پرش به محتوا

عبادت در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها

۳٬۶۰۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ دسامبر ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۵۴: خط ۵۴:


تفاوت عبودیت با [[عبادت]]، بنابر این معنا ـ جدا از مفهوم [[تقدیس]] ـ این است که عبادت از مقوله فعل و عمل [[انسان]] است، اما عبودیّت صفتی است که انسان به آن متصف می‌شود؛ مثلاً می‌گویند: «فلانی دارای صفت عبودیت است». اما نمی‌گویند: «دارای صفت عبادت است». این در صورتی است که عبودیت به معنای اسم مصدری در نظر گرفته شود؛ اما اگر به صورت مصدر متعدی لحاظ گردد، به مفهوم بندگی کردن است که از مقوله فعل و عمل است و اگر به همین معنا به [[خدا]] انتساب یابد ([[بندگی]] خداکردن)، از نظر مصداق با [[عبادت]] یکی خواهد شد<ref>شاید کسانی که واژه عبادت و عبودیت را به یک معنا گرفته‌اند، او عبودیت را «مصدر متعدی» فرض کرده‌اند و ثانیاً «عبودیت مقید» یعنی عبودیت خداوند را منظور کرده‌اند. امام خمینی در بحث «تعبدی و توسلی» می‌گویند: «عبادت واجب آن است که نیاز به قصد قربت دارد و آن بر دو قسم است: قسم اول عبادتی است که نفس عمل برای عبودیت و تقرب به خداوند تشریع شده است؛ مثل نماز و حج که در زبان فارسی به آن پرستش می‌گویند. قسم دوم عملی است که نفس عمل برای تقرب به خداوند وضع نشده است، مثل زکات و خمس. این قسم هر چند عبادت است و بدون قصد قربت امتثال نمی‌شود، مصداق عبودیت و پرستش نیست». از این عبارات چنین بر می‌آید که عبادت به طور کلی عبارت است از عملی که با قصد قربت انجام شود؛ اما هر عبادتی پرستش خداوند نیست. عملی پرستش محسوب می‌شود که برای اظهار عبودیت خداوند وضع شده است. (تهذیب الاصول، ج۱، ص۱۱۱).</ref>. بنابر معنای اول نیز عبادت لازمه [[عبودیت]]، و از آن جدایی ناپذیر است<ref>[[سید محمد علی مدرسی|مدرسی، سید محمد علی]]، [[عبادت و عبودیت (مقاله)| مقاله «عبادت و عبودیت»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۴، ص ۲۷۴.</ref>.
تفاوت عبودیت با [[عبادت]]، بنابر این معنا ـ جدا از مفهوم [[تقدیس]] ـ این است که عبادت از مقوله فعل و عمل [[انسان]] است، اما عبودیّت صفتی است که انسان به آن متصف می‌شود؛ مثلاً می‌گویند: «فلانی دارای صفت عبودیت است». اما نمی‌گویند: «دارای صفت عبادت است». این در صورتی است که عبودیت به معنای اسم مصدری در نظر گرفته شود؛ اما اگر به صورت مصدر متعدی لحاظ گردد، به مفهوم بندگی کردن است که از مقوله فعل و عمل است و اگر به همین معنا به [[خدا]] انتساب یابد ([[بندگی]] خداکردن)، از نظر مصداق با [[عبادت]] یکی خواهد شد<ref>شاید کسانی که واژه عبادت و عبودیت را به یک معنا گرفته‌اند، او عبودیت را «مصدر متعدی» فرض کرده‌اند و ثانیاً «عبودیت مقید» یعنی عبودیت خداوند را منظور کرده‌اند. امام خمینی در بحث «تعبدی و توسلی» می‌گویند: «عبادت واجب آن است که نیاز به قصد قربت دارد و آن بر دو قسم است: قسم اول عبادتی است که نفس عمل برای عبودیت و تقرب به خداوند تشریع شده است؛ مثل نماز و حج که در زبان فارسی به آن پرستش می‌گویند. قسم دوم عملی است که نفس عمل برای تقرب به خداوند وضع نشده است، مثل زکات و خمس. این قسم هر چند عبادت است و بدون قصد قربت امتثال نمی‌شود، مصداق عبودیت و پرستش نیست». از این عبارات چنین بر می‌آید که عبادت به طور کلی عبارت است از عملی که با قصد قربت انجام شود؛ اما هر عبادتی پرستش خداوند نیست. عملی پرستش محسوب می‌شود که برای اظهار عبودیت خداوند وضع شده است. (تهذیب الاصول، ج۱، ص۱۱۱).</ref>. بنابر معنای اول نیز عبادت لازمه [[عبودیت]]، و از آن جدایی ناپذیر است<ref>[[سید محمد علی مدرسی|مدرسی، سید محمد علی]]، [[عبادت و عبودیت (مقاله)| مقاله «عبادت و عبودیت»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۴، ص ۲۷۴.</ref>.
==معنای لغوی [[عبادت]]==
عبادت از ریشه عَبَد به معنای [[اطاعت]] و اظهار تذلل و [[بندگی]] است. به گفته راغب در مفردات، [[عبودیت]] اظهار تذلل بوده و عبادت ابلغ از عبودیت است و جز بر [[خداوند]] که در نهایت [[فضایل]] و [[کمالات]] است بر دیگران سزاوار نیست<ref>المفردات فی غریب القرآن، ص۵۴۳.</ref>. صاحب مجمع [[البحرین]] نیز عبادت را [[غایت]] [[خضوع]] و تذلل می‌داند<ref>مجمع البحرین، ج۳، ص۹۲.</ref>. در قاموس اللغه عبادت، عبودیت و عُبُودَت را به [[طاعت]]، و در [[اقرب]] الموارد آن را به طاعت و نهایت [[تعظیم]] نسبت به [[خدا]] معنی کرده است<ref>قاموس قرآن، ج۴، ص۲۷۹.</ref>. رافعی در مصباح المنیر عبادت را به [[انقیاد]] و خضوع معنی کرده است<ref>رافعی، مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ص۳۹۰.</ref>. صاحب [[مجمع البیان]] می‌نویسد: عبادت در لغت [[ذلت]] و [[خواری]] است و به راهی که در اثر رفت و آمد زیاد کوبیده و هموار شده باشد «طریق معبَّد» می‌گویند همچنین به برده به دلیل اینکه در برابر صاحب و مالک خود [[مطیع]]، [[ذلیل]] و رام است [[عبد]] گفته می‌شود<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۱۰۰.</ref>. به [[عقیده]] وی معنای عبادت منحصر در اطاعت نیست زیرا اطاعت تنها موافقت [[فرمان]] است. مثلاً [[فرزندی]] که مطیع [[پدر]] است درست نیست که گفته شود او پدرش را عبادت می‌کند<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۱۰۱.</ref>. از همه تعریف‌های گفته شده می‌توان گفت؛ عبادت اخص از اطاعت بوده و نمی‌توان به هر اطاعتی عبادت گفت. بلکه ملاک عبادت [[پرستش]] است. از این رو می‌توان گفت همه معانی گفته شده «تذلل، اطاعت و پرستش» است. چنانچه در [[قرآن]] آمده است: {{متن قرآن|يَا أَبَتِ لَا تَعْبُدِ الشَّيْطَانَ}}<ref>«ای پدر! شیطان را نپرست» سوره مریم، آیه ۴۴.</ref><ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۱۰۱.</ref>.<ref>[[ابوالحسن غفاری|ابوالحسن غفاری|غفاری، ابوالحسن]]، [[نظام عبادی اسلام - غفاری (مقاله)|مقاله «نظام عبادی اسلام»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۴۹۵.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۵۹: خط ۶۲:
# [[پرونده: 13681368.jpg|22px]] [[راغب اصفهانی]]، [[ترجمه و تبیین مفردات القرآن (کتاب)|'''مفردات القرآن (ترجمه و تبیین)''']]
# [[پرونده: 13681368.jpg|22px]] [[راغب اصفهانی]]، [[ترجمه و تبیین مفردات القرآن (کتاب)|'''مفردات القرآن (ترجمه و تبیین)''']]
# [[پرونده:1368102.jpg|22px]] [[سید محمد علی مدرسی|مدرسی، سید محمد علی]]، [[عبادت و عبودیت (مقاله)| مقاله «عبادت و عبودیت»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۴''']]
# [[پرونده:1368102.jpg|22px]] [[سید محمد علی مدرسی|مدرسی، سید محمد علی]]، [[عبادت و عبودیت (مقاله)| مقاله «عبادت و عبودیت»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۴''']]
# [[پرونده:1100619.jpg|22px]] [[ابوالحسن غفاری|ابوالحسن غفاری|غفاری، ابوالحسن]]، [[نظام عبادی اسلام - غفاری (مقاله)|مقاله «نظام عبادی اسلام»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|'''منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


۷۳٬۲۳۷

ویرایش