پرش به محتوا

انفال در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
به [[آیه]] نخست [[سوره انفال]] [[آیه انفال]] می‌گویند: {{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ}}<ref>«از تو از انفال می‌پرسند بگو: انفال از آن خداوند و پیامبر است پس، از خداوند پروا کنید و میانه خود را سازش دهید و اگر مؤمنید از خداوند و پیامبرش فرمان برید» سوره انفال، آیه ۱.</ref>.
به [[آیه]] نخست [[سوره انفال]] [[آیه انفال]] می‌گویند: {{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ}}<ref>«از تو از انفال می‌پرسند بگو: انفال از آن خداوند و پیامبر است پس، از خداوند پروا کنید و میانه خود را سازش دهید و اگر مؤمنید از خداوند و پیامبرش فرمان برید» سوره انفال، آیه ۱.</ref>.


[[انفال]] در اصل از ماده نفل به معنای زیادی است.
[[انفال]] در اصل از ماده نفل به معنای زیادی است.
خط ۱۵: خط ۱۵:
گرچه آیه انفال پس از [[جنگ بدر]] درباره [[غنائم جنگی]] وارد شده است، ولی مفهوم آن یک [[حکم کلی]] و عمومی است و تمام اموال اضافی (آن‌چه [[مالک خصوصی]] ندارد) را شامل می‌شود و به اصطلاح [[علم اصول]]، مورد، مخصِّص آیه نیست.
گرچه آیه انفال پس از [[جنگ بدر]] درباره [[غنائم جنگی]] وارد شده است، ولی مفهوم آن یک [[حکم کلی]] و عمومی است و تمام اموال اضافی (آن‌چه [[مالک خصوصی]] ندارد) را شامل می‌شود و به اصطلاح [[علم اصول]]، مورد، مخصِّص آیه نیست.


در [[حدیثی]] معتبر از [[امام باقر]]{{ع}} و [[امام صادق]]{{ع}} [[انفال]] این گونه تعریف شده است:
در [[حدیثی]] معتبر از [[امام باقر]] {{ع}} و [[امام صادق]] {{ع}} [[انفال]] این گونه تعریف شده است:
#اموالی که از [[دارالحرب]] بدون [[جنگ]] گرفته می‌شود؛
# اموالی که از [[دارالحرب]] بدون [[جنگ]] گرفته می‌شود؛
#سرزمینی که اهلش آن را ترک و از آن [[هجرت]] کردند (و آن فییء نامیده می‌شود)؛
# سرزمینی که اهلش آن را ترک و از آن [[هجرت]] کردند (و آن فییء نامیده می‌شود)؛
# [[میراث]] کسی که وارثی نداشته باشد؛
# [[میراث]] کسی که وارثی نداشته باشد؛
# [[سرزمین]] و اموالی که [[پادشاهان]] به این و آن می‌بخشیدند (در صورتی که صاحب آن شناخته نشود)؛
# [[سرزمین]] و اموالی که [[پادشاهان]] به این و آن می‌بخشیدند (در صورتی که صاحب آن شناخته نشود)؛
#بیشه‌زارها، جنگل‌ها، درّه‌ها و سرزمین‌های موات که همه اینها از آنِ خدا و [[پیامبر]]{{صل}} و [[جانشین]] او است که در [[راه]] [[مصالح عمومی]] [[مصرف]] خواهد کرد.
# بیشه‌زارها، جنگل‌ها، درّه‌ها و سرزمین‌های موات که همه اینها از آنِ خدا و [[پیامبر]] {{صل}} و [[جانشین]] او است که در [[راه]] [[مصالح عمومی]] [[مصرف]] خواهد کرد.


برخی گفته‌اند این آیه با [[آیه غنیمت]] و [[خمس]] {{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«و اگر به خداوند و به آنچه بر بنده خویش، روز بازشناخت درستی از نادرستی (در جنگ بدر)، روز رویارویی آن دو گروه (مسلمان و مشرک) فرو فرستادیم ایمان دارید بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) و یتیمان و بینوایان و ماندگان در راه (از خاندان او) است و خداوند بر هر کاری تواناست» سوره انفال، آیه ۴۱.</ref> [[نسخ]] شد؛ اما این قول [[باطل]] است؛ زیرا انفال غیر از غنیمت است<ref>مکارم شیرازی ، ناصر ،  تفسیر نمونه،جلد۷،صفحه ۷۹؛ سیوطی ، عبد الرحمان بن ابی بکر ، الاتقان فی علوم القرآن،جلد۱،صفحه ۷۶؛ منصور ، عبدالحمید یوسف،نیل الخیرات فی القراءات العشرة،جلد۹;صفحه ۵؛ فخر رازی ، محمد بن عمر ، التفسیرالکبیر،جلد۱۵،صفحه ۱۱۳.</ref><ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص ۳۳۸.</ref>
برخی گفته‌اند این آیه با [[آیه غنیمت]] و [[خمس]] {{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«و اگر به خداوند و به آنچه بر بنده خویش، روز بازشناخت درستی از نادرستی (در جنگ بدر)، روز رویارویی آن دو گروه (مسلمان و مشرک) فرو فرستادیم ایمان دارید بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) و یتیمان و بینوایان و ماندگان در راه (از خاندان او) است و خداوند بر هر کاری تواناست» سوره انفال، آیه ۴۱.</ref> [[نسخ]] شد؛ اما این قول [[باطل]] است؛ زیرا انفال غیر از غنیمت است<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۷،صفحه ۷۹؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱،صفحه ۷۶؛ منصور، عبدالحمید یوسف، نیل الخیرات فی القراءات العشرة، جلد۹;صفحه ۵؛ فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیرالکبیر، جلد۱۵،صفحه ۱۱۳.</ref><ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص ۳۳۸.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش