فحشا در جامعه‌شناسی اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

“فاحشه و فحشا” به هر [[عصیان]] شدیدی که [[قبح]] آن نزد [[عقل]] و [[شرع]] بین و آشکار باشد، اطلاق می‌شود. فحشا (با مد) در مقایسه با فحشا، معرف شدت بیشتری از [[انحراف]] است<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۲، ص۷۳؛ حسین بن محمد راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۶۳۶.</ref>. به بیان دیگر، به هر گناهی که حد اعلای شناعت و [[زشتی]] را داشته باشد مانند [[زنا]]، لواط و امثال آن، اطلاق می‌شود<ref>[[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۱۰۶.</ref>؛ همچنین [[قرآن کریم]] در بسط کلمه فاحشه از [[عقوق والدین]]، [[بدی]] به [[پدر]] و [[مادر]]، کشتن [[اولاد]]، کشتن [[مردم]] بی‌گناه، [[خوردن مال یتیم]] و امثال آن نام برده که [[عواطف]] غریزی هر [[انسانی]]، [[دعوت]] به اجتناب از آنها را [[تأیید]] می‌کند<ref>[[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۲۵۱.</ref>. واژه‌های فحشا و منکر و [[بغی]]، از نظر مصداق غالباً یکی هستند؛ یعنی کاری که فحشا باشد غالباً منکر هم هست و کاری که بغی باشد غالباً فحشا و منکر نیز هست؛ پس [[نهی]] از فحشا و منکر و بغی امر به [[اتحاد]] مجتمع است تا اجزای آن یکدیگر را از خود بدانند و [[اعمال]] افراد همه یکنواخت باشد، بعضی بر بعضی دیگر [[استعلا]] نکند، و دست [[ستم]] به سوی یکدیگر دراز ننمایند، و از یکدیگر جز خوبی، یعنی عملی که آن را می‌شناسند نبینند. در این هنگام است که [[رحمت]] در آنان جای‌گیر گشته و همه به هم [[محبت]] و [[الفت]] می‌ورزند<ref>[[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۲، ص۴۸۱.</ref>. [[شهید مطهری]] نیز ضمن [[تفسیر]] “اشاعه فحشا” به نشر مطلق [[زشتی‌ها]]، در توضیح برخی پیامدهای فردی و [[اجتماعی]] آن می‌نویسد: [[قرآن]] فوق‌العاده شدید نهی می‌کند از اینکه فحشا یعنی زشتی‌های [[مسلمانان]]، حتی زشتی‌های واقعی‌شان پخش بشود. [برخی] [[خدا]] نکند که یک وقت اطلاع پیدا کنند که لغزشی در فلان شخص پیدا شده است تازه من راست‌ها را می‌گویم، [[دروغ]] که دیگر واویلاست. [[حدیث]] است که اگر کسی به [[برادر]] مؤمنش [[تهمت]] بزند، [[ایمان]] در [[روح]] او آب می‌شود آن‌چنان‌که نمک در آب حل می‌شود، ایمان برای شخص باقی نمی‌ماند اگر راست باشد، این به آن می‌گوید، آن به دیگری می‌گوید [و به تدریج شیوع پیدا می‌کند] اگر [[دروغ]] باشد که [[خدا]] می‌داند، همانی است که [[قرآن]] هرگز نمی‌خواهد. چرا [[غیبت]] کردن [[حرام]] است؟ برای اینکه [[بدبینی]] ایجاد می‌کند در حالی که غیبت کردن همان افشای بدی‌هاست؛ یعنی بدی‌های [[واقعی]] را بازگو کردن<ref>[[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، فلسفه اخلاق، ص۲۹.</ref>.

و در موضعی دیگر، با تخصیص فحشا به [[گناهان]] خاص، بر آن است که شیوع فحشا، در [[جامعه]]، مهم‌ترین ابزار برای سست‌کردن عزیمت [[مردانگی]] [[مردم]] است<ref>مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، ج۴، ص۴۹.</ref>. [[اسلام]] با [[هدف]] [[زمینه‌سازی]] برای تعالی [[روحی]] و [[معنوی]] [[انسان‌ها]] و [[تأمین منافع]] و [[مصالح]] فردی و جمعی آنها و نیز پاکیزه‌سازی فضای [[اجتماعی]] از مطلق فحشا و منکر [[نهی]] کرده است و با هدف [[تأمین امنیت]] جنسی، سالم‌سازی [[روابط]]، از میان بردن زمینه کامجویی‌های غیرمجاز، علاوه بر ممنوعیت اکید فحشا و [[همجنس‌گرایی]] و سایر طرق ارضا، [[ازدواج]] [[مشروع]] را با هدف سامان‌دهی [[روابط جنسی]]، تثبیت [[خانواده]]، تولید [[نسل]] و استمرار [[حیات]] جامعه تشریح کرده است؛ از این‌رو، فحشا نیز چه به معنای عام و چه به معنای خاص آن، بخش چشمگیری از [[انحراف‌های اخلاقی]] شایع که متأسفانه در عصر و [[زمان]] حاضر رواج، گسترش و تنوع بی‌حدوحصری یافته است را شامل می‌شود.

# نهی از نزدیک شدن به [[کارهای زشت]] آشکار و پنهان: {{متن قرآن|وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ}}<ref>«و زشتکاری‌های آشکار و پنهان نزدیک نشوید» سوره انعام، آیه ۱۵۱.</ref>.

# نهی صریح از ارتکاب [[زشتی‌ها]]: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ}}<ref>«به راستی خداوند به دادگری و نیکی کردن و ادای (حقّ) خویشاوند، فرمان می‌دهد و از کارهای زشت و ناپسند و افزونجویی، باز می‌دارد؛ به شما اندرز می‌دهد باشد که شما پند گیرید» سوره نحل، آیه ۹۰.</ref>.

== منابع ==