ایمان ابوطالب: تفاوت میان نسخه‌ها

[[شیعیان اثناعشری]] بر ایمان آوردن او به آیین اسلام پای فشرده‌اند و این مطلب مورد [[اجماع اهل بیت]] {{ع}} و علمای [[امامیه]] می‌‌باشد. اکثر [[زیدیه]]، برخی از شیوخ [[معتزله]] مثل شیخ [[ابوالقاسم بلخی]] و [[ابوجعفر اسکافی]] <ref>سیره [[حلبی]]، ج۱، ص ۱۸۴.</ref> و تعدادی از [[دانشمندان اهل سنت]] همچون [[زینی دحلان]] مفتی [[مکه]] صاحب [[کتاب]] "[[أسنی المطالب فی نجاة ابوطالب (کتاب)|أسنی المطالب فی نجاة ابوطالب]]" نیز برهمین عقیده‌اند. <ref>[[شرح نهج البلاغه]]، ج۱۴، ص ۶۶و ۶۵.</ref> امّا اکثر [[سیره‌نویسان]] [[اهل]] [[سنّت]] معتقدند که ابوطالب [[مشرک]] از [[دنیا]] رفت.

[[بنی امیه]] و [[بنی عباس]] در [[ترویج]] مشرک بودن ابوطالب [[انگیزه]] مشترک داشتند و آن کاستن [[منزلت]] [[علی بن ابوطالب]] {{ع}} بود؛ زیرا بنی امیه و در رأس آنها [[ابوسفیان]] تا [[روز فتح مکه]] در برابر [[اسلام]] [[مقاومت]] کردند و تنها در آن [[روز]] و از روی ناچاری اظهار [[مسلمانی]] کردند و [[عباس]]، بزرگ [[خاندان]] بنی عباس نیز در [[جنگ بدر]] در [[سپاه قریش]] مقابل [[مسلمین]] [[جنگ]] کرد و اندکی قبل از [[فتح مکّه]] اسلام آورد. و این در حالی بود که [[حمایت]] ابوطالب [[پدر]] [[حضرت علی]] {{ع}} از اسلام جای [[انکار]] نداشت، لذا کوشیدند به بهانه [[شرک]] ابوطالب این [[افتخار]] را از علی {{ع}} بگیرند.

در شرایطی که [[دین]] نوبنیاد [[اسلام]] [[نیازمند]] [[حمایت]] [[شخصیت اجتماعی]] و نیرومند و در عین حال به ظاهر بی طرفی بود، [[بدیهی]] است که اگر [[ابوطالب]] اسلام خود را آشکار می‌‌کرد، نزد [[مشرکان قریش]] [[آبرو]] و [[ابهت]] و [[احترام]] خود را از دست می‌‌داد <ref>[[سیره]] [[نبویه]]، ج۱، ص ۴۶۱؛ الصحیح فی سیرة النبی، ج۲، ص ۱۵۵.</ref>. و نمی‌توانست به عنوان [[سرپرست]] [[قبیله]]، [[حَکَم]] و داور [[مشرکان]] گردد و از [[مقام]] [[شیخوخت]] خود در حمایت از اسلام سود جوید <ref>[[شرح نهج البلاغه]]، ج۱۴، ص ۸۱.</ref>.

# مواضع عملی،  

# اقوال و اشعار،  

ابوطالب کسی بود که همسرش [[فاطمه بنت اسد]] را به اسلام [[دعوت]] کرد <ref>شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص ۲۷۲.</ref>، وقتی فرزندش [[علی]] {{ع}} را دید که سمت راست پیامبر ({{صل}} و همراه وی به [[نماز]] ایستاده نه تنها او را منع نکرد، بلکه او را به [[همراهی با پیامبر]] {{صل}} [[فرمان]] داد، به فرزند دیگرش [[جعفر]] نیز گفت کنار [[رسول خدا]] {{صل}} و در طرف چپ او نماز بگزار <ref>[[اسد]] الغابه، ج۱، ص ۳۸۷؛ سیره [[حلبی]]، ج۱، ص ۴۳۳</ref>. از سپردن پیامبر ({{صل}} به [[قریش]] که با بالا گرفتن دعوت اسلام به [[اندیشه]] [[قتل]] وی افتاده بودند خودداری کرد <ref>ابن هشام، ج۱، ص ۲۶۷ ؛[[تاریخ]] [[یعقوبی]]، ج۲، ص ۲۵ و ۳۱.</ref>. و در [[محاصره اقتصادی و اجتماعی]] [[مسلمین]]، همراه [[مسلمانان]] به [[شعب ابوطالب]] رفت و در آنجا متحمل درد و [[رنج]] فراوان گشت. وقتی <ref>سیره ابن هشام، ج۲، ص ۳۰.</ref>. برادرش [[حمزه]] به اسلام گروید، شعری در [[تجلیل]] از او سرود وقتی یکی از مشرکان (ابن الزبعری) در [[مسجدالحرام]] مشتی [[خون]] و سرگین بر چهره [[پیامبر]] {{صل}} می‌‌مالد، [[ابوطالب]] [[شمشیر]] حمایل کرده به [[مسجدالحرام]] می‌‌رود و همان کار را بر سر او می‌‌آورد <ref>کافی، ج۱، ص ۴۴۹، [[کتاب الحجة]].</ref>، در [[شعب ابوطالب]] برای [[حفظ جان]] پیامبر ({{صل}} [[کودک]] خردسال خود [[علی]] {{ع}} را هر شب جای او می‌‌خواباند و [[رنج]] [[غربت]] فرزند دیگر خود [[جعفر]] را در [[هجرت به حبشه]] [[تحمل]] می‌‌کرد. اینها همه نمی‌توانست ناشی از [[انگیزه]] [[عاطفی]] و [[غیرت]] [[خویشاوندی]] و قبیله‌ای باشد، زیرا اگر [[محمد]] {{صل}} فرزند برادرش است علی {{ع}} فرزند خودش است، چرا فرزند خود را فدای برادرزاده‌اش می‌‌کند؟

سخنان و اشعاری که در [[تأیید]] [[پیامبر]] {{صل}} از ابوطالب در منابع معتبر نقل شده بسیار زیاد و [[متجاوز]] از هزار [[بیت]] است که هم اکنون در کتاب و به نام "[[دیوان]] اشعار ابوطالب" گردآوری شده است. ابن ابی‌الحدید <ref>شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص ۷۸</ref> هر چند این اشعار را در لفظ [[متواتر]] نمی‌داند امّا در دلالت بر [[تصدیق]] ابوطالب به [[نبوّت]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} متواتر [[معنوی]] می‌‌داند. [[علامه امینی]] نیز با [[تعجب]] می‌‌پرسد که اگر این تعابیر گوناگون که در اشعار وی آمده [[شهادت]] و اعتراف به [[نبوت]] [[رسول خدا]] {{صل}} بشمار نیاید پس اعتراف و [[شهادت به نبوت]] چگونه است؟ <ref>[[الغدیر]]، ج۷، ص ۳۴۱.</ref>.

پیامبر {{صل}} در [[فوت ابوطالب]] سخت گریست و از خداوند برای او [[طلب]] [[مغفرت]] کرد. <ref>شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص ۷۶.</ref> و فرمود: در [[اذیت]] و [[رنج]]، آنچه [[قریش]] بر سرم آوردند کمتر از [[مصیبت]] ابوطالب بود و در جریان دعوتم بازو و نگهدار من بود و تا زمانی که ابوطالب زنده بود [[قریشیان]] نمی‌توانستند مرا اذیت کنند <ref>[[سیره]] ابن [[هشام]]، ج۲، ص ۳۰.</ref> و هنگام [[دفن]] وی فرمود: ای عمو مرا در [[کودکی]] پرورش دادی، در [[یتیمی]] [[کفالت]] کردی و در بزرگی یاری نمودی، پس خداوند جزای خیرت دهد. <ref>[[تاریخ]] [[یعقوبی]]، ج۲، ص ۳۵۰.</ref>. پیامبر ({{صل}} در [[تشییع جنازه]] او شرکت کرد و [[وعده]] کرد که [[روز قیامت]] برای پسر و [[مادر]] و عمویش [[ابوطالب]] [[شفاعت]] کند <ref>[[تاریخ]] [[یعقوبی]]، ج۲، ص ۳۵.</ref> با آنکه [[تشییع جنازه]] [[کافر]] و [[شفاعت]] وی صحیح نیست.

== [[دلایل]] [[منکران]] ایمان ابوطالب ==

۲. مسلم <ref>التراتب الاداریة، ج۱، ص ۱۹۸.</ref> و [[بخاری]] <ref>[[الغدیر]]، ج۸، ص ۱۰.</ref> و عده دیگری [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّكَ لَا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ}}<ref>«بی‌گمان تو هر کس را که دوست داری راهنمایی نمی‌توانی کرد امّا خداوند هر کس را بخواهد راهنمایی می‌کند و او به رهیافتگان داناتر است» سوره قصص، آیه ۵۶.</ref>؛ را نیز مربوط به ابوطالب دانسته‌اند که در وقت [[مرگ]]، [[بنی هاشم]] را جمع کرده و آنها را امر به [[اطاعت از پیامبر]] {{صل}} کرد تا [[رستگار]] شوند و [[پیامبر]] ({{صل}} فرمود: ای عمو آنها را [[نصیحت]] می‌‌کنی و خود را رها می‌‌کنی، امّا ابوطالب گفت نمی‌توانم از [[دین]] [[پدر]] و اجدادم دست بردارم.

۳. [[حبیب بن ابوثابت]] از فردی که از [[ابن عباس]] شنیده نقل می‌‌کند <ref>الثقات، ج۴، ص ۱۳۷.</ref> که ابن عباس گفت [[آیه]]: {{متن قرآن|وَهُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَيَنْأَوْنَ عَنْهُ وَإِنْ يُهْلِكُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ}}<ref>«و آنان (دیگران را) از آن (قرآن) باز می‌دارند و (خود) از آن دور می‌شوند و جز خویشتن را نابود نمی‌کنند و در نمی‌یابند» سوره انعام، آیه ۲۶.</ref>، در [[حقّ]] [[ابوطالب]] نازل شد که مردم را از [[اذیت]] [[رسول خدا]] {{صل}} [[نهی]] می‌‌کرد ولی خود داخل در [[اسلام]] نمی‌شد <ref>[[جامع البیان]]، ج۷، ص ۲۲۷ و ۲۳۰؛ [[الدر المنثور]]، ج۳، ص ۷۹.</ref>.

۴. به نقل از [[ابوسعید خدری]]، شخصی نزد [[پیامبر]] از ابوطالب یاد کرد، آن [[حضرت]] فرمود: [[امید]] است که [[شفاعت]] من در [[روز قیامت]] برای او سودمند باشد، در میان آبی جوشیده از [[آتش]] قرار می‌‌گیرد که تا دو [[کعب]] او می‌‌رسد و از آنجا تا مغز او را می‌‌جوشاند... <ref>العلل ومعرفة الرجال، ج۱، ص ۲۴۹، رقم ۳۳۹.</ref>.

== جستارهای وابسته ==