. | ||
# '''[[اصلاح دیگران]]:''' برنامۀ [[عظیم]] [[انقلاب جهانی]] که انتظارش را میکشند برنامه فردی نیست؛ بلکه باید [[کار]] به صورت دسته جمعی و همگانی باشد. در یک میدان وسیع مبارزۀ دستجمعی هیچ فردی نمیتواند از حال دیگران [[غافل]] بماند؛ بلکه موظّف است هر نقطه ضعفی را در هرکجا ببیند [[اصلاح]] کند؛ زیرا بدون شرکت فعّالانه و هماهنگِ تمام مبارزین، پیاده کردن چنان برنامه عظیمی امکان پذیر نیست. | # '''[[اصلاح دیگران]]:''' برنامۀ [[عظیم]] [[انقلاب جهانی]] که انتظارش را میکشند برنامه فردی نیست؛ بلکه باید [[کار]] به صورت دسته جمعی و همگانی باشد. در یک میدان وسیع مبارزۀ دستجمعی هیچ فردی نمیتواند از حال دیگران [[غافل]] بماند؛ بلکه موظّف است هر نقطه ضعفی را در هرکجا ببیند [[اصلاح]] کند؛ زیرا بدون شرکت فعّالانه و هماهنگِ تمام مبارزین، پیاده کردن چنان برنامه عظیمی امکان پذیر نیست. | ||
# '''[[ایمان]] و [[عمل صالح]]:''' تحقّق انقلاب جهانی بدون ایمان مستحکم، که هر گونه [[ضعف]] و [[زبونی]] و [[ناتوانی]] را دور سازد و بدون [[اعمال]] صالحی که [[راه]] را برای اصلاح [[جهان]] بگشاید، امکانپذیر نیست و آنها که در [[انتظار]] چنین اصلاحی هستند، باید سطح [[آگاهی]] و ایمان خود را بالا ببرند. | # '''[[ایمان]] و [[عمل صالح]]:''' تحقّق انقلاب جهانی بدون ایمان مستحکم، که هر گونه [[ضعف]] و [[زبونی]] و [[ناتوانی]] را دور سازد و بدون [[اعمال]] صالحی که [[راه]] را برای اصلاح [[جهان]] بگشاید، امکانپذیر نیست و آنها که در [[انتظار]] چنین اصلاحی هستند، باید سطح [[آگاهی]] و ایمان خود را بالا ببرند. | ||
# '''[[دعا برای ظهور]]:''' از [[دعا کردن]] برای [[ظهور]] [[حضرت]] نباید [[غفلت]] کرد زیرا علاوه بر آثاری که دارد، برای برخورداری از [[نعمت]] [[حضور ظاهری امام]] [[معصوم]] و [[امیدوار]] بودن به آن، اشتیاقِ را در [[انسان]] زنده نگه میدارد، از [[پیامبر اسلام]]{{صل}} [[نقل]] است که [[خدای متعال]]، [[فرج امام زمان]]{{ع}} را در یک شب محقق میسازد و لذا وظیفۀ [[منتظران]] آن است که همواره انتظار کشند و برای ظهور مقدمات و [[قیام حضرت مهدی]]{{ع}} [[دعا]] و لحظهشماری کنند<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیدایش مذاهب، ص۱۱۸؛ حکیمی، محمد، عصر زندگی، ۲۷۴- ۲۶۳؛ فرهنگ شیعه، ص ۱۳۶-۱۳۷.</ref>. | # '''[[دعا برای ظهور]]:''' از [[دعا کردن]] برای [[ظهور]] [[حضرت]] نباید [[غفلت]] کرد زیرا علاوه بر آثاری که دارد، برای برخورداری از [[نعمت]] [[حضور ظاهری امام]] [[معصوم]] و [[امیدوار]] بودن به آن، اشتیاقِ را در [[انسان]] زنده نگه میدارد، از [[پیامبر اسلام]] {{صل}} [[نقل]] است که [[خدای متعال]]، [[فرج امام زمان]] {{ع}} را در یک شب محقق میسازد و لذا وظیفۀ [[منتظران]] آن است که همواره انتظار کشند و برای ظهور مقدمات و [[قیام حضرت مهدی]] {{ع}} [[دعا]] و لحظهشماری کنند<ref>ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیدایش مذاهب، ص۱۱۸؛ حکیمی، محمد، عصر زندگی، ۲۷۴- ۲۶۳؛ فرهنگ شیعه، ص ۱۳۶-۱۳۷.</ref>. | ||
==پرسش مستقیم== | == پرسش مستقیم == | ||
* [[معنای انتظار چیست؟ (پرسش)]] | * [[معنای انتظار چیست؟ (پرسش)]] | ||