پرش به محتوا

بحث:امامت: تفاوت میان نسخه‌ها

بحث:امامت (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۹ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۰

۷٬۱۷۲ بایت حذف‌شده ،  ۹ نوامبر
←‏منابع
دیداریویکی‌متن
 
(۲۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
==امامت در موسوعه رد شبهات==
==فهرس الموسوعة==
===معناشناسی===
{{مدخل وابسته}}
«[[امامت]]»: «امامت»، از ماده «امم» (الام) به معنای قصد کردن و توجه به مقصود است. [[امام]] به کسی گفته می‌شود که به قول یا فعل او توجه و [[اقتدا]] شود؛ چه [[حق]] باشد یا [[باطل]]<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۱۲، ص۲۲.</ref>.  
===الجزء الأول===
 
۱ - آية الإبلاغ .
در اصطلاح، برای امامت از سوی [[شیعه]] و [[اهل سنت]] تعریفی نزدیک به هم صورت گرفته که عبارت است از: {{عربی|الامامة رئاسة عامة فی امور الدین و الدنیا نیابة عن النبی}}؛ «امامت، [[ریاست عامه]] است در امور [[دین]] و [[دنیا]] به عنوان [[نیابت از رسول خدا]]{{صل}}»<ref>علامه حلی، باب حادی‌عشر، ص۱۰؛ عضدالدین ایجی، المواقف، ج۳، ص۵۷۴.</ref>. علاوه بر آن، اهل سنت گفته‌اند: «بهتر این است در [[تعریف امامت]] گفته شود امامت، [[خلافت]] و [[جانشینی رسول خدا]]{{صل}} است در [[اقامه دین]]، به طوری که [[پیروی]] از او بر همه [[امت]] [[واجب]] باشد»<ref>تفتازانی، شرح المقاصد، ج۵، ص۲۳۴.</ref>.
 
 
٢ - آية الإكمال .
===[[اهل‌بیت]]===
 
واژه «[[اهل]]» در جایی به کار می‌رود که گونه‌ای [[وابستگی]] و اختصاص<ref>ابن فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص۱۵۰.</ref>، انس و پیوند<ref>جوهری، الصحاح، ج۴، ص۱۶۲۹؛ مصطفوی، التحقیق، ج۱، ص۱۶۹.</ref> و [[قرابت]]<ref>فیومی، المصباح، ج۲، ص۲۸.</ref> با فرد یا چیزی وجود داشته باشد. «اهل الرجل» به اعضای [[خانواده]] مانند [[همسر]]، فرزند، داماد، خدمتکار و کسانی که با وی [[زندگی]] می‌کنند، اطلاق می‌شود<ref>خلیل بن احمد، العین، ج۴ ص۸۹؛ الصحاح، ج۴، ص۱۶۲۸؛ راغب اصفهانی، مفردات، ص۹۶.</ref>. «[[بیت]]» به [[خانه]] و محل سکونت گفته می‌شود<ref>معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص۳۲۴ - ۳۲۵؛ ابن اثیر، النهایة، ج۱، ص۱۷۰؛ المصباح، ج۲، ص۶۸.</ref>. بدین ترتیب، ترکیب «اهل بیت» - که ترکیبی اضافی و مرکب از «اهل» و «بیت» است - به معنای «ساکنان خانه» است و هرکس از [[خاندان]] و عائله در خانه با صاحب خانه به سبب، [[نسب]] یا دین پیوند داشته باشد، «اهل بیت» وی نامیده می‌شود<ref>العین، ج۴، ص۸۹؛ معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص۱۵۰؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۱۱، ص۲۹.</ref>. منظور از «اهل بیت»، در اصطلاح و کاربردهای [[اسلامی]]، [[اهل بیت پیامبر]] [[اسلام]]{{صل}} است.  
٣ - آية أهل الذكر .
 
 
===[[مصداق‌شناسی اهل بیت]]===
٤ - آية التطهير .
===[[مصداق‌شناسی اهل بیت]]===
 
پیرامون [[مصداق اهل بیت]]، دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد:
ه - آية سقاية الحاج
 
 
# [[پنج تن]]: [[پیامبر اکرم]]{{صل}}، علی، [[فاطمه]]، حسن و حسین{{عم}}، ([[اصحاب کسا]])<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۴۶ - ۱۴۸؛ الجوینی، فرائد السمطین، ج۲، ص۱۰ - ۲۳.</ref>.
٦ - آية صالح المؤمنين .
# پنج تن و [[همسران پیامبر]]{{صل}}<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج۲۵، ص۱۶۸؛ بیضاوی، انوار التنزیل، ج۴، ص۲۳۱.</ref>: بیشتر [[مفسران اهل سنت]]، [[سیاق آیه]] را دلیل بر آن می‌دانند که منظور از [[اهل بیت]] در [[آیه تطهیر]]، همسران پیامبر{{صل}} و علی، فاطمه، حسن و حسین{{عم}} هستند<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج۱۴، ص۱۸۳؛ ابن کثیر، تفسیر ابن کثیر، ج۶، ص۳۶۴ - ۳۷۰.</ref>. برخی مفسران اهل سنت برای [[اثبات]] شمول اهل بیت نسبت به همسران پیامبر{{صل}} به [[آیه]] {{متن قرآن|قَالُوا أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَتُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ}}<ref>«گفتند: آیا از کار خداوند در شگفتی با آنکه بخشایش خداوند و برکات او ارزانی شما خاندان (رسالت) است؟ بی‌گمان او ستوده‌ای ارجمند است» سوره هود، آیه ۷۳.</ref> استناد می‌کنند؛ چراکه در این آیه «اهل بیت» [[همسر]] [[ابراهیم]]{{ع}} را شامل شده است<ref>ابوحیان، البحر المحیط، ج۶، ص۱۸۴ - ۱۸۵؛ طوسی، التبیان، ج۶، ص۳۴.</ref>. در برابر برخی [[مفسران شیعه]] کاربردهای [[قرآنی]] «اهل بیت» را از شمول [[همسران]] فرد، بیرون دانسته و اطلاق آن بر [[ساره]]، همسر ابراهیم{{ع}} را بدان سبب دانسته‌اند که وی دختر عموی ابراهیم{{ع}} بود<ref>التبیان، ج۶، ص۳۴.</ref>.
 
# [[همسران پیامبر]]{{صل}}<ref>طبری، جامع البیان، ج۲۲، ص۷ - ۸؛ طباطبایی، المیزان، ج۱۶، ص۳۱۰.</ref>: برخی مفسران اهل سنت [[اعتقاد]] دارند که به قرینه جمله‌های پیش و پس از آیه تطهیر، این آیه نیز تنها شامل همسران پیامبر{{صل}} می‌شود. اینان در [[تأیید]] نظر خویش به روایتی از [[عکرمه]]، [[عروة بن زبیر]] و [[مقاتل بن سلیمان]]<ref>سیوطی، الدر المنثور، ج۵، ص۱۹۸؛ آلوسی، روح المعانی، ج۱۱، ص۱۹۴.</ref> استناد کرده‌اند که، آنها مصداق‌های آیه را فقط همسران پیامبر{{صل}} می‌دانند<ref>جامع البیان، ج۲۲، ص۷.</ref>. گفته شده است که سه [[راوی]] یادشده، [[کینه]] اهل بیت{{عم}} را در [[دل]] می‌پروراندند و اشخاصی [[فاسق]]، غیر قابل [[اعتماد]] و [[دروغگو]] بودند؛ بدین، جهت [[احمد بن حنبل]]، [[مالک بن انس]] و مسلم به [[نکوهش]] [[عکرمه]] پرداختند و از نقل روایاتش خودداری کردند<ref>ذهبی، میزان الاعتدال، ج۵ ص۱۱۶؛ ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، ج۷، ص۲۳۰ و ۲۳۳.</ref>. به گفته ابوجعفر، [[اسکافی]] [[عروة بن زبیر]] از کسانی بود که با دریافت مبالغی هنگفت از [[معاویه]] به [[جعل حدیث]] در نکوهش [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}} می‌پرداخت<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۳ - ۶۴، ۶۹ و ۱۰۲.</ref>. نکته دیگر اینکه اگر منظور از [[اهل بیت]] در این [[آیه]]، فقط [[همسران پیامبر]]{{صل}} بود، مناسب بود عبارات پیش و پس از آیه، که به صورت جمع مؤنث است در این آیه هم این‌گونه باشد؛ در حالی که ضمایر، [[مذکر]] آمده است بنابراین باید [[مرجع]] ضمیر کسانی غیر از همسران پیامبر{{صل}} باشند و این نمی‌شود مگر اینکه ضمایر در [[آیه تطهیر]] را [[حضرت محمد]]{{صل}}، علی{{ع}}، [[فاطمه]]{{س}}، حسن{{ع}} و حسین{{ع}} بدانیم که در [[خانه فاطمه]]{{س}} بودند<ref>طوسی، التبیان، ج۸ ص۳۴۱؛ ابو حیان، البحر المحیط، ج۸، ص۴۷۹.</ref>. [[مفسران شیعه]] در تبیین [[ناسازگاری]] آیه تطهیر با پیش و پس از خود، عبارت یادشده در آیه را جمله معترضه یا دارای نزولی جدا از پیش و پس آن دانسته، بر این باورند که به [[دستور پیامبر]]{{صل}} یا در مرحله [[جمع‌آوری قرآن]]، در جای کنونی قرار گرفته است و از این موارد در [[قرآن]] و همچنین در [[کلام]] فصحای [[عرب]] زیاد دیده می‌شود<ref>طبرسی، مجمع البیان، ج۸، ص۵۶۰؛ کاشانی، منهج الصادقین، ج۷، ص۲۸۶.</ref>. [[احادیث]] فراوانی درباره آیه تطهیر رسیده که نشان می‌دهد این آیه به [[تنهایی]] و مستقلاً نازل شده است و هیچ‌گونه [[ارتباط]] و اتصالی با [[آیات]] پیش و پس از خود ندارد و بعداً به دستور پیامبر [[اکرم]]{{صل}} موقع ترتیب و تنظیم آیات و [[سوره]] در ضمن آیات مربوط به همسران پیامبر{{صل}} قرار داده شده است<ref>طباطبایی، المیزان، ج۱۶، ص۳۱۲.</ref>.
۷- آية طاعة أولي الأمر.
# منظور از [[اهل]]، [[بیت]] کسانی هستند که [[صدقه]] بر آنان [[حرام]] است. این نظریه بر [[حدیثی]] از [[زید بن ارقم]] مستند است که از او پرسیده شد [[اهل بیت پیامبر]]{{صل}} چه کسانی هستند؟ آیا [[زنان پیامبر]]{{صل}} نیز جزء آنان به شمار می‌روند؟ زید:گفت [[زنان]] نیز جزء [[اهل بیت]] هستند؛ اما اهل بیت پیامبر{{صل}} کسانی هستند که [[صدقه]] بر آنان [[حرام]] است؛ یعنی [[آل علی]]{{ع}}، [[آل عقیل]]، [[آل جعفر]] و [[آل عباس]]»<ref>ابن حنبل، المسند، ج۳، ص۴۴۸؛ مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ج۳، ص۱۱۸ - ۱۱۹؛ ابوحیان، البحر المحیط، ج۸، ص۴۷۹.</ref>.
 
# برخی احتمال داده‌اند که مراد از اهل بیت [[پیروان]] صادق [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} بوده باشند<ref>صفار، بصائر الدرجات، ص۳۷ - ۳۸؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۲۹۲؛ ثعلبی، الکشف و البیان، ج۸، ص۴۴.</ref>.
۸ - آية العهد
# [[شیعیان]] [[دوازده امامی]] بر پایه احادیثی، اهل بیت را افزون بر [[پنج تن]]، شامل نه تن دیگر از [[نوادگان]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از [[نسل]] [[امام حسین]]{{ع}} تا [[امام دوازدهم]]{{ع}} می‌دانند که بر اساس [[باور]] [[شیعه]]، آنان دارای [[عصمت]] و [[دانش]] ویژه هستند. بدین ترتیب، شیعیان در مجموع شمار اهل بیت را چهارده تن شمرده‌اند<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۵۲۵ - ۵۳۴؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ج۱، ص۲۷۴؛ جوینی، فرائد السمطین، ج۱، ص۳۱۵ - ۳۱۶.</ref>. [[متکلمان شیعه]] [[لزوم]] وجود همیشگی [[امام]] [[معصوم]] را دلیل گسترش مصداقی اهل بیت به امامانی از نسل [[حسین بن علی]]{{ع}} دانسته‌اند<ref>اشعری قمی، المقالات و الفرق، ص۱۷ - ۱۹؛ شریف مرتضی، الرسائل، ج۱، ص۳۰۹، ۳۱۴ – ۳۱۵.</ref>.
 
برخی [[اهل سنت]]<ref>طبری، جامع البیان، ج۲۲، ص۵ - ۷؛ ابن جوزی، زاد المسیر، ج۳، ص۴۶۲؛ شوکانی، فتح القدیر، ج۴، ص۲۷۸ - ۲۷۹.</ref> به پشتوانه روایت‌های فراوان از [[منابع شیعه]]<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۸۷؛ بحرانی، البرهان، ج۴، ص۴۴۳؛ طباطبایی، المیزان، ج۱۶، ص۳۱۱.</ref> و اهل سنت<ref>ابن حنبل، المسند، ج۳، ص۲۸۵؛ جامع البیان، ج۲۲، ص۵ - ۸؛ حاکم نیشابوری، المستدرک، ج۲، ص۴۱۶ و ج۳، ص۱۳۳ و ۱۴۶ - ۱۴۸.</ref> و به استناد روایتی از امّ‌سلمه، [[مصداق اهل بیت]] را تنها پیامبر{{صل}}، علی{{ع}}، [[فاطمه]]{{س}} و [[حسنین]]{{عم}}، دانسته و [[همسران پیامبر]]{{صل}}<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۳۵، ص۲۲۱؛ عروسی حویزی، نورالثقلین، ج۴، ص۲۷۶؛ المسند، ج۶، ص۲۹۸.</ref> و [[عایشه]]<ref>مجمع البیان، ج۸، ص۵۵۹؛ ثعلبی، الکشف و البیان، ج۸، ص۴۳؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ج۲، ص۶۲.</ref> را از شمول آن بیرون شمرده‌اند. [[حاکم]] حَسَکانی، صاحب [[شواهدالتنزیل]] و از علمای معروف [[اهل سنت]] - بیش از ۱۳۰ [[حدیث]] در این زمینه نقل کرده است<ref>شواهد التنزیل، ج۲، ص۲۵.</ref>. [[ابن عباس]] می‌گوید:
۹ - آية المباهلة
[[رسول خدا]]{{صل}} تا نُه ماه، روزی پنج بار، هنگام فرارسیدن وقت [[نماز]] به در [[خانه]] [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} می‌آمد و می‌فرمود: «[[درود]] و [[رحمت خدا]] شما [[اهل بیت]]، [[خداوند]] [[اراده]] کرده است که هر گونه ށ [[پلیدی]] را از شما اهل بیت دور گرداند.»..<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۴۹۵؛ سیوطی، الدر المنثور، ج۶، ص۶۰۶؛ ترمذی، السنن، ج۵، ص۳۱.</ref>.
 
در [[روایات]] دیگری، [[پیامبر]]{{صل}} مدتی، که از یک تا هفده ماه گزارش شده، این [[آیه]] را برابر [[خانه علی]]{{ع}} می‌خواند<ref>طبری، جامع البیان، ج۲۲، ص۶؛ حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۵۸؛ هیثمی، مجمع الزوائد، ج۹، ص۱۶۹.</ref>. تکرار این مسئله در این مدت طولانی برای این بوده است که مطلب کاملاً مشخص، و از هرگونه تردیدی در [[آینده]] [[پیشگیری]] شود<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۷، ص۲۹۸ - ۳۰۲.</ref>.<ref>[[حافظ نجفی|نجفی، حافظ]]، [[قرآن و امامت اهل بیت (مقاله)|مقاله «قرآن و امامت اهل بیت»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۲۱ (کتاب)|موسوعه رد شبهات ج۲۱]] ص ۱۲-۱۸.</ref>
۱۰ - آية المودة .
 
 
===[[ضرورت]] و اهمیت بحث===
۱۱ - آية الولاية.
[[قرآن]]، [[کتاب هدایت الهی]] است<ref>{{متن قرآن|ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ}} «این (آن) کتاب (است که) هیچ تردیدی در آن نیست، رهنمودی برای پرهیزگاران است» سوره بقره، آیه ۲.؛ {{متن قرآن|شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَنْ كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ}}، «(روزهای روزه گرفتن در) ماه رمضان است که قرآن را در آن فرو فرستاده‌اند؛ به رهنمودی برای مردم و برهان‌هایی (روشن) از راهنمایی و جدا کردن حقّ از باطل. پس هر کس از شما این ماه را دریافت (و در سفر نبود)، باید (تمام) آن را روزه بگیرد و اگر بیمار یا در سفر بود، شماری از روزهایی دیگر (روزه بر او واجب است)؛ خداوند برای شما آسانی می‌خواهد و برایتان دشواری نمی‌خواهد و (می‌خواهد) تا شمار (روزه‌ها) را کامل کنید و تا خداوند را برای آنکه راهنمایی‌تان کرده است به بزرگی یاد کنید و باشد که سپاس گزارید» سوره بقره، آیه ۱۸۵.</ref> که [[جامعه بشری]] را به اموری [[استوار]] [[راهنمایی]] می‌کند<ref>{{متن قرآن|إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا}}«بی‌گمان این قرآن به آیین اس[[تورات]]ر رهنمون می‌گردد و به مؤمنانی که کارهای شایسته انجام می‌دهند مژده می‌دهد که پاداشی بزرگ دارند» سوره اسراء، آیه ۹.</ref>. این [[کتاب آسمانی]]، به دلیل [[روشنگری]] در همه عرصه‌های [[زندگی]]<ref>{{متن قرآن|يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًا مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ قَدْ جَاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَكِتَابٌ مُبِينٌ}} «ای اهل کتاب! فرستاده ما نزد شما آمده است که بسیاری از آنچه را که از کتاب (آسمانی خود) پنهان می‌داشتید برای شما بیان می‌کند و بسیاری (از لغزش‌های شما) را می‌بخشاید؛ به راستی، روشنایی و کتابی روشن از سوی خداوند نزد شما آمده است» سوره مائده، آیه ۱۵؛ {{متن قرآن|وَمَا عَلَّمْنَاهُ الشِّعْرَ وَمَا يَنْبَغِي لَهُ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ وَقُرْآنٌ مُبِينٌ}} «و به او شعر نیاموختیم و در خور او (نیز) نیست، این (کتاب) جز پند و قرآنی روشن نیست» سوره یس، آیه ۶۹.</ref>، [[شفابخش]] و گستراننده [[رحمت]] [[پروردگار]] است<ref>{{متن قرآن|وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَلَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا}} «و از قرآن آنچه برای مؤمنان شفا و بخشایش است فرو می‌فرستیم و بر ستمکاران جز زیان نمی‌افزاید» سوره اسراء، آیه ۸۲.</ref> و با اندرزهای حکیمانه خود<ref>{{متن قرآن|وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَلَا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَارًا لِتَعْتَدُوا وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَلَا تَتَّخِذُوا آيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمَا أَنْزَلَ عَلَيْكُمْ مِنَ الْكِتَابِ وَالْحِكْمَةِ يَعِظُكُمْ بِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ}} «و چون زنان را طلاق دادید و به سرآمد عدّه خود نزدیک شدند، یا با شایستگی آنها را نگه دارید و یا به نیکی رها کنید و آنان را برای زیان رساندن نگه ندارید که (به آنها) ستم کنید و هر کس چنین کند، به خود ستم کرده است و آیات خداوند را به ریشخند نگیرید و نعمت خداوند را بر خویش به یاد آورید و (نیز) آنچه را از کتاب و حکمت برایتان فرستاده است که بدان اندرزتان می‌دهد؛ و از خداوند پروا کنید و بدانید که خداوند به هر چیزی داناست» سوره بقره، آیه ۲۳۱.</ref>، راه [[زندگی]] صحیح را برای [[انسان‌ها]] هموار می‌سازد. [[پیروی]] از این [[کلام]] [[وحی]]، به زندگی [[انسان]]، فزونی و [[برکت]] می‌دهد<ref>{{متن قرآن|وَهَذَا كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ}} «و این (قرآن) کتابی است خجسته که آن را فرو فرستاده‌ایم پس، از آن پیروی کنید و پرهیزگاری ورزید باشد که بر شما بخشایش آورند» سوره انعام، آیه ۱۵۵.</ref>. ویژگی مهم [[قرآن]]، گستردگی و فراگیری آن نسبت به همه نیازمندی‌های گذشته و [[آینده بشر]] است<ref>کلینی، الکافی، ج۲، ص۵۹۹.</ref>؛ به گونه‌ای که چیزی از نیازهای اصلی [[بشر]] فروگذار نکرده است<ref>{{متن قرآن|وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُكُمْ مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ}} «و هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست و نیز هیچ پرنده‌ای که با دو بال خود می‌پرد، جز اینکه گروه‌هایی همچون شما هستند؛ ما در این کتاب، هیچ چیز را فرو نگذاشته‌ایم، سپس (همه) به سوی پروردگارشان گرد آورده می‌شوند» سوره انعام، آیه ۳۸.</ref>.
 
 
۱۲ - آية (وَلَوْ رَدُّوهُ)
به همین جهت [[پیامبر اسلام]]{{صل}} [[قرآن]] را [[عامل نجات]] در فتنه‌های [[اجتماعی]] معرفی و توصیه کرده است که [[مردم]] در ورطه‌های سخت و وحشت‌زای [[زندگی]]، به قرآن [[پناه]] ببرند و از پرتوافشانی آن، راه صحیح زندگی را بیابند<ref>{{متن حدیث|فَإِذَا الْتَبَسَتْ عَلَيْكُمُ الْفِتَنُ كَقِطَعِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَيْكُمْ بِالْقُرْآنِ...}}. (الکافی، ج۲، ص۵۹۹).</ref>. [[امام سجاد]]{{ع}} فرمود: «اگر همه مردم، که مابین [[مشرق]] و [[مغرب]] هستند، بمیرند، من از [[تنهایی]] [[هراس]] نکنم پس از آنکه قرآن با من باشد»<ref>{{متن حدیث|لَوْ مَاتَ مَنْ بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ، لَمَا اسْتَوْحَشْتُ بَعْدَ أَنْ يَكُونَ الْقُرْآنُ مَعِي}}. (الکافی، ج۲، ص۶۰۶).</ref>. یکی از جنبه‌های مهم [[هدایتگری]] قرآن، [[روشنگری]] نسبت به [[امامت]] و [[رهبری جامعه]] است. [[امام صادق]]{{ع}} در بیان [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ...}}<ref>«بی‌گمان این قرآن به آیین اس[[تورات]]ر رهنمون می‌گردد و به مؤمنانی که کارهای شایسته انجام می‌دهند مژده می‌دهد که پاداشی بزرگ دارند» سوره اسراء، آیه ۹.</ref> فرمود: {{متن حدیث|يَهْدِي إِلَى الْإِمَامِ‌}}؛ «قرآن، مردم را به سوی [[امام هدایت]] می‌کند»<ref>الکافی، ج۱، ص۲۱۶.</ref>. منظور از [[امام]]، [[دوازده امام]] [[معصوم]] از [[خاندان پیامبر اسلام]]{{صل}} است. هر کس بخواهد [[حقیقت امامت]] را بشناسد و از [[فتنه‌ها]] و [[گمراهی‌ها]] در موضوع امامت [[رهایی]] یابد، باید به قرآن [[رجوع]] کند<ref>امام صادق{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|مَنْ لَمْ يَعْرِفْ أَمْرَنَا مِنَ الْقُرْآنِ‌، لَمْ يَتَنَكَّبِ الْفِتَنَ}}؛ «کسی که امر (امامت) ما را از قرآن به دست نیاورد از فتنه‌ها نجات نیابد». (العیاشی، تفسیر العیاشی، ج۱، ص۱۳).</ref>؛ زیرا آنان تنها کسانی هستند که همه [[حقایق]] ظاهری و [[باطنی]] [[قرآن]] را در بر دارند. جابر از [[امام باقر]]{{ع}} نقل می‌کند: «کسی از میان [[مردم]] نمی‌تواند ادعا کند همه قرآن را گرد آورده، مگر [[دروغگو]]؛ زیرا قرآن را فقط [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} و [[امامان]] پس از ایشان گردآورده و نگهداری کرده‌اند»<ref>{{متن حدیث|عَنْ جَابِرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}} يَقُولُ مَا ادَّعَى أَحَدٌ مِنَ النَّاسِ أَنَّهُ جَمَعَ الْقُرْآنَ كُلَّهُ كَمَا أُنْزِلَ إِلَّا كَذَّابٌ وَ مَا جَمَعَهُ وَ حَفِظَهُ كَمَا نَزَّلَهُ اللَّهُ تَعَالَى إِلَّا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ{{ع}} وَ الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِهِ}}. (کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۲۸)</ref>. [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} میان [[اصحاب پیامبر]] [[اسلام]]{{صل}} تنها کسی بود که همواره کنار [[پیامبر]]{{صل}} و [[شاهد]] [[نزول]] [[آیات قرآن]] و [[معارف]] آن را به طور مستقیم از ایشان فرامی‌گرفت؛ چنان که حضرت فرمود:
 
آیه‌ای از قرآن بر [[رسول خدا]]{{صل}} نازل نشد جز اینکه ایشان، آن [[آیه]] را برای من خواند و [[املا]] فرمود و من به خط خود نوشتم. همچنین رسول خدا{{صل}} [[تأویل]] و [[تفسیر]] و [[ناسخ و منسوخ]] و [[محکم و متشابه]] و خاص و عام آن را به من آموخت و از [[خدا]] خواست که [[فهم]] و [[حفظ]] آن را به من عطا فرماید و از زمانی که آن [[دعا]] را درباره من کرد، هیچ آیه‌ای از قرآن و هیچ [[علمی]] را که املا فرمود و من نوشتم، فراموش نکردم و آنچه را که خدا تعلیمش فرمود از [[حلال و حرام]] و [[امر و نهی]] گذشته و [[آینده]] و نوشته‌ای که بر هر [[پیغمبر]] پیش از او نازل شده بود از [[طاعت]] و [[معصیت]]، به من [[تعلیم]] فرمود و من حفظش کردم و حتی یک حرف آن را فراموش
۱۳ - آية (وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ)
نکردم<ref>{{متن حدیث|فَمَا نَزَلَتْ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} آيَةٌ مِنَ الْقُرْآنِ إِلَّا أَقْرَأَنِيهَا وَ أَمْلَاهَا عَلَيَّ فَكَتَبْتُهَا بِخَطِّي وَ عَلَّمَنِي تَأْوِيلَهَا وَ تَفْسِيرَهَا وَ نَاسِخَهَا وَ مَنْسُوخَهَا وَ مُحْكَمَهَا وَ مُتَشَابِهَهَا وَ خَاصَّهَا وَ عَامَّهَا وَ دَعَا اللَّهَ أَنْ يُعْطِيَنِي فَهْمَهَا وَ حِفْظَهَا فَمَا نَسِيتُ آيَةً مِنْ كِتَابِ اللَّهِ وَ لَا عِلْماً أَمْلَاهُ عَلَيَ وَ كَتَبْتُهُ مُنْذُ دَعَا اللَّهَ لِي بِمَا دَعَا وَ مَا تَرَكَ شَيْئاً عَلَّمَهُ اللَّهُ مِنْ حَلَالٍ وَ لَا حَرَامٍ وَ لَا أَمْرٍ وَ لَا نَهْيٍ كَانَ أَوْ يَكُونُ وَ لَا كِتَابٍ مُنْزَلٍ عَلَى أَحَدٍ قَبْلَهُ مِنْ طَاعَةٍ أَوْ مَعْصِيَةٍ إِلَّا عَلَّمَنِيهِ وَ حَفِظْتُهُ...}}. (کلینی، الکافی، ج۱، ص۶۴).</ref>.
 
به روایتی، [[شناخت امام]] و [[معارف قرآن]] و [[پیروی]] از آن دو گوهر گرانمایه، از امور مهمی است که [[مردم]] باید نسبت به آن در [[قیامت]] پاسخگو باشند. [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: «من نخستین کسی هستم که [[روز قیامت]] بر [[خدای عزیز]] [[جبار]] وارد شوم با کتابش و [[اهل]] بیتم. سپس امتم [وارد شوند]. پس، از ایشان بپرسم چه کردید با [[کتاب خدا]] و [[اهل بیت]] من؟»<ref>{{متن حدیث|أَنَا أَوَّلُ وَافِدٍ عَلَى الْعَزِيزِ الْجَبَّارِ- يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ كِتَابُهُ وَ أَهْلُ بَيْتِي ثُمَّ أُمَّتِي ثُمَّ أَسْأَلُهُمْ مَا فَعَلْتُمْ بِكِتَابِ اللَّهِ وَ بِأَهْلِ بَيْتِي}}. (کلینی، الکافی، ج۲، ص۶۰۰).</ref>.<ref>[[حافظ نجفی|نجفی، حافظ]]، [[قرآن و امامت اهل بیت (مقاله)|مقاله «قرآن و امامت اهل بیت»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۲۱ (کتاب)|موسوعه رد شبهات ج۲۱]] ص ۱۸.</ref>
١٤ - الأئمة
 
 
===تبیین موضوع در [[اندیشه]] [[اسلامی]]===
إمامتهم والنصّ عليهم .
موضوع [[امامت]] و [[رهبری جامعه]]، از حیاتی‌ترین نیازهای [[بشر]] در عرصه‌های فردی و [[اجتماعی]] است. [[قرآن کریم]] - که پاسخ‌گوی همه نیازهای بشر است و از بیان‌تر و خشک [[زندگی]] بشر فروگذاری نکرده<ref>{{متن قرآن|وَلَا رَطْبٍ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُبِينٍ}} «و هیچ دانه‌ای در تاریکی‌های زمین و هیچ‌تر و خشکی نیست جز آنکه در کتابی روشن آمده است» سوره انعام، آیه ۵۹.</ref> - قطعاً به موضوع امامت پرداخته است. بر اساس [[روایات]] معتبری که در [[منابع شیعه]] و [[اهل سنت]] نقل شده، چندین [[آیه قرآن]] به صورت صریح یا ضمنی بر [[ولایت]] و [[امامت علی]]{{ع}} دلالت دارد. [[حاکم حسکانی]] در بیان [[شأن نزول آیه]] شریفه {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}<ref>«سرور شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند، همان کسان که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref> چندین [[روایت]] از [[ابن عباس]] نقل می‌کند که این [[آیه]] درباره [[علی بن ابی‌طالب]] نازل شده است<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۰۹ - ۲۱۲.</ref>. وی برای [[اثبات]] [[تواتر روایات]] درباره [[نزول آیه]] یادشده در [[ولایت علی]]{{ع}}، قضیه [[خاتم‌بخشی]] علی{{ع}} در حال [[نماز]] را با عبارت‌های مختلف از چندین [[شخصیت]] [[صدر اسلام]] از جمله [[انس بن مالک]]<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۱۳ - ۲۱۵.</ref>، [[محمد بن حنفیه]]<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۱۶-۲۱۷.</ref>، [[عطاء بن سائب]]<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۱۸.</ref>، [[عبدالملک بن جریج مکی]]<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۱۹.</ref>، [[عمار بن یاسر]]<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۲۳.</ref>، [[جابر بن عبدالله أنصاری]]<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۲۴ – ۲۲۵.</ref>، [[مقداد بن أسود کندی]]<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۲۸.</ref>، و [[ابوذر غفاری]]<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۲۹ – ۲۳۱.</ref> نقل می‌کند که گزارش کرده‌اند [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ...}}<ref>«سرور شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند، همان کسان که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref> در [[اثبات ولایت]] علی{{ع}} نازل شده است.
 
 
عددهم .
بنا بر نقل [[عبدالله بن عباس]]<ref>شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۱۲.</ref>، گروهی از [[اهل کتاب]]، از جمله [[عبدالله بن سلام]] و [[أسد]] و أسید و [[ثعلبة]] و... هنگامی که [[مسلمان]] شدند، [[یهود]] با آنان [[قطع رابطه]] کردند. آنان برای شِکوه نزد [[رسول خدا]]{{صل}} آمدند. در همان حال آیه یادشده نازل شد و رسول خدا{{صل}} آیه را برای آنان قرائت کرد و آنان عرض کردند: «به [[ولایت خدا]] و [[رسول]] و [[مؤمنین]] [[راضی]] هستیم». در همین حال [[پیامبر]]{{صل}} وارد [[مسجد]] شد و دید سائلی از مسجد بیرون می‌آید. پرسید: «آیا کسی به شما چیزی بخشید؟» وی گفت: «بلی، یک [[انگشتر]] دادند». پرسید: «چه کسی داد؟» [[سائل]] به علی{{ع}} اشاره کرد که در حال نماز بود. [[پیامبر]]{{صل}} [[تکبیر]] گفت و [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ}}<ref>«و هر کس سروری خداوند و پیامبرش و آنان را که ایمان دارند بپذیرد (از حزب خداوند است) بی‌گمان حزب خداوند پیروز است» سوره مائده، آیه ۵۶.</ref> را [[تلاوت]] فرمود<ref>خوارزمی، المناقب، ص۲۶۴؛ طبری، جامع البیان، ج۶، ص۱۸۶ و ۱۸۷.</ref>. سپس [[حسان بن ثابت]] اشعار معروف خود را انشا کرد<ref>{{عربی|أَبَا حَسَنٍ تَفْدِيكَ نَفْسِي وَ مُهْجَتِي‌ وَ كُلُّ بَطِي‌ءٍ فِي الْهُدَى وَ مُسَارِعٌ‌
 
أَ يَذْهَبُ مَدْحِي وَ الْمُحَبَّرُ ضَائِعاً وَ مَا الْمَدْحُ فِي جَنْبِ الْإِلَهِ بِضَائِعٍ‌
لزوم معرفتهم .
وَ أَنْتَ الَّذِي أَعْطَيْتَ إِذْ كُنْتَ رَاكِعاً زَكَاةً فَدَتْكَ النَّفْسُ يَا خَيْرَ رَاكِعٍ‌
 
فَأَنْزَلَ فِيكَ اللَّهُ خَيْرَ وَلَايَةٍ فَبَيَّنَهَا فِي نَيِّرَاتِ الشَّرَائِعٍ‌}}
الكرامات والمعاجز
([[حسکانی]]، شواهد التنزیل، ج۱ ص۲۳۶).</ref>.
 
یکی دیگر از [[آیات]] نازل شده پیرامون [[ولایت علی]]{{ع}}، آیه «[[تبلیغ]]» است<ref>{{متن قرآن|قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذَلِكَ مَثُوبَةً عِنْدَ اللَّهِ مَنْ لَعَنَهُ اللَّهُ وَغَضِبَ عَلَيْهِ وَجَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَالْخَنَازِيرَ وَعَبَدَ الطَّاغُوتَ أُولَئِكَ شَرٌّ مَكَانًا وَأَضَلُّ عَنْ سَوَاءِ السَّبِيلِ}} «بگو آیا می‌خواهید از کسانی که نزد خداوند کیفری بدتر از این دارند، آگاهتان گردانم؟» سوره مائده، آیه ۶۰.</ref>. بر اساس روایاتی که در [[منابع شیعه]] و برخی [[منابع اهل سنت]]<ref>سیوطی، الدر المنثور، ج۲، ص۲۹۸؛ شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۵۰ – ۲۵۷.</ref> نقل شده، [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ...}}<ref>«ای پیامبر! آنچه را از پروردگارت به سوی تو فرو فرستاده شده است برسان و اگر نکنی پیام او را نرسانده‌ای؛ و خداوند تو را از (گزند) مردم در پناه می‌گیرد، خداوند گروه کافران را راهنمایی نمی‌کند» سوره مائده، آیه ۶۷.</ref> درباره ولایت علی{{ع}} نازل شده است. [[پیامبر اسلام]]{{صل}} پس از برگزاری [[مراسم حج]] [[سال دهم هجری]] ([[حجة الوداع]]) هنگام بازگشت به سوی [[مدینه]]، در [[روز]] [[پنج شنبه]]<ref>طبری آملی، المسترشد ص۴۶۸؛ امینی، الغدیر، ج۱، ص۳۳.</ref>، [[هجدهم ذی‌الحجه]]، به [[غدیر]] خُم از منطقه [[جُحفه]] رسیدند. در آن مکان، آیه شریفه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ...}} نازل شد و ایشان [[دستور خداوند]] را که [[ابلاغ]] [[ولایت]] و [[امامت علی]]{{ع}} بود، طی مراسمی به [[سمع]] و نظر همه حاضران رسانیدند و فرمودند به غائبان هم رسانده شود<ref>مفید، الارشاد، ج۱، ص۱۷۵؛ طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۵۷.</ref>.
شبهة عدم نصرة الله له لهم
 
 
[[آیه شریفه]] {{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا}}<ref>«امروز دینتان را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را (به عنوان) آیین شما پسندیدم پس، هر که در قحطی و گرسنگی ناگزیر (از خوردن گوشت حرام) شود بی‌آنکه گراینده به گناه باشد بی‌گمان خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره مائده، آیه ۳.</ref> نیز در [[روز]] [[واقعه غدیر خم]]<ref>کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۷، طبری؛ کتاب الولایة فی طرق حدیث الغدیر» به نقل از: امینی، الغدیر، ج۱، ص۴۲۴ - ۴۲۶.</ref> و به روایتی، بلافاصله پس از [[نصب علی]]{{ع}} به ولایت [[مسلمانان]] نازل شده است<ref>شیخ صدوق، الأمالی، ص۳۵۶؛ طبری، آملی، بشارة المصطفی، ص۲۱۱؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۰۳.</ref>. بر پایهٔ روایاتی، وقتی این [[آیه]] نازل شد، [[پیامبر اسلام]]{{صل}} با صدای بلند فرمودند:
رؤيتهم عند الاحتضار .
{{متن حدیث|اللَّهُ أَكْبَرُ عَلَى إِكْمَالِ الدِّينِ وَ إِتْمَامِهِ وَ رِضَا الرَّبِّ تَعَالَى بِرِسَالَتِي وَ الْوَلَايَةِ لِعَلِيٍّ}}<ref>طبری آملی، بشارة المصطفی، ص۲۱۱؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۰۱.</ref>؛ «[[خدا]] بزرگ است، به خاطر کامل نمودن [[دین]] و تمام ساختن [[نعمت]] و [[خشنودی پروردگار]] به [[رسالت]] من و [[ولایت علی]]».
 
[[آیات]] اولیه [[سوره معارج]] – {{متن قرآن|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ * لِلْكَافِرِينَ لَيْسَ لَهُ دَافِعٌ * مِنَ اللَّهِ ذِي الْمَعَارِجِ}}<ref>«خواهنده‌ای عذابی رخ‌دهنده را خواست * که از آن کافران است، بی‌آنکه بازدارنده‌ای داشته باشد * از سوی خداوند دارنده پایگاه‌ها (ی بلند)» سوره معارج، آیه ۱-۳.</ref> نیز پس از واقعه غدیر خم نازل شده و همه [[علمای شیعه]] و بسیاری از [[مفسران]] و [[محدثان]] علمای [[اهل سنت]] آن را در کتاب‌های خود نقل کرده‌اند<ref>ثعلبی، الکشف و البیان، ج۱۰، ص۳۵؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ج۲، ص۳۸۱؛ امینی، الغدیر، ج۱، ص۴۶۰ – ۴۶۶.</ref>.
المفاضلة
 
 
[[ابن عباس]] درباره کثرت آیات نازل شده درباره علی{{ع}} گفته است: {{متن حدیث|مَا أَنْزَلَ اللَّهُ آيَةَ: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا}} إِلَّا وَ عَلِيٌّ رَأْسُهَا وَ أَمِيرُهَا}}<ref>خوارزمی، المناقب، ص۲۶۷؛ ابونعیم، حلیة الاولیاء، ج۱، ص۶۴؛ شواهد التنزیل، ج۱، ص۵۱؛ ابن حنبل، فضائل الصحابة، ج۲، ص۶۵۴؛ ابن عساکر، تاریخ ابن عساکر، ج۲، ص۴۰۹.</ref>؛ «[[خداوند]] آیه‌ای نفرستاده است که در آن {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا}} باشد، مگر اینکه علی در سرلوحه آن قرار دارد و [[فرمانده]] آن است». از جمله آن [[آیات]] عبارت‌اند از:
مباحث عامة
#{{متن قرآن|أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ}}<ref>«بی‌گمان آنانکه ایمان آورده‌اند و کردارهایی شایسته کرده‌اند، بهترین آفریدگانند» سوره بینه، آیه ۷.</ref><ref>بینه/ ۷؛ خوارزمی، المناقب، ص۲۶۶؛ شواهد التنزیل، ج۲، ص۳۵۶؛ سیوطی، الدر المنثور، ج۶، ص۳۷۹؛ گنجی، کفایة الطالب، ص۲۴۶.</ref>؛
 
#{{متن قرآن|أَفَمَنْ كَانَ مُؤْمِنًا كَمَنْ كَانَ فَاسِقًا لَا يَسْتَوُونَ}}<ref>«آیا آنکه مؤمن است همگون کسی است که نافرمان است؟ (هرگز) برابر نیستند» سوره سجده، آیه ۱۸.</ref><ref>طبری، جامع البیان، ج۲۱، ص۶۲.</ref>؛
١٥ - أبو طالب .
#{{متن قرآن|مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ...}}<ref>«از مؤمنان، کسانی هستند که به پیمانی که با خداوند بستند وفا کردند؛ برخی از آنان پیمان خویش را به جای آوردند و برخی چشم به راه دارند و به هیچ روی (پیمان خود را) دگرگون نکردند» سوره احزاب، آیه ۲۳.</ref><ref>خوارزمی، المناقب، ص۱۸۸؛ گنجی کفایة الطالب، ص۱۲۲.</ref>؛
 
#{{متن قرآن|أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ...}}<ref>«آیا آب دادن به حاجیان و آبادسازی مسجد الحرام را همگون کار آن کس قرار داده‌اید که به خداوند و روز واپسین ایمان آورده و در راه خداوند جهاد کرده است؟ (هرگز این دو) نزد خداوند برابر نیستند و خداوند گروه ستمگران را رهنمایی نمی‌کند» سوره توبه، آیه ۱۹.</ref><ref>طبری، جامع البیان، ج۱۰، ص۵۹؛ واحدی، اسباب النزول، ص۱۸۲؛ قرطبی، تفس قرطبی، ج۸، ص۹۱؛ فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج۴، ص۴۲۲؛ سیوطی، الدر المنثور، ص۲۱۸.</ref>؛
١٦ - الإمامة .
#{{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا}}<ref>«به زودی (خداوند) بخشنده برای آنان که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، (در دل‌ها) مهری خواهد نهاد» سوره مریم، آیه ۹۶.</ref><ref>سبط ابن جوزی، التذکرة، ص۱۰؛ هیثمی، مجمع الزوائد، ج۹ ص۱۲۵؛ المناقب، ص۱۸۸؛ گنجی، کفایة الطالب، ص۱۲۱.</ref>.
 
 
تعريف الإمامة
برخی [[آیات]] نیز به [[امامت]] و [[ولایت]] همه [[ائمه اهل بیت]]{{عم}} تطبیق شده است؛ از جمله [[آیه]] [[اطاعت از اولوالامر]]:
 
{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید، چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید که این بهتر و بازگشت آن نیکوتر است» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>.
الحاجة إلى الإمام .
منظور از [[اولوالامر]] در این [[آیه شریفه]] به تصریح [[روایات]] [[ائمه دوازده‌گانه]] [[شیعه]] هستند<ref>قندوزی، ینابیع المودة، ج۱، ص۳۵۰ و ج۲، ص۴۳۷ و ج۳، ص۲۹۴.</ref>.
 
یکی دیگر از آیاتی که به امامت و ولایت همه ائمه اهل بیت{{عم}} تطبیق شده، آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref> است.
وجوب الإمامة على الله
مراد از {{متن قرآن|كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}، صِرف [[همراهی]] نیست؛ بلکه [[تبعیت]] و [[پیروی]] کردن مد نظر است<ref>طبرسی، مجمع البیان، ج۵، ص۱۲۲.</ref>؛ از این رو همۀ [[علمای شیعه]] و بسیاری از علمای [[اهل سنت]] مراد از «[[صادقین]]» را علی{{ع}} دانسته‌اند<ref>گنجی، کفایة الطالب، ص۲۳۶، به نقل از: الغدیر، ج۲، ص۴۳۰؛ سیوطی، الدر المنثور، ج۳، ص۲۹۰.</ref>.<ref>[[حافظ نجفی|نجفی، حافظ]]، [[قرآن و امامت اهل بیت (مقاله)|مقاله «قرآن و امامت اهل بیت»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۲۱ (کتاب)|موسوعه رد شبهات ج۲۱]] ص ۲۱-۲۷.</ref>
 
 
وجوب الإمامة عقلاً
== منابع ==
 
{{منابع}}
وجوب الإمامة سمعاً .
# [[پرونده:IM010024.jpg|22px]] [[حافظ نجفی|نجفی، حافظ]]، [[قرآن و امامت اهل بیت (مقاله)|مقاله «قرآن و امامت اهل بیت»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۲۱ (کتاب)|'''موسوعه رد شبهات ج۲۱''']]
 
{{پایان منابع}}
صفات الإمام
 
 
== فهرست پیشنهادی امامت ==
١) الأفضلية .
 
 
== معناشناسی امام و امامت ==
٢) العلم
=== معنای لغوی ===
 
=== معنای اصطلاحی ===
۳) العدالة
=== روابط مفهومی امامت با واژگان همسو ===
 
==== رابطه با [[نبوت]] و [[رسالت]] ====
٤) العصمة
==== رابطه با [[خلافت]] ====
 
===== [[نظام امامت]] و [[نظام خلافت]] =====
٥) النص.
==== رابطه با [[حجت الهی]] ====
 
==== رابطه با [[ولایت]] ====
٦) سائر الصفات .
==== رابطه با [[وصایت]] ====
 
==== رابطه با [[امارت]] ([[ملک]]) ====
اختلاف الناس في الإمامة .
==== رابطه با [[وزارت]] ====
 
==== رابطه با [[قیمومیت]] ====
الفرق بين النبي والإمام .
== حقیقت امامت ==
 
== ضرورت امامت ==
منكر الإمامة
== [[فلسفه امامت]] ([[اهداف الهی از نصب امام]]) ==
===الجزء الثاني===
=== [[ادله ضرورت وجود امام]] ===
الاختيار.
 
دخول الإمام في المجمعين
 
مباحث عامة
 
۱۷ - البغاة
 
۱۸ - جعفر بن محمد
 
۱۹ – حديث (الأئمة الاثني عشر)
 
۲۰ - حديث الأئمة من قريش.
 
۲۱ - حديث أنت منّي وأنا منك .  
 
٢٢ – حديث الأشباح .
 
۲۳ - حديث أنت أخي ووصيّي.
 
٢٤ - حديث الثقلين
 
٢٥ - حديث خاصف النعل .
 
٢٦ - حديث الدار
 
۲۷ - حديث الراية .
 
۲۸ - حدیث رد الشمس
 
۲۹ - حديث سد الأبواب .
 
٣٠ - حديث السفينة .
 
٣١ - حديث الطير .
 
۳۲ – حديث (علي مني) .
 
۳۳ - حديث الغدير .
 
٣ - حديث المؤاخاة .  
 
٣٥ - حديث مدينة العلم .
 
٣٦ - حديث المنزلة
 
۳۷ - حدیث (هذا إمامكم من بعدي).
 
۳۸ - حديث المبيت
 
۳۹ - الحسن بن علي العسكري .
 
٤٠ - الحسن بن علي المجتبى .
 
٤۱ - الحسين بن علي
 
٤٢ - الرجعة
 
٤۳ - زواج أُمّ كلثوم
 
٤٤ - السقيفة .
 
٤٥ - سورة براءة .
 
٤٦ - سورة هل أتى .
 
٤٧ - الشفاعة
 
===الجزء الثالث===
٤٨ - العصمة .
 
مباحث عامة
 
عصمة الأنبياء.
 
عصمة الإمام
 
٤۹ - علي بن أبي طالب
 
إسلامه
 
إمامته والنص عليه
 
===الجزء الرابع===
===الجزء الخامس===
٥٦ - محمد بن الحسن المهدي
 
ولادته الاشكال
 
نسبه
 
إمامته
 
الغيبة
 
طول العمر
 
رؤيته
 
معاجزه .
 
السفراء الأربعة .
 
وقت الظهور
 
دولة المهدي .
 
مدعو المهدوية .
 
مباحث عامة
 
۵۷- محمد بن علي الباقر
 
٥٨ - محمد بن علي الجواد
 
٥٩ - النص
 
لزوم النص .
 
إثبات النص .
 
وضوح النص أقسام النص
 
جحد النص .
 
النص على أبي بكر (قول البكريَّة) .
 
النص على العباس
 
مقولة العباس
 
٦٠ - الوصية
 
٦١ - الولاية والبراءة .
 
{{پایان مدخل وابسته}}
 
==امامت در موسوعه رد شبهات==
===معناشناسی===
«[[امامت]]»: «امامت»، از ماده «امم» (الام) به معنای قصد کردن و توجه به مقصود است. [[امام]] به کسی گفته می‌شود که به قول یا فعل او توجه و [[اقتدا]] شود؛ چه [[حق]] باشد یا [[باطل]]<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۱۲، ص۲۲.</ref>.  
 
در اصطلاح، برای امامت از سوی [[شیعه]] و [[اهل سنت]] تعریفی نزدیک به هم صورت گرفته که عبارت است از: {{عربی|الامامة رئاسة عامة فی امور الدین و الدنیا نیابة عن النبی}}؛ «امامت، [[ریاست عامه]] است در امور [[دین]] و [[دنیا]] به عنوان [[نیابت از رسول خدا]]{{صل}}»<ref>علامه حلی، باب حادی‌عشر، ص۱۰؛ عضدالدین ایجی، المواقف، ج۳، ص۵۷۴.</ref>. علاوه بر آن، اهل سنت گفته‌اند: «بهتر این است در [[تعریف امامت]] گفته شود امامت، [[خلافت]] و [[جانشینی رسول خدا]]{{صل}} است در [[اقامه دین]]، به طوری که [[پیروی]] از او بر همه [[امت]] [[واجب]] باشد»<ref>تفتازانی، شرح المقاصد، ج۵، ص۲۳۴.</ref>.
 
===[[اهل‌بیت]]===
===[[مصداق‌شناسی اهل بیت]]===
===[[اهمیت مباحث امامت]]===
 
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:IM010024.jpg|22px]] [[حافظ نجفی|نجفی، حافظ]]، [[قرآن و امامت اهل بیت (مقاله)|مقاله «قرآن و امامت اهل بیت»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۲۱ (کتاب)|'''موسوعه رد شبهات ج۲۱''']]
{{پایان منابع}}
==امامت (فهرست موسوعه اهل بیت(ع)==
#[[امامت امامان دوازده‌گانه|إمامة الأئمة {{ع}} ]]
##[[اثبات امامت امامان دوازده‌گانه|أدلة إمامة الأئمة {{ع}} ]]
###[[احادیث مشیر به امامت ائمه|الأحاديث المشيرة إلى إمامة الأئمة {{ع}} ]]
###[[احادیث مشیر به وصایت ائمه|الأحاديث المشيرة إلى وصاية الأئمة {{ع}} ]]
###[[احادیث مشیر به ولایت ائمه|الأحاديث المشيرة إلى ولاية الأئمة {{ع}} ]]
##[[انکار امامت ائمه|إنكار إمامة الأئمة {{ع}} ]]
###[[آثار انکار امامت ائمه|آثار إنكار إمامة الأئمة {{ع}} ]]
####[[جهنم|دخول جهنم]]
####[[الطبع على القلب]]
####[[کفر|الكفر]]
###[[انکار امامت|مساوئ إنكار إمامة الأئمة {{ع}} ]]
####[[استلزام إنكار الواحد كل الأئمة {{ع}} ]]
####[[انکار نبی|إنكار النبي {{صل}} ]]
##[[اهمیت امامت ائمه|أهمية إمامة الأئمة {{ع}} ]]
###[[إتمام الله الإمامة]]
###[[اتمام حجت|إتمام الحجة]]
###[[إثبات الحق و محق الباطل]]  
###[[اساس اسلام|أساس الإسلام]]
###[[دوام امر نبوت|استدامة الأمر النبوة]]
###[[خیر|أصل كل خير]]
###[[اقرار جبال به امامت ائمه|إقرار الجبال بإمامة الأئمة {{ع}} ]]
###[[امامت متقین|إمامة المتقين]]
###[[امانت الهی|أمانة إلهية]]
###[[امنیت در دنیا و آخرت|الأمن في الدنيا و الآخرة]]
###[[برکت|البركة]]
###[[بقای عالم|بقاء العالم]]
###[[تبیین حق و باطل|تبيين الحق و الباطل]]
###[[تبیین دین|تبيین الدين]]
###[[تمام دین|تمام الدين]]
###[[حفظ ثغور|حفظ الثغور]]
###[[رفع اختلاف از امت|رفع الاختلاف عن الأمة]]
###[[زعامت|الزعامة]]
###[[ناتوانی مردم از درک امامت|عجز الناس عن إدراك الإمامة]]
###[[عزت مؤمنین و مسلمین|عز المؤمنين و المسلمین ]]
###[[مرتبه بالای امامت|عظم مرتبة الإمامة]]
###[[کمال دین|كمال الدين]]
###[[منزلت انبیا|منزلة الأنبياء {{ع}} ]]
###[[من قبل الله تعالى]]
###[[میراث انبیا|میراث الأوصياء {{ع}} ]]
###[[نظام امت|نظام الأمة]]
##[[شرایط امامت اهل بیت|شرائط إمامة الأئمة {{ع}} ]]
###[[بسط احکام|بسط الأحكام]]
###[[تحقق الإمامة في الأعقاب]]
###[[تمسک به قرآن|التمسك بالقرآن]]
###[[حسن الولایة الرعية ]]
###[[حلم|الحلم]]
###[[خالص شدن از زذائل اخلاقی|الخلوص من الرذائل الأخلاقية]]
###[[سلامتی|السلامة]]
###[[عدم الاشتراط بالبلو]]
###[[عدم سفاهت|عدم السفاهة]]
###[[عصمت|العصمة]]
###[[علم|العلم]]
###[[عمل به سنت|العمل بالسنة]]
##[[کیفیت تعیین امام|كيفية تعيين الإمام {{ع}} ]]
###[[امام و تعیین امام|الإمام و تعيين الإمام {{ع}} ]]
###[[تعیین امام از سوی خدا|تعيين الإمام {{ع}} بتعيين الله تعالی]]
###[[مردم و تعیین امام|الناس و تعيين الإمام {{ع}} ]]
###[[نبی و تعیین امام|النبي {{صل}} و تعيين الإمام {{ع}} ]]
##[[حقوق ائمه|حقوق الأئمة {{ع}} ]]
###[[احیای امر اهل بیت|إحياء أمر الأئمة {{ع}} ]]
####[[آثار احیای امر اهل بیت|آثار إحياء أمر الأئمة {{ع}} ]]
#####[[ذکر الهی|ذكر الله تعالی]]
####[[آثار غفلت از احیای امر الهی|آثار الغفلة عن إحياء أمر الأئمة {{ع}} ]]
#####[[حسرت|الحسرة]]
####[[اسباب احیای امر اهل بیت|أسباب إحياء أمر الأئمة {{ع}} ]]
#####[[زیارت مؤمن|زيارة المؤمن]]
####[[اهمیت احیای امر ائمه|أهمية إحياء أمر الأئمة {{ع}} ]]
#####[[الحث على إحياء أمر الأئمة {{ع}} ]]
#####[[عبادت|العبادة]]
###[[انتظار امر ائمه|انتظار أمر الأئمة {{ع}} ]]
####[[آثار انتظار امر ائمه|آثار انتظار أمر الأئمة {{ع}} ]]
#####[[تقرب به خدا|التقرب إلى الله تعالى]]
#####[[دخول در بهشت|دخول الجنة]]
#####[[هم‌نشینی با اهل بیت در آخرت|مصاحبة أهل البيت {{ع}} في الآخرة]]
###[[انفال|الأنفال]]
###[[اهمیت حقوق ائمه|أهمية حقوق الأئمة {{ع}} ]]
####[[الحث على حقوق الأئمة {{ع}} ]]
###[[ایمان به ائمه|الإيمان بالأئمة {{ع}} ]]
####[[اهمیت ایمان به ائمه|أهمية الإيمان بالأئمة {{ع}} ]]
###[[نیکی به ائمه|البر بالأئمة {{ع}} ]]
####[[آثار نیکی به ائمه|آثار البر بالأئمة {{ع}} ]]
#####[[داخل شدن در رحمت الهی|الدخول في رحمة الله تعالى]]
#####[[کشب ثواب|كسب الثواب]]
####[[اسباب نیکی به ائمه|أسباب البر بالأئمة {{ع}} ]]
#####[[زیارت امام حسین|زيارة الحسين {{ع}} ]]
####[[اهمیت نیکی به ائمه|أهمية البر بالأئمة {{ع}} ]]
#####[[اعمال دوست‌داشتنی نزد خدا|أحب الأعمال إلى الله تعالی]]
###[[تبری|التبري]]
####[[آثار تبری|آثار التبري]]
#####[[کشب ثواب|كسب الثواب]]
####[[اهمیت تبری|أهمية التبري]]
#####[[الحث على التبري]]
###[[تسلیم ائمه|التسليم للأئمة {{ع}} ]]
####[[آثار تسلیم ائمه|آثار التسليم للأئمة {{ع}} ]]
#####[[امان از فزع در روز قیامت|الأمان من فزع يوم القيامة]]
#####[[تقرب به خدا|التقرب إلى الله تعالی]]
#####[[آسانی حساب|سهولة الحساب]]
#####[[طهارت قلب|طهارة القلب]]
#####[[عافیت|العافية]]
#####[[کسب ثواب|كسب الثواب]]
####[[اهمیت تسلیم ائمه أهمية التسليم للأئمة {{ع}} ]]
#####[[الحث على التسليم للأئمة {{ع}} ]]
###[[تصدیق ائمه|تصديق الأئمة {{ع}} ]]
####[[آثار تثدیق ائمه|آثار تصديق الأئمة {{ع}} ]]
#####[[سلامتی|السلامة]]
#####[[محبت بین شیعه|المحبة بين الشيعة]]
####[[اسباب تصدیق ائمه|أسباب تصديق الأئمة {{ع}} ]]
#####[[اعتقاد به توحید|الاعتقاد بالتوحيد]]
###[[تقرب به ائمه|التقرب إلى الأئمة {{ع}} ]]
####[[آثار تقرب به ائمه|آثار التقرب إلى الأئمة {{ع}} ]]
#####[[ثوبت ایمان|ثبوت الإيمان]]
#####[[جلب برکت|جلب البركة]]
#####[[جلب خیر|جلب الخير]]
#####[[داخل شدن در رحمت الهی|الدخول في رحمة الله تعالى]]
#####[[بخشش گناهان|غفران الذنوب]]
#####[[کسب نور|كسب النور]]
####[[اسباب تقرب به ائمه|أسباب التقرب إلى الأئمة {{ع}} ]]
#####[[زیارت ائمه|زيارة الأئمة {{ع}} ]]
#####[[حفظ ائمه|حفظ الأئمة {{ع}} ]]
######[[اسباب حفظ ائمه|أسباب حفظ الأئمة {{ع}} ]]
#######[[تقیه|التقية]]
###[[خمس|الخمس]]
###[[رعایت حرمت ائمه|رعاية حرمة الأئمة {{ع}} ]]
###[[زیارت ائمه|زيارة الأئمة {{ع}} ]]
###[[صلوات بر ائمه|الصلوات على الأئمة {{ع}} ]]
####[[آثار ترک صلوات بر ائمه|آثار ترك الصلوات على الأئمة {{ع}} ]]
#####[[دوری از رحمت الهی|البعد عن رحمة الله تعالی]]
####[[آثار صلوات بر ائمه|آثار الصلوات على الأئمة {{ع}} ]]
#####[[استغفار الطائر للعاطس المسلم]]
#####[[حسن خلق|حسن الخلق]]
#####[[دخول در بهشت|دخول الجنة]]
#####[[دفع درد|دفع الوجع]]
#####[[رحمت خدا بر انسان|رحمة الله تعالى الإنسان]]
#####[[طهارت|الطهارة]]
#####[[بخشش گناهان|غفران الذنوب]]
#####[[کسب ثواب|كسب الثواب]]
####[[اهمیت صلوات بر ائمه|أهمية الصلوات على الأئمة {{ع}} ]]
#####[[الحث على الصلوات على الأئمة {{ع}} ]]
###[[اطاعت از ائمه|طاعة الأئمة {{ع}} ]]
####[[اعتصام|الاعتصام]]
####[[تمسک|التمسك]]
####[[پیروی|التبعية]]
####[[اخذ|الأخذ]]
####[[رجوع|الرجوع]]
###[[آثار اطاعت ائمه|آثار طاعة الأئمة {{ع}} ]]
####[[مستحق بودن ثواب|استحقاق الثواب على الأعمال]]
####[[استفغفار ملائک برای شیعیان|استغفار الملائكة للشيعة]]
####[[امان|الأمان]]
####[[ایمان|الإيمان]]
####[[بصیرت|البصيرة]]
####[[تبدیل سیئات به حسنات|تبديل السيئات الحسنات]]
####[[پیروی از حق|تبعية الحق]]
####[[تقرب به خدا|التقرب إلى الله تعالی]]
####[[جلب برکت|جلب البركة]]
####[[جلب دوستی خدا|جلب حب الله تعالی]]
####[[جلب خیر|جلب الخير]]
####[[جلب رحمت الهی|جلب رحمة الله تعالی الخروج من الذل]]
####[[داخل شدن در بهشت|دخول الجنة]]
####[[داخل شدن در حزب الهی|الدخول في حزب الله تعالى]]
####[[رشد انسان|رشد الإنسان]]
####[[رضوان الهی|رضوان الله تعالی]]
####[[رفع شک|رفع الشك]]
####[[سعادت انسان|سعادة الإنسان]]
####[[السقي من الكأس الأوفي ]]
####[[شرافت انسان|شرافة الإنسان]]
####[[صلاح انسان|صلاح الإنسان]]
####[[حیلت طیب|طيب الحياة]]
####[[عزت|العزة]]
####[[بخشش خدا|غفران الله]]
####[[کسب ثواب|كسب الثواب]]
####[[کسب نور|كسب النور]]
####[[کمال ایمان|كمال الإيمان]]
####[[کمال دین|كمال الدين]]
####[[لقاء الله مؤمنا]]  
####[[لقا نبی|لقاء النبي {{صل}} ]]  
####[[محو اعمال ناپسند|محو الأعمال السيئة]]
####[[هم‌نشینی با ائمهدر بهشت|مصاحبة الأئمة {{ع}} في الجنة]]
####[[هم‌نشینی با نبی|مصاحبة النبي {{صل}} ]]  
####[[نجات انسان|نجاة الإنسان]]
####[[نظام امت|نظام الأمة]]
####[[شفاعت|النيل إلى الشفاعة]]
####[[هدایت|الهداية]]
####[[وحدت قلوب شیعه|وحدة قلوب الشيعة]]
####[[الوصول إلى الرفيق الأعلى]]
###[[آثار عدم پیروی از ائمه|آثار عدم طاعة الأئمة {{ع}} ]]
####[[اختلاف در احکام|الاختلاف في الأحكام]]
####[[دوری از خدا|البعد عن الله تعالی ]]
####[[دوری از خیر|البعد عن الخير]]
####[[دوری از رحمت الهی|البعد عن رحمة الله تعالی ]]
####[[بغض الهی|بغض الله تعالى]]
####[[تسلط اشرار|تسلط الأشرار]]
####[[تغییر نعمت|تغير النعم]]
####[[ستم|الجور]]
####[[محروم از جنت|الحرمان عن الجنة]]
####[[حسرت|الحسرة]]
####[[خسران انسان|خسران الإنسان]]
####[[اخل شدن در جهنم|دخول جهنم]]
####[[شرک|الشرك]]
####[[شقلوت انسان|شقاوة الإنسان]]
####[[گمراهی انسان|ضلالة الإنسان]]
####[[عدم استجابت دعا|عدم استجابة الدعاء]]
####[[عقاب در آخرت|العقاب في الآخرة]]
####[[طاغوت في حكم الطاغوت]]
####[[هلاکت|الهلاكة]]
###[[اسباب پیروی ائمه|أسباب طاعة الأئمة {{ع}} ]]
####[[حب ائمه|حب الأئمة {{ع}} ]]
###[[اسباب عدم پیروی ائمه|أسباب عدم طاعة الأئمة {{ع}} ]]
####[[بغض ائمه|بغض الأئمة {{ع}} ]]
####[[رغبت به دنیا|الرغبة إلى الدنيا]]
###[[اهمیت پیروی از ائمه|أهمية طاعة الأئمة {{ع}} ]]
####[[رکن ایمان|ركن الإيمان]]
####[[الحث على طاعة الأئمة {{ع}} ]]
####[[خیر|الخير]]
####[[دعائم اسلام|دعائم الإسلام]]
####[[رحمة على المطيع]]
####[[شرط قبول عمل|شرط قبول العمل]]
####[[صيرورة المطيع ذا حجة]]
####[[اطاعت الهی|طاعة الله تعالی]]
####[[اطاعت انبیا و اوصیا|طاعة الأنبياء {{ع}} و الأوصياء {{ع}} ]]
####[[اطاعت حیوانات از ائمه|طاعة الحيوانات للأئمة {{ع}} ]]
####[[اطاعت نبی|طاعة النبي {{صل}} ]]  
###[[عدم پیروی از ائمه|مساوي عدم طاعة الأئمة {{ع}} ]]
####[[بلا حجة]]
####[[معصیت الهی|معصية الله تعالی]]
####[[معصیت پیامبر خاتم|النبي {{صل}} ]]  
####[[المطيعون للأئمة {{ع}} ]]
###[[غصب حقوق ائمه|غصب حقوق الأئمة {{ع}} ]]
###[[مودت ائمه|مودة الأئمة {{ع}}حب الأئمة {{ع}}]]
####[[آثار مودت ائمه|آثار مودة الأئمة {{ع}} ]]
#####[[تقرب به خدا|التقرب إلى الله تعالی]]
#####[[جلب خیر|جلب الخير]]
#####[[حب الإنسان الله تعالی]]
#####[[دوستت داشتن محب ائمه|حب محب الأئمة {{ع}} ]]
#####[[الحفظ من أهوال القيامة]]
#####[[پیروی از ائمه|طاعة الأئمة {{ع}} ]]
#####[[پیروزی بر دشمنان|الظفر على الأعداء]]
#####[[عدم خسران انسان|عدم خسران الإنسان]]
#####[[بخشش گناهان|غفران الذنوب]]
#####[[قبول حج|قبول الحج]]
#####[[هم‌نشینی با ائمه در قیامت|مصاحبة الأئمة {{ع}} في القيامة]]
#####[[نجات انسان|نجاة الإنسان]]
#####[[نجات از عذاب|النجاة من العذاب]]
####[[اسباب مودت ائمه|أسباب مودة الأئمة {{ع}} ]]
#####[[ولادت طیب|طيب الولادة]]
#####[[مودت ائمه در عالم ارواح|مودة الأئمة {{ع}} في عالم الأرواح]]
####[[اهمیت مودت ائمه|أهمية مودة الأئمة {{ع}} ]]
#####[[اجر رسالت|أجر الرسالة]]
#####[[الحث على مودة الأئمة {{ع}} ]]
#####[[مودت الهی|مودة الله تعالی]]
####[[معنای مودت ائمه|معنی مودة الأئمة {{ع}} ]]
####[[مودت اولیا ائمه|مودة أولياء الأئمة {{ع}} ]]
#####[[اهمیت مودت اولیا ائمه|أهمية مودة أولياء الأئمة {{ع}} ]]
######[[الحث على مودة أولياء الأئمة {{ع}} ]]
###[[نصرت ائمه|نصرة الأئمة {{ع}} ]]
####[[آثار نصرت ائمه|آثار نصرة الأئمة {{ع}} ]]
#####[[کسب ثواب|كسب الثواب ]]
####[[اهمیت نصرت ائمه|أهمية نصرة الأئمة {{ع}} ]]
#####[[الحث على نصرة الأئمة {{ع}} ]]
####[[ترک نصرت ائمه|ترك نصرة الأئمة {{ع}} ]]
#####[[آثار ترک نصرت ائمه|آثار ترك نصرة الأئمة {{ع}} ]]
######[[دوری از رحمت الهی|البعد عن رحمة الله تعالی ]]
######[[داخل شدن در نار|دخول النار]]
######[[ذلت|الذلة ]]
######[[سلب معرفت ائمه|سلب معرفة الأئمة {{ع}} ]]
######[[شرک|الشرك ]]
######[[عذاب|العذاب ]]
######[[هلاکت|الهلاكة ]]
####[[آمادگی برای نصرت ائمه|التهيؤ لنصرة الأئمة {{ع}} ]]
#####[[آثار آمادگی برای نصرت ائمه|آثار التهيؤ لنصرة الأمة {{ع}} ]]
######[[كمال المنزلة عند الله تعالى ]]
####[[راه‌های نصرت ائمه|طرق نصرة الأئمة {{ع}} ]]
######[[ادای خمس|أداء الخمس ]]
######[[ورع|الورع ]]
###[[نصرت اولیای ائمه|نصرة أولياء الأئمة {{ع}} ]]
###[[النصيحة للأئمة {{ع}} ]]
####[[آثار النصيحة للأئمة {{ع}} ]]
#####[[هم‌نشینی با پیامبر خاتم در بهشت|مصاحبة النبي {{صل}} في الجنة ]]
#####[[الوصول إلى الرفيق الأعلى ]]
#####[[وفا به عهد ائمه|الوفاء بعهد الأئمة {{ع}} ]]
###[[ویژگی‌های ائمه|خصائص الأئمة {{ع}} ]]
####[[ائمه از فرزندان علی و حسین|الأئمة من ولد علي والحسين {{ع}} ]]
####[[ابتلاع الأرض ما يخرج من الإمام {{ع}} ]]
####[[اتصاص بعض غنائم به امام|اختصاص بعض الغنائم بالإمام ]]
####[[اختصاص قرعه به امام|اختصاص القرعة بالإمام ]]
####[[اختیار عفو از حدود الهی|اختيار العفو عن حدود الله تعالی ]]
####[[أخذ العلم والدين في الميثاق ]]
####[[اخبار ولادت حضرت فاطمه|الأخبار من ولد فاطمة {{ع}} ]]
####[[ادراک در خواب|الإدراك في النوم ]]
####[[سبقت‌گیرنده در کار خیر|أسبق الناس إلى الخير ]]
####[[استواء درع النبي {{صل}} على قامة الإمام {{ع}} ]]
####[[افضل اوصیاء|أفضل الأوصياء {{ع}} ]]
####[[نزدیک‌ترین مردم به خد|أقرب الناس إلى الله تعالى ]]
####[[اوصیای نبی|أوصياء النبي {{صل}} ]]  
####[[اول مومن در عالم ذر|أول المؤمن في عالم الذر ]]
####[[اولوالامر|أولوا الأمر ]]
#####[[احادیث مشیر به ولایت امر|الأحاديث المشيرة إلى ولاية أولي الأمر ]]
#####[[خصائص اولوالامر|خصائص أولي الأمر ]]
######[[اعلم ناس|أعلم الناس ]]
######[[اهل بیت پیامبر خاتم|أهل بيت النبي {{صل}} ]]
######[[طاهر بودن از شک|الطهارة من الشك ]]
######[[عصمت|العصمة ]]
#####[[شبهات پیرامون اولوالامر|الشبهات حول معنى أولي الأمر و أجوبتها ]]
#####[[علائم اولو الامر|علائم أولي الأمر ]]
######[[امربه‌معروف|الأمر بالمعروف ]]
######[[عدل و احسان|العدل و الإحسان ]]
######[[نصب از جانب الهی و پیامبر|المنصوبون من قبل الله تعالى و النبي {{صل}} ]]
####[[تجهيز كل إمام {{ع}} بيد وصيه ]]
####[[صدقه دادن در رکوع|التصدق في الركوع ]]
####[[حرمت صدقه|حرمة الصدقة ]]
####[[حسن صوت الأمة {{ع}} وق تحمل الناس ]]
####[[حصر الأئمة {{ع}} في إثني عشر ]]
####[[حصر منصب الإمامة بآل محمد {{ع}} ]]
####[[الرؤية من الخلف ]]
####[[سماع الكلام في بطن الأم ]]
####[[عدم متحلم شدن|عدم الاحتلام ]]
####[[عدم سایه داشتن ائمه|عدم الظل للأئمة {{ع}} ]]
####[[عدم لزوم الحضور ]]
####[[علل خفاء بعض حجج الله تعالی ]]
#####[[ترس|الخوف ]]
####[[عدم مفارقة الروح المؤيد الأئمة {{ع}} ]]
####[[غائط الإمام {{ع}} کرائحة المسك ]]
####[[فضائل الإمام {{ع}} بلا اكتساب ]]
####[[مثل النبي {{صل}} ]]
####[[محدقوا عرش الله تعالی ]]
####[[الممتاز من سائر الخلق ]]
####[[وجود امام در هر زمان|وجود الإمام {{ع}} في كل زمان ]]
####[[وحدت امام در هر زمان|وحدة الإمام {{ع}} في كل زمان ]]
####[[وحدت حقیقت ائمه|وحدة حقيقة الأئمة {{ع}} ]]
####[[ولاة ليلة القدر ]]
####[[اليقين والبينة من الرب ]]
###[[خلقت ائمه|خلق الأئمة {{ع}} ]]
####[ارواح ائمه|[أرواح الأئمة {{ع}} ]]
#####[[احوال ارواج ائمه|أحوال أرواح الأئمة {{ع}} ]]
######[[الصلوات عند قوائم العرش ]]
######[[طواف حول عرش|الطواف حول العرش ]]
####[[اوصاف ارواح ائمه|أوصاف أرواح الأئمة {{ع}} ]]
#####[[طهارت ارواح ائمه|طهارة أرواح الأئمة {{ع}} ]]
#####[[عروج ارواح ائمه|عروج أرواح الأئمة {{ع}} ]]
######[[آثار ارواح ائمه|آثار عروج روح الأئمة {{ع}} ]]
#######[[ازدیاد علم|ازدياد العلم ]]
#######[[نورانیت ارواح ائمه|نورانية أرواح الأئمة {{ع}} ]]
#####[[مراتب ارواح ائمه|مراتب أرواح الأئمة {{ع}} ]]
#####[[روح ایمان|روح الإيمان ]]
######[[آثار روح ایمان|آثار روح الإيمان ]]
#######[[خوف الهی|خوف الله تعالى ]]
#####[[روح بدن|روح البدن (روح الحياة، روح المدرج) ]]
######[[آثار روح بدن|آثار روح البدن ]]
#######[[زندگی دنیوی|تعيش الدنيا ]]
#####[[روح شهوت|روح الشهوة ]]
######[[آثار روح شهوت|آثار روح الشهوة ]]
#######[[اشتهاء طاعة الله تعالی  ]]
#######[[کراهة معصية الله تعالی  ]]
#####[[روح قدس|روح القدس ]]
######[[آثار روح القدس عبادة الأئمة {{ع}} ]]
#######[[علم ائمه|علم الأئمة {{ع}} ]]
#####[[روح قوت|روح القوة ]]
######[[آثار روح قوت|آثار روح القوة ]]
#######[[قدرت بر اطاعت|القدرة على الطاعة ]]
#[[خلق اول|الخلق الأول ]]
##[[احوال ائمه در خلق اول|أحوال الأئمة {{ع}} في الخلق الأول ]]
###[[عبادت|العبادة ]]
##[[طینت ائمه|طينة الأئمة {{ع}} ]]
###[[شرافت طینت ائمه|شرافة طينة الأئمة {{ع}} ]]
###[[طهارت طینت ائمه|طهارة طينة الأئمة {{ع}} ]]
###[[ماده طینت ائمه|مادة طينة الأئمة {{ع}} ]]
####[[تربت آسمان‌های هفت‌گانه|تربة السماوات السبع ]]
####[[حلاوت|الحلاوة ]]
####[[شربة عرشية ]]
####[[طینت انبیا|طينة الأنبياء {{ع}} ]]
####[[طینت علیین|طينة عليين ]]
####[[طينة مكنونة من تحت العرش ]]
####[[طينة النبي {{صل}} ]]
####[[على أحسن الوجه ]]
####[[عن يمين العرش ]]
####[[نور|النور ]]
##[[رجعت ائمه|رجعة الأئمة {{ع}} ]]
 
== فهرست پیشنهادی امامت ==
 
== معناشناسی امام و امامت ==
=== معنای لغوی ===
=== معنای اصطلاحی ===
=== روابط مفهومی امامت با واژگان همسو ===
==== رابطه با [[نبوت]] و [[رسالت]] ====
==== رابطه با [[خلافت]] ====
===== [[نظام امامت]] و [[نظام خلافت]] =====
==== رابطه با [[حجت الهی]] ====
==== رابطه با [[ولایت]] ====
==== رابطه با [[وصایت]] ====
==== رابطه با [[امارت]] ([[ملک]]) ====
==== رابطه با [[وزارت]] ====
==== رابطه با [[قیمومیت]] ====
== حقیقت امامت ==
== ضرورت امامت ==
== [[فلسفه امامت]] ([[اهداف الهی از نصب امام]]) ==
=== [[ادله ضرورت وجود امام]] ===
== [[جایگاه امامت]] ==
== [[جایگاه امامت]] ==
=== [[اصل اعتقادی بودن امامت]] ===
=== [[اصل اعتقادی بودن امامت]] ===
خط ۱٬۷۶۲: خط ۲٬۳۰۹:
==تعریف امامت==
==تعریف امامت==
[[امامت]] در لغت به معنای قصد، توجه و آهنگ چیزی کردن<ref>خلیل، العین، ج۱، ص۱۰۵؛ ابن منظور، لسان العرب، ص۲۱۴.</ref> و در اصطلاح به معنای [[پیشوا]] و [[رهبر]] است. درباره مفهوم، حدود، [[وظایف]] و چگونگی [[انتخاب امام]] در میان [[مسلمانان]] [[اختلاف]] است<ref>تفتازانی، شرح المقاصد، ج۵، ص۲۳۳؛ جرجانی، شرح المواقف، ج۸، ص۳۴۴؛ و ر.ک: مطهری، مجموعه آثار، (امامت و رهبری)، ج۴، ص۷۱۴.</ref>، به طوری که مسئله امامت از کهن‌ترین و بنیادی‌ترین مباحث [[عقیدتی]] و مفاهیم [[سیاسی]] در میان [[فرقه‌های اسلامی]] است. امامت در نگاه [[شیعی]]، ادامه [[نبوت]] و همانند آن به [[نصب]] و [[نص الهی]] در شمار [[اصول دین]] است<ref>مفید، اوائل المقالات، ص۷.</ref>. [[امام]] دارای شئونی همچون [[رهبری سیاسی]]، [[زعامت]] [[اجتماعی]]، [[مرجعیت دینی]]، [[تبیین وحی]] و [[ولایت باطنی]] و [[معنوی]] است؛ در حالی که در دیدگاه [[اهل سنت]]، امامت از [[فروع دین]] و از [[افعال]] [[مکلفان]] شمرده می‌شود<ref>سیدمرتضی، رسائل، ج۲، ص۲۶۴.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]] ص ۱.</ref>
[[امامت]] در لغت به معنای قصد، توجه و آهنگ چیزی کردن<ref>خلیل، العین، ج۱، ص۱۰۵؛ ابن منظور، لسان العرب، ص۲۱۴.</ref> و در اصطلاح به معنای [[پیشوا]] و [[رهبر]] است. درباره مفهوم، حدود، [[وظایف]] و چگونگی [[انتخاب امام]] در میان [[مسلمانان]] [[اختلاف]] است<ref>تفتازانی، شرح المقاصد، ج۵، ص۲۳۳؛ جرجانی، شرح المواقف، ج۸، ص۳۴۴؛ و ر.ک: مطهری، مجموعه آثار، (امامت و رهبری)، ج۴، ص۷۱۴.</ref>، به طوری که مسئله امامت از کهن‌ترین و بنیادی‌ترین مباحث [[عقیدتی]] و مفاهیم [[سیاسی]] در میان [[فرقه‌های اسلامی]] است. امامت در نگاه [[شیعی]]، ادامه [[نبوت]] و همانند آن به [[نصب]] و [[نص الهی]] در شمار [[اصول دین]] است<ref>مفید، اوائل المقالات، ص۷.</ref>. [[امام]] دارای شئونی همچون [[رهبری سیاسی]]، [[زعامت]] [[اجتماعی]]، [[مرجعیت دینی]]، [[تبیین وحی]] و [[ولایت باطنی]] و [[معنوی]] است؛ در حالی که در دیدگاه [[اهل سنت]]، امامت از [[فروع دین]] و از [[افعال]] [[مکلفان]] شمرده می‌شود<ref>سیدمرتضی، رسائل، ج۲، ص۲۶۴.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]] ص ۱.</ref>
== معناشناسی ==
[[امامت]] به معنای [[پیشوایی]]، پیشروی و [[رهبری]] است. [[امام]] نیز به معنای [[پیشوا]]، پیشرو، مقتدا<ref>جوهری، صحاح اللغة، ج ۵، ص ۱۸۶۴؛ ابن فارس، مقاییس اللغة، ج ۱، ص ۲۳؛ فراهیدی، العین، ج ۱، ص ۱۰۶.</ref>، [[قیم]]، [[مصلح]]، [[الگو]]، راه اصلی و [[راهنما]] است. کسی یا چیزی که از آن [[پیروی]] شود، [[انسان]] باشد یا کتاب یا چیزی دیگر، به [[حق]] باشد یا بر [[باطل]]، [[امام]] است<ref>راغب اصفهانی، المفردات، ص ۲۴.</ref>.
ریشه این واژه "ام‏م" و به معنای قصد یا قصد با توجه خاص است. این معنا در همه مشتقات آن محفوظ است. [[امام]] نیز کسی است که همواره مقصود و [[هدف]] حرکت و تلاش دیگران قرار گیرد؛ گرچه با [[اختلاف]] موارد و قصدکنندگان و جهات و اعتبارات، گوناگون می‌‏شود؛ مانند [[امام]] ‏جمعه و جماعت، [[امام]] [[هدایت]] و [[امام]] [[ضلالت]]. بر این اساس، دیگر معانی این واژه و مشتقات آن، از لوازم معنای ریشه است. واژه [[امام]] بر [[زن]] و مرد اطلاق می‌‏شود و جمع آن "ائمّه" و "ایمّه" است.
در اصطلاح [[کلامی]] معانی متعددی از این واژه ارائه شده که شایع‌‏ترین معنای آن، [[ریاست]] عمومی در امور [[دین]] و [[دنیا]] است و برخی [[جانشینی]] [[پیامبر]] {{صل}} در حفظ [[دین]] و [[سیاست]] [[دنیا]] را در تعریف اصطلاحی آن آورده‌‏اند. برخی کامل‏ترین تعریف را [[ریاست]] بالاصاله عمومی در امر [[دین]] و [[دنیا]] در دار تکلیف می‏‌دانند که عموم [[مردم]] را به حفظ [[مصالح]] [[دین]] و دنیایشان ترغیب و از آنچه به حال آنان زیانبار است منع کنند.
[[شیخ طبرسی]] با ژرف‌‏نگری در عبارات لغت‏دانان کوشیده است دایره معنای [[امام]] را گسترده‏‌تر تعریف کند. وی به جایگاه امام و [[پیروی]] [[مردم]] از [[امام]] توجه کرده و در این‌‏باره نوشته است: از لفظ [[امام]] دو چیز را می‌‏توان استفاده کرد:
# [[امام]] کسی است که به [[کارها]] و گفته‌‏های وی [[اقتدا]] می‌‏شود.
# [[امام]] کسی است که به اداره کردن و برنامه‌‏ریزی کار [[مردم]] [[اقدام]] می‌‏ورزد و دارای جایگاهی چون مجازات تجاوزکاران به [[حقوق]] دیگران، [[سرپرستی]] [[کارگزاران]]، [[اقامه حدود الهی]]، جنگیدن با جنگ‏‌افروزان و اختلاف‌‏برانگیزان است.
بر پایه معنای نخست، هیچ [[پیامبری]] نیست، مگر آنکه [[امام]] بوده است؛ اما بر اساس معنای دوم، هر [[پیامبری]] لازم نیست [[امام]] باشد؛ زیرا امکان دارد [[پیامبری]] از ناحیه [[خدای متعال]] ماموریت مجازات جنایت‏کاران و جنگیدن با [[دشمنان]] و [[دفاع]] از [[دین]] و [[مبارزه]] با [[کافران]] را نداشته باشد<ref>طبرسی، مجمع البیان، ج ۱، ص ۲۰۱.</ref>.
از این عبارت مرحوم [[شیخ طبرسی]] و برداشت وی از لفظ [[امام]] به دست می‌‏آید که نوع ماموریت و جایگاه امام به [[دلیل]] آنکه [[مردم]] لازم است از افعالش و گفتارش [[پیروی]] کنند، با نوع مأموریت [[نبی]] و [[رسول]] متفاوت است؛ زیرا لازمه [[اقتدا]] به [[امام]]، [[اطاعت]] از فرامین او در به اجرا درآوردن دستورالعمل‌‏های اجرایی است. با این تعریف، [[امام]] به کسی گفته می‌‏شود که [[رهبری]] جامعه‏‌ای کوچک یا بزرگ را برعهده دارد و به اداره امور [[زندگی]] آن‏ها می‌‏پردازد و [[مردم]] از اقدامات و [[دستور]] العمل‌‏های وی [[پیروی]] می‌‏کنند.
امروزه در حوزه [[علم کلام]]، [[امام]] و [[امامت]]، دارای بار معنایی خاصی است که تفسیرهای گوناگونی از آن ارائه شده است. متکلمان اسلامی ـ [[شیعه]] و [[اهل سنت]] ـ [[امام]] و به دنبال آن، [[خلیفه]] را درباره کسی به کار می‌‏برند که از ناحیه [[پیامبر گرامی]] {{صل}} [[نیابت]] و [[ریاست]] یافته است؛ تا [[امور دینی]] و [[دنیوی]] [[مردم]] را بر عهده گیرد و [[دین]] و دنیای آنان را سامان داده، آباد سازد؛ از این‌‏رو بر [[مردم]] است تا از [[دستورات]] وی [[پیروی]] کنند.
[[قاضی ایجی]] از [[متکلمان]] نامور [[اهل سنت]] در المواقف، [[امامت]] را عبارت از "[[ریاست]] عمومی در امور [[دین]] و دنیای [[مردم]]" دانسته است<ref>المواقف، ص ۳۴۵.</ref> و همو نوشته است: "[[امامت]]، [[جانشینی]] [[رسول]] {{صل}} در برپایی امور [[دین]] است؛ به گونه‌‏ای که بر همه [[امت اسلامی]] [[پیروی]] از او [[واجب]] می‏‌باشد"<ref>المواقف، ص ۳۴۵.</ref>.
[[ابن خلدون]] دیگر چهره [[معروف]] دانشمندان [[اهل سنت]]، [[امامت]] را این‏گونه [[تفسیر]] کرده است: "[[امامت]]، [[جانشینی]] از [[صاحب]] [[شریعت]] در حفظ [[دین]] و سیاست‏گذاری و اداره امور [[دنیایی]] [[مردم]] است"<ref>ابن خلدون، مقدمه، ص ۱۹۱.</ref>.
[[سعد الدین تفتازانی]] در شرح المقاصد نوشته است: "[[امامت]]، [[ریاست]] عمومی در امور [[دین]] و دنیای [[مردم]] به [[هدف]] [[خلافت]] از ناحیه [[پیامبر]] {{صل}} است<ref>شرح المقاصد، ج ۳، ص ۴۶۹.</ref>.
[[سید شریف جرجانی]] در شرح المواقف نوشته است: [[امامت]]، [[جانشینی]] [[پیامبر|رسول گرامی]] در برپایی [[دین]] و [[حفظ اسلام]] است؛ به گونه‏‌ای که بر همه [[امت اسلامی]] [[پیروی]] از [[امام]] [[واجب]] است. و [[خلیفه]]، [[امام]] نامیده می‌‏شود<ref>شرح المواقف، ج ۸، ص ۳۷۶.</ref>.
بنابراین، [[امامت]]، به معنای [[ریاست]] عمومی فردی خاص بر امور [[دین]] و دنیای [[مردم]] در [[دنیا]] بالاصاله یا به [[جانشینی]] از [[پیامبر]] است؛ زیرا [[امامت]]، دارای شأن‏هایی همچون [[رهبری سیاسی]] و [[زعامت]] [[اجتماعی]] و [[مرجعیت دینی]] و تبیین و [[تفسیر]] [[وحی]] و [[ولایت]] [[باطنی]] و [[معنوی]] است که از این جهت، [[امام]] [[حجت خدا]] در زمان، ولی اللّه، [[انسان کامل]] حامل [[معنویت]] کلی [[انسانیت]] و [[قطب]] است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۵۰-۶۲؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۹.</ref>.
==طرح [[مباحث امامت]] و بحث [[تقریب بین مذاهب]]==
طرح بحث امامت از سوی [[عالمان شیعه]] همواره حساسیت [[مخالفین]] را برانگیخته تا آنجا که کار به [[قتل]] و [[کشتار]] انجامیده است. از این‌رو امروزه برخی پرداختن به مسأله امامت را موجب بروز [[تنش]] و اخلال در امر زندگانی [[مسالمت‌آمیز]] بین [[مسلمین]] تلقی کرده و معتقدند که باید از طرح این مسأله اختلافی خودداری گردد.
اما بسیار روشن و [[مبرهن]] است که تحقیق دربارۀ [[مذاهب]] و [[ادله]] و آرای هر [[مذهب]] یکی از راه‌های نزدیک شدن دیدگاه‌های مذاهب مختلف به یکدیگر است. بحث و گفت و گو پیرامون مسائل اختلافی با رعایت [[موازین]] بحث و [[حفظ]] اصول و [[آداب مناظره]] راه را برای [[اتحاد]] بر سر [[حقیقت]] هموار می‌سازد.
بدیهی است تقریب و یا اتحادی [[پسندیده]] و [[نیکو]] است که بر محور [[حق]] باشد و صرفا چنین تقریبی مورد رضای [[پروردگار]] است. از این‌رو [[آموزه‌های دینی]] و [[اعتقادی]]-که برگرفته از [[تعالیم وحیانی]] [[رسول خدا]]{{صل}} و مطابق با حقیقت است-باید محور اتحاد قرار گیرد، چنین اتحاد و تقریبی هرگز اتفاق نخواهد افتاد مگر آنکه پیرامون مسائل مورد [[اختلاف]] بحث و دقت نظر صورت گیرد و پس از روشن شدن حقیقت همگان [[تسلیم]] آن گردند، در نتیجه [[کتمان]] اختلاف و مسکوت گذاردن آن هرگز به [[تقریب بین مذاهب]] کمک نخواهد کرد. همۀ شخصیت‌هایی که با [[خلوص نیت]] و در جهت رضای [[خداوند سبحان]] و [[مصلحت اسلام]] و [[مسلمین]] گام برمی دارند [[اذعان]] دارند که طرح موارد اختلافی و بحث و [[گفتگو]] پیرامون این مسائل با حفظ آداب مناظره، بسیار مفید و بلکه لازم و ضروری است.
هر چند، بین داعیان و [[پرچم]] داران [[نظریه]] تقریب بین مذاهب نیز اختلاف در روش و اسلوب کار وجود دارد. چنان که بر مراجعه کنندۀ به مؤلفات مرحوم [[شرف]] الدین و مرحوم [[کاشف الغطاء]] مخفی نمی‌باشد.
برخی معتقدند که اصلا نباید از مسائل اختلافی سخن گفت بلکه باید آنها را کنار گذاشت و [[مشترکات]] را اخذ کرد. اما آیا مسکوت ماندن [[اختلافات]] حقیقتا منجر به [[همدلی]] و نزدیکی می‌گردد؟!
برخی نیز براین باورند که راه تقریب بین مذاهب، تجدید نظر و بررسی [[روایات]] [[فریقین]] است. تمام [[روایات نبوی]]، در اصول [[اعتقادات]] و [[احکام شرعی]]، باید مورد بازخوانی و تجدید نظر قرار گیرد. در مرتبۀ دوم کتاب‌های [[تاریخ]] و [[سیره]] [[نبویه]] بازنگری شوند. این طرح نیز بسیار خوب است، اما پیش از هر چیز قائلین به این نظریه با چند سؤال مواجه خواهند شد:
ملاک تعیین افرادی که صلاحیت تجدید نظر دارند چیست؟ به عبارت دیگر چه اشخاصی صلاحیت بازخوانی [[کتب حدیث]] و [[فقه]] و [[تاریخ]] را دارند؟
آیا متصدیان تجدید نظر مورد قبول همگان خواهند بود؟ و رد و [[اثبات]] آنان مورد توافق عمومی قرار خواهد گرفت؟
مسلم است که بدون آشکار شدن واقع بر همگان، اقبال عمومی در هیچ مسأله‌ای ممکن نیست.
در نتیجه بحث و نظر پیرامون مسائل مورد [[اختلاف]] جهت روشن شدن [[حقایق]]، امری است که کسی نمی‌تواند در اهمیت آن تردید کند.<ref>[[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام ج۱ (کتاب)|جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام، ج۱]]، ص ۲۶.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
Bahmani
مدیران
۱۱۲٬۹۹۷

ویرایش

برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/wiki/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/1190852...1322701»