آیه اهل ذکر: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | ||
[[قرآن | [[قرآن کریم]] میفرماید: اگر نمیدانید، از آگاهان و اهل ذکر بپرسید: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}﴾}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی میکردیم نفرستادیم؛ اگر نمیدانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> رجوع به آگاهان و دانایان در هر مسألهای، امری عقلانی و طبیعی است و رجوع جاهل به عالم مبنای ارتباطات بشری است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۳۲.</ref> | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*مرجعیت علمی و دینی بعد از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از مسائلی است که در | *مرجعیت علمی و دینی بعد از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از مسائلی است که در بین فرق اسلامی همواره مورد اختلاف بوده است. پیروان مکتب [[اهل بیت]] معتقدند [[ایمه]]{{ع}} با توجه به دارا بودن مقام [[عصمت]] و علم لدنی که در جای خود با براهین عقلی و نقلی اثبات شده است، تنها مرجع علمی بعد از [[پیامبر خاتم|پیامبر اعظم]]{{صل}} هستند که برای فهم درست کتاب و سنت باید به ایشان مراجعه کرد و برای اثبات ادعای خود علاوه بر دلایل عقلی به آیات و روایاتی استدلال میکنند که یکی از این آیات، آیۀ ۴۳ سورۀ نحل است که در سورۀ انبیاء آیۀ ۷ هم آمده است: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}﴾}}<ref> و پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی میکردیم نفرستادیم، اگر نمیدانید از اهل کتاب بپرسید؛ سوره انبیاء، آیه: ۷.</ref><ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>. | ||
*[[علامه طباطبایی]] میگوید: آیه اشاره به | *[[علامه طباطبایی]] میگوید: آیه اشاره به یک اصل عمومی عقلایی است که جاهل به اهل خبره مراجعه میکند<ref> المیزان، ج ۱۲ ص:۲۷۵.</ref> در امور دین و پیمودن راه سعادت و کسب معارف الهی و یافتن راه خدا و تفسیر کلام اللّه و دست یافتن به عقاید حقّه، باید به [[اهل بیت]]{{عم}} رجوع کرد که آگاهترین و دینشناسترین مردمند. در روایات بسیاری توصیه شده در امور دین، به [[اهل بیت]]{{ع}} مراجعه کنید و دین خود را از آنان بیاموزید و از این خاندان با عناوینی همچون: خازنان علم الهی، وارثان علوم پیامبران، داناترین مردم، [[راسخان در علم]]، معدن و سرچشمۀ علوم و دانا به هرچه که بوده و خواهد بود و... یاد شده است<ref>اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص:۱۷۵.</ref> این آیه، [[مرجعیت]] دینی [[اهل بیت]] را تبیین میکند و معیاری برای نقد افکار و اندیشههاست، چون آنان آموزگاران دین و آگاهان به شریعت الهیاند و از سوی خداوند حجت قرار داده شدهاند. بنابراین، آیه میتواند مورد استناد دربارۀ [[امامت]] و [[رهبری]] هم باشد، چون [[اهل بیت]]، به عنوان آگاهترین انسانهایی که وارث [[علم]] و [[حکمت]] [[پیامبر]]{{صل}} و دانا به [[قرآن]] و شریعتاند، باید در مصدر [[حکومت]] و [[ولایت]] قرار گیرند و جلوی بدعتها و انحرافات را بگیرند و کلامشان فصل خصومت کند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۳۲.</ref> | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
===مفهومشناسی اهل=== | ===مفهومشناسی اهل=== | ||
*أهل به معنای خانواده و خاندان آمده است. اهل الرجل در اصل | *أهل به معنای خانواده و خاندان آمده است. اهل الرجل در اصل کسانی اند که با او در یک خانه زندگی میکنند، بعد به طور مجاز به کسانی که آن ها را یک نسب جمع می کند اهل بیت آن مرد گفته اند.اهل در صورتی استعمال می شود که میان افراد، پیوند جامعی بوده باشد. به همین جهت در [[قرآن کریم|قرآن مجید]] آمده: "{{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|أَهْلَ الْكِتَابِ}}﴾}}، {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|أَهْلُ الإِنجِيلِ}}﴾}}، {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|أَهْلِ الْقُرَى}}﴾}}، {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|أَهْلُ الْمَدِينَةِ }}﴾}}، {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|أَهْلَ الْبَيْتِ}}﴾}}، {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|أَهْلَ الذِّكْرِ }}﴾}}، {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|أَهْلَ هَذِهِ الْقَرْيَة}}﴾}}، {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|أَهْلِ النَّارِ }}﴾}}، {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|َ أَهْلُ التَّقْوى}}﴾}} وَ {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|َ أَهْلُ الْمَغْفِرَة}}﴾}}»<ref>راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ص ۹۶.</ref><ref>قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص ۱۳۵.</ref> [[قرآن کریم]] آنان را که با پیغمبری هم عقیده باشند و به او ایمان آورند، اهل و ذریۀ او میداند و کسانی را که فرزند نسبی وی باشند در صورت [[ایمان]] نیاوردن، از اهل او بیرون میداند، مانند پسر [[حضرت نوح]]{{ع}}<ref>سوره هود، آیۀ:۴۵.</ref>. بنابراین، اهل ذکر به کسانی که در مسألۀ ذکر با یکدیگر اشتراک دارند اطلاق میشود<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | ||
===مفهوم شناسی ذکر=== | ===مفهوم شناسی ذکر=== | ||
*ذکر در لغت عبارت است از حفظ و یادآوری | *ذکر در لغت عبارت است از حفظ و یادآوری چیزی. گاهی مراد از ذکر هیئت نفسانی است که شخص به واسطه آن میتواند آنچه را از دانایی به دست آورده حفظ کند... و گاهی به حضور شییء در قلب و هکذا به قول اطلاق میشود<ref>راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ص ۳۲۸.</ref><ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>. | ||
==ذکر در اصطلاح [[قرآن]]== | ==ذکر در اصطلاح [[قرآن]]== | ||
*واژۀ ذکر در [[قرآن]] معانی مختلفی دارد مانند: | *واژۀ ذکر در [[قرآن]] معانی مختلفی دارد مانند: | ||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==مصداق اهل الذکر از نظر مفسران== | ==مصداق اهل الذکر از نظر مفسران== | ||
===اهل کتاب مصداق اهل الذکرند=== | ===اهل کتاب مصداق اهل الذکرند=== | ||
*برخی از مفسران قائلند اهل کتاب و مخصوصاً یهودیان مصداق اهل الذکر هستند زیرا آیه 43 سورۀ نحل | *برخی از مفسران قائلند اهل کتاب و مخصوصاً یهودیان مصداق اهل الذکر هستند زیرا آیه 43 سورۀ نحل بیانگر کیفیت ارسال رُسُل و انزال کتب آسمانی است. زیرا مشرکان می گفتند بشر نمی تواند پیامبر باشد.<ref>سورۀ تغابن، آیۀ 6</ref>. <ref>سورۀ فرقان، آیۀ 7</ref> لذا این گروه از مفسران می گویند: با دقت در سخنان مشرکان و سیاق آیات سوره نحل معلوم می شود، رسالت در بشرعادی محقق می شود اگر قبول ندارید از اهل ذکر یعنی اهل کتاب بپرسید.چرا؟ چون مشرکان با علمای اهل کتاب رابطه صمیمی داشتند و مورد احترام آنان بودند و به برتری آنان ایمان داشتند؛ مخصوصاً با در نظر داشتن اینکه یهودی ها دشمن رسول خدا بودند و نبوتش را رد می کردند<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | ||
*این دیدگاه بیشتر در میان مفسران اهل سنت رواج دارد. <ref>نک. | *این دیدگاه بیشتر در میان مفسران اهل سنت رواج دارد. <ref>نک. بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ج 3، ص 227؛ سمرقندی، بحر العلوم، ج 2، ص 275؛ سیوطی، تفسیر جلالین، ج 1، ص 275؛ حقی بروسوی، تفسیر روح البیان، ج 5، ص 38 و ...</ref>. البته برخی از مفسران شیعه<ref>نک. )طباطبایی، تفسیر المیزان، ج 12، ص 428؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج 11، ص 144 و ...</ref> نیز این مطلب را آورده اند. اینان اضافه می کنند: اگر آیه را به تنهایی در نظر بگیریم، با توجه به اینکه مورد مخصِّص نیست، آیه شریفه قاعده کلی بیان می کند که هم سائل و هم مسئول و هم مسئول عنه عام است، یعنی هر جاهلی هرچه را نمی داند باید از عالم به آن بپرسد یعنی آیه بیانگر قاعده عمومی رجوع جاهل به عالم است<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | ||
====اشکالات این ددیگاه==== | ====اشکالات این ددیگاه==== | ||
#استفاده از سیاق برای تفسیر آیه همیشه صحیح نیست چه اینکه برخی از آیات مختص اهل بیت(علیهم السلام) است اما سیاق چنین چیزی را نشان نمی دهد، مانند آیۀ تطهیر: «إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكمُْ تَطْهِيرًا»<ref>سورۀ احزاب، آیۀ 33</ref> و یا آیل بلاغ: «يَأَيهَُّا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَ إِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا يهَْدِى الْقَوْمَ الْكَافِرِين»<ref>سورۀ مائده، آیۀ 67</ref> و ... . | #استفاده از سیاق برای تفسیر آیه همیشه صحیح نیست چه اینکه برخی از آیات مختص اهل بیت(علیهم السلام) است اما سیاق چنین چیزی را نشان نمی دهد، مانند آیۀ تطهیر: «إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكمُْ تَطْهِيرًا»<ref>سورۀ احزاب، آیۀ 33</ref> و یا آیل بلاغ: «يَأَيهَُّا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَ إِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا يهَْدِى الْقَوْمَ الْكَافِرِين»<ref>سورۀ مائده، آیۀ 67</ref> و ... . | ||
#خداوند در هیج آیه ایی از اهل کتاب به اهل ذکر | #خداوند در هیج آیه ایی از اهل کتاب به اهل ذکر تعبیر نفرموده است بلکه در غالب موارد از یهودیان و نصاری با عنوان اهل الکتاب یاد شده است. | ||
#خداوند متعال اهل ذکر را به طور مطلق و بدون | #خداوند متعال اهل ذکر را به طور مطلق و بدون هیچ قید و شرطی مرجع علمی قرار داده است، یعنی هرچه اهل ذکر بیان کردند آن را بپذیرید. این پذیرش نسبت به اهل کتاب صحیح نیست زیرا مرجع علمی باید دارای دو شاخصه صدق خبری و صدق مخبری باشد. به شهادت آیات متعدد در قرآن، اهل کتاب فاقد هر دو ویژگی بودند.<ref>سورۀ آل عمران، آیات 69، 71 و 72 و سورۀ بقره، آیات 89، 146 و 159</ref> پس از بعثت رسول گرامی اسلام’ اهل کتاب انسان های صالح نبودند، چون طبق شریعت حضرت عمل نمی کردند. بنابراین، مقصود از اهل ذکر نمی تواند اهل کتاب باشد<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | ||
===مطلق اهل علم مصداق اهل الذکرند=== | ===مطلق اهل علم مصداق اهل الذکرند=== | ||
اگر آیۀ اهل الذکر را جدای از آیات قبل و بعد در نظر | اگر آیۀ اهل الذکر را جدای از آیات قبل و بعد در نظر بگیریم و بگوییم آیه از سه حیث سائل و مسئول و مسئول عنه عام است، محذوری که دارد این است که اگر پرسش از اهل ذکر واجب است اعتماد به جواب نیز باید واجب باشد. اما قبول این مطلب مشکل است. تنها در صورتی می توان آیه را به طور مطلق پذیرفت که مسئول معصوم و دارای علم لدنی باشد. برای این امر نیز مصداقی غیر از اهل بیت وجود ندارد و با توجه به روایاتی که درباره جایگاه علمی و دینی اهل بیت داریم، مرجعیت علمی اهل بیت برای پاسخ گویی به پرسش های دینی قطعی خواهد بود<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | ||
===اهل الذکر اهل بیت هستند=== | ===اهل الذکر اهل بیت هستند=== | ||
عده ایی از مفسران با توجه به روایاتی که در ذیل آیه آمده است مراد از اهل الذکر را اهل بیت(علیهم السلام) می دانند.<ref>البرهان | عده ایی از مفسران با توجه به روایاتی که در ذیل آیه آمده است مراد از اهل الذکر را اهل بیت(علیهم السلام) می دانند.<ref>البرهان فی تفسیر القرآن، ج 3، ص 424؛ تفسیر الصافی، ج 3، ص 136؛ تأویل الآیات الظاهرة، ص 259 و تفسیر نور الثقلین، ج 3، ص 57</ref> مجموع این روایات که از پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) و ائمه(علیهم السلام) رسیده اگر به حد تواتر نرسند در حد استفاضه هستند و می توان به آن ها اعتماد کرد<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | ||
==طبقهبندی روایات اهل الذکر== | ==طبقهبندی روایات اهل الذکر== | ||
*روایات مربوط به اهل الذکر در سه بخش قابل تقسیمبندی است: | *روایات مربوط به اهل الذکر در سه بخش قابل تقسیمبندی است: | ||
۱. روایاتی که [[ | ۱. روایاتی که [[پیامبر]]{{صل}} را ذکر و [[اهل بیت]]{{عم}} را اهل ذکر معرفی میکند: | ||
[[امام باقر]]{{ع}} دربارۀ آیۀ: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}﴾}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی میکردیم نفرستادیم؛ اگر نمیدانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> فرمودند: {{عربی|اندازه=150%|" رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} الذِّكْرُ أَنَا وَ الْأَئِمَّةُ أَهْلُ الذِّكْر "}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۱۰</ref> | [[امام باقر]]{{ع}} دربارۀ آیۀ: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}﴾}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی میکردیم نفرستادیم؛ اگر نمیدانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> فرمودند: {{عربی|اندازه=150%|" رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} الذِّكْرُ أَنَا وَ الْأَئِمَّةُ أَهْلُ الذِّكْر "}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۱۰</ref> | ||
*معرفه بیان شدن دال بر انحصار ذکر در [[پیامبر]]{{صل}} و اهل الذکر در [[اهل بیت]]{{عم}} است<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>. | *معرفه بیان شدن دال بر انحصار ذکر در [[پیامبر]]{{صل}} و اهل الذکر در [[اهل بیت]]{{عم}} است<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>. | ||
۲. روایاتی که قرآن را ذکر و اهل | ۲. روایاتی که قرآن را ذکر و اهل بیت(علیهم السلام) را اهل ذکر معرفی می نماید. | ||
*امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: «الکتاب الذکر و اهلُه آل محمد اَمَرَ اللهُ عزّوجلّ بسؤالهم ولم یؤمَرُوا بسؤال الجُهّال و سمَّ اللهُ عزّوجلّ القرآنَ ذکراً، فقالَ | *امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: «الکتاب الذکر و اهلُه آل محمد اَمَرَ اللهُ عزّوجلّ بسؤالهم ولم یؤمَرُوا بسؤال الجُهّال و سمَّ اللهُ عزّوجلّ القرآنَ ذکراً، فقالَ تبارک و تعالی: انزلنا اليک الذکر لِتبينَ لِلنّاس ما نزّل اليهم و لعلهم یتفکرونَ<ref>سورۀ نحل، آیۀ 44</ref>»<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 2، ص 26</ref>؛ و یا حضرت دربارۀ آیۀ «وَ إِنَّهُ لَذِکْرٌ لَكَ وَ لِقَوْمِكَ وَ سَوْفَ تُسْئَلُونَ»<ref>سورۀ زخرف، آیۀ 44</ref> می فرمایند: «الذِّکْرُ الْقُرْآنُ وَ نَحْنُ قَوْمُهُ وَ نَحْنُ الْمَسْئُولُونَ»<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 2، ص 286</ref>. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: {{عربی|اندازه=155%|نحن أهل الذّكر}}<ref>مناقب، ج ۳ ص ۹۸</ref> اهل ذکر ماییم. [[امام باقر]]{{ع}} نیز در ذیل این آیۀ کیمه فرمود: {{عربی|اندازه=155%|"هم الأئمّة من عترة رسول اللّه"}}<ref>اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۱۵۴</ref>، [[امامان]] از [[عترت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} اهل ذکرند. <ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۳۲.</ref> | ||
*اینکه بعضی روایات | *اینکه بعضی روایات پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و بعضی از روایات قرآن را ذکر دانسته اند با هم منافات ندارد، چون رسول اعظم(صلی الله علیه و آله) و قرآن کریم یادآور خدای متعال هستند و اهل بیت هم اهل رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) و هم اهل قرآن هستند<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | ||
3ـ روایاتی که می گوید اهل کتاب، اهل ذکر | 3ـ روایاتی که می گوید اهل کتاب، اهل ذکر نیستند. | ||
*محمد بن مسلم از امام باقر(علیه السلام) نقل می کند از حضرت پرسیدم: «اِنَّ مَن عَندنا یزعمونَ اَنَّ قول الله «فاسئلُوا اهل الذکر اِن کنتم لا تعلمونَ» اِنَّهم | *محمد بن مسلم از امام باقر(علیه السلام) نقل می کند از حضرت پرسیدم: «اِنَّ مَن عَندنا یزعمونَ اَنَّ قول الله «فاسئلُوا اهل الذکر اِن کنتم لا تعلمونَ» اِنَّهم الیهود و النصاری؟ فقال اذاً یدعونکم الی دینهم ثم قال بیده اِلی صدره، نَحنُ اهل الذکر و نَحنُ المسئولونَ»<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 211</ref>. در روایتی دیگر آمده است: در مجلسی که عده ای از علما در حضور مأمون عباسی بودند امام رضا(علیه السلام) فرمودند: «فَنحن اهلُ الذکر قال اللهُ تعالی «فاسئلُوا اهل الذکر اِن کنتم لا تعلمونَ» فَنحن اهل الذکر فَسالُونا اِن کنتم لا تعلمونَ» فقالت العلماء: اِنّما عنی بذلك اليهودُ و النصاری. فقال ابوالحسن «سبحان الله و هل یجوز ذلك اذاً یدعونا اِلی دینهم و یقولونَ اِنَّه افضلُ مِن دین الاسلام؟ فقال مأمون: فَهَل عندك شرحٌ بخلاف ما قالوا یا ابا الحسن؟ فقال نعم الذکر رسول الله’ و نحن اهلُه، و ذلك بَين فی کتاب الله عزّوجلّ حيث یقولُ فی سورة الطلاق «فَاتَّقُواْ اللَّهَ یأُوْلىِ الْأَلْبَابِ الَّذِینَ ءَامَنُواْ قَدْ أنزَلَ اللَّهُ إِلَيک م ذِکْرًا رَّسُولًا یتْلُواْ عَلَيک م ءَایاتِ اللَّهِ مُبَينَات» فالذکر رسول الله و نحْنُ اَهلُه»<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، امالی، ص 532</ref>. این روایات نشان می دهد اهل بیت(علیهم السلام) با طرز تفکری که اهل کتاب را اهل الذکر می دانست مخالفت می کرد<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | ||
==جمع بندی== | ==جمع بندی== | ||
*با دقت در آیه ۴۳ سوره نحل مشخص میشود آیه در صدد ارجاع مردم به [[ | *با دقت در آیه ۴۳ سوره نحل مشخص میشود آیه در صدد ارجاع مردم به [[پیامبر]]{{صل}} و جانشینان معصوم ایشان است و به نحوی مرجعیت علمی [[اهل بیت]]{{عم}} را تأیید میکند<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |