پرش به محتوا

باقی (اسم الهی): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲
جز
 
خط ۱۲: خط ۱۲:
در دعای صباح نیز خداوند به کسی که در عزّ و بقا یگانه است و [[بندگان]] خویش را با [[مرگ]] و فنا [[مقهور]] ساخته خوانده شده است.<ref> ر. ک: شرح دعای صباح.</ref> شایان ذکر است که باقی بودن [[خداوند]] از آن روست که او [[واجب]] الوجود بالذات است <ref>شرح اسماء اللّه الحسنی، ص۳۳۶.</ref> و به هیچ وجه انقضا و عدم بر او روا نیست.<ref>دقایق الاشارات، ص۶۶.</ref> اسم باقی با برخی از [[اسما]] مانند دائم،<ref> دقایق الاشارات، ص۶۶؛ بحارالانوار، ج ۴، ص۱۹۰.</ref> [[وارث]]،<ref>المقام الاسنی، ص۶۴.</ref> [[ابدی]] <ref>الهیات، ج ۱، ص۱۸۳؛ المقام الاسنی، ص۶۴.</ref> و آخر <ref>اسماء الحسنی، ص۳۵۱؛ اصول الدین، ص۱۲۴.</ref> پیوند دارد.
در دعای صباح نیز خداوند به کسی که در عزّ و بقا یگانه است و [[بندگان]] خویش را با [[مرگ]] و فنا [[مقهور]] ساخته خوانده شده است.<ref> ر. ک: شرح دعای صباح.</ref> شایان ذکر است که باقی بودن [[خداوند]] از آن روست که او [[واجب]] الوجود بالذات است <ref>شرح اسماء اللّه الحسنی، ص۳۳۶.</ref> و به هیچ وجه انقضا و عدم بر او روا نیست.<ref>دقایق الاشارات، ص۶۶.</ref> اسم باقی با برخی از [[اسما]] مانند دائم،<ref> دقایق الاشارات، ص۶۶؛ بحارالانوار، ج ۴، ص۱۹۰.</ref> [[وارث]]،<ref>المقام الاسنی، ص۶۴.</ref> [[ابدی]] <ref>الهیات، ج ۱، ص۱۸۳؛ المقام الاسنی، ص۶۴.</ref> و آخر <ref>اسماء الحسنی، ص۳۵۱؛ اصول الدین، ص۱۲۴.</ref> پیوند دارد.


[[امیرمؤمنان]]، [[علی]]{{ع}} در ضمن بیانی می‌فرماید: {{متن حدیث|هُوَ الْأَوَّلُ وَ لَمْ يَزَلْ وَ الْبَاقِي بِلَا أَجَلٍ}}.<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۱۶۳.</ref> برخی گفته‌اند: تفاوت باقی و ابدی آن است که باقی در برابر فانی است و بر خداوند از آن جهت اطلاق می‌شود که پس از فنای همه موجودات، بقا دارد، بلکه هم‌اکنون همه فانی‌اند و او باقی است؛<ref>روح البیان، ج ۹، ص۳۴۶.</ref> ولی ابدی بودن [[حق]] از آن جهت است که ذات متعالی او با قطع نظر از همه موجودات ابدی است.<ref> اسماء الحسنی، ص۳۸.</ref> گفته شده: موجود واجب الوجود بذاته نسبت به گذشته قدیم و نسبت به [[آینده]] باقی نامیده می‌شود.<ref>علم الیقین، ج ۱، ص۱۴۸.</ref> گفتنی است افزون بر اینکه خداوند باقی است آن چیزی که نزد او یعنی از ناحیه اوست از قبیل انواع [[جزا]] و [[ثواب]] و [[قرب]] به او نیز می‌ماند: {{متن قرآن|مَا عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ وَلَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ}}<ref>«آنچه نزد شماست پایان می‌یابد و آنچه نزد خداوند است پایاست و البته ما پاداش شکیبایان را نیکوتر از آنچه انجام می‌دادند خواهیم داد» سوره نحل، آیه ۹۶.</ref><ref> المیزان، ج ۱۲، ص۳۳۹.</ref>، از این رو آنچه نزد خداست برای [[اهل]] [[طاعت]] و [[ایمان]] در [[آخرت]]، بهتر است از آنچه در [[دنیا]] به آنها عطا شده و باقی‌تر است: {{متن قرآن|وَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَأَبْقَى }}<ref>«و آنچه نزد خداوند است» سوره شوری، آیه ۳۶.</ref><ref> مجمع البیان، ج ۶، ص۵۹۲.</ref> بر اساس [[آیات]] {{متن قرآن|كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ}}<ref>«هر که روی آن (زمین) است از میان رفتنی است» سوره الرحمن، آیه ۲۶.</ref> و {{متن قرآن|مَا عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ وَلَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ}}<ref>«آنچه نزد شماست پایان می‌یابد و آنچه نزد خداوند است پایاست و البته ما پاداش شکیبایان را نیکوتر از آنچه انجام می‌دادند خواهیم داد» سوره نحل، آیه ۹۶.</ref> عالم ماده در همه مراتب و طبقات و انواعش و آن‌چیزی که متعلق به عالم ماده است همه آنها فانی و در معرض زوال است<ref> التحقیق، ج ۱، ص۳۱۸ ـ ۳۱۹، «بقی».</ref><ref>[[رجب اکبرزاده|اکبرزاده، رجب]]، [[باقی - اکبرزاده (مقاله)|مقاله «باقی»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۵، ص ۲۹۷-۲۹۹.</ref>
[[امیرمؤمنان]]، [[علی]] {{ع}} در ضمن بیانی می‌فرماید: {{متن حدیث|هُوَ الْأَوَّلُ وَ لَمْ يَزَلْ وَ الْبَاقِي بِلَا أَجَلٍ}}.<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۱۶۳.</ref> برخی گفته‌اند: تفاوت باقی و ابدی آن است که باقی در برابر فانی است و بر خداوند از آن جهت اطلاق می‌شود که پس از فنای همه موجودات، بقا دارد، بلکه هم‌اکنون همه فانی‌اند و او باقی است؛<ref>روح البیان، ج ۹، ص۳۴۶.</ref> ولی ابدی بودن [[حق]] از آن جهت است که ذات متعالی او با قطع نظر از همه موجودات ابدی است.<ref> اسماء الحسنی، ص۳۸.</ref> گفته شده: موجود واجب الوجود بذاته نسبت به گذشته قدیم و نسبت به [[آینده]] باقی نامیده می‌شود.<ref>علم الیقین، ج ۱، ص۱۴۸.</ref> گفتنی است افزون بر اینکه خداوند باقی است آن چیزی که نزد او یعنی از ناحیه اوست از قبیل انواع [[جزا]] و [[ثواب]] و [[قرب]] به او نیز می‌ماند: {{متن قرآن|مَا عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ وَلَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ}}<ref>«آنچه نزد شماست پایان می‌یابد و آنچه نزد خداوند است پایاست و البته ما پاداش شکیبایان را نیکوتر از آنچه انجام می‌دادند خواهیم داد» سوره نحل، آیه ۹۶.</ref><ref> المیزان، ج ۱۲، ص۳۳۹.</ref>، از این رو آنچه نزد خداست برای [[اهل]] [[طاعت]] و [[ایمان]] در [[آخرت]]، بهتر است از آنچه در [[دنیا]] به آنها عطا شده و باقی‌تر است: {{متن قرآن|وَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَأَبْقَى }}<ref>«و آنچه نزد خداوند است» سوره شوری، آیه ۳۶.</ref><ref> مجمع البیان، ج ۶، ص۵۹۲.</ref> بر اساس [[آیات]] {{متن قرآن|كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ}}<ref>«هر که روی آن (زمین) است از میان رفتنی است» سوره الرحمن، آیه ۲۶.</ref> و {{متن قرآن|مَا عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ وَلَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ}}<ref>«آنچه نزد شماست پایان می‌یابد و آنچه نزد خداوند است پایاست و البته ما پاداش شکیبایان را نیکوتر از آنچه انجام می‌دادند خواهیم داد» سوره نحل، آیه ۹۶.</ref> عالم ماده در همه مراتب و طبقات و انواعش و آن‌چیزی که متعلق به عالم ماده است همه آنها فانی و در معرض زوال است<ref> التحقیق، ج ۱، ص۳۱۸ ـ ۳۱۹، «بقی».</ref><ref>[[رجب اکبرزاده|اکبرزاده، رجب]]، [[باقی - اکبرزاده (مقاله)|مقاله «باقی»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۵، ص ۲۹۷-۲۹۹.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش