اسرافیل در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

اسرافیل در معارف و سیره رضوی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۴۸

۴ بایت حذف‌شده ، ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۲

جز

جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۲۱۵

ویرایش

@@ خط ۱۵: / خط ۱۵: @@
 [[اسرافیل]] از برخی فرشتگان بزرگ [[الهی]] چون جبرئیل و میکائیل نیز [[برتر]] است و بر ایشان [[سیادت]] دارد، به گونه‌ای که وی را «[[سید]] الملائکه» نیز نامیده‌اند<ref>شرح الأخبار، ج۱، ص۲۲۳.</ref>. مطابق برخی گزارش‌ها، وی نزدیک‌ترین [[فرشته]] به خداوند است<ref>البدء و التاریخ، ج۲، ص۲۱۳.</ref> و فرشتگان دیگر مراتب قربشان پس از وی است<ref>الدر المنثور، ج۱، ص۹۳.</ref>. برخی منابع در بیان فاصله مراتب اسرافیل و دیگر [[فرشتگان مقرب]] مطالب قابل توجهی گفته‌اند. مؤلف کتاب عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات می‌گوید که جایگاه جبرئیل [[سدرة المنتهی]] است و [[مقام]] اسرافیل در زیر [[عرش الهی]] و جبرئیل چون به بالا نگرد اسرافیل را مانند ستاره‌ای می‌بیند از شدت دوری<ref>عجائب المخلوقات، طوسی، ص۲۸.</ref>. در عین حال، او همچون دیگر فرشتگان در مقایسه با [[رسول خدا]] {{صل}} مرتبه فرو تری دارد. مطابق روایتی از [[امام رضا]] {{ع}} که از پدرانش از [[پیامبر]] {{صل}} نقل فرموده، [[حضرت محمد]] {{صل}} مقامی برتر از وی و [[سرور]] [[مخلوقات]] الهی است<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ص۲۶۱.</ref>. از برخی دیگر از روایت‌های منقول از آن [[حضرت]] به دست می‌آید که پیامبر {{صل}} این [[برتری]] را پس از خود، متعلق به [[علی]] {{ع}} و [[ائمه]] بعد از علی {{ع}} دانسته و فرموده است: فرشتگان [[خادمان]] ما و دوستدارانمان هستند<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۲۶۲.</ref>.
-گذشته از نقش و کارکردی که در [[منابع اسلامی]] برای اسرافیل ذکر شده، درباره [[عظمت]] و [[شگفتی]] او نیز مطالب فراوانی دیده می‌شود که بیشتر از سنخ به تصویر کشیدن و ملموس کردن امور غیر محسوس است. گفته‌اند بزرگی وی به گونه‌ای است که سرش در [[عرش]] و پاهایش در زیر [[زمین]] هفتم است<ref>عجائب المخلوقات، قزوینی، ص۵۷.</ref>. همچنین نقل کرده‌اند که هر حرفی از [[کلام الهی]] در [[لوح محفوظ]] چنان بزرگ است که برداشتن آن از جمیع [[فرشتگان]] ساخته نیست، اما [[اسرافیل]] به [[عنایت الهی]] [[قادر]] به برداشتن آن است<ref>جواهر التفسیر، ص۲۶۷.</ref>. به تعبیر [[اهل عرفان]]، اسرافیل در [[مقام]] [[بندگی]] [[حق]] [[متعال]]، خویش را بسیار حقیر می‌داند و از [[شرم]] خود را با بال می‌پوشاند از این امر به «حیای اجلال» تعبیر کرده‌اند<ref>کشف الأسرار، میبدی، ج۱، ص۱۲۸؛ روح الأرواح، ص۳۹.</ref>. بر اساس منابع، اسرافیل در مواردی خاص به زمین [[نزول]] کرده و برخی امور را به انجام رسانیده است. از جمله این موارد می‌توان به [[بشارت]] [[تولد]] فرزند به [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} و [[عذاب]] [[قوم لوط]] اشاره کرد که وی با برخی از ملائک [[مقرب]] [[الهی]] این امور را به انجام رسانید<ref>التفسیر، عیاشی، ج۲، ص۱۵۳، ۱۵۵؛ الکافی، ج۸، ص۳۲۸؛ مواهب علیه، ص۴۸۸.</ref>. در [[زمان]] [[حضرت یونس]] {{ع}} نیز اسرافیل به زمین آمد و عذاب را به [[امر الهی]] از ایشان باز گرداند<ref>التفسیر، عیاشی، ج۲، ص۱۳۴؛ قصص الأنبیاء، راوندی، ص۲۵۲.</ref>. برخی گزارش‌ها حکایت از آن دارند که وی به هنگام برخاستن [[پیامبر]] {{صل}} از [[مدفن]] خود بر [[قبر]] ایشان حاضر می‌شود<ref>شرح التعرف لمذهب التصوف، ج۲، ص۵۲۳.</ref> و برخی از [[همراهی]] وی با [[امام عصر]] {{ع}} و [[یاری رساندن]] به ایشان سخن می‌گویند<ref>الاختصاص، ص۲۰۹.</ref>. به نقل از [[ذوالقرنین]] آمده که او در صورت مردی [[جوان]]، سپیدروی و خوب‌روی با [[لباس]] سفید جلوه‌گر شده است<ref>التفسیر، عیاشی، ج۲، ص۳۴۷.</ref>. اسرافیل فرشته‌ای است که دارای چهار بال است<ref>الدر المنثور، ج۵، ص۳۳۸.</ref>. او را به صدایی خوش [[وصف]] کرده‌اند<ref>روض الجنان و روح الجنان، ج۱۵، ص۲۴۷.</ref> و گفته‌اند که بر اساس [[آیه]] ۴۴ [[سوره اعراف]]/۷ [[مؤذن]] [[رستاخیز]] است، اما [[امام رضا]] {{ع}} فرموده که مراد از [[مؤذن]] در [[آیه]] مذکور، [[امام علی]] {{ع}} است<ref>تفسیر القمی، ج۱، ص۲۳۱؛ مجمع البیان، ج۴، ص۶۵۱؛ منهج الصادقین، ج۴، ص۳۳.</ref>.
+گذشته از نقش و کارکردی که در [[منابع اسلامی]] برای اسرافیل ذکر شده، درباره [[عظمت]] و [[شگفتی]] او نیز مطالب فراوانی دیده می‌شود که بیشتر از سنخ به تصویر کشیدن و ملموس کردن امور غیر محسوس است. گفته‌اند بزرگی وی به گونه‌ای است که سرش در [[عرش]] و پاهایش در زیر [[زمین]] هفتم است<ref>عجائب المخلوقات، قزوینی، ص۵۷.</ref>. همچنین نقل کرده‌اند که هر حرفی از [[کلام الهی]] در [[لوح محفوظ]] چنان بزرگ است که برداشتن آن از جمیع [[فرشتگان]] ساخته نیست، اما [[اسرافیل]] به [[عنایت الهی]] [[قادر]] به برداشتن آن است<ref>جواهر التفسیر، ص۲۶۷.</ref>. به تعبیر [[اهل عرفان]]، اسرافیل در [[مقام]] [[بندگی]] [[حق]] [[متعال]]، خویش را بسیار حقیر می‌داند و از [[شرم]] خود را با بال می‌پوشاند از این امر به «حیای اجلال» تعبیر کرده‌اند<ref>کشف الأسرار، میبدی، ج۱، ص۱۲۸؛ روح الأرواح، ص۳۹.</ref>. بر اساس منابع، اسرافیل در مواردی خاص به زمین [[نزول]] کرده و برخی امور را به انجام رسانیده است. از جمله این موارد می‌توان به [[بشارت]] [[تولد]] فرزند به [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} و [[عذاب]] [[قوم لوط]] اشاره کرد که وی با برخی از ملائک [[مقرب]] [[الهی]] این امور را به انجام رسانید<ref>التفسیر، عیاشی، ج۲، ص۱۵۳، ۱۵۵؛ الکافی، ج۸، ص۳۲۸؛ مواهب علیه، ص۴۸۸.</ref>. در [[زمان]] [[حضرت یونس]] {{ع}} نیز اسرافیل به زمین آمد و عذاب را به [[امر الهی]] از ایشان باز گرداند<ref>التفسیر، عیاشی، ج۲، ص۱۳۴؛ قصص الأنبیاء، راوندی، ص۲۵۲.</ref>. برخی گزارش‌ها حکایت از آن دارند که وی به هنگام برخاستن [[پیامبر]] {{صل}} از [[مدفن]] خود بر [[قبر]] ایشان حاضر می‌شود<ref>شرح التعرف لمذهب التصوف، ج۲، ص۵۲۳.</ref> و برخی از [[همراهی]] وی با [[امام عصر]] {{ع}} و [[یاری رساندن]] به ایشان سخن می‌گویند<ref>الاختصاص، ص۲۰۹.</ref>. به نقل از [[ذوالقرنین]] آمده که او در صورت مردی [[جوان]]، سپیدروی و خوب‌روی با [[لباس]] سفید جلوه‌گر شده است<ref>التفسیر، عیاشی، ج۲، ص۳۴۷.</ref>. اسرافیل فرشته‌ای است که دارای چهار بال است<ref>الدر المنثور، ج۵، ص۳۳۸.</ref>. او را به صدایی خوش وصف کرده‌اند<ref>روض الجنان و روح الجنان، ج۱۵، ص۲۴۷.</ref> و گفته‌اند که بر اساس [[آیه]] ۴۴ [[سوره اعراف]]/۷ [[مؤذن]] [[رستاخیز]] است، اما [[امام رضا]] {{ع}} فرموده که مراد از [[مؤذن]] در [[آیه]] مذکور، [[امام علی]] {{ع}} است<ref>تفسیر القمی، ج۱، ص۲۳۱؛ مجمع البیان، ج۴، ص۶۵۱؛ منهج الصادقین، ج۴، ص۳۳.</ref>.
 آورده‌اند که [[اسرافیل]] برای [[اهل بهشت]] [[قرآن]]<ref>کشف الأسرار، میبدی، ج۷، ص۴۴۰.</ref> یا نغماتی را می‌خواند که ایشان بدان شادکام می‌گردند<ref>روض الجنان و روح الجنان، ج۱۵، ص۲۴۷.</ref>. برخی منابع حکایت کرده‌اند که اسرافیل نخستین فرشته‌ای بود که بر [[آدم]] [[سجده]] کرد و به [[برتری]] وی نسبت به خود [[اذعان]] کرد و این کار مورد پسند [[خداوند]] قرار گرفت<ref>عجائب المخلوقات، طوسی، ص۲۴.</ref>. با اینکه بر اساس منقولات مذکور، [[مقام]] برخی از [[انبیا]] و [[اولیای الهی]] از اسرافیل [[برتر]] است، اما این [[فرشته]]، مورد [[تعظیم]] و [[تکریم]] ایشان است و به ویژه در [[اذکار]] و [[ادعیه]] نام وی را مکرر به بزرگی و [[عظمت]] یاد کرده‌اند<ref>الأشعثیات، ص۳۲۱؛ جمال الأسبوع، ص۲۰۲؛ البلد الأمین و الدرع الحصین، ص۴۱۷.</ref>. حتی [[امام رضا]] {{ع}} در حرزی که همواره همراه خویش داشت و آن را ابزار مهمی برای دفع [[شرور]] برخی [[شیاطین]] می‌دانست، نام اسرافیل را نوشته بود و بدان [[تبرک]] می‌جست<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۱۳۸.</ref>. [[امام]] در ادعیه خویش نیز به این فرشته [[درود]] می‌فرستاد<ref>فقه الرضا {{ع}}، ص۱۰۹؛ مصباح المتهجد، ج۲، ص۸۰۸.</ref>.