ابوعبیده جراح در قرآن: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف'
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف') |
||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
== ابوعبیده در [[شأن نزول]] == | == ابوعبیده در [[شأن نزول]] == | ||
با توجه به جایگاه ابوعبیده در [[تاریخ اسلام]] و نقشآفرینیهای وی در جریان [[خلافت ابوبکر]] و [[عمر]]، در [[کتابهای تفسیری]]، نگاه [[شیعه]] و [[سنی]] درباره او همگوننیست. | با توجه به جایگاه ابوعبیده در [[تاریخ اسلام]] و نقشآفرینیهای وی در جریان [[خلافت ابوبکر]] و [[عمر]]، در [[کتابهای تفسیری]]، نگاه [[شیعه]] و [[سنی]] درباره او همگوننیست. | ||
# در ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِلَّهِ وَالرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ مَا أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِيمٌ}}<ref>«کسانی که به (فراخوان) خداوند و پیامبر پس از آسیب دیدن پاسخ گفتند، برای کسانی از آنان که نیکی و پرهیزگاری ورزیدهاند پاداشی سترگ خواهد بود» سوره آل عمران، آیه ۱۷۲.</ref> از [[ابنعباس]] آمده است<ref>الدر المنثور، ج۲، ص۳۸۵.</ref> پس از [[جنگ احد]]، وقتی پیامبر {{صل}} خواست با سپاهی از [[مسلمانان]] به تعقیب [[مشرکان]] برود، عدهای با وجود خستگی و آثار ناشی از [[شکست]] و نیز [[ترس]] و [[وحشت]]، به آن [[حضرت]] پاسخ مثبت دادند و [[خداوند]] در | # در ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِلَّهِ وَالرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ مَا أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِيمٌ}}<ref>«کسانی که به (فراخوان) خداوند و پیامبر پس از آسیب دیدن پاسخ گفتند، برای کسانی از آنان که نیکی و پرهیزگاری ورزیدهاند پاداشی سترگ خواهد بود» سوره آل عمران، آیه ۱۷۲.</ref> از [[ابنعباس]] آمده است<ref>الدر المنثور، ج۲، ص۳۸۵.</ref> پس از [[جنگ احد]]، وقتی پیامبر {{صل}} خواست با سپاهی از [[مسلمانان]] به تعقیب [[مشرکان]] برود، عدهای با وجود خستگی و آثار ناشی از [[شکست]] و نیز [[ترس]] و [[وحشت]]، به آن [[حضرت]] پاسخ مثبت دادند و [[خداوند]] در وصف آنان آیه فرمود. خداوند در این آیه، به آنان که [[دعوت]] خدا و پیامبر را [[اجابت]] کرده و [[پرهیزکار]] و [[نیکوکار]] بودهاند، [[وعده]] [[پاداش]] بزرگ داده است. در ضمنِ روایت پیشین، نام [[ابوعبیده]] نیز آمده است. | ||
# [[سیوطی]] به [[نقل]] از [[ابنعباس]]، بخشی از آیه {{متن قرآن|مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا}}<ref>«محمد، پیامبر خداوند است و آنان که با ویاند، بر کافران سختگیر، میان خویش مهربانند؛ آنان را در حال رکوع و سجود میبینی که بخشش و خشنودییی از خداوند را خواستارند؛ نشان (ایمان) آنان در چهرههایشان از اثر سجود، نمایان است، داستان آنان در تورات همین است و داستان آنان در انجیل مانند کشتهای است که جوانهاش را برآورد و آن را نیرومند گرداند و ستبر شود و بر ساقههایش راست ایستد، به گونهای که دهقانان را به شگفتی آورد تا کافران را با آنها به خشم انگیزد، خداوند به کسانی از آنان که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند نوید آمرزش و پاداشی سترگ داده است» سوره فتح، آیه ۲۹.</ref> را اشاره به چند تن، از جمله ابوعبیده میداند<ref>الدر المنثور، ج۷، ص۵۴۴.</ref>، امّا نظر به دیگر مصادیقی که سیوطی در ذیل این [[آیه]] بیان میکند، آشکارا بهدست میآید ذکر این مصادیق از باب فضیلتسازی است. | # [[سیوطی]] به [[نقل]] از [[ابنعباس]]، بخشی از آیه {{متن قرآن|مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا}}<ref>«محمد، پیامبر خداوند است و آنان که با ویاند، بر کافران سختگیر، میان خویش مهربانند؛ آنان را در حال رکوع و سجود میبینی که بخشش و خشنودییی از خداوند را خواستارند؛ نشان (ایمان) آنان در چهرههایشان از اثر سجود، نمایان است، داستان آنان در تورات همین است و داستان آنان در انجیل مانند کشتهای است که جوانهاش را برآورد و آن را نیرومند گرداند و ستبر شود و بر ساقههایش راست ایستد، به گونهای که دهقانان را به شگفتی آورد تا کافران را با آنها به خشم انگیزد، خداوند به کسانی از آنان که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند نوید آمرزش و پاداشی سترگ داده است» سوره فتح، آیه ۲۹.</ref> را اشاره به چند تن، از جمله ابوعبیده میداند<ref>الدر المنثور، ج۷، ص۵۴۴.</ref>، امّا نظر به دیگر مصادیقی که سیوطی در ذیل این [[آیه]] بیان میکند، آشکارا بهدست میآید ذکر این مصادیق از باب فضیلتسازی است. | ||
#{{متن قرآن|لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُولَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُولَئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«گروهی را نمییابی که با ایمان به خداوند و روز واپسین، با کسانی که با خداوند و پیامبرش مخالفت ورزیدهاند دوستی ورزند هر چند که آنان پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشانشان باشند؛ آنانند که (خداوند) ایمان را در دلشان برنوشته و با روحی از خویش تأییدشان کرده است و آنان را به بوستانهایی درمیآورد که از بن آنها جویباران روان است، در آنها جاودانند، خداوند از آنان خرسند است و آنان از وی خرسندند، آنان حزب خداوندند، آگاه باشید که بیگمان حزب خداوند است که (گرویدگان به آن) رستگارند» سوره مجادله، آیه ۲۲.</ref>. [[ابنشوذب]] بر آن است که این آیه درباره ابوعبیده نازل شده که پدرش را در [[جنگ بدر]] به ناچار کشت<ref>المعجم الکبیر، ج۱، ص۱۵۵؛ تفسیرابنکثیر، ج۴، ص۳۵۲؛ الدرالمنثور، ج۸، ص۸۶.</ref>، البته با توجه به آنچه از واقدی منقول است که [[پدر]] ابوعبیده [[پیش از ظهور]] [[اسلام]] از [[دنیا]] رفته بود<ref>تاریخ دمشق، ج۲۵، ص۴۴۷؛ تهذیب التهذیب، ج۵، ص۶۷.</ref>، [[پذیرش]] [[سخن]] ابنشوذب ناموجّه مینماید. | #{{متن قرآن|لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُولَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُولَئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«گروهی را نمییابی که با ایمان به خداوند و روز واپسین، با کسانی که با خداوند و پیامبرش مخالفت ورزیدهاند دوستی ورزند هر چند که آنان پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشانشان باشند؛ آنانند که (خداوند) ایمان را در دلشان برنوشته و با روحی از خویش تأییدشان کرده است و آنان را به بوستانهایی درمیآورد که از بن آنها جویباران روان است، در آنها جاودانند، خداوند از آنان خرسند است و آنان از وی خرسندند، آنان حزب خداوندند، آگاه باشید که بیگمان حزب خداوند است که (گرویدگان به آن) رستگارند» سوره مجادله، آیه ۲۲.</ref>. [[ابنشوذب]] بر آن است که این آیه درباره ابوعبیده نازل شده که پدرش را در [[جنگ بدر]] به ناچار کشت<ref>المعجم الکبیر، ج۱، ص۱۵۵؛ تفسیرابنکثیر، ج۴، ص۳۵۲؛ الدرالمنثور، ج۸، ص۸۶.</ref>، البته با توجه به آنچه از واقدی منقول است که [[پدر]] ابوعبیده [[پیش از ظهور]] [[اسلام]] از [[دنیا]] رفته بود<ref>تاریخ دمشق، ج۲۵، ص۴۴۷؛ تهذیب التهذیب، ج۵، ص۶۷.</ref>، [[پذیرش]] [[سخن]] ابنشوذب ناموجّه مینماید. |