پرش به محتوا

تفسیر النسفی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۲ نوامبر ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'تاویل' به 'تأویل'
جز (جایگزینی متن - '| ناشر = انتشارات ' به '| ناشر = ')
جز (جایگزینی متن - 'تاویل' به 'تأویل')
 
خط ۳۵: خط ۳۵:
«[[مدارک التنزیل و حقایق التأویل]]» معروف به «تفسیر نسفی» به [[زبان عربی]]، نوشته [[ابوالبرکات عبدالله بن احمد بن محمود نسفی]] [[حنفی]] [[مذهب]]، از علمای [[ماوراء النهر]] است که [[تاریخ]] تولدش نامعلوم اما تاریخ وفاتش را، [[سال]] ۷۱۰ق ضبط کرده‌اند. نسف یا تخشب شهرکی میان رود [[جیحون]] و [[سمرقند]] است. گفته‌اند: زادگاه او روستای ایذج از توابع سمرقند بوده و در همان جا هم به [[خاک]] سپرده شده است؛ ایذج سمرقند غیر از «ایذه» [[خوزستان]] [[ایران]] است. شماری از نویسندگان پنداشته‌اند که او [[اهل]] ایذه خوزستان بوده و در آنجا نیز از [[دنیا]] رفته است که قطعاً [[اشتباه]] است. تحصیلات او در [[بغداد]] بوده و سپس به وطنش برگشته و به [[تدریس]] و تألیف در [[فقه]]، اصول، [[حدیث]] و [[تفسیر]] پرداخته است. از آثار او «کنز الدقائق» در فقه حنفی، «عمدة العقائد» در [[توحید]] و «مدارک التنزیل و حقایق التأویل» در تفسیر حائز اهمیت فراوانی هستند.
«[[مدارک التنزیل و حقایق التأویل]]» معروف به «تفسیر نسفی» به [[زبان عربی]]، نوشته [[ابوالبرکات عبدالله بن احمد بن محمود نسفی]] [[حنفی]] [[مذهب]]، از علمای [[ماوراء النهر]] است که [[تاریخ]] تولدش نامعلوم اما تاریخ وفاتش را، [[سال]] ۷۱۰ق ضبط کرده‌اند. نسف یا تخشب شهرکی میان رود [[جیحون]] و [[سمرقند]] است. گفته‌اند: زادگاه او روستای ایذج از توابع سمرقند بوده و در همان جا هم به [[خاک]] سپرده شده است؛ ایذج سمرقند غیر از «ایذه» [[خوزستان]] [[ایران]] است. شماری از نویسندگان پنداشته‌اند که او [[اهل]] ایذه خوزستان بوده و در آنجا نیز از [[دنیا]] رفته است که قطعاً [[اشتباه]] است. تحصیلات او در [[بغداد]] بوده و سپس به وطنش برگشته و به [[تدریس]] و تألیف در [[فقه]]، اصول، [[حدیث]] و [[تفسیر]] پرداخته است. از آثار او «کنز الدقائق» در فقه حنفی، «عمدة العقائد» در [[توحید]] و «مدارک التنزیل و حقایق التأویل» در تفسیر حائز اهمیت فراوانی هستند.


نسفی در تألیف این تفسیر از «[[الکشاف]]» [[زمخشری]] و «[[تفسیر انوار التنزیل و اسرار التاویل (کتاب)|انوار التنزیل و اسرار التأویل]]» [[عبدالله بن عمر بيضاوى|بیضاوی]] بهره فراوانی برده است. و عمده نکات بلاغی و ادبی آن بر گرفته از آن دو تفسیر ارجمند است. حُسن سلیقه و تدوین دقیق و چینش مطالب [[استوار]] مؤلف را نیز نباید نادیده انگاشت که قلّت لفظ و کثرت معنا و [[انسجام]] و [[پیوستگی]] مطالب این تفسیر، آن را در جایگاه رفیعی قرار داده است. مؤلف در [[تفسیر آیات]] از ورود به بحث‌های دور و دراز [[اشاعره]] و [[معتزله]] خودداری ورزیده و بیشتر تلاش خود را بر محور توضیح فشرده [[آیات]] بر محور نکات ادبی و بلاغی متمرکز نموده و از [[روایات نبوی]] هم اندکی در تفسیر آیات بهره گرفته و از نقل [[روایات ضعیف]] و [[اسرائیلیات]] هم [[پرهیز]] نموده و در مواردی هم به [[نقد]] آنها پرداخته است<ref>ذیل آیه ۲۴ از سوره یوسف.</ref>.
نسفی در تألیف این تفسیر از «[[الکشاف]]» [[زمخشری]] و «[[تفسیر انوار التنزیل و اسرار التأویل (کتاب)|انوار التنزیل و اسرار التأویل]]» [[عبدالله بن عمر بيضاوى|بیضاوی]] بهره فراوانی برده است. و عمده نکات بلاغی و ادبی آن بر گرفته از آن دو تفسیر ارجمند است. حُسن سلیقه و تدوین دقیق و چینش مطالب [[استوار]] مؤلف را نیز نباید نادیده انگاشت که قلّت لفظ و کثرت معنا و [[انسجام]] و [[پیوستگی]] مطالب این تفسیر، آن را در جایگاه رفیعی قرار داده است. مؤلف در [[تفسیر آیات]] از ورود به بحث‌های دور و دراز [[اشاعره]] و [[معتزله]] خودداری ورزیده و بیشتر تلاش خود را بر محور توضیح فشرده [[آیات]] بر محور نکات ادبی و بلاغی متمرکز نموده و از [[روایات نبوی]] هم اندکی در تفسیر آیات بهره گرفته و از نقل [[روایات ضعیف]] و [[اسرائیلیات]] هم [[پرهیز]] نموده و در مواردی هم به [[نقد]] آنها پرداخته است<ref>ذیل آیه ۲۴ از سوره یوسف.</ref>.


تفسیر نسفی در شمار [[تفاسیر]] متقن و استوار و مفیدی به شمار می‌رود که خواننده را در بیان مقصود [[آیات]]، از بسیاری از [[تفاسیر]] [[بی‌نیاز]] می‌سازد. [[نسفی]] در مقدمه کوتاهش به [[جامعیت]] [[تفسیر]] خویش و [[دوری از افراط و تفریط]] در مباحث غیر ضروری، اشاره لطیفی نموده است: [[استواری]] این اثر کم حجم و پُرمعنا به‌گونه‌ای است که آن را [[شایسته]] متن درسی در [[تفسیر قرآن]] نموده است؛ چنان‌که گویی این تفسیر، تلخیصی از دو تفسیر [[الکشاف]] و [[عبدالله بن عمر بيضاوى|بیضاوی]] است.
تفسیر نسفی در شمار [[تفاسیر]] متقن و استوار و مفیدی به شمار می‌رود که خواننده را در بیان مقصود [[آیات]]، از بسیاری از [[تفاسیر]] [[بی‌نیاز]] می‌سازد. [[نسفی]] در مقدمه کوتاهش به [[جامعیت]] [[تفسیر]] خویش و [[دوری از افراط و تفریط]] در مباحث غیر ضروری، اشاره لطیفی نموده است: [[استواری]] این اثر کم حجم و پُرمعنا به‌گونه‌ای است که آن را [[شایسته]] متن درسی در [[تفسیر قرآن]] نموده است؛ چنان‌که گویی این تفسیر، تلخیصی از دو تفسیر [[الکشاف]] و [[عبدالله بن عمر بيضاوى|بیضاوی]] است.


[[تذکر]]: [[تفسیر نسفی]] [[فارسی]] دو جلدی از [[نجم‌ الدین عمر بن محمد نسفی]] [[حنفی]] (۵۳۸ م) به تصحیح [[عزیزالله جوینی]]، غیر از تفسیر فوق الذکر است<ref>تفسیر النسفی (مدارک التنزیل و حقائق التاویل)، عبدالله بن احمد نسفی (-۷۱۰ق.)، تحقیق عبد المجید طعمه، بیروت، دارالمعرفه، چاپ سوم، ۱۴۲۹ق.</ref><ref>[[محمد علی کوشا|کوشا، محمد علی]]، [[تفسیر نسفی (مقاله)|مقاله «تفسیر نسفی»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref>
[[تذکر]]: [[تفسیر نسفی]] [[فارسی]] دو جلدی از [[نجم‌ الدین عمر بن محمد نسفی]] [[حنفی]] (۵۳۸ م) به تصحیح [[عزیزالله جوینی]]، غیر از تفسیر فوق الذکر است<ref>تفسیر النسفی (مدارک التنزیل و حقائق التأویل)، عبدالله بن احمد نسفی (-۷۱۰ق.)، تحقیق عبد المجید طعمه، بیروت، دارالمعرفه، چاپ سوم، ۱۴۲۹ق.</ref><ref>[[محمد علی کوشا|کوشا، محمد علی]]، [[تفسیر نسفی (مقاله)|مقاله «تفسیر نسفی»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref>


== فهرست کتاب ==
== فهرست کتاب ==
۲۱۸٬۱۵۹

ویرایش