ربوبیت در معارف دعا و زیارات: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵، قسمت دوم
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
«پروردگار» معادل واژه «رَبّ» در لغت [[عربی]] است. کلمه «تربیت» از ریشه [[ربّ]] گرفته شده<ref>التبیان، ج۱، ص۳۲.</ref> و به معنای مالک، [[سرور]]، آفریننده و اصلاح‌کننده به کار رفته است<ref>الصحاح و المصباح المنیر.</ref>. | «پروردگار» معادل واژه «رَبّ» در لغت [[عربی]] است. کلمه «تربیت» از ریشه [[ربّ]] گرفته شده<ref>التبیان، ج۱، ص۳۲.</ref> و به معنای مالک، [[سرور]]، آفریننده و اصلاح‌کننده به کار رفته است<ref>الصحاح و المصباح المنیر.</ref>. | ||
واژه «رَبّ» در [[قرآن کریم]] و [[صحیفه سجادیه]] ناظر به «توحید ربوبی» [[خداوند]] است که از مقوله [[توحید افعالی]] است<ref>نک: مدخل توحید.</ref>. مهم‌ترین چالش قرآن کریم با [[مشرکان]] درباره خداوند، مسئله [[ربوبیت]] ذات [[باری‌تعالی]] است؛ از این‌رو کلمۀ «ربّ» در [[قرآن]] پس از نام [[اللّه]]، پربسامدترین نام درباره خداست و بیش از نهصد بار به کار رفته است<ref>دانشنامه عقاید اسلامی، ج۶، ص۱۲۳.</ref>. [[امام زین‌العابدین]]{{ع}} در موارد بسیاری از [[دعاهای صحیفه سجادیه]] بر کلمه [[پروردگار]] ([[رب]]) تکیه کرده است که از آن جمله می‌توان موارد زیر را برشمرد: | واژه «رَبّ» در [[قرآن کریم]] و [[صحیفه سجادیه]] ناظر به «توحید ربوبی» [[خداوند]] است که از مقوله [[توحید افعالی]] است<ref>نک: مدخل توحید.</ref>. مهم‌ترین چالش قرآن کریم با [[مشرکان]] درباره خداوند، مسئله [[ربوبیت]] ذات [[باری‌تعالی]] است؛ از این‌رو کلمۀ «ربّ» در [[قرآن]] پس از نام [[اللّه]]، پربسامدترین نام درباره خداست و بیش از نهصد بار به کار رفته است<ref>دانشنامه عقاید اسلامی، ج۶، ص۱۲۳.</ref>. [[امام زین‌العابدین]] {{ع}} در موارد بسیاری از [[دعاهای صحیفه سجادیه]] بر کلمه [[پروردگار]] ([[رب]]) تکیه کرده است که از آن جمله می‌توان موارد زیر را برشمرد: | ||
#پروردگاری جز [[خدا]] وجود ندارد: «ای سرور من! از تو درخواست می‌کنم، درخواست کسی که پروردگاری برای او جز تو نیست»<ref>نیایش پنجاه و دوم.</ref>. | # پروردگاری جز [[خدا]] وجود ندارد: «ای سرور من! از تو درخواست می‌کنم، درخواست کسی که پروردگاری برای او جز تو نیست»<ref>نیایش پنجاه و دوم.</ref>. | ||
# [[گواهی]] به [[ربوبیت خدا]]: «خداوندا! همه خواسته‌هایی را که از تو درخواست کردم در [[حق]] هر کسی که به پروردگاری‌ات گواهی داده، [[اجابت]] فرما»<ref>نیایش یازدهم.</ref>. | # [[گواهی]] به [[ربوبیت خدا]]: «خداوندا! همه خواسته‌هایی را که از تو درخواست کردم در [[حق]] هر کسی که به پروردگاری‌ات گواهی داده، [[اجابت]] فرما»<ref>نیایش یازدهم.</ref>. | ||
# خداوند پروردگار جهانیان است<ref>نیایش‌های مختلف.</ref>. | # خداوند پروردگار جهانیان است<ref>نیایش‌های مختلف.</ref>. | ||
# [[حمد]] و [[سپاس]] پروردگار: «پس تو را -در برابر همه نعمت‌هایت- سپاس، ای پروردگار جهانیان»<ref>نیایش‌های سی‌ونهم و چهل‌وهفتم.</ref>. | # [[حمد]] و [[سپاس]] پروردگار: «پس تو را -در برابر همه نعمت‌هایت- سپاس، ای پروردگار جهانیان»<ref>نیایش‌های سی‌ونهم و چهل‌وهفتم.</ref>. | ||
# خواندن خدا به [[نام پروردگار]]: «تو را خواندم - ای پروردگار من - در حالی که بینوای درگاه تو هستم»<ref>نیایش پنجاه‌و‌یکم.</ref>. | # خواندن خدا به [[نام پروردگار]]: «تو را خواندم - ای پروردگار من - در حالی که بینوای درگاه تو هستم»<ref>نیایش پنجاه‌و‌یکم.</ref>. | ||
#استفاده از «رب» به عنوان منادا - به جای اللّهم- در آغاز بسیاری از [[دعاها]]، همچون: «ای پروردگار من! گناهانم زبانم زبانم را بند آورده و از گفتار عاجز آمده‌ام و یارای آنم نیست که عذری آورم یا حجتی اقامه کنم»<ref>نیایش پنجاه‌و‌سوم.</ref>. «پروردگارا! بر پاکیزه‌تران از [[خاندان محمد]] [[درود]] فرست»<ref>نیایش چهل‌وهفتم.</ref>. «ای پروردگار من! اگر مرا [[عذاب]] نمایی، پس به [[راستی]] که من سزاوار آنم و از [[عدالت]] توست»<ref>نیایش پنجاهم و نیایش‌های دیگر.</ref>. | # استفاده از «رب» به عنوان منادا - به جای اللّهم- در آغاز بسیاری از [[دعاها]]، همچون: «ای پروردگار من! گناهانم زبانم زبانم را بند آورده و از گفتار عاجز آمده‌ام و یارای آنم نیست که عذری آورم یا حجتی اقامه کنم»<ref>نیایش پنجاه‌و‌سوم.</ref>. «پروردگارا! بر پاکیزه‌تران از [[خاندان محمد]] [[درود]] فرست»<ref>نیایش چهل‌وهفتم.</ref>. «ای پروردگار من! اگر مرا [[عذاب]] نمایی، پس به [[راستی]] که من سزاوار آنم و از [[عدالت]] توست»<ref>نیایش پنجاهم و نیایش‌های دیگر.</ref>. | ||
# [[آگاهی]] به ربوبیت خدا: «و سپاس خدای را که درهایی از [[علم]] به پروردگاری‌اش را بر ما گشود»<ref>نیایش‌های اول و هفدهم.</ref>. | # [[آگاهی]] به ربوبیت خدا: «و سپاس خدای را که درهایی از [[علم]] به پروردگاری‌اش را بر ما گشود»<ref>نیایش‌های اول و هفدهم.</ref>. | ||
# [[پروردگار]]، تنها پناهِ پرورده: «ای خدای من! پرورده را جز پروردگار [[پناه]] نمی‌دهد»<ref>نیایش بیست‌ویکم.</ref>. | # [[پروردگار]]، تنها پناهِ پرورده: «ای خدای من! پرورده را جز پروردگار [[پناه]] نمی‌دهد»<ref>نیایش بیست‌ویکم.</ref>. | ||