قیام سید حسنی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

}}

درباره '''قیام سید حسنی''' دو دیدگاه وجود دارد؛ یکی: اینکه قیام سید حسنی از [[نشانه‌های غیر حتمی ظهور]] است و دیگر: به [[دلیل]] اشکالاتی که در گزارش‌های مربوط به قیام او وجود دارد، او را نشانه ظهور نمی‌داند.

یکی از قیام‌های در آستانۀ ظهور، قیامی است که با [[پرچم‌داری]] شخصی به نام [[سید حسنی]] صورت می‌گیرد و از نشانه‌های مشهور دربارۀ [[ظهور]] به شمار می‌رود. [[سید حسنی]] [[جوان]] خوش صورتی است که از طرف دیلم‌ و [[قزوین]] [[خروج]] می‌نماید و ظاهراً از [[اولاد]] [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} است<ref>ر.ک: [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامه امام مهدی (کتاب)|دانشنامه امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۴۱؛ [[محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]، ص ۶۶ ـ ۶۷</ref>.

 

اکثر کسانی که می‌گویند قیام سید حسنی از [[نشانه‌های ظهور]] [[امام مهدی]] {{ع}} است به یک [[روایت]] [[استدلال]] می‌کنند و آن اینکه [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: «وقتی [[فرزندان عباس]] با هم [[اختلاف]] کنند و [[سلطنت]] آنان [[سست]] شود، شامی و [[یمانی]] [[ظهور]] می‌کنند و [[سید حسنی|حسنی]] به حرکت درمی‌آید و [[امام مهدی]] {{ع}} از [[مدینه]] به [[مکه]] می‌آید و از [[خداوند]] اجازه [[ظهور]] می‌طلبد. آنگاه برخی از موالی([[دوستان]] و [[یاران]]) او این خبر را برای [[سید حسنی|حسنی]] می‌برند و او بر [[خروج]]، پیش‌دستی می‌کند؛ اما [[اهل مکه]] او را می‌کشند و سرش را برای شامی می‌فرستند؛ در این زمان، [[امام مهدی]] {{ع}} آشکار می‌شود و [[مردم]] با او [[بیعت]] می‌کنند»<ref>{{متن حدیث|عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ اَلسَّرَّاجِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ مَتَى فَرَجُ شِیعَتِكُمْ قَالَ إِذَا اِخْتَلَفَ وُلْدُ اَلْعَبَّاسِ وَ وَهَى سُلْطَانُهُمْ ـ وَ طَمِعَ فِیهِمْ مَنْ لَمْ یَكُنْ یَطْمَعُ وَ خَلَعَتِ اَلْعَرَبُ أَعِنَّتَهَا وَ رَفَعَ كُلُّ ذِی صِیصِیَةٍ صِیصِیَتَهُ وَ ظَهَرَ اَلسُّفْیَانِیُّ وَ اَلْیَمَانِیُّ وَ تَحَرَّكَ اَلْحَسَنِیُّ خَرَجَ صَاحِبُ هَذَا اَلْأَمْرِ مِنَ اَلْمَدِینَةِ إِلَى مَكَّةَ بِتُرَاثِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ قُلْتُ وَ مَا تُرَاثُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ سَیْفُهُ وَ دِرْعُهُ وَ عِمَامَتُهُ وَ بُرْدُهُ وَ قَضِیبُهُ وَ فَرَسُهُ وَ لَأْمَتُهُ وَ سَرْجُهُ وَ یَسْتَأْذِنَ اَللَّهَ فِی ظُهُورِهِ فَیَطَّلِعُ عَلَى ذَلِكَ بَعْضُ مَوَالِیهِ فَیَأْتِی اَلْحَسَنِیَّ فَیُخْبِرُهُ اَلْخَبَرَ فَیَبْتَدِرُ اَلْحَسَنِیُّ إِلَى اَلْخُرُوجِ فَیَثِبُ عَلَیْهِ أَهْلُ مَكَّةَ فَیَقْتُلُونَهُ وَ یَبْعَثُونَ بِرَأْسِهِ إِلَى اَلشَّامِیِّ فَیَظْهَرُ عِنْدَ ذَلِكَ صَاحِبُ هَذَا اَلْأَمْرِ فَیُبَایِعُهُ اَلنَّاسُ وَ یَتَّبِعُونَهُ}}، کلینی، محمد بن یعقوب، روضه کافی، ص ۲۲۴ ـ ۲۲۵، ح ۲۸۵؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت نعمانی، ص ۲۷۰؛ کاظمی، مصطفی بن ابراهیم، بشارة الاسلام، ص ۱۳۸، ۱۳۹.</ref>.

 

از بررسی این [[روایت]] به چند مطلب می‌توان پی برد:

# حركت [[سید حسنی]] یكی از [[علائم ظهور]] است.

# دو حركت توسط [[سید حسنی]] آغاز می‌شود، یكی از آنها پیش از [[خروج]] و دیگری پس از ظهور اتفاق می‌افتد.

# مبدأ این حركت مشخص نیست، اما در ادامه، به مكه منتهی می‌شود. البته برخی شروع این حركت را از مكه و به انگیزه [[خروج]] می‌دانند كه با ظاهر [[روایت]] سازگار نیست.

# زمان حركت [[سید حسنی|حسنی]] بسیار نزدیک به [[زمان ظهور]] حضرت است؛ زیرا، در [[روایت]] بیان شده است [[خروج]] می‌كند و كشته می‌شود و سپس [[امام]] [[ظهور]] می‌كند.

# [[سید حسنی]] شخصیتی مثبت بوده و حركت وی بر [[حق]] است.

# [[سرنوشت]] [[سید حسنی]] این است كه به دست [[مردم]] مكه كشته شده و سرش برای [[سفیانی]] فرستاده می‌شود<ref>ر.ک: [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[نگرشی در روایات سید حسنی (مقاله)|نگرشی در روایات سید حسنی]]، ص ۲۸ ـ ۳۱؛ [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۴۱؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|اصحاب و یاران مهدی]]، ص ۱۴۸.</ref>.

کسانی که این موضوع را رد کردند بر این باورند که در [[روایت]] [[امام صادق]] {{ع}} اشکالاتی وجود دارد، از جمله اینکه:  

# برگشت [[حکومت]] [[عباسیان]] یا تشکیل حکومتی به نام آنان در [[آخرالزمان]] بر هیچ [[دلیل]] و قرینه درستی [[استوار]] نیست.

# اینکه [[امام مهدی]] {{ع}} پس از آمدن از [[مدینه]] به [[مکه]]، تازه اجازه [[ظهور]] بخواهد.

# پیش دستی [[سید حسنی|حسنی]] برای [[قیام]] در برابر [[امام مهدی]] {{ع}}.

# کشته شدن حسنی به دست [[اهل مکه]] و فرستادن سر او برای شامی؛ زیرا فرستادن سر مقتول، مربوط به [[تاریخ]] صدر [[اسلام]] است، نه [[آخر الزمان]].

 

در واقع این پیشینه دربارۀ [[احادیث]] مربوط به [[سید حسنی|حسنی]] و مهم‌تر از آن، ضعف منبع و سند و متن این [[احادیث]]، چنین نتیجه می‌دهد که قیام حسنی قبل از ظهور، چیزی نیست که بتوان به شیؤۀ علمی، آن را اثبات کرد<ref>ر.ک: [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامه امام مهدی (کتاب)|دانشنامه امام مهدی]]، ج۷، ص ۴۴۱؛ [[محمد شهبازیان، نعمت الله صفری فروشانی|شهبازیان، محمد، صفری فروشانی، نعمت الله]]، [[بررسی کتاب نورالانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت (مقاله)|بررسی کتاب نورالانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت]]، ص ۱۲۷.</ref>.

در نتیجه دربارۀ قیام سید حسنی دو نظریه وجود دارد: یکی اینکه، قیام سید حسنی از [[نشانه‌های ظهور]] به شمار می‌رود. نظریه دیگر اینکه، به [[دلیل]] ضعف سندی و دلالت ضعیف [[روایت]] مذکور و نیز [[روایات]] مربوط به [[سید حسنی]]، نمی‌توان قیام سید حسنی را اثبات کرد.

# [[پرونده:11830.jpg|22px]] [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[نگرشی در روایات سید حسنی (مقاله)|'''نگرشی در روایات سید حسنی''']]

# [[پرونده:10119018.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|'''دانشنامهٔ امام مهدی''']]

# [[پرونده:152008.jpg|22px]] [[محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|'''حضرت مهدی فروغ تابان ولایت''']]

# [[پرونده:11830.jpg|22px]] [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|'''اصحاب و یاران مهدی''']]

# [[پرونده:11830.jpg|22px]] [[محمد شهبازیان|شهبازیان، محمد]]، [[بررسی کتاب نور الانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت (مقاله)|'''بررسی کتاب نور الانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت''']]