پرش به محتوا

ثقات امیرالمؤمنین: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۸: خط ۸:
'''ثقات امیرالمؤمنین''' مقصود، ده نفری است که مورد [[وثوق]] آن [[حضرت]] بودند. گرچه بسیاری از [[اصحاب]] [[امام علی|امیر مؤمنان]]، [[ثقه]] و مورد [[اطمینان]] بودند و ثقات آن [[حضرت]]، منحصر در ده نفری نیست که یاد می‌شود، لکن این جمع، به [[دلیل]] خاصّی مورد اشاره‌اند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۷۸.</ref>.
'''ثقات امیرالمؤمنین''' مقصود، ده نفری است که مورد [[وثوق]] آن [[حضرت]] بودند. گرچه بسیاری از [[اصحاب]] [[امام علی|امیر مؤمنان]]، [[ثقه]] و مورد [[اطمینان]] بودند و ثقات آن [[حضرت]]، منحصر در ده نفری نیست که یاد می‌شود، لکن این جمع، به [[دلیل]] خاصّی مورد اشاره‌اند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۷۸.</ref>.


==مقدمه==
== مقدمه ==
* [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} پس از بازگشت از [[جنک نهروان|نهروان]]، وقتی نظر او را دربارۀ خلفای پیشین پرسیدند، [[حضرت]] ضمن ابراز [[خشم]] از اینکه در چنین شرایطی که [[مصر]] مورد اشغال [[معاویه]] قرار گرفته و [[والی]] آن به [[شهادت]] رسیده است، چنین سؤال‌های بیهوده‌ای می‌کنند، نامه‌ای مفصّل نوشت و در آن به مسائل خلاف و قضایای سه خلیفۀ پیشین و حوادث ناگوار [[تاریخ]] پس از [[پیامبر]] و بهانه‌جویی‌های بی‌اساس برای کنار گذاشتن [[حضرت]] از صحنه [[سیاسی]] و [[خلافت]] پرداخت و به کاتب خود "عبید [[اللّه]] بن ابی رافع" [[دستور]] داد که ده تن از افراد موثّق را نزد وی حاضر کند. آن ده نفر مورد نظر [[امام]] عبارت بودند از: [[اصبغ بن نباته]]، [[ابو الطفیل عامر بن واثله]]، [[زرّ بن حبیش]]، [[جویریه]]، [[جندب بن زهیر]]، [[حارثة بن مضرّب]]، [[حارث اعور]]، [[علقمة بن قیس]]، [[کمیل بن زیاد]] و [[عمرو بن زرار]]<ref>در مورد نام‌ها تفاوت‌های مختصری در منابع دیده می‌شود</ref>[[امام]] [[دستور]] داد که آن مکتوب را بگیرند و عبید [[اللّه]] بن ابی رافع هرجمله آن را بر [[مردم]] بخواند، در حالی که این ده نفر هم حضور داشته باشند، تا اگر کسی فتنه‌گری کرد، پاسخ او را از [[کتاب خدا]] بدهند.<ref>متن کامل و مفصل نامه را در «معادن الحکمه» ج ۱ ص ۱۴۹، «الإمامة و السیاسه»، ص ۱۵۴ و «بحار الأنوار»، ج ۳۰ ص ۷ و «کشف المحجه» سید بن طاووس، ص ۱۷۳ ببینید، نیز ر. ک: «دائرة المعارف تشیّع»، ج ۵ص ۲۱۵، «حکومت و سیاست»، علی اکبر ذاکری. ابن ابی الحدید، آن را خلاصه‌تر به عنوان خطبۀ آن حضرت پس از شهادت محمّد بن ابی بکر آورده است (شرح نهج البلاغه، ج ۶ ص ۹۴) </ref> این ده نفر را "ثقات عشره" هم می‌نامند. این منشور مکتوب و مفصّل، نوعی ادّعانامه علیه [[غصب]] [[خلافت]] و داستان تلخ [[سقیفه]] و [[بیعت]] با [[ابوبکر]] و تحلیل جریان‌های [[مخالف]] با [[حکومت]] او و جنگ‌افروزان ضدّ [[خلافت]] [[مشروع]] [[علوی]] و تظلّمی در آستان روحهای بلند و وجدانهای بیدار است و شکوه‌ای از [[سستی]] [[یاران]] و همراهان و [[ناسپاسی]] نسبت به [[نعمت]] والای [[اسلام]] و [[آیین]] محمدی، و با این جمله در پایان که {{عربی|"إِنِّي لَكُمُ الْيَوْمَ عَلَى مَا كُنْتُ عَلَيْهِ أَمْسِ، وَ لَسْتُمْ لِي عَلَى مَا كُنْتُمْ عَلَيْه‏"}}<ref>معادن الحکمه، ج ۱ ص ۱۷۰</ref>، [[ثبات]] و [[پایداری]] و وفای خود را در راه [[حق]] و رنگ عوض‌کردن و [[عهد]] شکستن همراهان را یادآور می‌شود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۷۸.</ref>.
* [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} پس از بازگشت از [[جنک نهروان|نهروان]]، وقتی نظر او را دربارۀ خلفای پیشین پرسیدند، [[حضرت]] ضمن ابراز [[خشم]] از اینکه در چنین شرایطی که [[مصر]] مورد اشغال [[معاویه]] قرار گرفته و [[والی]] آن به [[شهادت]] رسیده است، چنین سؤال‌های بیهوده‌ای می‌کنند، نامه‌ای مفصّل نوشت و در آن به مسائل خلاف و قضایای سه خلیفۀ پیشین و حوادث ناگوار [[تاریخ]] پس از [[پیامبر]] و بهانه‌جویی‌های بی‌اساس برای کنار گذاشتن [[حضرت]] از صحنه [[سیاسی]] و [[خلافت]] پرداخت و به کاتب خود "عبید [[اللّه]] بن ابی رافع" [[دستور]] داد که ده تن از افراد موثّق را نزد وی حاضر کند. آن ده نفر مورد نظر [[امام]] عبارت بودند از: [[اصبغ بن نباته]]، [[ابو الطفیل عامر بن واثله]]، [[زرّ بن حبیش]]، [[جویریه]]، [[جندب بن زهیر]]، [[حارثة بن مضرّب]]، [[حارث اعور]]، [[علقمة بن قیس]]، [[کمیل بن زیاد]] و [[عمرو بن زرار]]<ref>در مورد نام‌ها تفاوت‌های مختصری در منابع دیده می‌شود</ref>[[امام]] [[دستور]] داد که آن مکتوب را بگیرند و عبید [[اللّه]] بن ابی رافع هرجمله آن را بر [[مردم]] بخواند، در حالی که این ده نفر هم حضور داشته باشند، تا اگر کسی فتنه‌گری کرد، پاسخ او را از [[کتاب خدا]] بدهند.<ref>متن کامل و مفصل نامه را در «معادن الحکمه» ج ۱ ص ۱۴۹، «الإمامة و السیاسه»، ص ۱۵۴ و «بحار الأنوار»، ج ۳۰ ص ۷ و «کشف المحجه» سید بن طاووس، ص ۱۷۳ ببینید، نیز ر. ک: «دائرة المعارف تشیّع»، ج ۵ص ۲۱۵، «حکومت و سیاست»، علی اکبر ذاکری. ابن ابی الحدید، آن را خلاصه‌تر به عنوان خطبۀ آن حضرت پس از شهادت محمّد بن ابی بکر آورده است (شرح نهج البلاغه، ج ۶ ص ۹۴) </ref> این ده نفر را "ثقات عشره" هم می‌نامند. این منشور مکتوب و مفصّل، نوعی ادّعانامه علیه [[غصب]] [[خلافت]] و داستان تلخ [[سقیفه]] و [[بیعت]] با [[ابوبکر]] و تحلیل جریان‌های [[مخالف]] با [[حکومت]] او و جنگ‌افروزان ضدّ [[خلافت]] [[مشروع]] [[علوی]] و تظلّمی در آستان روحهای بلند و وجدانهای بیدار است و شکوه‌ای از [[سستی]] [[یاران]] و همراهان و [[ناسپاسی]] نسبت به [[نعمت]] والای [[اسلام]] و [[آیین]] محمدی، و با این جمله در پایان که {{عربی|"إِنِّي لَكُمُ الْيَوْمَ عَلَى مَا كُنْتُ عَلَيْهِ أَمْسِ، وَ لَسْتُمْ لِي عَلَى مَا كُنْتُمْ عَلَيْه‏"}}<ref>معادن الحکمه، ج ۱ ص ۱۷۰</ref>، [[ثبات]] و [[پایداری]] و وفای خود را در راه [[حق]] و رنگ عوض‌کردن و [[عهد]] شکستن همراهان را یادآور می‌شود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۷۸.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش