پرش به محتوا

آداب ازدواج: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' آن‌که ' به ' آنکه '
جز (جایگزینی متن - 'عکس العمل' به 'عکس‌العمل')
جز (جایگزینی متن - ' آن‌که ' به ' آنکه ')
خط ۳۲: خط ۳۲:
[[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: {{متن حدیث|لَا نِكَاحَ، اذْهَبِي فَانْكِحِي مَنْ شِئْتِ}}<ref>«ازدواج اجباری [[باطل]] است، برو و با هر که می‌خواهی ازدواج کن.» مصنف ابن أبی شیبة، ج۳، ص۲۷۵؛ شهاب الدین احمد بن علی ابن حجر العسقلانی، الدرایة فی تخریج أحادیث الهدایة، الطبعة الاولی، دارالمعرفة، بیروت، ج۲، ص۵۹. یا فرمود: {{متن حدیث|لَا نِكَاحَ لَكَ، اذْهَبِي فَانْكِحِي عَمَّ وَلَدِكِ}}. مصنف عبد الرزاق، ج۶، ص۱۴۷؛ المحلی، ج۱۰، ص۳۲۵؛ محمد بن علی بن محمد الشوکانی، نیل الأوطار (شرح منتقی الاخبار من أحادیث سید الاخبار لابن تیمیة)، دار الحدیث، القاهرة، ج۷، ص۱۳۹.</ref>.
[[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: {{متن حدیث|لَا نِكَاحَ، اذْهَبِي فَانْكِحِي مَنْ شِئْتِ}}<ref>«ازدواج اجباری [[باطل]] است، برو و با هر که می‌خواهی ازدواج کن.» مصنف ابن أبی شیبة، ج۳، ص۲۷۵؛ شهاب الدین احمد بن علی ابن حجر العسقلانی، الدرایة فی تخریج أحادیث الهدایة، الطبعة الاولی، دارالمعرفة، بیروت، ج۲، ص۵۹. یا فرمود: {{متن حدیث|لَا نِكَاحَ لَكَ، اذْهَبِي فَانْكِحِي عَمَّ وَلَدِكِ}}. مصنف عبد الرزاق، ج۶، ص۱۴۷؛ المحلی، ج۱۰، ص۳۲۵؛ محمد بن علی بن محمد الشوکانی، نیل الأوطار (شرح منتقی الاخبار من أحادیث سید الاخبار لابن تیمیة)، دار الحدیث، القاهرة، ج۷، ص۱۳۹.</ref>.


[[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[سنت]] ازدواج تحمیلی را که سنتی [[جاهلی]] بود زیر پا گذاشت و نشان داد که نخستین شرط ازدواج [[آزادی]] و [[اختیار]] طرفین است. ابن ابی [[یعفور]] گوید به [[امام صادق]] {{ع}} عرض کردم: “من خواهان آنم که با زنی ازدواج کنم و پدر و مادرم خواهان آنند که من با شخصی دیگر ازدواج کنم”. [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|تَزَوَّجِ‏ الَّتِي‏ هَوِيتَ‏ وَ دَعِ‏ الَّتِي يَهْوَى أَبَوَاكَ}}<ref>«با آن‌که خود بدو [[تمایل]] داری ازدواج کن و آن را که پدر و مادرت می‌خواهند رها کن.» الکافی، ج۵، ص۴۰۱؛ المقنع، ص۳۲۵ [{{متن حدیث|وَ إِذَا أَحْبَبْتَ تَزْوِيجَ امْرَأَةٍ وَ أَبَوَاكَ أَرَادَا غَيْرَهَا فَتَزَوَّجِ الَّتِي هَوَيْتَ‏ وَ دَعِ‏ الَّتِي‏ هَوَاهَا أَبَوَاكَ‏}}] تهذیب الاحکام، ج۷، ص۳۹۲؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۲۲۰؛ یوسف بن احمد البحرانی، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، حققه و علق محمد تقی الایروانی، الطبعة الاولی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۳۶۳ ش. ج۲۳، ص۲۳۴.</ref><ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۴ ص ۳۸.</ref>
[[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[سنت]] ازدواج تحمیلی را که سنتی [[جاهلی]] بود زیر پا گذاشت و نشان داد که نخستین شرط ازدواج [[آزادی]] و [[اختیار]] طرفین است. ابن ابی [[یعفور]] گوید به [[امام صادق]] {{ع}} عرض کردم: “من خواهان آنم که با زنی ازدواج کنم و پدر و مادرم خواهان آنند که من با شخصی دیگر ازدواج کنم”. [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|تَزَوَّجِ‏ الَّتِي‏ هَوِيتَ‏ وَ دَعِ‏ الَّتِي يَهْوَى أَبَوَاكَ}}<ref>«با آنکه خود بدو [[تمایل]] داری ازدواج کن و آن را که پدر و مادرت می‌خواهند رها کن.» الکافی، ج۵، ص۴۰۱؛ المقنع، ص۳۲۵ [{{متن حدیث|وَ إِذَا أَحْبَبْتَ تَزْوِيجَ امْرَأَةٍ وَ أَبَوَاكَ أَرَادَا غَيْرَهَا فَتَزَوَّجِ الَّتِي هَوَيْتَ‏ وَ دَعِ‏ الَّتِي‏ هَوَاهَا أَبَوَاكَ‏}}] تهذیب الاحکام، ج۷، ص۳۹۲؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۲۲۰؛ یوسف بن احمد البحرانی، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، حققه و علق محمد تقی الایروانی، الطبعة الاولی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۳۶۳ ش. ج۲۳، ص۲۳۴.</ref><ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۴ ص ۳۸.</ref>


== نگاه به ازدواج و [[زندگی خانوادگی]] ==
== نگاه به ازدواج و [[زندگی خانوادگی]] ==
خط ۷۶: خط ۷۶:
[[شیخ صدوق]] به اسناد خود از [[امام باقر]] {{ع}} چنین نقل کرده است: {{متن حدیث|إِذَا خَطَبَ‏ إِلَيْكُمْ‏ رَجُلٌ‏ فَرَضِيتُمْ‏ دِينَهُ‏ وَ أَمَانَتَهُ‏ فَزَوِّجُوهُ‏}}<ref>«هرگاه کسی برای [[خواستگاری]] نزد شما آمد که دینداری و امانتداری‌اش را می‌پسندید به او همسر دهید.» المقنع، ص۳۰۶؛ علی اصغر مروارید، الینابیع الفقهیة، الطبعة الاولی، دارالتراث، الدارالاسلامیة، بیروت، ۱۴۱۰ ق. ج۱۸، ص۱۳.</ref>.
[[شیخ صدوق]] به اسناد خود از [[امام باقر]] {{ع}} چنین نقل کرده است: {{متن حدیث|إِذَا خَطَبَ‏ إِلَيْكُمْ‏ رَجُلٌ‏ فَرَضِيتُمْ‏ دِينَهُ‏ وَ أَمَانَتَهُ‏ فَزَوِّجُوهُ‏}}<ref>«هرگاه کسی برای [[خواستگاری]] نزد شما آمد که دینداری و امانتداری‌اش را می‌پسندید به او همسر دهید.» المقنع، ص۳۰۶؛ علی اصغر مروارید، الینابیع الفقهیة، الطبعة الاولی، دارالتراث، الدارالاسلامیة، بیروت، ۱۴۱۰ ق. ج۱۸، ص۱۳.</ref>.


دینداری، امانتداری و اخلاق‌مندی زمینه‌ای را فراهم می‌کند که [[همسرداری]] در مسیری درست قرار گیرد و تداوم یابد. آن‌که چنین ویژگی‌هایی را داراست به [[درستی]] همسرداری می‌کند و [[حقوق همسر]] را رعایت می‌نماید و [[با تدبیر]] [[زندگی]] را اداره می‌نماید و [[حریم‌ها]] را پاس می‌دارد و هیچ‌گونه [[تعدی]] بر [[خانواده]] روا نمی‌دارد.
دینداری، امانتداری و اخلاق‌مندی زمینه‌ای را فراهم می‌کند که [[همسرداری]] در مسیری درست قرار گیرد و تداوم یابد. آنکه چنین ویژگی‌هایی را داراست به [[درستی]] همسرداری می‌کند و [[حقوق همسر]] را رعایت می‌نماید و [[با تدبیر]] [[زندگی]] را اداره می‌نماید و [[حریم‌ها]] را پاس می‌دارد و هیچ‌گونه [[تعدی]] بر [[خانواده]] روا نمی‌دارد.
مردی به [[حسن]] {{ع}} عرض کرد: “دختری دارم، به نظر شما او را به [[ازدواج]] چه کسی درآورم؟ ” [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|زَوِّجْهَا مِنْ‏ رَجُلٍ‏ تَقِيٍّ‏ فَإِنَّهُ إِنْ أَحَبَّهَا أَكْرَمَهَا وَ إِنْ أَبْغَضَهَا لَمْ يَظْلِمْهَا}}<ref>«او را به ازدواج کسی در آور که پرواپیشه باشد. پس اگر او را [[دوست]] بدارد کرامتش نماید، و اگر دشمنش دارد به او [[ستم]] نورزد.» مکارم الاخلاق، ص۲۰۴؛ شهاب الدین محمد بن احمد الابشیهی، المستطرف فی کل فن مستظرف، دار الندوة الجدیدة، بیروت، ج۲، ص۲۱۸ [{{متن حدیث|ممن یتقی الله عز و جل فإن}} آمده است]؛ السید السابق، فقه السنة، الطبعة الرابعة، دارالفکر، بیروت، ۱۴۰۳ ق. ج۲، ص۲۰ [{{متن حدیث|ممن یتقی الله فإن}} آمده است]؛ میزان الحکمة، ج۵، ص۸۹.</ref>.
مردی به [[حسن]] {{ع}} عرض کرد: “دختری دارم، به نظر شما او را به [[ازدواج]] چه کسی درآورم؟ ” [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|زَوِّجْهَا مِنْ‏ رَجُلٍ‏ تَقِيٍّ‏ فَإِنَّهُ إِنْ أَحَبَّهَا أَكْرَمَهَا وَ إِنْ أَبْغَضَهَا لَمْ يَظْلِمْهَا}}<ref>«او را به ازدواج کسی در آور که پرواپیشه باشد. پس اگر او را [[دوست]] بدارد کرامتش نماید، و اگر دشمنش دارد به او [[ستم]] نورزد.» مکارم الاخلاق، ص۲۰۴؛ شهاب الدین محمد بن احمد الابشیهی، المستطرف فی کل فن مستظرف، دار الندوة الجدیدة، بیروت، ج۲، ص۲۱۸ [{{متن حدیث|ممن یتقی الله عز و جل فإن}} آمده است]؛ السید السابق، فقه السنة، الطبعة الرابعة، دارالفکر، بیروت، ۱۴۰۳ ق. ج۲، ص۲۰ [{{متن حدیث|ممن یتقی الله فإن}} آمده است]؛ میزان الحکمة، ج۵، ص۸۹.</ref>.


خط ۱۲۶: خط ۱۲۶:


بنابراین [[فلسفه]] [[حقیقی]] مهریه بیان صدق [[الفت]] و [[عشق]] مرد به زن است و [[اسلام]] مهریه را از این‌رو قرار داده است که چون زن در [[مقام]] عشق و گرانقدری و [[دوست]] داشته شدن است و مرد در مقام تمنا و [[طلب]] و خواهش از زن، لذا مهریه‌ای در کمال [[صداقت]] و با قوت علاقه به زن می‌دهد که فقط عطیه و [[شاهد]] صدق توجه مرد به زن است<ref>سید علی اکبر قرشی، قاموس القرآن، چاپ اول، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۵۲-۱۳۵۴ش، ج۷، ص۳۶.</ref>.
بنابراین [[فلسفه]] [[حقیقی]] مهریه بیان صدق [[الفت]] و [[عشق]] مرد به زن است و [[اسلام]] مهریه را از این‌رو قرار داده است که چون زن در [[مقام]] عشق و گرانقدری و [[دوست]] داشته شدن است و مرد در مقام تمنا و [[طلب]] و خواهش از زن، لذا مهریه‌ای در کمال [[صداقت]] و با قوت علاقه به زن می‌دهد که فقط عطیه و [[شاهد]] صدق توجه مرد به زن است<ref>سید علی اکبر قرشی، قاموس القرآن، چاپ اول، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۵۲-۱۳۵۴ش، ج۷، ص۳۶.</ref>.
هدیه‌ها و ارمغان و پیش‌کَش شد [[گواه]] آن‌که هستم با تو خَوش<ref>مثنوی معنوی، دفتر پنجم، بیت ۱۸۶.</ref>.
هدیه‌ها و ارمغان و پیش‌کَش شد [[گواه]] آنکه هستم با تو خَوش<ref>مثنوی معنوی، دفتر پنجم، بیت ۱۸۶.</ref>.
البته در اسلام با وجود تأکید بسیار بر سنگین قرار ندادن مهریه، برای آن مقدار معینی تعیین نشده است و بسته به توافق دو [[همسر]] دارد<ref>أبوعبد الله محمد بن النعمان البغدادی الملقب بالمفید، رسالة فی المهر، تحقیق مهدی نجف، الطبعة الثانیة، دار المفید، بیروت، ۱۴۱۴ ق. ص۲۶.</ref>، و مانعی ندارد که مهریه در امتداد [[فلسفه]] حقیقی‌اش، اندوخته‌ای نیز برای [[آینده]] [[زن]] و همچنین پشتوانه‌ای برای [[حفظ]] [[حقوق]] او تلقی شود<ref>تفسیر نمونه، ص۲۶۴-۲۶۵.</ref>، اما به دور از [[افراط]] و تشریفات‌زدگی که در این صورت خود آفتی در [[تشکیل خانواده]] خواهد شد.
البته در اسلام با وجود تأکید بسیار بر سنگین قرار ندادن مهریه، برای آن مقدار معینی تعیین نشده است و بسته به توافق دو [[همسر]] دارد<ref>أبوعبد الله محمد بن النعمان البغدادی الملقب بالمفید، رسالة فی المهر، تحقیق مهدی نجف، الطبعة الثانیة، دار المفید، بیروت، ۱۴۱۴ ق. ص۲۶.</ref>، و مانعی ندارد که مهریه در امتداد [[فلسفه]] حقیقی‌اش، اندوخته‌ای نیز برای [[آینده]] [[زن]] و همچنین پشتوانه‌ای برای [[حفظ]] [[حقوق]] او تلقی شود<ref>تفسیر نمونه، ص۲۶۴-۲۶۵.</ref>، اما به دور از [[افراط]] و تشریفات‌زدگی که در این صورت خود آفتی در [[تشکیل خانواده]] خواهد شد.
چنان‌چه [[خانواده]] با [[آداب]] یادشده شکل گیرد و بنا شود، زمینه لازم برای [[زندگی]] سالم، پرنشاط و رو به کمال فراهم می‌گردد.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۴ ص ۵۷.</ref>.
چنان‌چه [[خانواده]] با [[آداب]] یادشده شکل گیرد و بنا شود، زمینه لازم برای [[زندگی]] سالم، پرنشاط و رو به کمال فراهم می‌گردد.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۴ ص ۵۷.</ref>.
۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش