حرم در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
←منابع
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف') |
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
# خارج کردن سنگ یا ریگ از [[حرم]]؛ | # خارج کردن سنگ یا ریگ از [[حرم]]؛ | ||
# ورود بدون [[احرام]] به [[حرم]]<ref>دایرةالمعارف تشیع، ج۶، ص۲۴۰-۲۴۱.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۲۴.</ref>. | # ورود بدون [[احرام]] به [[حرم]]<ref>دایرةالمعارف تشیع، ج۶، ص۲۴۰-۲۴۱.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۲۴.</ref>. | ||
==حرم== | |||
مکانی [[مقدّس]] است که بر اساس مباحث [[فقه سیاسی]]، [[جنگ]] و [[جهاد]] در آن مکان‌ها با محدودیت‌هایی مواجه است. | |||
یکی از [[تدابیر]] و [[خط مشی]] اصلی [[اسلام]] برای حذف جنگ و جلوگیری از آن در [[سیاست خارجی]]، محدودیت مکانی است. حرم از دیدگاه اسلام [[سرزمین]] مقدسی است که نه تنها [[اسرار]] [[تاریخ]] و [[سرنوشت انسان]] در آن رقم خورده است، بلکه تاریخ و [[سرنوشت]] [[زمین]] را نیز در [[دل]] خود نهفته دارد. جفاست اگر ناآشنا به موقعیت [[معنوی]] آن، حرمتش را [[پاس]] نداشت. از این رو اسلام برای این سرزمین [[احکام]] و مقررات خاصی مقرر داشته که از آن جمله [[حرمت]] [[قتال]] و [[خونریزی]] در آن است. | |||
ماجرای [[آفرینش]] و [[تولد]] زمین به طرز شگفت‌انگیز و اسرارآمیز «[[دحوالارض]]» نشانه از آن دارد که سرزمین حرم چکیده اسرار تاریخ و سرنوشت زمین بوده و دربرگیرنده تمامی [[برکات]]، [[نعمت‌ها]] و ویژگی‌های وصف‌ناپذیر آن است که هر چه این برکات و نعمت‌ها شمارش شوند بر آن پایانی متصور نیست {{متن قرآن|وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا}}<ref>«و اگر نعمت خداوند را بر شمارید نمی‌توانید شمار کرد» سوره ابراهیم، آیه ۳۴.</ref>. | |||
سرزمین حرم که در آن [[اعمال]] [[حج]] انجام می‌شود، مناسبتی تنگاتنگ با [[اعلان برائت]] دارد؛ زیرا این سرزمین، جایی است که [[وحی]] و [[توحید]] از آن آغاز شده و [[مبارزه]] با [[شرک]] و [[پاک‌سازی]] [[مشرکان]] در آن انجام شده است. | |||
اگر کهکشان شیری را تجلی‌گاه آفرینش و منظومه شمسی را [[مظهر]] [[عظمت]] این کهکشان [[عظیم]] و زمین را مجمع رموز این منظومه بزرگ بدانیم با موقعیت «حرم» در آفرینش بیش از پیش آشنا می‌شویم. | |||
قبل از هرکس این [[فرشتگان]] بودند که با عظمت و اسرار این سرزمین آشنا شدند و بر آنها که [[شاهد]] تولد شگفت‌انگیز زمین از درون این قطعه اسرارآمیز بودند، از همان ابتدا دل به [[عشق]] آن سپردند و نخستین خیل [[حاجیان]] حرم را تشکیل دادند {{متن حدیث|وَ كَانَ أَوَّلَ مَا حَجَّتْ إِلَيْهِ الْمَلَائِكَةُ}}<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۱۴۷.</ref>. | |||
این عمل [[ملائکه]] برای [[انبیاء]]{{عم}} و همه [[انسان‌ها]] [[سنت]] گشت تا [[روز واپسین]] [[قیامت]]<ref>بحارالانوار، ج۹۹، ص۴۲.</ref> وسیله کسب [[فیض]] و [[برکت]] برای [[انسان]] باشد. | |||
[[فرشتگان]] که در [[ملکوت]] با [[بیت]] معمور آشنا بودند در [[حرم]] و بیت که محاذی آن بود<ref>تفسیر عیاشی، ج۱، ص۳۹-۳۶.</ref> ستون‌های بیت را برافراشتند<ref>بحار الانوار، ج۱۱، ص۱۸۳.</ref>. | |||
اگر [[آدم]] [[ابوالبشر]] ده‌ها بار [[حج]] [[خانه خدا]] به جا آورد<ref>وسائل الشیعه، ج۱۳، ص۲۰۸.</ref> و برای [[تشرف]] به این [[سرزمین]] پا را برهنه نمود<ref>وسائل الشیعه، ج۴۰، ص۹۹.</ref> به خاطر دست‌یابی به گنج‌های [[نهان]]، [[برکات]] بی‌پایان و [[اسرار]] و رموز وصف‌ناپذیر این سرزمین بوده است. | |||
آدم که از دست‌یابی به آن همه برکات و فیوضات «حرم» شگفت‌زده شده بود از [[خداوند]] خواست که آن را از ذریه‌اش دریغ ندارد و این [[دعاء]] [[مستجاب]] شد<ref>وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۲۳۶.</ref>. | |||
نوح با کشتی خود بر بیت [[طواف]] کرد تا بر [[جودی]] استقرار یافت<ref>تفسیر علی بن ابراهیم قمی، ج۱، ص۲۲۶.</ref> چون که بیت، [[عتیق]] بود و در آب، [[غرق]] نگردید<ref>تفسیر علی بن ابراهیم قمی، ج۱، ص۳۱۲.</ref> تا یک بار دیگر [[ناجی]] انسان‌ها از غرقاب هلاک باشد. | |||
[[هود]] و [[صالح]] نیز به کرّات از برکات حرم متنعّم گشتند و پا بر این خان [[نعمت]] بیکران [[الهی]] نهادند<ref>مسند احمد بن حنبل، ج۱، ص۳۱۲.</ref> و دیگر [[پیامبران خدا]] هر کدام به نوبه خود از آن بهره‌ها گرفتند و ره به نهانگاه اسرار آن یافتند و به [[معرفت]] خویش افزودند<ref>وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۲۷۴.</ref>. | |||
ابراهیم و اسماعیل{{عم}} گرچه ارکان بیت را [[رفعت]] بخشیدند، اما نه نخستین [[زائر]] بیت بودند و نه آخرین آنها، ابراهیم [[مؤذن]] حج بود<ref>{{متن قرآن|وَأَذِّنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَعَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ}} «و در میان مردم به حجّ بانگ بردار تا پیاده و سوار بر هر شتر تکیده‌ای که از هر راه دوری می‌رسند، نزد تو آیند» سوره حج، آیه ۲۷.</ref> و [[مراسم]] و مناسکش کامل‌تر از گذشته و حجش با شکوه‌تر و بنیان توحیدیش استوارتر بود و به همین دلیل [[حج]] [[اسلام]] [[حج ابراهیمی]] [[لقب]] گرفت و لباف و مغز [[مراسم]] او صبغة [[توحیدی]] یافت. | |||
[[خضر]] [[پیامبر]] از آن جهت به [[عمر]] جاویدان رسید که [[آب حیات]] [[زمزم]] نوشید<ref>صدوق، اکمال الدین، ص۳۹۰.</ref> و از دیدگان نااهل پنهان گشت تا همه سال [[شاهد]] مراسم و [[مناسک]] باشد<ref>بحار الانوار، ج۱۳، ص۲۹۹.</ref> و در [[امان]] به [[دعا]] بر [[مؤمنان]] بنشیند<ref>بحار الانوار، ج۱۳، ص۲۹۹.</ref> و مونس ولی [[زمان]] و [[حجت]] [[غائب]] عصر{{ع}} باشد<ref>بحار الانوار، ج۱۳، ص۲۹۹.</ref>. | |||
داوود و سلیمان نیز در این [[وادی]] [[طوبی]] نعلین [[دولت]] و [[ملک]] را از پا به در آورده و با انس، [[جن]]، طیر و [[ریاح]] به حج پرداختند<ref>وافی، ج۱۲، ص۱۶۲؛ کافی، ج۶، ص۲۱۳.</ref>. | |||
[[عیسی]] روح‌اللّه گرچه [[فرصت]] حج نیافت، ولی هنگامی که از محل «[[صفائح]]» می‌گذشت تلبیه گفت و رو به [[قبله]] [[آمال]] با [[حاجیان]] همصدا شد<ref>وسائل الشیعه، ج۱۲، ص۳۸۵.</ref> او به هنگام بازگشت نیز به حج [[خانه خدا]] خواهد شتافت<ref>مسند احمد بن حنبل، ج۲، ص۲۷۲.</ref>. | |||
با نگاهی دیگر هر چند آمیخته با جنبه‌های مادی به موقعیت جغرافیایی این [[سرزمین]] می‌توانیم به [[اسرار]] نهفته دیگری پی ببریم که به نوبه خود در [[میزان]] [[درک]] [[حقیقت]] این سرزمین و عمق بهره‌گیری از [[برکات]] آن مؤثر است. | |||
از نظر [[تاریخی]] و جغرافیایی یاد «[[حرم]]» همواره با نام [[جزیرة‌العرب]] همراه بوده است، شبه‌جزیره‌ای که می‌تواند تلاقی سه [[قاره]] بزرگ [[جهان]] باشد. | |||
جزیرة‌العرب در موقعیت جغرافیایی کنونی، کشورهای [[عربستان سعودی]]، [[یمن]]، قطر، امارات متحده، [[بحرین]]، عمان، [[کویت]] و [[اردن]] را شامل می‌شود و از نظر [[جغرافی‌دانان]] [[مسلمان]]<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۶۳.</ref> دارای بخش‌هایی به نام‌های: تهامه، [[حجاز]]، نجد، یمن، عروض، حضر [[موت]] و [[مهره]] است. | |||
هم‌اکنون «حرم» و «حرمین» در [[کشور]] عربستان سعودی قرار دارد با وسعتی بالغ بر ۲/۲۴۰/۰۰۰ کیلومتر مربع، هشتاد درصد شبه جزیره را تشکیل می‌دهد و [[جمعیت]] آن نزدیک به ۱۷ میلیون و آب و هوای آن گرم و سوزان است. در این کشور [[متجاوز]] از ۱۰ میلیون [[نخل]] خرما وجود دارد که از قدیم مواد غذایی [[عربستان]] به شمار می‌رفته است. [[عربستان سعودی]] از [[معادن]] سرشار نفت و گاز برخوردار است که دومین صادر کننده نفت در [[جهان]] به حساب می‌آید<ref>فقه سیاسی، ج۵، ص۸۴ و ۱۳۸ - ۱۴۲.</ref>.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۶۷۷.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | |||
# [[پرونده: 1100699.jpg|22px]] [[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه فقه سیاسی ج۱''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||