امانت در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '-،' به '-'
جز (جایگزینی متن - 'ابن شهر آشوب' به 'ابن‌شهرآشوب') |
جز (جایگزینی متن - '-،' به '-') |
||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
# [[پیامبر خدا]] {{صل}} می‌فرماید: هان! به [[خدا]] [[سوگند]] که من، هم در [[آسمان]]، [[امین]] هستم و هم در [[زمین]]<ref>{{متن حدیث|رَسُولُ اللهِ {{صل}}: إِنِّي لَأَمِينٌ فِي السَّمَاءِ وَ أَمِينٌ فِي الْأَرْضِ}}؛ مجمع البیان، ج۷، ص۵۹؛ بحارالأنوار، ج۹، ص۲۱۹، ح۱۰۱؛ المعجم الکبیر، ج۱، ص۳۳۱، ح۹۸۹، تفسیر ابن‌کثیر، ج۴، ص۴۶۶؛ تفسیر القرطبی، ج۱۱، ص۲۶۲، کلها عن أبی رافع بزیاده "أم والله" فی أوّلها، المصنّف لعبد الرزّاق، ج۸، ص۱۱، ح۱۴۰۹۱، عن زید بن أسلم، کنزالعمّال، ج۱۱، ص۴۱۳، ح۳۱۹۳۷.</ref>. | # [[پیامبر خدا]] {{صل}} می‌فرماید: هان! به [[خدا]] [[سوگند]] که من، هم در [[آسمان]]، [[امین]] هستم و هم در [[زمین]]<ref>{{متن حدیث|رَسُولُ اللهِ {{صل}}: إِنِّي لَأَمِينٌ فِي السَّمَاءِ وَ أَمِينٌ فِي الْأَرْضِ}}؛ مجمع البیان، ج۷، ص۵۹؛ بحارالأنوار، ج۹، ص۲۱۹، ح۱۰۱؛ المعجم الکبیر، ج۱، ص۳۳۱، ح۹۸۹، تفسیر ابن‌کثیر، ج۴، ص۴۶۶؛ تفسیر القرطبی، ج۱۱، ص۲۶۲، کلها عن أبی رافع بزیاده "أم والله" فی أوّلها، المصنّف لعبد الرزّاق، ج۸، ص۱۱، ح۱۴۰۹۱، عن زید بن أسلم، کنزالعمّال، ج۱۱، ص۴۱۳، ح۳۱۹۳۷.</ref>. | ||
# [[امام علی]] {{ع}} در سخنرانی‌ای که در آن، پاره‌ای از ویژگی‌های [[پیامبر]] {{صل}} را بر می‌شمارد: او [[امین]] و مورد [[اعتماد]] تو بود، و خزانه‌دار دانشِ [[نهان]] تو، و [[گواه]] تو در روز جزا، و فرستاده بر [[حقّ]] تو، و فرستاده تو به سوی [[مردمان]]<ref>{{متن حدیث|الْإِمَامُ عَلِيٌّ {{ع}} فِي خُطْبَةٍ یَذْکُرُ فِیهَا بَعْضَ صِفَاتِ النَّبِيِّ {{صل}}: فَهُوَ أَمِينُكَ الْمَأْمُونُ وَ خَازِنُ عِلْمِكَ الْمَخْزُونِ وَ شَهِيدُكَ يَوْمَ الدِّينِ وَ بَعِيثُكَ بِالْحَقِّ وَ رَسُولُكَ إِلَى الْخَلْقِ}}؛ نهج البلاغه، الخطبه ۷۲، الغارات، ج۱، ص۱۶۰، عن أبی سلام الکندی؛ بحارالأنوار، ج۱۶، ص۳۷۸، ح۹۰؛ تفسیر ابن‌کثیر، ج۶، ص۴۵۳، عن سلامة بن الکندی، المصنّف لابن أبی شیبه، ج۷، ص۸۳، ح۳، عن عبدالله الأسدی و کلاهما نحوه، کنزالعمّال، ج۲، ص۲۷۱، ح۳۹۸۹.</ref>. | # [[امام علی]] {{ع}} در سخنرانی‌ای که در آن، پاره‌ای از ویژگی‌های [[پیامبر]] {{صل}} را بر می‌شمارد: او [[امین]] و مورد [[اعتماد]] تو بود، و خزانه‌دار دانشِ [[نهان]] تو، و [[گواه]] تو در روز جزا، و فرستاده بر [[حقّ]] تو، و فرستاده تو به سوی [[مردمان]]<ref>{{متن حدیث|الْإِمَامُ عَلِيٌّ {{ع}} فِي خُطْبَةٍ یَذْکُرُ فِیهَا بَعْضَ صِفَاتِ النَّبِيِّ {{صل}}: فَهُوَ أَمِينُكَ الْمَأْمُونُ وَ خَازِنُ عِلْمِكَ الْمَخْزُونِ وَ شَهِيدُكَ يَوْمَ الدِّينِ وَ بَعِيثُكَ بِالْحَقِّ وَ رَسُولُكَ إِلَى الْخَلْقِ}}؛ نهج البلاغه، الخطبه ۷۲، الغارات، ج۱، ص۱۶۰، عن أبی سلام الکندی؛ بحارالأنوار، ج۱۶، ص۳۷۸، ح۹۰؛ تفسیر ابن‌کثیر، ج۶، ص۴۵۳، عن سلامة بن الکندی، المصنّف لابن أبی شیبه، ج۷، ص۸۳، ح۳، عن عبدالله الأسدی و کلاهما نحوه، کنزالعمّال، ج۲، ص۲۷۱، ح۳۹۸۹.</ref>. | ||
# [[امام صادق]] {{ع}} در [[زیارت پیامبر]] {{صل}} از راه دور: خدایا! درودهای فراگیر و برکت‌های بالنده‌ات، و خیرهای افزون و [[سلام]] و درودهای والایت، و کرامت‌ها و رحمت‌هایت را، و نیز درودهای [[فرشتگان]] مقرّبت، [[پیامبران]] فرستاده شده‌ات، [[امامان]] برگزیده‌ات، [[بندگان]] شایسته‌ات، زمینیان و آسمانیان و هر کس را که [[تسبیح]] تو می‌گوید- ای خدای جهانیان از اوّلین تا آخرین- | # [[امام صادق]] {{ع}} در [[زیارت پیامبر]] {{صل}} از راه دور: خدایا! درودهای فراگیر و برکت‌های بالنده‌ات، و خیرهای افزون و [[سلام]] و درودهای والایت، و کرامت‌ها و رحمت‌هایت را، و نیز درودهای [[فرشتگان]] مقرّبت، [[پیامبران]] فرستاده شده‌ات، [[امامان]] برگزیده‌ات، [[بندگان]] شایسته‌ات، زمینیان و آسمانیان و هر کس را که [[تسبیح]] تو می‌گوید- ای خدای جهانیان از اوّلین تا آخرین- برای [[محمّد]]، [[بنده]] و فرستاده‌ات، [[شاهد]] و پیامبرت، هشدار دهنده و امینت و آن که نزد تو جایگاهی دارد، قرار بده<ref>{{متن حدیث|الْإِمَامُ الصَّادِقُ {{ع}}- فِي زِیارَةِ النَّبِيِّ {{صل}} مِنْ بَعِیدٍ -:... اللَّهُمَّ اجْعَلْ جَوَامِعَ صَلَوَاتِكَ وَ نَوَامِيَ بَرَكَاتِكَ وَ فَوَاضِلَ خَيْرَاتِكَ وَ شَرَائِفَ تَحِيَّاتِكَ وَ تَسْلِيمَاتِكَ وَ كَرَامَاتِكَ وَ رَحَمَاتِكَ وَ صَلَوَاتِ مَلَائِكَتِكَ الْمُقَرَّبِينَ وَ أَنْبِيَائِكَ الْمُرْسَلِينَ وَ أَئِمَّتِكَ الْمُنْتَجَبِينَ وَ عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ وَ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِينَ وَ مَنْ سَبَّحَ لَكَ يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَ رَسُولِكَ وَ شَاهِدِكَ وَ نَبِيِّكَ وَ نَذِيرِكَ وَ أَمِينِكَ وَ مَكِينِكَ...}}؛ مصباح الزائر، ص۶۸؛ الکافی، ج۴، ص۵۵۱، ح۱؛ تهذیب الأحکام، ج۵، ص۲۸۰، ح۹۵۷، کلاهما عن معاویة بن عمّار نحوه؛ الإقبال، ج۳، ص۱۲۳؛ المزار، ص۱۴، من دون إسناد إلی أحدٍ من أهل‌البیت {{عم}}، بحاراأنوار، ج۱۰۰، ص۱۸۵، ح۱۱.</ref>. | ||
# [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: [[خداوند]]، [[محمد]] {{صل}} را فرستاد تا هشدار دهنده جهانیان و [[امین]] [[وحی]] باشد<ref>{{متن حدیث|الْإِمَامُ عَلِیّ {{ع}}: إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى بَعَثَ مُحَمَّداً {{صل}} نَذِيراً لِلْعَالَمِينَ وَ أَمِيناً عَلَى التَّنْزِيلِ}}؛ نهج البلاغه، الخطبة ۲۶؛ الغارات، ج۱، ص۳۰۳، عن عبدالرحمن بن جندب عن أبیه؛ بحارالأنوار، ج۱۸ ص۲۲۶، ح۶۸؛ الفتوح: ج۴، ص۲۵۶؛ الإمامة و السیاسة، ج۱، ص۱۷۴.</ref>. | # [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: [[خداوند]]، [[محمد]] {{صل}} را فرستاد تا هشدار دهنده جهانیان و [[امین]] [[وحی]] باشد<ref>{{متن حدیث|الْإِمَامُ عَلِیّ {{ع}}: إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى بَعَثَ مُحَمَّداً {{صل}} نَذِيراً لِلْعَالَمِينَ وَ أَمِيناً عَلَى التَّنْزِيلِ}}؛ نهج البلاغه، الخطبة ۲۶؛ الغارات، ج۱، ص۳۰۳، عن عبدالرحمن بن جندب عن أبیه؛ بحارالأنوار، ج۱۸ ص۲۲۶، ح۶۸؛ الفتوح: ج۴، ص۲۵۶؛ الإمامة و السیاسة، ج۱، ص۱۷۴.</ref>. | ||
# [[امام علی]] {{ع}} در سخنرانی‌ای در معرّفی [[پیامبر خدا]] {{صل}}: [[امین]] وحیِ او بود، و خاتم فرستادگانش، و نوید دهنده رحمتش، و ترساننده از [[خشم]] و کیفرش<ref>{{متن حدیث|الْإِمَامُ عَلِیّ {{ع}}: - فِي خُطْبَةٍ لَهُ یَصِفُ فِیهَا رَسُولُ اللهِ {{صل}}-: أَمِينُ وَحْيِهِ وَ خَاتَمُ رُسُلِهِ وَ بَشِيرُ رَحْمَتِهِ وَ نَذِيرُ نِقْمَتِهِ}}؛ نهج البلاغه، الخطبه ۱۷۳؛ بحار الأنوار، ج۳۴، ص۲۴۹، ح۱۰۰۰ و راجع؛ تهذیب الأحکام؛ ج۶، ص۵۷، ذیل ح۱۳۱.</ref>. | # [[امام علی]] {{ع}} در سخنرانی‌ای در معرّفی [[پیامبر خدا]] {{صل}}: [[امین]] وحیِ او بود، و خاتم فرستادگانش، و نوید دهنده رحمتش، و ترساننده از [[خشم]] و کیفرش<ref>{{متن حدیث|الْإِمَامُ عَلِیّ {{ع}}: - فِي خُطْبَةٍ لَهُ یَصِفُ فِیهَا رَسُولُ اللهِ {{صل}}-: أَمِينُ وَحْيِهِ وَ خَاتَمُ رُسُلِهِ وَ بَشِيرُ رَحْمَتِهِ وَ نَذِيرُ نِقْمَتِهِ}}؛ نهج البلاغه، الخطبه ۱۷۳؛ بحار الأنوار، ج۳۴، ص۲۴۹، ح۱۰۰۰ و راجع؛ تهذیب الأحکام؛ ج۶، ص۵۷، ذیل ح۱۳۱.</ref>. | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
== [[سیره پیامبر]] {{صل}} در [[ادای امانت]] == | == [[سیره پیامبر]] {{صل}} در [[ادای امانت]] == | ||
# [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: [[امانت]] را به صاحبش - [[نیک]] باشد یا بد- | # [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: [[امانت]] را به صاحبش - [[نیک]] باشد یا بد- برگردانید؛ زیرا [[پیامبر خدا]] {{صل}} [[دستور]] می‌داد حتّی نخ و سوزن را به صاحبش برگردانید<ref>{{متن حدیث|الْإِمَامُ الصَّادِقُ {{ع}}: أَدُّوا الْأَمَانَةَ إِلَى مَنِ ائْتَمَنَكُمْ عَلَيْهَا بَرّاً أَوْ فَاجِراً فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ {{صل}} كَانَ يَأْمُرُ بِأَدَاءِ الْخَيْطِ وَ الْمِخْيَطِ}}؛ الکافی، ج۲، ص۶۳۶، ح۵؛ مشکاة الأنوار، ص۱۳۲، ح۳۰۱ و فیه "بردّ" بدل "بأداء" وکلاهما عن زید الشحام؛ تنبیه الخواطر، ج۱، ص۱۲، نحوه؛ وسائل الشیعه، ج۸، ص۳۹۸، ح۱۵۵۰۰.</ref>. | ||
# [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: هنگامی که [[پیامبر]] {{صل}} رهسپار [[هجرت]] به [[مدینه]] شد، به من [[دستور]] داد پس از او بمانم تا سپرده‌هایی را که از [[مردم]] نزد او بود، به صاحبانشان باز گردانم. برای همین خصلتش بود که به او "[[امین]]" می‌گفتند. من، سه روز ماندم و آشکار می‌گشتم و حتی یک روز، پنهان نشدم. پس از آن، [[مکّه]] را ترک گفتم و راه [[پیامبر خدا]] {{صل}} را دنبال کردم تا به [[مدینه]] آمدم<ref>{{متن حدیث|الإمام علي {{ع}}: لما خرج رسول الله {{صل}}: إلى المدينة في الهجرة أمرني أن اقيم بعده حتى اُؤَدّي ودائع كانت عنده للناس و لذا كان يسمّي الأمين. فأقمت ثلاثاً فكنت أظهر، ما تغيبت يوما واحداً ثم خرجت فجعلت أتبع طريق رسول الله {{صل}}}}؛ الطبقات الکبری، ج۳، ص۲۲؛ تاریخ دمشق، ج۴۲، ص۶۹، کلاهما عن عبیدالله بن أبی رافع؛ کنزالعمال، ج۱۶، ص۶۸۵، ح۴۶۳۲۴ و راجع؛ بحارالأنوار، ج۱۹، ص۸۶، ح۳۷.</ref>. | # [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: هنگامی که [[پیامبر]] {{صل}} رهسپار [[هجرت]] به [[مدینه]] شد، به من [[دستور]] داد پس از او بمانم تا سپرده‌هایی را که از [[مردم]] نزد او بود، به صاحبانشان باز گردانم. برای همین خصلتش بود که به او "[[امین]]" می‌گفتند. من، سه روز ماندم و آشکار می‌گشتم و حتی یک روز، پنهان نشدم. پس از آن، [[مکّه]] را ترک گفتم و راه [[پیامبر خدا]] {{صل}} را دنبال کردم تا به [[مدینه]] آمدم<ref>{{متن حدیث|الإمام علي {{ع}}: لما خرج رسول الله {{صل}}: إلى المدينة في الهجرة أمرني أن اقيم بعده حتى اُؤَدّي ودائع كانت عنده للناس و لذا كان يسمّي الأمين. فأقمت ثلاثاً فكنت أظهر، ما تغيبت يوما واحداً ثم خرجت فجعلت أتبع طريق رسول الله {{صل}}}}؛ الطبقات الکبری، ج۳، ص۲۲؛ تاریخ دمشق، ج۴۲، ص۶۹، کلاهما عن عبیدالله بن أبی رافع؛ کنزالعمال، ج۱۶، ص۶۸۵، ح۴۶۳۲۴ و راجع؛ بحارالأنوار، ج۱۹، ص۸۶، ح۳۷.</ref>. | ||
# به [[نقل]] از [[ابوعبیده]]، از [[هند بن أبی هاله]] و [[ابو رافع]] و [[عمّار بن یاسر]]: [[قریش]]، [[محمّد]] {{صل}} را در [[جاهلیت]]، "[[امین]]" نامیده بودند و [[امانت]] پیش وی می‌نهادند و حفظ [[اموال]] و کالاهای خود را به او می‌سپردند. عرب‌هایی که در موسم [[حج]] به [[مکّه]] می‌آمدند نیز این [[کار]] را می‌کردند. پس از آن که [[محمد]]، [[پیامبر]] شد نیز همین‌گونه بود. از این رو، [[پیامبر خدا]] {{صل}} به [[علی]] {{ع}} [[فرمان]] داد که پس از خروجش از [[مکّه]] با صدای بلند و رسا در وادی [[مکّه]] صبح و [[شام]]، ندا دهد: [[آگاه]] باشید! هر کس [[امانت]] یا ودیعه‌ای نزد [[محمد]] دارد، بیاید تا امانتش به او باز گردانده شود. [[پیامبر]] {{صل}} به [[علی]] {{ع}}] فرمود: "آنان از اکنون تا آن گاه که بر من وارد شوی، نمی‌توانند هیچ گزندی به تو برسانند. پس، امانت‌های نزد مرا آشکارا و جلوی چشم [[مردم]]، بازگردان"<ref>{{متن حدیث|عن أبی عبیدة: هِنْدُ بْنُ هَالَةَ وَ أَبُو رَافِعٍ و عَمَّارُ بْنُ یَاسِرٍ جَمِیعَاً یُحَدِّثُونَ... : كَانَتْ قُرَيْشٌ تَدْعُو مُحَمَّداً {{صل}} فِي الْجَاهِلِيَّةِ الْأَمِينَ، وَ كَانَتْ تَسْتَوْدِعُهُ وَ تَسْتَحْفِظُهُ أَمْوَالَهَا وَ أَمْتِعَتَهَا، وَ كَذَلِكَ مَنْ يَقْدَمُ مَكَّةَ مِنَ الْعَرَبِ فِي الْمَوْسِمِ، وَ جَاءَتْهُ النُّبُوَّةُ وَ الرِّسَالَةُ وَ الْأَمْرُ كَذَلِكَ، فَأَمَرَ عَلِيّاً {{ع}} أَنْ يُقِيمَ صَارِخاً يَهْتِفُ بِالْأَبْطَحِ غُدْوَةً وَ عَشِيّاً: "أَلَا مَنْ كَانَ لَهُ قِبَلَ مُحَمَّدٍ أَمَانَةٌ أَوْ وَدِيعَةٌ فَلْيَأْتِ فَلْتُؤَدَّ إِلَيْهِ أَمَانَتُهُ". قَالَ: وَ قَالَ النَّبِيُّ {{صل}}: إِنَّهُمْ لَنْ يَصِلُوا مِنَ الْآنَ إِلَيْكَ يَا عَلِيُّ بِأَمْرٍ تَكْرَهُهُ حَتَّى تَقْدَمَ عَلَيَّ، فَأَدِّ أَمَانَتِي عَلَى أَعْيُنِ النَّاسِ ظَاهِراً}}؛ الأمالی للطوسی، ص۴۶۷، ح۱۰۳۱؛ کشف الغمة، ج۲، ص۶۴، نحوه؛ بحار الأنوار، ج۱۹، ص۶۲، ح۱۸.</ref>. | # به [[نقل]] از [[ابوعبیده]]، از [[هند بن أبی هاله]] و [[ابو رافع]] و [[عمّار بن یاسر]]: [[قریش]]، [[محمّد]] {{صل}} را در [[جاهلیت]]، "[[امین]]" نامیده بودند و [[امانت]] پیش وی می‌نهادند و حفظ [[اموال]] و کالاهای خود را به او می‌سپردند. عرب‌هایی که در موسم [[حج]] به [[مکّه]] می‌آمدند نیز این [[کار]] را می‌کردند. پس از آن که [[محمد]]، [[پیامبر]] شد نیز همین‌گونه بود. از این رو، [[پیامبر خدا]] {{صل}} به [[علی]] {{ع}} [[فرمان]] داد که پس از خروجش از [[مکّه]] با صدای بلند و رسا در وادی [[مکّه]] صبح و [[شام]]، ندا دهد: [[آگاه]] باشید! هر کس [[امانت]] یا ودیعه‌ای نزد [[محمد]] دارد، بیاید تا امانتش به او باز گردانده شود. [[پیامبر]] {{صل}} به [[علی]] {{ع}}] فرمود: "آنان از اکنون تا آن گاه که بر من وارد شوی، نمی‌توانند هیچ گزندی به تو برسانند. پس، امانت‌های نزد مرا آشکارا و جلوی چشم [[مردم]]، بازگردان"<ref>{{متن حدیث|عن أبی عبیدة: هِنْدُ بْنُ هَالَةَ وَ أَبُو رَافِعٍ و عَمَّارُ بْنُ یَاسِرٍ جَمِیعَاً یُحَدِّثُونَ... : كَانَتْ قُرَيْشٌ تَدْعُو مُحَمَّداً {{صل}} فِي الْجَاهِلِيَّةِ الْأَمِينَ، وَ كَانَتْ تَسْتَوْدِعُهُ وَ تَسْتَحْفِظُهُ أَمْوَالَهَا وَ أَمْتِعَتَهَا، وَ كَذَلِكَ مَنْ يَقْدَمُ مَكَّةَ مِنَ الْعَرَبِ فِي الْمَوْسِمِ، وَ جَاءَتْهُ النُّبُوَّةُ وَ الرِّسَالَةُ وَ الْأَمْرُ كَذَلِكَ، فَأَمَرَ عَلِيّاً {{ع}} أَنْ يُقِيمَ صَارِخاً يَهْتِفُ بِالْأَبْطَحِ غُدْوَةً وَ عَشِيّاً: "أَلَا مَنْ كَانَ لَهُ قِبَلَ مُحَمَّدٍ أَمَانَةٌ أَوْ وَدِيعَةٌ فَلْيَأْتِ فَلْتُؤَدَّ إِلَيْهِ أَمَانَتُهُ". قَالَ: وَ قَالَ النَّبِيُّ {{صل}}: إِنَّهُمْ لَنْ يَصِلُوا مِنَ الْآنَ إِلَيْكَ يَا عَلِيُّ بِأَمْرٍ تَكْرَهُهُ حَتَّى تَقْدَمَ عَلَيَّ، فَأَدِّ أَمَانَتِي عَلَى أَعْيُنِ النَّاسِ ظَاهِراً}}؛ الأمالی للطوسی، ص۴۶۷، ح۱۰۳۱؛ کشف الغمة، ج۲، ص۶۴، نحوه؛ بحار الأنوار، ج۱۹، ص۶۲، ح۱۸.</ref>. | ||