فقر وجودی در عرفان اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

== اعیان ثابته ==

بنابراین، در تعینات ذات باری نیز، هنگامی که به کمال اسم توجه می‌شود، در [[حقیقت]] به جهت جلوه‌ای از ذات در آن اسم توجه می‌شود که جنبه غنا و کمال اسم و ربط اسم با ذات باری است؛ و هنگامی که به جهت تعین و صورت ممتاز اسم از سایر [[اسماء]] توجه شود، به جهت [[فقر]] و [[نیازمندی]] اسم که حد آن است، توجه شده است.

نتیجه آنکه، اگر در [[فلسفه]]، [[قیام]] ماهیت به وجود است و با زبان حال، دائماً تقاضای هستی را از وجودات خود می‌کند و بدون آن هرگز قوامی ندارد، در [[عرفان]] نیز، تعینات و [[اسماء الهی]] دو جهت دارند؛ اولی جهتی است که کمال وجمال ذات را ارائه می‌دهد و دومی جهتی است که [[استعداد]] و تقاضای ظاهر شدن در آن کمال را بیان می‌کند و دائماً تقاضای [[ظهور]] خود را می‌طلبد و جنبه استعدادی آن، اشاره به جهت فقری و نیاز و تقاضاهایی است که خبر از استعدادهای گوناگون آن می‌دهد<ref>بیان جامی در این باره چنین است: {{عربی|کذلک استعداداتهم فی عرصة الوجود العینی إنما تکون بموجب استعداداتهم الغیبیة الغیر المجعولة فی حضرة العلم الذاتی. فمهما حصل تجل لمتجلی له فی حضرة الوجود العینی، فانما یحصل علی صورة استعداد العین الثابتة الأزلیة التی لهذا المتجلی له}} (نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص (ط. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۰ ه. ق)، ص۲۰۲).</ref>.

{{متن قرآن|وَآتَاكُمْ مِنْ كُلِّ مَا سَأَلْتُمُوهُ وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ}}<ref>«و از هر چه خواستید به شما داده است و اگر نعمت خداوند را بر شمارید نمی‌توانید شمار کرد؛ بی‌گمان انسان ستمکاره‌ای بسیار ناسپاس است» سوره ابراهیم، آیه ۳۴.</ref><ref>{{عربی|فإنما أرید بالسؤال التلفظ به، فإنه فی نفس الأمر لا بد من سؤال، إما باللفظ أو بالحال أو بالاستعداد. القسم الثانی و هو السؤال بلسان الحال و الاستعداد، و الأول کقیام الفقیر بین یدی الغنی لطلب الدنیا، و سؤال الحیوان ما یحتاج إلیه. لذلک قیل لسان الحال أفصح من لسان القال}} (شرح قیصری بر فصوص الحکم (ط. علمی و فرهنگی، ۱۳۷۵ ه. ش)، ص۴۲۰).</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۳ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۳]] ص ۶۷.</ref>