معصیت در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵، قسمت دوم
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[گناه]] و [[معصیت خدا]]، [[انسان]] را از مسیر مستقیم [[عبودیت]] [[منحرف]] می‌سازد و در واقع باعث عقب افتادن وی از کاروان کمال و [[سعادت]] یا حتی موجب [[شقاوت]] [[دنیا]] و [[آخرت]] او می‌شود. [[ذنب]]، [[اثم]] و خطیئه از جمله واژگانی هستند که در فرهنگ قرآن و [[روایات]] مفهوم گناه را منتقل می‌کنند. [[قرآن]] در وصف [[پرهیزگاران]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ}}<ref>«و کسانی که چون (کار) ناشایسته‌ای می‌کنند یا به خویش ستم روا می‌دارند خداوند را به یاد می‌آورند و از گناهان خود آمرزش می‌خواهند» سوره آل عمران، آیه ۱۳۵.</ref>. همچنین: {{متن قرآن|وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ}}<ref>«و یکدیگر را در گناه و تجاوز یاری نکنید» سوره مائده، آیه ۲.</ref> | [[گناه]] و [[معصیت خدا]]، [[انسان]] را از مسیر مستقیم [[عبودیت]] [[منحرف]] می‌سازد و در واقع باعث عقب افتادن وی از کاروان کمال و [[سعادت]] یا حتی موجب [[شقاوت]] [[دنیا]] و [[آخرت]] او می‌شود. [[ذنب]]، [[اثم]] و خطیئه از جمله واژگانی هستند که در فرهنگ قرآن و [[روایات]] مفهوم گناه را منتقل می‌کنند. [[قرآن]] در وصف [[پرهیزگاران]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ}}<ref>«و کسانی که چون (کار) ناشایسته‌ای می‌کنند یا به خویش ستم روا می‌دارند خداوند را به یاد می‌آورند و از گناهان خود آمرزش می‌خواهند» سوره آل عمران، آیه ۱۳۵.</ref>. همچنین: {{متن قرآن|وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ}}<ref>«و یکدیگر را در گناه و تجاوز یاری نکنید» سوره مائده، آیه ۲.</ref> | ||
==معصیت و توبه در دعای [[امام سجاد]] {{ع}}== | == معصیت و توبه در دعای [[امام سجاد]] {{ع}} == | ||
[[آدمی]] همواره در [[معرض]] [[لغزش]] است اما انسان‌های با [[تقوا]]، وقتی متوجه خطای خود می‌شوند، در نزد خدای [[مهربان]] [[اعتراف به گناه]] و [[تقصیر]] خویش می‌کنند و از او پوزش می‌طلبند. [[امام سجاد]]{{ع}} در [[مقام]] اعتراف به گناه عرض می‌کند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أُصْبِحُ وَ أُمْسِي مُسْتَقِلًّا لِعَمَلِي، مُعْتَرِفاً بِذَنْبِي، مُقِرّاً بِخَطَايَايَ}}<ref>دعای ۵۲.</ref>؛ بارخدایا، [[شام]] را به بامداد می‌آورم و بامداد را به شام می‌رسانم در حالی که عمل خویش اندک می‌شمارم و به گناه خود اعتراف می‌کنم و به خطای خویش [[اقرار]] می‌آورم. همچنین: ای مولای من، از تو می‌خواهم... همانند آن کس که گناه خود بسیار می‌شمرد و به خطای خود اعتراف می‌کند<ref>دعای ۵۲.</ref>. در جای دیگر می‌گوید: بارخدایا، از درگاه تو پوزش می‌طلبم اگر با گناهی رویاروی شده و از آن دوری نگزیده باشم<ref>نیایش سی‌و‌هشتم.</ref>. | [[آدمی]] همواره در [[معرض]] [[لغزش]] است اما انسان‌های با [[تقوا]]، وقتی متوجه خطای خود می‌شوند، در نزد خدای [[مهربان]] [[اعتراف به گناه]] و [[تقصیر]] خویش می‌کنند و از او پوزش می‌طلبند. [[امام سجاد]] {{ع}} در [[مقام]] اعتراف به گناه عرض می‌کند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أُصْبِحُ وَ أُمْسِي مُسْتَقِلًّا لِعَمَلِي، مُعْتَرِفاً بِذَنْبِي، مُقِرّاً بِخَطَايَايَ}}<ref>دعای ۵۲.</ref>؛ بارخدایا، [[شام]] را به بامداد می‌آورم و بامداد را به شام می‌رسانم در حالی که عمل خویش اندک می‌شمارم و به گناه خود اعتراف می‌کنم و به خطای خویش [[اقرار]] می‌آورم. همچنین: ای مولای من، از تو می‌خواهم... همانند آن کس که گناه خود بسیار می‌شمرد و به خطای خود اعتراف می‌کند<ref>دعای ۵۲.</ref>. در جای دیگر می‌گوید: بارخدایا، از درگاه تو پوزش می‌طلبم اگر با گناهی رویاروی شده و از آن دوری نگزیده باشم<ref>نیایش سی‌و‌هشتم.</ref>. | ||
پس در مواجهه با گناه اولین گام، [[استغفار]] و عذرخواهی در نزد خداست که مستلزم اعتراف در نزد اوست. در این مقطع خطری که انسان را [[تهدید]] می‌کند [[اصرار بر گناه]] است. [[امام]] این‌گونه به [[خدا]] عرضه می‌دارد: بارخدایا، به تو [[پناه]] می‌برم از... اصرار بر گناه و خُرد شمردن گناه و [[بزرگ شمردن طاعت]]<ref>نیایش هفتم.</ref>. در واقع گاهی کوچک دانستن [[گناهان]] یا بزرگ شمردن طاعت‌ها باعث جرئت [[انسان]] بر [[گناه]] و ادامه آن می‌باشد. به همین [[دلیل]] هیچ گناهی را نباید کوچک شمرد زیرا گناه در هر حال بزرگ است و اگر برخی گناهان کوچک شمرده شده‌اند در مقایسه با گناهان دیگر است. [[امام سجاد]]{{ع}} حتی گناهان کوچک را هلاک‌کننده می‌داند<ref>نیایش سی‌ودوم.</ref>. | پس در مواجهه با گناه اولین گام، [[استغفار]] و عذرخواهی در نزد خداست که مستلزم اعتراف در نزد اوست. در این مقطع خطری که انسان را [[تهدید]] می‌کند [[اصرار بر گناه]] است. [[امام]] این‌گونه به [[خدا]] عرضه می‌دارد: بارخدایا، به تو [[پناه]] می‌برم از... اصرار بر گناه و خُرد شمردن گناه و [[بزرگ شمردن طاعت]]<ref>نیایش هفتم.</ref>. در واقع گاهی کوچک دانستن [[گناهان]] یا بزرگ شمردن طاعت‌ها باعث جرئت [[انسان]] بر [[گناه]] و ادامه آن می‌باشد. به همین [[دلیل]] هیچ گناهی را نباید کوچک شمرد زیرا گناه در هر حال بزرگ است و اگر برخی گناهان کوچک شمرده شده‌اند در مقایسه با گناهان دیگر است. [[امام سجاد]] {{ع}} حتی گناهان کوچک را هلاک‌کننده می‌داند<ref>نیایش سی‌ودوم.</ref>. | ||
[[امام زین‌العابدین]]{{ع}} در توصیف خدایش می‌گوید: «ای [[خداوند]]، قدرتت بیشتر و [[پادشاهی]] تو گسترده از آن است که [[فرمانبرداری]] [[فرمانبرداران]] بر آن بیفزاید یا [[نافرمانی]] [[نافرمانان]] از آن بکاهد»<ref>نیایش پنجاهم.</ref>. | [[امام زین‌العابدین]] {{ع}} در توصیف خدایش می‌گوید: «ای [[خداوند]]، قدرتت بیشتر و [[پادشاهی]] تو گسترده از آن است که [[فرمانبرداری]] [[فرمانبرداران]] بر آن بیفزاید یا [[نافرمانی]] [[نافرمانان]] از آن بکاهد»<ref>نیایش پنجاهم.</ref>. | ||
گناه لذتی عاجل است که می‌گذرد و تمام می‌شود، اما آثار مخرّب آن و پیامدهای سنگینش باقی می‌ماند: «بار خدایا، [[بنده]] تو... به درگاه تو [[استغاثه]] می‌کند... از عملی [[ناپسند]] که به سبب [[سرپیچی]] از [[حکم]] تواش رسوا ساخته: همان گناهی که لذّات آنها سپری گشته و شتابان گریخته است و عواقب شومشان باقی است چنان که گویی هرگز [[سیر]] رفتنش نیست»<ref>نیایش سی‌ویکم.</ref>. | گناه لذتی عاجل است که می‌گذرد و تمام می‌شود، اما آثار مخرّب آن و پیامدهای سنگینش باقی می‌ماند: «بار خدایا، [[بنده]] تو... به درگاه تو [[استغاثه]] می‌کند... از عملی [[ناپسند]] که به سبب [[سرپیچی]] از [[حکم]] تواش رسوا ساخته: همان گناهی که لذّات آنها سپری گشته و شتابان گریخته است و عواقب شومشان باقی است چنان که گویی هرگز [[سیر]] رفتنش نیست»<ref>نیایش سی‌ویکم.</ref>. | ||