ایمان در معارف و سیره فاطمی: تفاوت میان نسخه‌ها

| مداخل مرتبط = [[ایمان در لغت]] - [[ایمان در قرآن]] - [[ایمان در حدیث]] - [[ایمان در نهج البلاغه]] - [[ایمان در کلام اسلامی]] - [[ایمان در اخلاق اسلامی]] - [[ایمان در عرفان اسلامی]] - [[ایمان در فقه سیاسی]] - [[ایمان از دیدگاه برون‌دینی]] - [[ایمان معصوم]] - [[مقام ایمان]] - [[ایمان ابوطالب]] - [[ایمان نیاکان پیامبر خاتم]] | [[ایمان در معارف و سیره رضوی]] - [[ایمان در معارف دعا و زیارات]] - [[ایمان در معارف و سیره سجادی]] - [[ایمان در معارف و سیره فاطمی]]

== [[ایمان]] و [[خداشناسی]] ==

[[ایمان به خدا]] تنها تکیه گاهی است که هیچ طوفانی توان لرزاندن و [[متزلزل]] کردن آویختگان به استوانه محکم آن را ندارد و آنان که در سطح [[جامعه]]، باد گرایشی و به تعبیر [[امیر مؤمنان]] {{ع}} {{متن حدیث|هَمَجٌ رَعَاعٌ‌}} هستند، علت اساسی‌اش آن است که به استوانه محکم ایمان چنگ نزده‌اند<ref>{{متن حدیث|لَمْ يَلْجَئُوا إِلَى رُكْنٍ وَثِيقٍ}}؛ (نهج البلاغه، کلمات قصار، ۱۴۷).</ref>.

[[حقیقت ایمان]]، [[عشق]] است و [[نفرت]]، [[محبت]] است و [[خشم]]، [[تولی]] هست و [[تبری]]؛ عشق و محبت و تولی در [[راه خدا]] و نسبت به [[خدا]] و اولیای او، و نفرت و خشم و تبری به خاطر او و نسبت به [[طاغوت]] و همه [[حق‌ستیزان]]. بدین رو، وقتی [[فضیل بن یسار]] از [[امام صادق]] {{ع}} از [[حب]] و [[بغض]] می‌پرسد که آیا از ایمان است؟ [[حضرت]] می‌فرماید:

[[حضرت زهرا]] {{س}} در اوج قله ایمان و خداشناسی قرار داشت و با همه ذرات وجودش به او عشق می‌ورزید. [[بهترین]] [[گواه]] بر وجود سراسر ایمان [[فاطمه]] {{س}} یکی [[تأمل]] در زندگی و [[رفتار]] و گفتار و حالات خود او است و دیگری [[شهادت]] پدرش [[رسول الله]] {{صل}} و همسرش [[امیر مؤمنان]] {{ع}}.<ref>[[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[درآمدی بر سیره فاطمی (کتاب)|درآمدی بر سیره فاطمی]]، ص ۳۵.</ref>

=== جلوه‌های [[خداشناسی]] در [[زندگی حضرت فاطمه]] {{س}} ===

==== [[دوران کودکی]] ====

[[حضرت فاطمه]] {{س}} پنج ساله بود که مادرش [[خدیجه]] {{س}} [[وفات]] کرد. روزی در حالی که [[بی‌تابی]] می‌کرد، از [[رسول خدا]] {{صل}} پرسید: «پدرجان، مادرم کجا است؟» رسول خدا {{صل}} در این [[اندیشه]] بود که چه پاسخی به دخترش بدهد، که [[جبرئیل]] نازل شد و گفت: «یا رسول الله! پروردگارت به [[فاطمه]] [[سلام]] می‌رساند و می‌فرماید به او اطلاع بده که مادرش خدیجه در خانه‌های بهشتی با [[آسیه]] و [[مریم]] [[زندگی]] می‌کند».

در پاسخ سلام و [[بشارت]] [[خداوند]]، [[حضرت زهرا]] {{س}} فرمود:

==== [[ترس]] از [[قیامت]] ====

[[مقام معنوی]] و [[عصمت]] حضرت زهرا {{س}} هرگز مایه [[غرور]] وی نشد و او را از [[یاد مرگ]] و [[بیم]] [[جهنم]] باز نداشت. یاد [[قبر]] و قیامت حتی در شب زفاف زهرا {{س}} او را به خود مشغول ساخته بود<ref>ر. ک: درس پنجم.</ref>.

چون [[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ * لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِكُلِّ بَابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ}}<ref>«و به یقین دوزخ وعده‌گاه همه آنان است * که هفت دروازه دارد و هر دروازه از آن را بخشی جداست» سوره حجر، آیه ۴۳-۴۵.</ref> بر [[پیامبر]] {{صل}} نازل شد، رسول خدا {{صل}} به شدت گریست. [[اصحاب]] نیز با [[گریه]] او گریستند و کسی را یارای [[سخن گفتن]] با پیامبر {{صل}} نبود. تنها چیزی که [[قلب]] آن [[حضرت]] را خوشحال می‌کرد [[دیدار]] فاطمه {{س}} بود. از این رو، اصحاب چاره را در این دیدند که فاطمه {{س}} را به حضور رسول خدا {{صل}} بیاورند. فاطمه {{س}} گفت: «[[پدر]] [[جان]]، فدایت گردم، چرا گریه می‌کنی؟»

پیامبر {{صل}} [[آیه]] را برای دخترش خواند. او به محض شنیدن آیه با صورت نقش بر [[زمین]] شد و این جمله را تکرار می‌کرد:

یاد [[قیامت]]؛ روزی که همه [[دل‌ها]] را به [[وحشت]] می‌اندازد و [[مادر]] شیر ده، [[کودک]] شیر خوارش را فراموش می‌کند و هر بارداری، جنین خود را بر [[زمین]] می‌نهد<ref>{{متن قرآن|يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكَارَى وَمَا هُمْ بِسُكَارَى وَلَكِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِيدٌ}} «روزی که آن را می‌بینید، هر زنی که شیر می‌دهد، نوزاد شیری‌اش را از یاد می‌برد و هر آبستنی بار خود فرو می‌نهد و مردم را مست می‌بینی و مست نیستند اما عذاب خداوند سخت است» سوره حج، آیه ۲.</ref> و [[برادر]] از برادر، فرزند از مادر و [[پدر]] و [[همسر]] از همسر فرار می‌کند<ref>{{متن قرآن|يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ * وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ * وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ}} «روزی که آدمی از برادر خود بگریزد * و از مادر و پدر خویش * و از همسر و پسران خود» سوره عبس، آیه ۳۴-۳۶.</ref>، همواره دغدغه خاطر [[فاطمه]] {{س}} بود. از این رو، از [[پیامبر]] {{صل}} پرسید: «پدر [[جان]]! در آن موقف بزرگ، [[روز]] وحشت‌ها و روز بزرگ‌ترین ترس‌ها، کجا تو را پیدا کنم؟» [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: «فاطمه جان! نزد دروازه [[بهشت]]، در حالی که [[پرچم]] [[حمد]] را به اهتزاز در آورده‌ام و امتم را [[شفاعت]] می‌کنم».

اینجا فاطمه {{س}} آرام گرفت و [[غم]] از چهره‌اش زدوده شد<ref>امالی صدوق، مجلس ۴۶، ص۳۵۰، حدیث ۱۴.</ref>.

روزی رسول خدا {{صل}} بر فاطمه {{س}} وارد شد و او را نگران و [[اندوهگین]] یافت. از او پرسید: «دخترم! [[حزن]] و اندوهت برای چیست؟» فاطمه {{س}} گفت: «پدر جان یاد کردم [[روز محشر]] و توقف [[مردم]] را در آن روز در حالی که برهنه‌اند»<ref>بحارالانوار، ج۸، ص۵۳.</ref>.

در روایتی دیگر آمده است: روزی رسول خدا {{صل}} نزد زهرا {{س}} آمد و او را گریان دید. پرسید: «ای [[نور]] چشم من! چه چیزی باعث [[گریه]] تو شده است؟» زهرا {{س}} گفت:

==== محو [[جمال]] [[حق]] ====

شب و [[روز]] [[فاطمه]] {{س}} در [[شناخت]] [[حق تعالی]]، [[بندگی]] او و [[تهذیب]] و [[تکامل نفس]] سپری می‌شد. او هر لحظه که در این وادی گام‌های تازه‌تری بر می‌داشت و از [[کوثر]] زلال «[[معرفة الله]]» جرعه‌های گواراتری می‌نوشید، بیش‌تر محو جمال [[یار]] می‌شد و سراسر وجودش در تاب و تب این [[عشق]] و [[معرفت]] می‌سوخت.

فاطمه {{س}} در همه چیز [[بی‌همتا]] و بی‌نظیر بود. در [[خداشناسی]] نیز مانندی نداشت. یکی از [[تفاسیر]] [[بتول]] همین است:

فاطمه {{س}} بتول نامیده شده است؛ چون نظیر ندارد.

[[حضرت زهرا]] {{س}} با آنکه در [[زندگی مادی]] با کمبودها و [[مشکلات]] فراوانی مواجه بود، هیچ‌گاه این مسائل، او را به خود مشغول ساخت و به عنوان یک خواسته و [[آرزو]] برای وی مطرح نبود.

روزی [[رسول خدا]] {{صل}} از او پرسید: «دخترم چه درخواستی داری؟ اکنون [[جبرئیل امین]] کنار من است و از جانب خداوند [[پیام]] آورده است که هر چه بخواهی بر آورده می‌شود». گفت: «لذتی که از [[خدمت]] به [[خدا]] می‌برم، مرا از هر خواهشی باز داشته است. مرا حاجتی جز این نیست که پیوسته ناظر جمال [[زیبا]] و والای [[حضرت حق]] در [[آخرت]] باشم»<ref>ریاحین الشریعة، ج۱، ص۱۰۵.</ref><ref>[[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[درآمدی بر سیره فاطمی (کتاب)|درآمدی بر سیره فاطمی]]، ص ۳۹.</ref>

=== در [[کلام]] [[پدر]] و [[همسر]] ===

[[مقام معنوی]] و [[شخصیت]] [[عرفانی]] [[معصوم]] را جز معصوم {{عم}} نمی‌شناسد. از این رو، [[بهترین]] راه برای پی بردن به اوج قله [[ایمان]] و [[خداشناسی]] [[فاطمه]] {{س}} [[گوش]] [[جان سپردن]] به [[سخنان رسول خدا]] {{صل}} و [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} است.

==== [[رسول خدا]] {{صل}} ====

[[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} درباره دختر گرامی‌اش می‌فرماید:

دخترم فاطمه {{س}} آن‌چنان [[خداوند]]، [[دل]] و تمامی وجودش را سرشار از ایمان کرده که برای [[طاعت خدا]] خود را از همه چیز فارغ ساخته است.

==== امیرالمؤمنین {{ع}} ====

نقل است که [[حضرت زهرا]] {{س}} در آخرین لحظات [[عمر]] شریفش و هنگام [[وداع]] با همسرش، به وی گفت: «[[پسر عمو]]! در طول عمرم هرگز به تو [[دروغ]] نگفتم، [[خیانت]] نکردم و هیچ گاه با تو [[مخالفت]] ننمودم».

امیرالمؤمنین {{ع}} چون این سخنان را شنید، در بیان [[مقام]] [[عرفان]]، [[نیکوکاری]]، [[تقوا]] و [[خوف]] از خدای آن [[حضرت]] فرمود:

{{متن حدیث|مَعَاذَ اللَّهِ أَنْتِ أَعْلَمُ بِاللَّهِ وَ أَبَرُّ وَ أَتْقَى وَ أَكْرَمُ وَ أَشَدُّ خَوْفاً مِنَ اللَّهِ أَنْ أُوَبِّخَكِ غَداً بِمُخَالَفَتِي فَقَدْ عَزَّ عَلَيَّ بِمُفَارَقَتِكِ وَ بِفَقْدِكِ إِلَّا أَنَّهُ أَمْرٌ لَا بُدَّ مِنْهُ}}<ref>موسوعة المصطفی و العتره {{عم}}، فاطمه الزهرا {{س}}، ص۳۳۷.</ref>.

این بخش را با [[وصیت نامه]] حضرت زهرا {{س}} - که نمایان‌گر ایمان و [[باور]] وی نسبت به [[یگانگی خدا]]، [[رسالت پیامبر]] {{صل}} و [[حقانیت]] [[بهشت و جهنم]] و [[قیامت]] و [[برانگیختن]] [[مردگان]] از [[قبر]] است - پایان می‌بریم:

{{متن حدیث|‌هَذَا مَا أَوْصَتْ بِهِ فَاطِمَةُ بِنْتُ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} أَوْصَتْ وَ هِيَ تَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَنَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ وَ النَّارَ حَقٌّ {{متن قرآن|وَأَنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ لَا رَيْبَ فِيهَا وَأَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ}}<ref>«و اینکه رستخیز بی‌هیچ تردیدی آمدنی است و اینکه خداوند آن کسان را که در گورند برمی‌انگیزد» سوره حج، آیه ۷.</ref>}}<ref>بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۱۴.</ref>.

این [[وصیت نامه]] [[فاطمه]]، دختر [[رسول الله]] {{صل}} است: او [[گواهی]] می‌دهد که معبودی جز [[الله]] نیست و گواهی می‌دهد که محمد، [[بنده]] و فرستاده اوست و اینکه [[بهشت]] [[حق]] است، [[دوزخ]] نیز حق است و گواهی می‌دهد که [[قیامت]] آمدنی است و در آن شکی وجود ندارد و [[خداوند]] همه [[مردگان]] را بر می‌انگیزد.<ref>[[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[درآمدی بر سیره فاطمی (کتاب)|درآمدی بر سیره فاطمی]]، ص ۴۰.</ref>