فضایل علی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==على در قرآن== | ==على در قرآن== | ||
در قرآن کریم گذشته از آیاتی که اشاره به [[ولایت]] [[امام علی|علی]] {{ع}} پس از [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} دارند، آیاتی ناظر به [[حب]] على {{ع}} و [[فضایل]] ایشان نیز وجود دارد. از جمله این آیه که خداوند به [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} امر می‌کند تا اجر و مزد [[رسالت]] را [[محبت]] خویشاوندانش معرفی کند.<ref>شوری، آیه ۲۳.</ref> [[امام علی|علی]] {{ع}} به عنوان یکی از برجسته‌ترین مصادیق قربی معرفی شده است. زمخشری از مفسران [[اهل‌سنت]] نقل می‌کند: [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} در پاسخ به کسانی که از ایشان درباره قُربی و خویشاوندان پیامبر {{صل}} سؤال کردند، فرمود: [[امام علی|علی]] {{ع}} و [[حضرت زهرا|فاطمه]] {{س}} و پسران آنان. این مفسر در ادامه نتیجه می‌گیرد چون رفتار پیامبر {{صل}} برای همه الگو است و او نیز این چهار تن را بسیار دوست می‌داشت، پس دوست داشتن ایشان بر همه واجب است.<ref> | در قرآن کریم گذشته از آیاتی که اشاره به [[ولایت]] [[امام علی|علی]] {{ع}} پس از [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} دارند، آیاتی ناظر به [[حب]] على {{ع}} و [[فضایل]] ایشان نیز وجود دارد. از جمله این آیه که خداوند به [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} امر می‌کند تا اجر و مزد [[رسالت]] را [[محبت]] خویشاوندانش معرفی کند.<ref>شوری، آیه ۲۳.</ref> [[امام علی|علی]] {{ع}} به عنوان یکی از برجسته‌ترین مصادیق قربی معرفی شده است. زمخشری از مفسران [[اهل‌سنت]] نقل می‌کند: [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} در پاسخ به کسانی که از ایشان درباره قُربی و خویشاوندان پیامبر {{صل}} سؤال کردند، فرمود: [[امام علی|علی]] {{ع}} و [[حضرت زهرا|فاطمه]] {{س}} و پسران آنان. این مفسر در ادامه نتیجه می‌گیرد چون رفتار پیامبر {{صل}} برای همه الگو است و او نیز این چهار تن را بسیار دوست می‌داشت، پس دوست داشتن ایشان بر همه واجب است.<ref>مطهری مرتضی؛ جاذبه و دافعه علی در مجموعه آثار، ج ۱۶، ص ۲۷۸.</ref> همچنین در تفسیر آیه نور روایت‌هایی وجود دارد که آن را ناظر به هدایت‌گری [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} و [[امام علی|علی]] {{ع}} می‌دانند؛ مشكوة (چراغ‌دان) وجود [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} و [[مصباح]] (چراغ) نور [[ایمان]] و [[وحی]] است که در قلب او است. زجاجه [[امام علی|علی]] {{ع}} است و مقصود از این تعابیر انتقال نور ایمان و [[ولایت]] از [[پیامبر خاتم|پیغمبر]] {{صل}} به [[امام علی|علی]] {{ع}} است.<ref>آشنایی با قرآن، ج ۴، ص ۱۰۹.</ref><ref>[[عبدالله محمدی|محمدی، عبدالله]]، [[امیر مؤمنان علی (کتاب)|امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت]] صفحه ۲۱ تا ۲۶.</ref> | ||
==على از زبان پیامبر== | ==على از زبان پیامبر== | ||
[[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} غیر از مواردی که به جانشینی [[امام علی|علی]] {{ع}} با اشاره کرده‌اند مانند روز [[غدیر]]، داستان يوم الانذار، [[حدیث منزلت]] و ...<ref>شرح آنها در دفتر امامت از همین مجموعه (چلچراغ حکمت) آمده است.</ref> در مناسبت‌های مختلف از محبت ایشان و سایر [[فضایل]] وی نیز سخن می‌گفتند. مثلاً پس از آنکه دو ویژگی مهم [[امام علی|علی]] {{ع}} را کناره‌گیری از دنیا و دوستی فقرا ذکر کردند، فرمودند: خوشا به حال کسی که تو را دوست بدارد و در دوستی‌ات راستین باشد و وای به حال کسی که با تو دشمنی کند و ضد تو دروغ بگوید. همچنین فرمودند: دوستی [[امام علی|علی]] {{ع}} نشانه [[ایمان]] و دشمنی وی نشانه نفاق است. یا در جایی دیگر فرمودند: [[جبرئیل]] به من فرمان داده تا بگویم [[امام علی|علی]] {{ع}} را به دوستی من دوست بدارید و به احترام من او را احترام کنید تا هرگز گمراه نشوید. [[عایشه]] می‌گوید: پدرم (ابوبکر) را دیدم که به صورت [[امام علی|علی]] {{ع}} بسیار نگاه می‌کرد و می‌گفت [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} فرمود: نگاه به چهره علی {{ع}} عبادت است. همو از قول [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} می‌گوید: بهترین برادران من [[امام علی|علی]] {{ع}} است و یاد علی {{ع}} و سخن از او عبادت است. | [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} غیر از مواردی که به جانشینی [[امام علی|علی]] {{ع}} با اشاره کرده‌اند مانند روز [[غدیر]]، داستان يوم الانذار، [[حدیث منزلت]] و ...<ref>شرح آنها در دفتر امامت از همین مجموعه (چلچراغ حکمت) آمده است.</ref> در مناسبت‌های مختلف از محبت ایشان و سایر [[فضایل]] وی نیز سخن می‌گفتند. مثلاً پس از آنکه دو ویژگی مهم [[امام علی|علی]] {{ع}} را کناره‌گیری از دنیا و دوستی فقرا ذکر کردند، فرمودند: خوشا به حال کسی که تو را دوست بدارد و در دوستی‌ات راستین باشد و وای به حال کسی که با تو دشمنی کند و ضد تو دروغ بگوید. همچنین فرمودند: دوستی [[امام علی|علی]] {{ع}} نشانه [[ایمان]] و دشمنی وی نشانه نفاق است. یا در جایی دیگر فرمودند: [[جبرئیل]] به من فرمان داده تا بگویم [[امام علی|علی]] {{ع}} را به دوستی من دوست بدارید و به احترام من او را احترام کنید تا هرگز گمراه نشوید. [[عایشه]] می‌گوید: پدرم (ابوبکر) را دیدم که به صورت [[امام علی|علی]] {{ع}} بسیار نگاه می‌کرد و می‌گفت [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} فرمود: نگاه به چهره علی {{ع}} عبادت است. همو از قول [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} می‌گوید: بهترین برادران من [[امام علی|علی]] {{ع}} است و یاد علی {{ع}} و سخن از او عبادت است. | ||
همچنین روایت‌های متعددی شاهد بر این مطلب است که [[امام علی|علی]] {{ع}} محبوب‌ترین افراد در پیشگاه خدا و [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} است.<ref> | همچنین روایت‌های متعددی شاهد بر این مطلب است که [[امام علی|علی]] {{ع}} محبوب‌ترین افراد در پیشگاه خدا و [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} است.<ref>مطهری مرتضی؛ جاذبه و دافعه علی در مجموعه آثار، ج ۱۶، ص ۲۸۲.</ref> مانند «حدیث طیر» که در کتب اهل‌سنت نیز نقل شده است.<ref>ر.ک: الصواعق المحرقه، ص ۷۴؛ مستدرک الصحیحین، ج ۳، ص ۱۳۱.</ref> | ||
[[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} در حمایت از [[امام علی|علی]] {{ع}} نیز بارها سخن گفت. روزی برخی اصحاب نزد پیامبر {{صل}} آمدند و از علی {{ع}} که به دلیل تصرف بدون اجازه در بیت‌المال و غنایم، ایشان را ملامت کرده بود، به پیامبر {{صل}} شکایت کردند. ولی آن حضرت در پاسخ فرمودند: مردم! از علی {{ع}} شکوه نکنید که به‌خدا سوگند او در راه خدا شدیدتر از آن است که کسی درباره وی شکایت کند.<ref> | [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} در حمایت از [[امام علی|علی]] {{ع}} نیز بارها سخن گفت. روزی برخی اصحاب نزد پیامبر {{صل}} آمدند و از علی {{ع}} که به دلیل تصرف بدون اجازه در بیت‌المال و غنایم، ایشان را ملامت کرده بود، به پیامبر {{صل}} شکایت کردند. ولی آن حضرت در پاسخ فرمودند: مردم! از علی {{ع}} شکوه نکنید که به‌خدا سوگند او در راه خدا شدیدتر از آن است که کسی درباره وی شکایت کند.<ref>مطهری مرتضی؛ جاذبه و دافعه علی در مجموعه آثار، ج ۱۶، ص ۲۹۰.</ref> | ||
[[امام علی|امام علی]] {{ع}} از کودکی در دامن [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} و مورد [[محبت]] او بود. حتی در غار حرا و هنگام [[بعثت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} در کنار آن حضرت حضور داشت و صدای ناله شیطان را هنگام نزول [[وحی]] شنید. [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} به [[امام علی|علی]] {{ع}} که در آن زمان کودک بودند، فرمودند: | [[امام علی|امام علی]] {{ع}} از کودکی در دامن [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} و مورد [[محبت]] او بود. حتی در غار حرا و هنگام [[بعثت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} در کنار آن حضرت حضور داشت و صدای ناله شیطان را هنگام نزول [[وحی]] شنید. [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} به [[امام علی|علی]] {{ع}} که در آن زمان کودک بودند، فرمودند: | ||
یا علی هر آنچه من می‌شنوم تو نیز می‌شنوی و هر چه من می‌بینم تو نیز می‌بینی. تنها تفاوت تو این است که پیامبر نیستی. | یا علی هر آنچه من می‌شنوم تو نیز می‌شنوی و هر چه من می‌بینم تو نیز می‌بینی. تنها تفاوت تو این است که پیامبر نیستی. | ||
این در حالی است که اگر همان لحظه فرد دیگری آنجا بود آن صدا را نمی‌شنید، چون آن صدا، صدای ظاهری و مادی نبوده است.<ref> | این در حالی است که اگر همان لحظه فرد دیگری آنجا بود آن صدا را نمی‌شنید، چون آن صدا، صدای ظاهری و مادی نبوده است.<ref>مطهری مرتضی؛ امامت و رهبری در مجموعه آثار، ج ۴، ص ۸۵۹.</ref><ref>[[عبدالله محمدی|محمدی، عبدالله]]، [[امیر مؤمنان علی (کتاب)|امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت]] صفحه ۲۱ تا ۲۶.</ref> | ||
==جامع اضداد و واجد تمام زیبایی‌ها== | ==جامع اضداد و واجد تمام زیبایی‌ها== | ||
[[امام علی]] {{ع}} از شخصیت‌های نادر تاریخ است که می‌توان او را انسان کامل دانست، زیرا همه ارزش‌های انسانی، در حد اعلی و به‌طور هماهنگ در او رشد کرده است؛ یعنی هر سه شرط انسان کامل را دارا است.<ref> | [[امام علی]] {{ع}} از شخصیت‌های نادر تاریخ است که می‌توان او را انسان کامل دانست، زیرا همه ارزش‌های انسانی، در حد اعلی و به‌طور هماهنگ در او رشد کرده است؛ یعنی هر سه شرط انسان کامل را دارا است.<ref>مطهری مرتضی؛ انسان کامل در مجموعه آثار، ج ۲۳، ص ۱۱۳.</ref> در هر برهه تاریخ یکی از [[کمالات]] انسانی در وجودش رخ می‌نماید. هنگامی که خلوت شب فرا می‌رسد هیچ عارفی در مناجات و راز و نیاز به پای او نمی‌رسد. در حال [[عبادت]] چنان گرم عشقبازی شده و عشق الهی چنان در وجودش شعله می‌کشد که گویی در این عالم نیست. آن‌چنان در محراب عبادت می‌گرید و به خود می‌پیچد که کسی نظیرش را ندیده است. اما هنگامی که روز فرا می‌رسد گویی آن شخص نیست. چهره‌اش همواره خندان و شکفته است. حتی در میدان جنگ نیز چهره‌اش خندان است. | ||
تعبير جامع اضداد بودن صفتی است که [[امام علی|علی]] {{ع}} از هزار سال پیش با آن شناخته شده است. سخنان او نیز هر کدام دنیایی است. گاهی در دنیای عبّاد است و گاهی در دنیای زهّاد، گاهی در دنیای فلاسفه سخنوری می‌کند و گاهی در دنیای عرفا، گاهی در دنیای سربازان و گاهی در دنیای حکام عادل. او هم اندیشه‌ای عمیق و فیلسوفانه دارد و هم عواطفی رقیق و سرشار.<ref> | تعبير جامع اضداد بودن صفتی است که [[امام علی|علی]] {{ع}} از هزار سال پیش با آن شناخته شده است. سخنان او نیز هر کدام دنیایی است. گاهی در دنیای عبّاد است و گاهی در دنیای زهّاد، گاهی در دنیای فلاسفه سخنوری می‌کند و گاهی در دنیای عرفا، گاهی در دنیای سربازان و گاهی در دنیای حکام عادل. او هم اندیشه‌ای عمیق و فیلسوفانه دارد و هم عواطفی رقیق و سرشار.<ref>مطهری مرتضی؛ انسان کامل در مجموعه آثار، ج ۲۳، ص ۱۲۴؛ و جاذبه و دافعه علی در مجموعه آثار ج ۱۶، ص ۲۱۸.</ref><ref>[[عبدالله محمدی|محمدی، عبدالله]]، [[امیر مؤمنان علی (کتاب)|امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت]] صفحه ۲۱ تا ۲۶.</ref> | ||
==افضلیت نسبت به برخی انبیا== | ==افضلیت نسبت به برخی انبیا== | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
==فصاحت و بلاغت== | ==فصاحت و بلاغت== | ||
[[فصاحت]] و [[بلاغت]] حیرت‌انگیز [[امام علی|امیرمؤمنان]] {{ع}}، قدرت تهییج کلام او، تحلیل‌های فنی او از مباحث، حیرت بسیاری از بزرگان ادبیات عرب را برانگیخت.<ref>شرح آن در دفتر «گوهری به نام نهج البلاغه» از مجموعه چلچراغ حکمت آمده است و به منظور پرهیز از تکرار، از بررسی آن خودداری می‌کنیم.</ref> | [[فصاحت]] و [[بلاغت]] حیرت‌انگیز [[امام علی|امیرمؤمنان]] {{ع}}، قدرت تهییج کلام او، تحلیل‌های فنی او از مباحث، حیرت بسیاری از بزرگان ادبیات عرب را برانگیخت.<ref>شرح آن در دفتر «گوهری به نام نهج البلاغه» از مجموعه چلچراغ حکمت آمده است و به منظور پرهیز از تکرار، از بررسی آن خودداری می‌کنیم.</ref> | ||
[[فضایل]] و شخصیت والای علی {{ع}}، همواره در تاریخ مورد توجه بوده است. تا آنجا که در کتابخانه شخصی [[ابن شهر آشوب]]، از دانشمندان قرن هفتم، هزار عنوان کتاب درباره [[فضائل]] و [[مناقب]] [[امام علی|امیرمؤمنان]] {{ع}} موجود بوده است.<ref> | [[فضایل]] و شخصیت والای علی {{ع}}، همواره در تاریخ مورد توجه بوده است. تا آنجا که در کتابخانه شخصی [[ابن شهر آشوب]]، از دانشمندان قرن هفتم، هزار عنوان کتاب درباره [[فضائل]] و [[مناقب]] [[امام علی|امیرمؤمنان]] {{ع}} موجود بوده است.<ref>مطهری مرتضی؛ جاذبه و دافعه علی در مجموعه آثار، ج ۱۶، ص ۲۱۶.</ref> | ||
می‌توان گفت خلاصه تمام آن کتاب‌ها این است که [[امام علی]] {{ع}} از الگوی انسان کامل است. او شخصیتی است که همه ارزش‌های انسانی به‌طور هماهنگ در او رشد یافته است و می‌تواند الگویی برای جویندگان كمال انسانی باشد.<ref> | می‌توان گفت خلاصه تمام آن کتاب‌ها این است که [[امام علی]] {{ع}} از الگوی انسان کامل است. او شخصیتی است که همه ارزش‌های انسانی به‌طور هماهنگ در او رشد یافته است و می‌تواند الگویی برای جویندگان كمال انسانی باشد.<ref>مطهری مرتضی؛ انسان کامل در مجموعه آثار، ج ۲۳، ص ۱۲۱.</ref><ref>[[عبدالله محمدی|محمدی، عبدالله]]، [[امیر مؤمنان علی (کتاب)|امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت]] صفحه ۲۱ تا ۲۶.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||