شام: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←پانویس) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
== آشنایی اجمالی == | |||
شام که در اشعار و آثار گذشتگان به صورت «شأم» و «شآم» نیز تلفظ شده است<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۳۱۱-۳۱۲.</ref>، دارای سه اصطلاح است: | |||
# شام در عرف [[عرب]]: در این اصطلاح، شام هر آنچه [[سرزمین]] در شمال شبه [[جزیره عربستان]] است را شامل میشود. # شام در عرف عده‌ای از عموم [[مردم]] که فقط در بر دارنده [[دمشق]] است. | |||
==آشنایی اجمالی== | # شام [[تاریخی]] که شامل: [[سوریه]]، [[اردن]]، لبنان و [[فلسطین]] است و اخیراً به این جمع، «سوریه بزرگ» نیز گفته شده است. | ||
اقلیم‌شناسان حدود شام را از [[فرات]] تا عریش متاخم در [[مصر]] و عرض آن را از کوه‌های طی در نزدیکی [[مکه]] تا [[دریای مدیترانه]] گفته‌اند و از مهمترین شهرهای آن به منبج، [[حلب]]، حماه، [[حمص]]، دمشق و معمره و از شهرهای ساحلی آن به نام [[انطاکیه]]، طرابلس، [[عکا]]، [[صور]] و... اشاره کرده‌اند | برخی شام را جمع «[[شامه]]» برشمرده، وجه [[تسمیه]] آن را به این نام، کثرت روستاها و آبادی‌های آن و نزدیکی این روستاها به هم عنوان کرده‌اند. برخی [[نزول]] قومی از [[کنعان]] بن حام و سکونت شان در مناطق شمالی [[جزیرة العرب]] (تشاءموا الیها) را دلیل این نامگذاری گفته<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۳۱۲.</ref>، برخی هم، شام را برگرفته و معرب نام [[سام بن نوح]]، ـ نخستین ساکن این منطقه ـ دانسته‌اند<ref>بکری، معجم ما استعجم، ج۳، ص۷۷۳؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۳۱۲. علاوه بر این موارد، در برخی منابع به مواردی دیگری هم در این وجه تسمیه اشاره کرده است. ر.ک: یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۳۱۲.</ref>. | ||
اقلیم‌شناسان حدود شام را از [[فرات]] تا عریش متاخم در [[مصر]] و عرض آن را از کوه‌های طی در نزدیکی [[مکه]] تا [[دریای مدیترانه]] گفته‌اند و از مهمترین شهرهای آن به منبج، [[حلب]]، حماه، [[حمص]]، دمشق و معمره و از شهرهای ساحلی آن به نام [[انطاکیه]]، طرابلس، [[عکا]]، [[صور]] و... اشاره کرده‌اند<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۳۱۲.</ref>. این سرزمین دارای پنج جند (سرزمین و بخش بزرگ): قنسرین، دمشق، اردن، فلسطین و حمص<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۳۱۲.</ref> و طول آن از فرات تا عریش، یک ماه راه و عرض آن، بیست [[روز]] راه فاصله بود<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۳۱۲.</ref>. از این مکان، بسیار در [[سیره]] و [[مغازی]] نام برده شده است. [[مسلمانان]] نخستین بار در [[زمان پیامبر]]{{صل}} در [[جنگ موته]] وارد شام شدند و سپس در [[زمان عمر]] تمام شام را فتح کردند<ref>[[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة]]، ص۱۶۷.</ref>. | |||
برخی از نویسندگان فرهنگ‌نامه‌ها، «شام» را به [[سوریه]] ارجاع داده‌اند و معتقدند سوریه بزرگ که در [[انجیل]] آرام نامیده شده، ناحیه‌ای است در آسیای [[غربی]]، در [[مشرق]] بحرالروم، مدیترانه‌ای که در شمال به واسطه کوه‌های تروس Taurus محدود میشود و در مشرق آن نهر [[فرات]] قرار دارد و از جنوب و جنوب شرقی به [[عربستان]] محدود می‌گردد، سوریه بزرگ شامل: [[جمهوری]] سوریه، جمهوری لبنان، [[کشور]] [[هاشمی]] [[اردن]] و فلسطین اشغالی است<ref>مرحوم دکتر معین.</ref> | |||
[[ابواسحاق ابراهیم اصطخری]]، در کتاب «مسالک و ممالک» که از کتب جغرافیایی قرن ۵ و ۶ است؛ در ذکر دیار شام می‌نویسد: «خربی دیار شام، دیار [[روم]] است و شرقی آن [[بادیه]]، از ایله تا فرات و از فرات، تا حد روم و شمالی شام، بلاد روم است و جنوبی، حد [[مصر]] و [[تیه]] [[بنی اسرائیل]] و یک حد با مصر دارد، تارَفَحْ و با روم [[ثغور]] ملطیه و [[حدث]] و مرعش و هارونیه و کنیسه و عین ذبه و مصیصه و آذنه و طرسوس...»<ref>ابراهیم بن محمد، اصطخری، مسالک و ممالک ترجمه: ایرج افشار، ص۵۹.</ref>.<ref>[[محمد حسن عرب|عرب، محمد حسن]]، [[دانشنامه اماکن جغرافیایی قرآن مجید (کتاب)|دانشنامه اماکن جغرافیایی قرآن مجید]]، ص۴۸.</ref> | |||
امروزه شام یکی از کهن‌ترین سرزمین‌های [[عربی]] است با روستاهای فشرده و رودخانه‌های روان و مزارع سرسبز. مهمترین شهرهای امروزی آن: [[قدس]] [[الشریف]]، [[عمان]] ـ پایتخت [[اردن]] ـ و [[دمشق]] ـ پایتخت [[جمهوری]] [[سوریه]] ـ و [[بیروت]] ـ پایتخت لبنان ـ است؛ به علاوه ده‌ها [[شهر]] دیگر همچون [[عقبه]]، ارید، نابلس، حماه، [[حمص]]، [[حلب]]، طرابلس، [[صور]]، صیدا، [[یافا]]، [[حیفا]] و بسیاری دیگر<ref>[[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة]]، ص۱۶۷.</ref>. | |||
== شام در عصر مهدوی == | |||
در [[حدیث]] آمده است که در [[شام]]، فتنه‌ای بپا می‌خیزد که اگر از سوئی آرام شود، از سوی دیگر سر درمی‌آورد و این [[فتنه]] پایان نمی‌یابد، تا اینکه منادی از [[آسمان]] ندا دهد: فلان، [[حاکم]] و [[امیر]] شما باشد<ref>کنز العمال، ح ۳۱۴۴۴.</ref> و نیز آمده است: [[قائم]] {{ع}} [[ظهور]] نمی‌کند مگر پس از آنکه [[شام]] را [[فتنه]] و آشوبی فراگیرد که [[مردم]]، راه نجاتی از آن نداشته باشند<ref>بحار الانوار، ج ۶۰، ص ۲۰۸ و ج ۵۲، ص ۲۹۷.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۴۲۵.</ref> | |||
== پرسش‌های وابسته == | == پرسش‌های وابسته == | ||
| خط ۱۹: | خط ۳۰: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | #[[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | ||
# [[پرونده:IM010435.jpg|22px]] [[محمد حسن عرب|عرب، محمد حسن]]، [[دانشنامه اماکن جغرافیایی قرآن مجید (کتاب)|'''دانشنامه اماکن جغرافیایی قرآن مجید''']] | # [[پرونده:IM010435.jpg|22px]] [[محمد حسن عرب|عرب، محمد حسن]]، [[دانشنامه اماکن جغرافیایی قرآن مجید (کتاب)|'''دانشنامه اماکن جغرافیایی قرآن مجید''']] | ||
# [[پرونده:IM010527.jpg|22px]] [[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|'''معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة''']] | # [[پرونده:IM010527.jpg|22px]] [[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|'''معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة''']] | ||
| خط ۲۸: | خط ۳۸: | ||
[[رده:مدخل فرهنگنامه آخرالزمان]] | [[رده:مدخل فرهنگنامه آخرالزمان]] | ||
[[رده:شهرها]] | [[رده:شهرها]] | ||
[[رده:مدخل موعودنامه]] | [[رده:مدخل موعودنامه]] | ||