پرش به محتوا

بنی‌خثعم: تفاوت میان نسخه‌ها

۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۰ ژانویهٔ ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - 'عمر رضا کحاله' به 'عمر رضا کحاله'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'عمر رضا کحاله' به 'عمر رضا کحاله')
خط ۶: خط ۶:
از [[قبایل قحطانی]] است که [[دانشمندان انساب]]، [[نسب]] وی را چنین آورده‌اند: [[خَثعَم بن أنمار بن اِراش بن عَمرو بن الغَوث بن نَبت بن زید بن کهلان بن سبأ]]<ref>ابوعبید قاسم بن سلام، کتاب النسب، ص۳۰۱؛ یعقوبی، تاریخ، جلد اول، ص۲۴۸؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، الجزء الثانی، ص۳۹۰؛ ابن عبد ربه، العقد الفرید، الجزء الثالث، ص۳۰۳؛ هشام بن محمد کلبی، جَمهرة النسب، الجزء الأول، ص۳۷۵.</ref>. اگر چه [[ابن‌اسحاق]] و [[مسعودی]] خَثعَم و [[بَجیله]] را از [[نسل]] [[نزار بن معد]] می‌دانند که [[انمار]] به [[یمن]] رفته و در آنجا ساکن شده<ref> ابن‌هشام، السیرة النبویه، القسم الأول، ص۷۴؛ مسعودی، مروج الذهب، المجلد الثانی، ص۱۱۳.</ref>، ولی [[پذیرفتن]] نظر مسعودی به [[دلایل]] ذیل مشکل می‌نماید:
از [[قبایل قحطانی]] است که [[دانشمندان انساب]]، [[نسب]] وی را چنین آورده‌اند: [[خَثعَم بن أنمار بن اِراش بن عَمرو بن الغَوث بن نَبت بن زید بن کهلان بن سبأ]]<ref>ابوعبید قاسم بن سلام، کتاب النسب، ص۳۰۱؛ یعقوبی، تاریخ، جلد اول، ص۲۴۸؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، الجزء الثانی، ص۳۹۰؛ ابن عبد ربه، العقد الفرید، الجزء الثالث، ص۳۰۳؛ هشام بن محمد کلبی، جَمهرة النسب، الجزء الأول، ص۳۷۵.</ref>. اگر چه [[ابن‌اسحاق]] و [[مسعودی]] خَثعَم و [[بَجیله]] را از [[نسل]] [[نزار بن معد]] می‌دانند که [[انمار]] به [[یمن]] رفته و در آنجا ساکن شده<ref> ابن‌هشام، السیرة النبویه، القسم الأول، ص۷۴؛ مسعودی، مروج الذهب، المجلد الثانی، ص۱۱۳.</ref>، ولی [[پذیرفتن]] نظر مسعودی به [[دلایل]] ذیل مشکل می‌نماید:
# [[رأی]] مسعودی خلاف نظر عموم دانشمندان انساب است، به ویژه وی دلیل روشنی بر گفته خود بیان نکرده است.
# [[رأی]] مسعودی خلاف نظر عموم دانشمندان انساب است، به ویژه وی دلیل روشنی بر گفته خود بیان نکرده است.
# جایگاه خَثعم و بَجیله در [[سراة]] یمن<ref>حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۲۳۳؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، الجزء الأول، ص۳۳۱ (ذیل کلمه خثعم).</ref> بود و [[روابط]] دوستیِ مشخصی با قبایل دیگر [[یمنی]] اطراف خود همچون [[مَذحِج]] داشت، ولی با قبایل [[معدی]] در [[ستیز]] و [[پیکار]] بود.
# جایگاه خَثعم و بَجیله در [[سراة]] یمن<ref>حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۲۳۳؛ [[عمر رضا کحاله]]، معجم قبائل العرب، الجزء الأول، ص۳۳۱ (ذیل کلمه خثعم).</ref> بود و [[روابط]] دوستیِ مشخصی با قبایل دیگر [[یمنی]] اطراف خود همچون [[مَذحِج]] داشت، ولی با قبایل [[معدی]] در [[ستیز]] و [[پیکار]] بود.
# بَجیله و خَثعم [[بت]] «[[ذوالخَلَصَه]]» را که در [[تَباله]] بین [[یمن]] و [[مکه]] قرار داشت [[ستایش]] می‌کردند و جز [[هوازن]] و [[باهله]]، عموم پرستندگانِ این بت، قبایل یمنی مثل [[اَزد]]<ref>هشام بن محمد کلبی، الاصنام، ص۱۳۰.</ref> بودند.
# بَجیله و خَثعم [[بت]] «[[ذوالخَلَصَه]]» را که در [[تَباله]] بین [[یمن]] و [[مکه]] قرار داشت [[ستایش]] می‌کردند و جز [[هوازن]] و [[باهله]]، عموم پرستندگانِ این بت، قبایل یمنی مثل [[اَزد]]<ref>هشام بن محمد کلبی، الاصنام، ص۱۳۰.</ref> بودند.
# خَثعم در هنگام [[حمله ابرهه]] به مکه همراه وی بودند<ref>محمد بن اسحاق، کتاب السیر و المغازی، تحقیق سهیل زکار، ص۶۱.</ref>، در حالی که اگر معدی بودند در این حمله شرکت نمی‌کردند.<ref> [[اصغر منتظرالقائم|منتظرالقائم، اصغر]]، [[نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت (کتاب)|نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت]]، ص۸۴.</ref>
# خَثعم در هنگام [[حمله ابرهه]] به مکه همراه وی بودند<ref>محمد بن اسحاق، کتاب السیر و المغازی، تحقیق سهیل زکار، ص۶۱.</ref>، در حالی که اگر معدی بودند در این حمله شرکت نمی‌کردند.<ref> [[اصغر منتظرالقائم|منتظرالقائم، اصغر]]، [[نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت (کتاب)|نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت]]، ص۸۴.</ref>
خط ۵۲: خط ۵۲:


== خثعم و حضور در شهرهای [[اسلامی]] ==
== خثعم و حضور در شهرهای [[اسلامی]] ==
با آغاز [[فتوحات اسلامی]] و پس از [[فتح]] [[حیره]]، شهرهای اسلامی تازه تأسیس آن ـ [[کوفه]] و [[بصره]] ـ، [[شاهد]] [[مهاجرت]] تعداد زیادی از [[قبایل عرب]] بود<ref>عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۰۶۲</ref>. قبیله خثعم در کوفه بخش قابل توجهی از [[جمعیت]] [[شهر]] را به خود اختصاص داده بودند<ref>لویی ماسینیون، خطط الکوفه و شرح خریطها، ص۱۹-‌۲۱. نیز ر. ک. محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج ۴، ص۴۸.</ref>. پس از [[جنگ جمل]] در [[سال ۳۶ق]]، علی {{ع}} با [[تغییر]] این [[نظام]]، [[ازد]]، بجیله، خثعم و [[انصار]] را در یک گروه قرار داد<ref>لویی ماسینیون، خطط الکوفه و شرح خریطها، ص۲۱-‌۲۲.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>
با آغاز [[فتوحات اسلامی]] و پس از [[فتح]] [[حیره]]، شهرهای اسلامی تازه تأسیس آن ـ [[کوفه]] و [[بصره]] ـ، [[شاهد]] [[مهاجرت]] تعداد زیادی از [[قبایل عرب]] بود<ref>[[عمر رضا کحاله]]، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۰۶۲</ref>. قبیله خثعم در کوفه بخش قابل توجهی از [[جمعیت]] [[شهر]] را به خود اختصاص داده بودند<ref>لویی ماسینیون، خطط الکوفه و شرح خریطها، ص۱۹-‌۲۱. نیز ر. ک. محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج ۴، ص۴۸.</ref>. پس از [[جنگ جمل]] در [[سال ۳۶ق]]، علی {{ع}} با [[تغییر]] این [[نظام]]، [[ازد]]، بجیله، خثعم و [[انصار]] را در یک گروه قرار داد<ref>لویی ماسینیون، خطط الکوفه و شرح خریطها، ص۲۱-‌۲۲.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>


== خثعم در دوران [[خلافت امیرالمؤمنین]] {{ع}} ==
== خثعم در دوران [[خلافت امیرالمؤمنین]] {{ع}} ==
۲۱۷٬۴۹۱

ویرایش