پرش به محتوا

حیی بن اخطب: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'پیوستن' به 'پیوستن'
جز (جایگزینی متن - 'جابربن' به 'جابر بن')
جز (جایگزینی متن - 'پیوستن' به 'پیوستن')
 
خط ۲: خط ۲:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
از حیی بن اخطب، [[خانواده]]، [[نسب]]، [[دارایی]] و پیشینه او در یثرب و نبردهای پیش از [[اسلام]]، اطلاعات چندان درخور اعتمادی در دست نیست، هرچند وی را [[اسرائیلی]] تبار و از [[نسل]] [[هارون]] [[برادر]] [[موسی]] {{ع}} دانسته‌اند.<ref> الطبقات، ج ۸، ص ۱۲۰؛ المعارف، ص ۱۳۸.</ref> حیی از [[دانشمندان]] <ref>مجمع البیان، ج ۱، ص ۴۶۸.</ref> [[طایفه]] [[یهودی]] [[بنی‌نضیر]] بود و دوره حضور [[پیامبر]] {{صل}} در [[مدینه]] [[رهبری]] آنها را به عهده داشت و بعدها دخترش [[صفیه]] به همسری پیامبر درآمد. (بنی‌نضیر) نخستین گزارش‌ها از حیی، به [[ملاقات]] وی با پیامبر {{صل}} در یثرب اشاره دارد که به جهت نزدیکی سکونتگاه بنی‌نضیر به [[قبا]] احتمالاً این [[دیدار]] هنگام اقامت آن [[حضرت]] در قبا روی داده است. در این ملاقات، حیی با فردی آشنا شد که [[ادعای پیامبری]] داشت. به [[روایت]] صفیه دخترش، حیی با برادر خود [[ابویاسر]] به دیدن پیامبر {{صل}} رفته بودند که دریافتند حضرت همان [[موعود]] است؛ ولی حیی از همان آغاز [[مخالفت]] خود را با [[پیوستن]] به پیامبر {{صل}} نشان داد.
از حیی بن اخطب، [[خانواده]]، [[نسب]]، [[دارایی]] و پیشینه او در یثرب و نبردهای پیش از [[اسلام]]، اطلاعات چندان درخور اعتمادی در دست نیست، هرچند وی را [[اسرائیلی]] تبار و از [[نسل]] [[هارون]] [[برادر]] [[موسی]] {{ع}} دانسته‌اند.<ref> الطبقات، ج ۸، ص ۱۲۰؛ المعارف، ص ۱۳۸.</ref> حیی از [[دانشمندان]] <ref>مجمع البیان، ج ۱، ص ۴۶۸.</ref> [[طایفه]] [[یهودی]] [[بنی‌نضیر]] بود و دوره حضور [[پیامبر]] {{صل}} در [[مدینه]] [[رهبری]] آنها را به عهده داشت و بعدها دخترش [[صفیه]] به همسری پیامبر درآمد. (بنی‌نضیر) نخستین گزارش‌ها از حیی، به [[ملاقات]] وی با پیامبر {{صل}} در یثرب اشاره دارد که به جهت نزدیکی سکونتگاه بنی‌نضیر به [[قبا]] احتمالاً این [[دیدار]] هنگام اقامت آن [[حضرت]] در قبا روی داده است. در این ملاقات، حیی با فردی آشنا شد که [[ادعای پیامبری]] داشت. به [[روایت]] صفیه دخترش، حیی با برادر خود [[ابویاسر]] به دیدن پیامبر {{صل}} رفته بودند که دریافتند حضرت همان [[موعود]] است؛ ولی حیی از همان آغاز [[مخالفت]] خود را با پیوستن به پیامبر {{صل}} نشان داد.


بر اساس گزارش‌هایی حیی و برادرش پس از آشنایی و دیدار پیامبر {{صل}} دریافتند که سخن و [[دعوت]] او درست است؛ لکن کوشیدند نظر خود را بر دیگران بپوشانند، در نتیجه در برخی [[تفاسیر]] ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمْ وَإِنَّ فَرِيقًا مِنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ}}<ref>«کسانی که به آنان کتاب (آسمانی) داده‌ایم او را می‌شناسند همان‌گونه که فرزندانشان را می‌شناسند؛ و به راستی دسته‌ای از آنان حق را دانسته پنهان می‌دارند» سوره بقره، آیه ۱۴۶.</ref> به این امر اشاره شده است و این آیه را حکایت‌گر این واقعه دانسته‌اند<ref> روض الجنان، ج ۲، ص ۲۱۶.</ref> گزارشی درباره مخالفت حیی با پیامبر {{صل}} در آغاز در دست نیست. به نظر، وی نخست، در پی گردآوری اطلاعات بیشتر از دعوت آن حضرت برآمد و مخالفت خود را آشکار نکرد. بر اساس روایتی از [[ابن عباس]] [[دلیل]] [[نزول]] [[سوره اخلاص]] آن بود که [[یهودیان]] از جمله حیی، درباره [[اوصاف خدا]] از پیامبر {{صل}} پرسیدند که این [[سوره]] نازل گردید.<ref> تفسیر ابن ابی حاتم، ج ۱۰، ص ۳۴۷۴.</ref> به استناد گزارشی از [[امام باقر]] {{ع}} حیی بن اخطب پس از [[پرسش]] از [[رسول اکرم]] {{صل}} درباره [[نزول]] [[حروف مقطعه]] آغاز [[سوره‌های قرآن]] از سوی [[جبرئیل]] کوشید، تا مدت [[حکومت]] ایشان را بر اساس حروف ابجد تخمین زند.<ref>تفسیر قمی، ج ۱، ص ۲۲۳؛ تفسیر عیاشی، ج ۱، ص ۲۶.</ref>در منابع دیگر، این رخداد به [[روایت]] جابر بن عبداللّه‌گزارش شده است.<ref>جامع‌البیان، ج ۱، ص ۱۳۸.</ref> [[منابع تاریخی]] نیز به این حادثه اشاره کرده‌اند.<ref>السیرة النبویه، ج ۱، ص ۵۴۶.</ref>
بر اساس گزارش‌هایی حیی و برادرش پس از آشنایی و دیدار پیامبر {{صل}} دریافتند که سخن و [[دعوت]] او درست است؛ لکن کوشیدند نظر خود را بر دیگران بپوشانند، در نتیجه در برخی [[تفاسیر]] ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمْ وَإِنَّ فَرِيقًا مِنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ}}<ref>«کسانی که به آنان کتاب (آسمانی) داده‌ایم او را می‌شناسند همان‌گونه که فرزندانشان را می‌شناسند؛ و به راستی دسته‌ای از آنان حق را دانسته پنهان می‌دارند» سوره بقره، آیه ۱۴۶.</ref> به این امر اشاره شده است و این آیه را حکایت‌گر این واقعه دانسته‌اند<ref> روض الجنان، ج ۲، ص ۲۱۶.</ref> گزارشی درباره مخالفت حیی با پیامبر {{صل}} در آغاز در دست نیست. به نظر، وی نخست، در پی گردآوری اطلاعات بیشتر از دعوت آن حضرت برآمد و مخالفت خود را آشکار نکرد. بر اساس روایتی از [[ابن عباس]] [[دلیل]] [[نزول]] [[سوره اخلاص]] آن بود که [[یهودیان]] از جمله حیی، درباره [[اوصاف خدا]] از پیامبر {{صل}} پرسیدند که این [[سوره]] نازل گردید.<ref> تفسیر ابن ابی حاتم، ج ۱۰، ص ۳۴۷۴.</ref> به استناد گزارشی از [[امام باقر]] {{ع}} حیی بن اخطب پس از [[پرسش]] از [[رسول اکرم]] {{صل}} درباره [[نزول]] [[حروف مقطعه]] آغاز [[سوره‌های قرآن]] از سوی [[جبرئیل]] کوشید، تا مدت [[حکومت]] ایشان را بر اساس حروف ابجد تخمین زند.<ref>تفسیر قمی، ج ۱، ص ۲۲۳؛ تفسیر عیاشی، ج ۱، ص ۲۶.</ref>در منابع دیگر، این رخداد به [[روایت]] جابر بن عبداللّه‌گزارش شده است.<ref>جامع‌البیان، ج ۱، ص ۱۳۸.</ref> [[منابع تاریخی]] نیز به این حادثه اشاره کرده‌اند.<ref>السیرة النبویه، ج ۱، ص ۵۴۶.</ref>
۲۱۸٬۱۹۱

ویرایش