تمدن: تفاوت میان نسخه‌ها

تمدن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۰۰

۴٬۵۸۹ بایت حذف‌شده ، ‏۲۳ اکتبر ۲۰۲۲

←‏نکات

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۰۹۰

ویرایش

@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 «تمدن» مصدر باب تفعل است و در لغت [[فارسی]] به معنای [[شهرنشینی]] و از ریشه [[مدینه]] و مدنیّت گرفته شده و معنی شهرنشینی یا [[خوی]] و [[خصلت]] شهرنشینی به خود گرفتن می‌دهد و بدان معناست که [[بشر]] در سایۀ آن به [[تشکیل جامعه]] پرداخته و [[شهرنشین]] شده است که در برابر مفهوم «بربریت» به کار رفته و جامعۀ [[متمدن]] به این دلیل با [[جامعه بدوی]] فرق داشت که اسکان یافته، شهری و با سواد بود. متمدن بودن مطلوب بود و متمدن نبودن ناخوشایند<ref>ساموئل هانتینگتون، برخورد تمدن‌ها و بازسازی نظم جهانی، ص۵۹.</ref>. (Civilization) در [[انگلیسی]] از کلمه (civita) که در مقابل وحشی‌گری قرار گرفته و از کلمه (civilis) که معنی شهرنشینی دارد، گرفته شده است<ref>فخرالدین حجازی، نقش پیامبران در تمدن انسان، ص۲۰ – ۱۹.</ref>.
 برای واژه تمدن، تعاریف گوناگونی از طرف [[دانشمندان]] مختلف [[غربی]] و شرقی بیان شده است؛ به این خاطر که بیشتر این تعاریف مادی و محدود بوده و از تعریف تمدن [[واقعی]] دور هستند، از بیان آنها خودداری کرده و به جامع و [[کامل‌ترین]] آنها می‌پردازیم: «تمدن، مجموعه دستاوردهای مادی و [[معنوی]] بشر در یک منطقه، [[کشور]] یا عصر معین، یا حالات پیشرفته و [[سازمان]] یافته [[فکری]] و [[فرهنگی]] هر [[جامعه]] است که نشان آن، [[پیشرفت]] در [[علم]] و [[هنر]] و ظهور نهادهای [[اجتماعی]] و [[سیاسی]] است»<ref>تاریخ تمدن، ج۱، ص۳۳۷.</ref>.<ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه]] و [[مهدی شاهرخ اصفهانی|شاهرخ اصفهانی]]، [[تمدن اسلامی ۱ - خسروپناه و اصفهانی (مقاله)|«تمدن اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۸۷۶</ref>.
-== نکات ==
-در دعای [[ابراهیم]] دو محور ایجاد مدنیت و تمدن مطرح شده است:
-# توجه [[مردم]] و جریان‌های [[اجتماعی]] به یک مکان و سکونت در آن و رفت آمد به‌سوی آن: {{متن قرآن|فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوِي إِلَيْهِمْ}}<ref>«پروردگارا! من برخی از فرزندانم را در درّه‌ای کشت‌ناپذیر نزدیک خانه محترم تو جای دادم تا در آن نماز برپا دارند؛ پس دل‌هایی از مردم را خواهان آنان گردان و به آنها از میوه‌ها روزی فرما باشد که سپاس گزارند» سوره ابراهیم، آیه ۳۷.</ref>
-# وجود [[رفاه]]، [[غذا]]، [[لباس]]، مسکن، و آن چه مورد احتیاج [[زندگی]] است: {{متن قرآن|وَارْزُقْهُمْ مِنَ الثَّمَرَاتِ}}<ref>«پروردگارا! من برخی از فرزندانم را در درّه‌ای کشت‌ناپذیر نزدیک خانه محترم تو جای دادم تا در آن نماز برپا دارند؛ پس دل‌هایی از مردم را خواهان آنان گردان و به آنها از میوه‌ها روزی فرما باشد که سپاس گزارند» سوره ابراهیم، آیه ۳۷.</ref> که هر چند [[مکه]] فاقد کشت و زرع بوده است؛ ولی رفت آمد [[مردم]] باعث رونق [[اقتصادی]]، و وفور ثمرات که از مکان‌های دیگر منتقل می‌گردد و [[قرآن]] چنین می‌گوید: {{متن قرآن|أَوَلَمْ نُمَكِّنْ لَهُمْ حَرَمًا آمِنًا يُجْبَى إِلَيْهِ ثَمَرَاتُ كُلِّ شَيْءٍ}}<ref>«و گفتند: اگر این رهنمود را با تو پی بگیریم ما را از سرزمینمان می‌ربایند؛ آیا ما به آنان در حرمی امن جایگاه ندادیم که فرآورده‌های هر چیز را که رزقی از نزد ماست به سوی آن می‌آورند؟ اما بیشتر آنان نمی‌دانند» سوره قصص، آیه ۵۷.</ref> و محور سوم و دعای تکمیلی [[ابراهیم]]: {{متن قرآن|رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ}}<ref>«پروردگارا! و در میان آنان از خودشان پیامبری را که آیه‌هایت را برای آنها می‌خواند و به آنان کتاب (آسمانی) و فرزانگی می‌آموزد و به آنها پاکیزگی می‌بخشد، برانگیز! بی‌گمان تویی که پیروزمند فرزانه‌ای» سوره بقره، آیه ۱۲۹.</ref> می‌باشد که نقش [[پیامبر گرامی اسلام]] در [[جامعه]] مکی و مدنیت ایجاد شده توسط [[ابراهیم]] برجسته می‌شود که خدایا [[پیامبری]] برای آنها بفرست که فرد و جامعه‌سازی انجام دهد و [[تزکیه]] و [[تعلیم]] را سر لوحه برنامه تمدن‌سازی قرار دهد و برای [[خداوند]] در مقابل ادعای [[یهود]] که [[ابراهیم]] را مخصوص خودشان و متعلق به [[قوم یهود]] می‌دانستند می‌فرماید، نزدیک‌ترین [[مردم]] به [[ابراهیم]]، [[پیروان]] راه [[ابراهیم]] و این پیامبراست: {{متن قرآن|إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا النَّبِيُّ وَالَّذِينَ آمَنُوا}}<ref>«بی‌گمان نزدیک‌ترین مردم به ابراهیم همانانند که از وی پیروی کردند و نیز این پیامبر و مؤمنان؛ و خداوند سرپرست مؤمنان است» سوره آل عمران، آیه ۶۸.</ref> و جریان [[پیامبر اسلام]] امتداد جریان [[ابراهیم]] است و [[دین حنیف]] [[مسلم]] را که اساس تمدن [[توحیدی]] است ادامه داده است.<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۳۳۹.</ref>.
 == منابع ==