|
|
| خط ۳۵: |
خط ۳۵: |
| ==چیستی فعلی بودن علم امام== | | ==چیستی فعلی بودن علم امام== |
| *مراد از فعلی بودن علم امام، آن است که علم، نزد ایشان حاضر (بالفعل) باشد، یعنی علم به اشیاء یا به تعبیر صحیح‌تر اشیاء و حقایق در پیش امام حاضر هستند.<ref>ر.ک. زرین جویی، عین الله، مسألۀ علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی، ص 62 ـ 65</ref> مراد از علم در این مقام، آگاهی از موضوعات خارجی جزئی محض است، نه آگاهی از موضوعات احکام کلی.<ref>ر.ک. مظفر، محمد حسین، علم الامام، ص 47 ـ 57</ref> از علم فعلی به علم حضوری و احاطی یا دائمی نیز تعبیر شده است.<ref>ر.ک. واعظی، حسین، گستره و چگونگی علم امام از منظر كتاب سنت و عقل، ص 190 ـ 191</ref> | | *مراد از فعلی بودن علم امام، آن است که علم، نزد ایشان حاضر (بالفعل) باشد، یعنی علم به اشیاء یا به تعبیر صحیح‌تر اشیاء و حقایق در پیش امام حاضر هستند.<ref>ر.ک. زرین جویی، عین الله، مسألۀ علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی، ص 62 ـ 65</ref> مراد از علم در این مقام، آگاهی از موضوعات خارجی جزئی محض است، نه آگاهی از موضوعات احکام کلی.<ref>ر.ک. مظفر، محمد حسین، علم الامام، ص 47 ـ 57</ref> از علم فعلی به علم حضوری و احاطی یا دائمی نیز تعبیر شده است.<ref>ر.ک. واعظی، حسین، گستره و چگونگی علم امام از منظر كتاب سنت و عقل، ص 190 ـ 191</ref> |
| ==دلایل فعلی بودن علم امام==
| |
| *چندین دلیل برای اینکه علم امام(علیه السلام) حضوری است بیان شده است که به برخی از آنها اشاره می شود:
| |
| #نافعتر بودن علم حضوری برای امت: جانشین پیامبر باید کسی باشد که صفات ایشان را داشته باشد. امام باید علم سرشار و جوشیدۀ از علم الهی داشته باشد تا بتواند مردم را از انحراف نگه دارد. متصف بودن به علم حضوری برای امام لازم است تا اگر کسی سؤالی داشت بتواند به آن پاسخ دهد.<ref>ر.ک. مظفر، محمد حسین، پژوهشی در باب علم امام، ص 47 ـ 57</ref>
| |
| #کاملتر بودن علم حضوری در رسالت و امامت: این کامل تر بودن زمانی است معصوم متصف به علم حضوری باشد نه مشروط زیرا علم مشروط به اراده گرچه کمال و فضیلت است امّا بالاترین کمال و فضیلت نیست.<ref>ر.ک. مظفر، محمد حسین، پژوهشی در باب علم امام، ص 47 ـ 57</ref>
| |
| #سزاوارتر بودن انتخاب افضل برای امام: انسان ها دنبال انتخاب برترین فضلیت ها هستند و شکی نیست که علم حضوری برتر از علم ارادی است و چون انتخاب علم حضوری با خود رسول یا امام است، چرا آن را انتخاب نکند و کاملتر را برنگزیند.<ref>ر.ک. مظفر، محمد حسین، پژوهشی در باب علم امام، ص 47 ـ 57</ref>
| |
| #دورتر بودن علم حضوری از نافرمانی مردم: اگر مردم بدانند که امام، نهان و آشکار آنان و گناهانی که مرتکب می‌شوند و طاعاتی که انجام می‌دهند را می‌داند و چون می‌داند به آنان گزارش می‌دهد و هنگام انجام گناه آنان را منع و نهی می‌کند و گاهِ طاعات تشویق‌شان می‌نماید، این موجب می‌گردد مردم از مصیبت دورتر و به طاعات نزدیک‌تر شوند.<ref>ر.ک. مظفر، محمد حسین، پژوهشی در باب علم امام، ص 47 ـ 57</ref>
| |
| #اصل در علم فعلی بودن است و آیات و روایاتی که علم را برای اهل بیت(علیهم السلام) اثبات می کنند مطلق هستند و قید ارادی بودن را ندارند، همچنین روایاتی داریم که حضوری و فعلی بودن علم ایشان را اثبات می کند مانند: امام صادق(علیه السلام) فرمودند:<ref>مفید، محمد بن محمد، اختصاص، ص 217</ref> «دنیا برای امام تمثل پیدا می‌کند مثل نصف یک گردو (گردوی شکافته) که چیزی از آن، از او پنهان نیست.» یعنی امام به کل دنیا احاطه دارد.<ref>ر.ک. مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص 218</ref> و دلایل دیگر.<ref>ر.ک. مظفر، محمد حسین، پژوهشی در باب علم امام، ص 47 ـ 57</ref> البته برخی از این دلایل مورد مناقشه قرار گرفته که در جای خود به آن اشاره شده است.<ref>ر.ک. مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص 218</ref>
| |
| *خلاصۀ سخن آنکه، حتی اگر از امامان(علیهم السلام) بیانات و شواهدی بر حضوری بودن علمشان به دست ما نرسیده بود، دلالت عقل بر آن کافی و واضح بود.<ref>ر.ک. مظفر، محمد حسین، پژوهشی در باب علم امام، ص 108 ـ 113</ref>
| |
|
| |
|
| |
|
| |
| ==علم حضوری== | | ==علم حضوری== |
| علم حضوری معصوم ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد: | | علم حضوری معصوم ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد: |
