برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|
| خط ۱۶۸: |
خط ۱۶۸: |
| == سیره == | | == سیره == |
| == اصحاب == | | == اصحاب == |
|
| |
| ==[[اجتماع]] [[ساحران]] برای معارضه با موسی==
| |
| [[علم]] سِحر و [[جادو]] در [[سرزمین مصر]] اهمیت فراوانی داشت و [[فراعنه]] مصر نیز برای [[حفظ]] [[مقام]] و [[حکومت]] خود، از وجود آنها بهره‌های زیادی برده و جویندگان آن علم را [[تشویق]] می‌کردند و چنان که در [[حدیث]] آمده، یکی از [[اسرار]] این که [[خداوند متعال]] [[معجزه]] موسی{{ع}} را نیز [[عصا]] و [[ید بیضاء]] قرار داد، همین بود که معجزه آن حضرت از سنخ کار ساحران باشد و بر اثر مهارتی که در این علم داشتند، به معجزه بودن کار موسی [[ایمان]] بیاورند، چنان‌که بزرگ‌ترین معجزه [[پیغمبر]] بزرگوار [[اسلام]] نیز [[قرآن]] بود؛ زیرا علم [[فصاحت]] و [[بلاغت]] در [[زمان]] آن حضرت (میان [[عرب]]) رواج بسیاری داشت و چون فصحای بزرگ عرب قرآن را دیدند، دانستند که این گفتار [[بشر]] نیست و به معجزه بودن آن اعتراف کردند.
| |
| [[متن حدیث]] را که [[صدوق]] در کتاب [[عیون]] و [[علل الشرائع]] از [[امام هشتم]] حضرت [[علی بن موسی الرضا]]{{ع}} [[روایت]] کرده، این است که [[ابن سکیت]] گوید: «به [[امام]] عرض کردم: چرا [[خدای عزوجل]] [[موسی بن عمران]] را به عصا و ید بیضاء و آلت [[سحر]] [[مبعوث]] فرمود و [[عیسی]]{{ع}} را به [[طب]] و محمد{{صل}} را به [[کلام]] و خُطب؟ حضرت در پاسخ من فرمودند: [[خدای تعالی]] چون موسی{{ع}} را فرستاد، علم سحر بر [[مردم]] زمان وی چیره شده بود. موسی نیز از جانب خدای تعالی معجزه‌ای آورد که مردم نتوانند مانندش را بیاورند و سحر و جادویشان را [[باطل]] سازد و [[برهان]] و [[حجت]] را برایشان ثابت و پابرجا کند و عیسی را در زمانی مبعوث فرمود که [[بیماری‌ها]] در آن زمان بسیار بود و مردم به طبابت احتیاج داشتند. عیسی نیز از همان نمونه معجزه‌ای آورد که سنخش در نزد آنان نبود، معجزه‌ای که به [[اذن خدا]] مرده را زنده می‌کرد وکور مادر زاد و برص‌دار را [[شفا]] می‌داد و بدین ترتیب [[حجت]] خود را بر ایشان ثابت می‌کرد. [[خدای تبارک و تعالی]] محمد{{صل}} را در وقتی [[مبعوث]] فرمود که خطب و [[کلام]] (و [[شعر]] و [[فصاحت]] و [[بلاغت]] در گفتار) بر [[اهل]] [[زمان]] [[غلبه]] کرده بود. آن حضرت نیز از کتاب [[خدای عزوجل]] و موعظه‌ها و [[احکام]] آن معجزه‌ای آورد که گفتار آنان را بدان [[باطل]] کرد و حجت را بدان وسیله بر آنها [[اثبات]] کرد»<ref>علل الشرائع، ص۱۲۳- ۱۲۴.</ref>.
| |
|
| |
| باری در زمان [[موسی]]{{ع}} [[سحر]] و [[جادو]] رونق فراوانی داشت و هر که را در این [[علم]] مهارتی بود، اهمیت بیشتری در نظر [[مردم]] آن زمان پیدا می‌کرد. [[فرعون]] نیز خواست تا از وجود آنها برای [[تحکیم]] موقعیت [[متزلزل]] خویش استفاده کند، از این رو [[جادوگران]] ماهر را از سراسر مملکت [[دعوت]] کرد و آنها را برای [[عید]] ([[روز]] [[موعود]]) آماده [[مبارزه]] با موسی نمود.
| |
| درباره تعداد ساحرانی که برای مبارزه با موسی جمع شدند، [[اختلاف]] است و اکثراً تعداد آنها را هفتاد نفر ذکر کرده‌اند. البته برخی هم آنها را چندین برابر، یعنی چندین هزار ذکر کرده و گفته‌اند: این هفتاد نفر را از میان آنها [[انتخاب]] کردند که سرآمدشان بودند.
| |
| سرانجام روز موعود فرا رسید و [[ساحران]] آماده [[پیکار]] شدند.
| |
| [[قرآن کریم]] نقل می‌کند که قبل از این که ساحران دست به کار انجام سحر خود شوند، به فرعون گفتند: «اگر ما [[پیروز]] شویم مزدی هم داریم؟»<ref>{{متن قرآن|فَلَمَّا جَاءَ السَّحَرَةُ قَالُوا لِفِرْعَوْنَ أَئِنَّ لَنَا لَأَجْرًا إِنْ كُنَّا نَحْنُ الْغَالِبِينَ}} «هنگامی که جادوگران آمدند به فرعون گفتند: اگر ما پیروز شویم آیا پاداشی خواهیم داشت؟» سوره شعراء، آیه ۴۱.</ref> وی ضمن این که [[وعده]] بهترین مزدها را به آنها داد، گفت: «آری شما در آن وقت از [[مقربان]] (درگاه من) نیز خواهید بود»<ref>{{متن قرآن|قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ إِذًا لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ}} «گفت: آری و بی‌گمان شما آنگاه از نزدیکان (من) خواهید شد» سوره شعراء، آیه ۴۲.</ref>.
| |
| [[عبدالوهاب نجار]] از این سؤال و جواب استفاده کرده که معلوم می‌شود انجام [[فرمان]] [[فراعنه]] [[مصر]]، برای همه [[واجب]] بوده و ناچار بوده‌اند تا دستورهای آنها را بدون چون و چرا و بدون درخواست مزد [[اجرا]] کنند<ref>قصص الانبیاء ص۱۸۸.</ref>.
| |
|
| |
| موضوع دیگری که در [[قرآن کریم]] در این قسمت از داستان ذکر شده و [[گواه]] بر این است که [[فرعون]] بیشترین [[تشویق]] را در [[حق]] [[ساحران]] کرد تا بلکه به دست [[یاری]] آنها تاج و تخت خود را از خطر برهاند، این بود که از طرف فرعون به [[مردم]] گفتند: «شما نیز برای تماشا در مرکز [[موعود]] حاضر شوید تا اگر ساحران [[پیروز]] شدند از آنها [[پیروی]] کنیم»<ref>{{متن قرآن|وَقِيلَ لِلنَّاسِ هَلْ أَنْتُمْ مُجْتَمِعُونَ * لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ السَّحَرَةَ إِنْ كَانُوا هُمُ الْغَالِبِينَ}} «و به مردم گفته شد: آیا شما (نیز) گرد می‌آیید؟ * شاید اگر جادوگران پیروز شوند ما از آنان پیروی کنیم» سوره شعراء، آیه ۳۹ و ۴۰.</ref>.
| |
| در صورتی که اگر ساحران پیروز می‌شدند، مردم از آنها پیروی نمی‌کردند بلکه از همان [[آیین]] آنها که [[پرستش]] فرعون بود پیروی می‌کردند؛ یعنی در [[حقیقت]] از فرعون [[اطاعت]] می‌کردند، اما مطلب را به این صورت گفتند تا [[رشوه]] بیشتری از نظر [[مقام]] [[اجتماعی]] به آنها بدهند و آنها را به کار خود دل‌گرم‌تر سازند، گذشته از اینکه حضور تماشاچیان و شعارهایی که به نفع ساحران می‌دادند، در [[پیروزی]] احتمالی آنان و [[شکست]] رقیب بسیار مؤثر بود.<ref>[[سید هاشم رسولی محلاتی|رسولی محلاتی، سید هاشم]]، [[تاریخ انبیاء (کتاب)|تاریخ انبیاء]] ص ۴۰۱.</ref>
| |
|
| |
|
| ==[[اندرز]] [[موسی]] و [[نیرنگ]] فرعون== | | ==[[اندرز]] [[موسی]] و [[نیرنگ]] فرعون== |
