جهاد در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

جهاد  [[آداب]] و اصول عمومی دارد که در تمام [[جنگ‌ها]] از سوی دو [[لشکر]] [[متخاصم]] [[اجرا]] می‌شود؛ برخی از این اصول عبارت‌اند از: قصد [[خلوص]]؛ نادیده انگاشتن [[تعصبات قومی]] و ملی؛ ابتدا به جنگ، ممنوع؛ خودداری از [[دشنام]]؛ دعا و [[نیایش]]؛ [[شعار]] و [[تبلیغات]] [[جنگی]]؛ [[ایثار]] و [[فداکاری]]؛ [[رفتار]] [[انسانی]] با دشمن؛ [[غنایم جنگی]]<ref>[[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[جهاد (مقاله)| مقاله «جهاد»]]، [[دانشنامه امام علی ج۶ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۶]]، ص ۴۳۵.</ref>.

[[امام]]{{ع}} در [[جنگ بدر]] ([[رمضان]] [[سال دوم هجری]]) پس از [[نبرد تن به تن]] با هماورد خود، [[ولید بن عتبه]] (دایی [[معاویه]]) را کشت، به کمک [[حمزه]] و [[عبیده بن حارث]] شتافت و هماوردان آن دو، یعنی [[عتبة بن ربیعه]] (پدربزرگ معاویه) و [[شیبة بن ربیعه]] ([[برادر]] [[عتبه]] و عموی [[هند]]) را نیز از پای در آورد<ref>بلاذری، الانساب الاشراف، ج۲، ص۱۲۱ (چاپ زکار، ص، ۳۶۳).</ref>. امام{{ع}} در پاسخ به [[تهدید]] معاویه به [[جنگ]] (پیش از [[صفین]])، به غزوه بدر اشاره کرد و فرمود: شمشیری که بر جد و دایی و برادرت در یک رزمگاه زدم، نزد من است<ref>نهج البلاغه، نامه ۶۴، ص۳۴۹.</ref>. بنابر سخن [[شیخ مفید]]<ref>مفید، الارشاد، ج۱، ص۶۹ و ۷۳.</ref>، نیمی و بنا بر نقل [[واقدی]] ۲۲ نفر از کشته‌های مشرکان در [[بدر]]، به دست [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} بود<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۵۳.</ref>.

حضرت در دو غزوه بنی قینقاع<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۳، ص۵۰؛ واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۷۶.</ref> و احد<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۴، ص۲۰.</ref> [[پرچم‌دار]] سپاه اسلام بود. [[غزوه احد]] ([[سال سوم هجری]]) دومین [[نبرد]] سرنوشت‌ساز و سنگین [[رسول خدا]]{{صل}} با [[قریش]] بود که در همان آغاز نبرد، طلیعه‌دار [[سپاه]] [[شرک]] به دست توانای [[امام علی]]{{ع}} کشته شد و رسول خدا{{صل}} شادمان شد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۸۰؛ واقدی، المغازی، ج۱، ص۲۲۵.</ref>. هنگامی که برخی [[اصحاب]] تنگه [[کوه]] [[احد]] را بر خلاف دستور مؤکد رسول خدا{{صل}} ترک کردند و برخی گریختند، [[امام]]{{ع}} [[ایستادگی]] کرد، زخم‌های فراوانی برداشت و این [[ندای آسمانی]] شنیده شد، که {{متن حدیث|لَا فَتَى إِلَّا عَلِيٌّ وَ لَا سَيْفَ إِلَّا ذُو الْفَقَارِ}}<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۱۹؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۱۰۰.</ref>.

در [[سال هفتم هجری]] و پس از [[صلح حدیبیه]] و [[اطمینان]] از تعرض نکردن قریش به [[مدینه]]، [[رسول خدا]]{{صل}} آهنگ [[خیبر]] کرد و در کنار قلعه‌های خیبر [[اردو]] زد. علی{{ع}} [[پرچم‌دار]] [[سپاه]] و ایفا کننده مهم‌ترین نقش در [[پیروزی]] مسلمانان بود. از آنجا که تلاش شماری از [[صحابه]] برای فتح قلعه‌های خیبر [[شکست]] خورد، رسول خدا{{صل}} فرمود: فردا [[پرچم]] را به مردی خواهم داد که [[خدا]] و رسولش را [[دوست]] دارد و خدا و رسولش نیز او را دوست دارند و [[خداوند]] به دستان او فتح می‌کند و او فرارکننده نیست»<ref>{{متن حدیث|لَأُعْطِيَنَّ الرَّايَةَ غَداً رَجُلًا يُحِبُّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يُحِبُّهُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ، ثُمَّ وَصَفَهُ، فَقَالَ: كَرَّارٌ غَيْرُ فَرَّارٍ}}؛ معروف به حدیث رایت.</ref>، آنگاه علی{{ع}} را برگزید تا فتح و پیروزی را برای [[اسلام]] و مسلمانان به ارمغان آورد. این گونه شد که قلعه‌های خیبر با کشتن مرحب [[خیبری]] و کندن معجزه‌آسای درب قلعه خیبر به دست علی{{ع}} فتح شد. سپس آن حضرت راهی [[فدک]] شد و فدک را با [[مصالحه]] فتح کرد<ref>طبرسی، اعلام الوری، ج۱، ص۲۰۹.</ref>.

در [[سال هشتم هجری]] و پیش از [[فتح مکه]]، رسول خدا{{صل}} [[حضرت علی]]{{ع}} را به [[غزوه ذات السلاسل]] فرستاد. [[امیرمؤمنان]]{{ع}} شبانه و با [[استتار]] کامل [[دشمنان]] را تار و مار کرد و به مدینه بازگشت. [[جبرئیل]] با [[نزول]] [[سوره]] «والعادیات» رسول خدا{{صل}} را از این پیروزی باخبر کرد و پیامبر نیز آن سوره را در [[نماز]] [[تلاوت]] فرمود<ref>کلابی، مناقب، ص۳۵.</ref>.

در [[فتح مکه]] علی{{ع}} به [[دستور پیامبر]]{{صل}} [[پرچم]] را از [[سعد بن عباده]] گرفت<ref>طبری، تاریخ، ج۳، ص۵۶.</ref> و همراه [[پیامبر]]{{صل}} [[بت‌های مکه]] را [[شکست]] و بتکده [[منات]] را که در میانه راه [[مکه]] و [[مدینه]] قرار داشت، ویران نمود<ref>کلبی، الاصنام، ص۱۱۱.</ref>. همچنین [[بت]] [[هبل]] را که بزرگ‌ترین بت داخل [[کعبه]] بود، شکست و در محل ورودی باب [[بنی شیبه]] [[دفن]] کرد تا [[حاجیان]] به هنگام ورود به کانون [[توحید]]، نماد [[شرک]] را زیر پای خود قرار دهند<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۲، ص۴۵۰.</ref>. سپس به دستور پیامبر{{صل}}، نزد [[قبیله]] [[بنی جذیمه]] در غُمیصا رفت و [[خون]] بهای کسانی را [[خالد بن ولید]] کشته بود، پرداخت<ref>واقدی، المغازی، ج۳، ص۸۸۴.</ref>.

== منابع ==