پرش به محتوا

طاووس بن کیسان یمانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[طاووس بن کیسان یمانی در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[طاووس بن کیسان یمانی در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[ابوعبدالرحمان طاوس بن کیسان یمانی خولانی همدانی حمیری]] در سال ۳۳ هـ در [[یمن]] زاده شد و در همان جا پرورش یافت.<ref>معجم المفسرین ۱/۲۴۲.</ref> او [[موالی]] [[بحیر بن ریسان]] یا [[ابن هوذه همدانی]] بود.<ref>صفة الصفوة ۲/۱۸۸.</ref> نیاکان مادرش از [[مردمان]] [[فارس]]، و پدرش از [[خاندان]] [[نمر بن قاسط]] بود.<ref>الثقات ۴/۳۹۱.</ref> به گفته [[ابن مرتضی]]، طاوس از [[اصحاب امیرمؤمنان علی]]{{ع}}بود <ref>طبقات المعتزله ۱۶.</ref> و [[ابن خلکان]] نیز نقل می‌‌کند که وی از علی{{ع}} [[حدیث]] شنیده و نقل کرده است،<ref>وفیات الاعیان ۲/۵۱۰.</ref> اما [[شیخ طوسی]] نام وی را در زمره [[اصحاب امام سجاد]]{{ع}} برشمرده <ref>رجال الطوسی ۹۴.</ref> که با [[تاریخ]] ولادت او سازگار است. اساتید [[روایی]] طاوس عبارت‌اند از: [[امام علی]]{{ع}} [[زید بن أرقم]] [[زید بن ثابت]] و [[جابر بن عبدالله انصاری]].<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۹.</ref> او [[علم]] قرائت را نیز از [[ابن عباس]] فرا گرفت<ref>غایة النهایه ۱/۳۴۱.</ref> و به زودی از [[قاریان]] برجسته [[روزگار]] خویش گردید و به «طاوس القرّاء» [[لقب]] یافت.<ref>وفیات الاعیان ۲/۵۱۰.</ref>
[[ابوعبدالرحمان طاوس بن کیسان یمانی خولانی همدانی حمیری]] در سال ۳۳ هـ در [[یمن]] زاده شد و در همان جا پرورش یافت.<ref>معجم المفسرین ۱/۲۴۲.</ref> او [[موالی]] [[بحیر بن ریسان]] یا [[ابن هوذه همدانی]] بود.<ref>صفة الصفوة ۲/۱۸۸.</ref> نیاکان مادرش از [[مردمان]] [[فارس]]، و پدرش از [[خاندان]] [[نمر بن قاسط]] بود.<ref>الثقات ۴/۳۹۱.</ref> به گفته [[ابن مرتضی]]، طاوس از [[اصحاب امیرمؤمنان علی]] {{ع}}بود <ref>طبقات المعتزله ۱۶.</ref> و [[ابن خلکان]] نیز نقل می‌‌کند که وی از علی {{ع}} [[حدیث]] شنیده و نقل کرده است،<ref>وفیات الاعیان ۲/۵۱۰.</ref> اما [[شیخ طوسی]] نام وی را در زمره [[اصحاب امام سجاد]] {{ع}} برشمرده <ref>رجال الطوسی ۹۴.</ref> که با [[تاریخ]] ولادت او سازگار است. اساتید [[روایی]] طاوس عبارت‌اند از: [[امام علی]] {{ع}} [[زید بن أرقم]] [[زید بن ثابت]] و [[جابر بن عبدالله انصاری]].<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۹.</ref> او [[علم]] قرائت را نیز از [[ابن عباس]] فرا گرفت<ref>غایة النهایه ۱/۳۴۱.</ref> و به زودی از [[قاریان]] برجسته [[روزگار]] خویش گردید و به «طاوس القرّاء» [[لقب]] یافت.<ref>وفیات الاعیان ۲/۵۱۰.</ref>


رجال‌شناسان طاوس را محدثی [[موثق]]،<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۹.</ref> فقیهی [[پرهیزکار]] <ref>الثقات ۴/۳۹۱.</ref> و مفسری نامدار برشمرده‌اند.<ref>معجم المفسرین ۱/۲۴۲ اعیان الشیعه ۷/۳۹۵.</ref> وی در [[مکه]] در محلی به نام مدرسه [[تفسیر]] درس می‌‌گفت <ref>معجم المفسرین ۱/۲۴۲.</ref> و افراد برجسته‌ای چون [[مجاهد]]، [[عمرو بن دینار]] و [[زهری]] از شاگردانش بوده و از او [[حدیث]] آموخته و [[روایت]] کرده‌اند.<ref>حلیة الاولیاء ۴/۱۷.</ref>  
رجال‌شناسان طاوس را محدثی [[موثق]]،<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۹.</ref> فقیهی [[پرهیزکار]] <ref>الثقات ۴/۳۹۱.</ref> و مفسری نامدار برشمرده‌اند.<ref>معجم المفسرین ۱/۲۴۲ اعیان الشیعه ۷/۳۹۵.</ref> وی در [[مکه]] در محلی به نام مدرسه [[تفسیر]] درس می‌‌گفت <ref>معجم المفسرین ۱/۲۴۲.</ref> و افراد برجسته‌ای چون [[مجاهد]]، [[عمرو بن دینار]] و [[زهری]] از شاگردانش بوده و از او [[حدیث]] آموخته و [[روایت]] کرده‌اند.<ref>حلیة الاولیاء ۴/۱۷.</ref>  


ابن خلکان مطالبی را نقل کرده که نشانگر موضع‌گیری طاوس در برابر [[حاکمان جور]] بوده و از [[بی‌عدالتی]] آنان [[انتقاد]] نموده است. در روایتی آمده است: هنگامی که در مکه مقابل [[هشام بن عبدالملک]] قرار گرفت، با [[بی‌اعتنایی]] تمام با وی برخورد کرد و با [[کلامی]] از [[حضرت علی]]{{ع}}، هشام را [[موعظه]] و [[مذمت]] نمود.<ref>وفیات الاعیان ۲/۵۰۹ و۵۱۰.</ref>  
ابن خلکان مطالبی را نقل کرده که نشانگر موضع‌گیری طاوس در برابر [[حاکمان جور]] بوده و از [[بی‌عدالتی]] آنان [[انتقاد]] نموده است. در روایتی آمده است: هنگامی که در مکه مقابل [[هشام بن عبدالملک]] قرار گرفت، با [[بی‌اعتنایی]] تمام با وی برخورد کرد و با [[کلامی]] از [[حضرت علی]] {{ع}}، هشام را [[موعظه]] و [[مذمت]] نمود.<ref>وفیات الاعیان ۲/۵۰۹ و۵۱۰.</ref>  


گفته شده که وی چهل مرتبه [[حج]] به جای آورد<ref>الثقات ۴/۳۹۱.</ref> و در نهایت یک [[روز]] پیش از ترویه، در مزدلفه یا [[منا]] درگذشت و هشام بن عبدالملک بر او [[نماز]] گزارد.<ref>صفة الصفوه ۲/۱۹۰.</ref> [[عبدالله بن حسن بن حسن بن علی]]{{ع}} پیکر او را بردوش خود حمل، و به [[خاک]] سپرد.<ref>حلیة الاولیاء ۲/۳.</ref> وفاتش به [[اختلاف]] بین سال‌های ۱۰۰ ـ ۱۰۶ هـ آمده است.<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۱۰ وفیات الاعیان ۲/۵۱۰ حلیة الاولیاء ۴/۳.</ref> از طاوس اثری به نام [[تفسیر]] برجای مانده است<ref>الذریعه ۴/۲۷۹.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص۴۱۰.</ref>
گفته شده که وی چهل مرتبه [[حج]] به جای آورد<ref>الثقات ۴/۳۹۱.</ref> و در نهایت یک [[روز]] پیش از ترویه، در مزدلفه یا [[منا]] درگذشت و هشام بن عبدالملک بر او [[نماز]] گزارد.<ref>صفة الصفوه ۲/۱۹۰.</ref> [[عبدالله بن حسن بن حسن بن علی]] {{ع}} پیکر او را بردوش خود حمل، و به [[خاک]] سپرد.<ref>حلیة الاولیاء ۲/۳.</ref> وفاتش به [[اختلاف]] بین سال‌های ۱۰۰ ـ ۱۰۶ هـ آمده است.<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۱۰ وفیات الاعیان ۲/۵۱۰ حلیة الاولیاء ۴/۳.</ref> از طاوس اثری به نام [[تفسیر]] برجای مانده است<ref>الذریعه ۴/۲۷۹.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص۴۱۰.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش