سیاست‌های جنگی امام علی: تفاوت میان نسخه‌ها
←مقدمه
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
== اهتمام به آموزش‌های نظامی== | == اهتمام به آموزش‌های نظامی== | ||
'''[[آموزش]] سپاهیان''': [[امام علی]] {{ع}}- از سفارش او به [[زیاد بن نضر]]، هنگامی که او را پیشاپیش [[سپاه]] به [[صفین]] گسیل داشت-: بدان که پیشروان [[سپاه]]، دیده‌بانان آن‌اند و دیده‌بان‌ها، پیشروان جاسوسان‌اند. پس هنگامی که از شهرهایت بیرون شدی و به [[دشمن]] نزدیک گشتی، بی [[احساس]] خستگی، دیده‌بان را به هر سو، به‌ویژه شیار کوه‌ها، لابه‌لای درختان، کمینگاه‌ها و هر جای دیگر بفرست. تا [[دشمن]] بر شما [[شبیخون]] نزند و برای شما کمین نگذاشته باشند. دسته‌ها و واحدها را از صبح تا به [[شب]]، راه مَبَر، مگر برای [[آمادگی]] که اگر حادثه‌ای رُخ داد یا امر ناگواری به شما رسید، پیشاپیش، خود را مهیا کرده باشید. چون به [[دشمن]] رسیدید یا [[دشمن]] بر شما فرود آمد، لشکرگاهتان را برفراز بلندی‌ها یا دامنه کوه‌ها یا بین رودخانه‌ها قرار دهید تا برای شما [[پناه]] و برای [[دشمن]]، مانعی باشد؛ و [[نبرد]] را از یک سو و دو سو قرار دهید، و دیده‌بان‌ها را بر ستیغ کوه‌ها و فراز پشته‌ها و کناره نهرها بگمارید تا برای شما دیده‌بانی کنند که مبادا [[دشمن]]، بر شما از جایی که می‌ترسید و یا جایی که از آن [[بیم]] ندارید، فرود آید. هنگامی که فرود آمدید، با هم فرود آیید، و وقتی کوچ کردید، با هم بکوچید. هنگامی که [[شب]] شما را فرا گرفت و فرود آمدید، لشکرگاه را با نیزه‌ها و سپرها بپوشانید و تیراندازها را پشتِ سپرها بگمارید که مبادا [[فریب]] بخورید یا [[غفلت]] بر شما مستولی گردد. خود، لشکرت را نگاهبانی کن و بپرهیز از آن‌که به [[خواب]] روی یا [[شب]] را به روزآوری، مگر با خوابِ اندک یا در حد چشیدن، و همین شیوه و روش را داشته باش تا به [[دشمن]] رسی. بر تو باد درنگ در [[جنگ]]؛ و بپرهیز از [[عجله]]، مگر آن‌که فرصتی مناسبْ فراهم آید؛ و بپرهیز از اینکه [[نبرد]] کنی، مگر آن‌که آنان آغاز کنند یا [[دستور]] من به تو رسد. [[درود]] و [[رحمت خدا]] بر تو باد!<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}- مِن وَصِیتِهِ لِزیادِ بنِ النضرِ حینَ أنفَذَهُ عَلی مُقَدمَتِهِ إلی صِفینَ-: اعلَم أن مُقَدمَةَ القَومِ عُیونُهُم، وعُیونُ المُقَدمَةِ طَلائِعُهُم، فَإِذا أنتَ خَرَجتَ مِن بِلادِک ودَنَوتَ مِن عَدُوک فَلا تَسأَم مِن تَوجیهِ الطلائِعِ فی کل ناحِیةٍ، وفی بَعضِ الشعابِ وَالشجَرِ وَالخَمَرِ، وفی کل جانِبٍ، حَتی لا یغیرَکم عَدُوکم، ویکونَ لَکم کمینٌ. ولا تُسَیرِ الکتائِبَ وَالقَبائِلَ مِن لَدُنِ الصباحِ إلَی المَساءِ إلاتَعبِیةً، فَإِن دَهَمَکم أمرٌ أو غَشِیکم مَکروهٌ کنتُم قَد تَقَدمتُم فِی التعبِیةِ. وإذا نَزَلتُم بِعَدُو أو نَزَلَ بِکم فَلکن مُعَسکرُکم فی أقبالِ الأَشرافِ، أو فی سِفاحِ الجِبالِ، أو أثناءِ الأَنهارِ؛ کیما تَکونَ لَکم رِدءاً ودُونَکم مَرَداً. وَلتَکن مُقاتَلَتُکم مِن وَجهٍ واحِدٍ وَاثنَینِ. وَاجعَلوا رُقَباءَکم فی صَیاصِی الجِبالِ، وبِأَعلی الأَشرافِ، وبِمَناکبِ الأَنهارِ؛ یریئونَ لَکم؛ لِئَلا یأتِیکم عَدُو مِن مَکانِ مَخافَةٍ أو أمنٍ. وإذا نَزَلتُم فَانزِلوا جَمیعاً، وإذا رَحَلتُم فَارحَلوا جَمیعاً، وإذا غَشِیکمُ اللیلُ فَنَزَلتُم فَحُفوا عَسکرَکم بِالرماحِ وَالترَسَةِ، وَاجعَلوا رُماتَکم یلوونَ تِرَسَتَکم؛ کیلا تُصابَ لَکم غِرةٌ، ولا تُلقی لَکم غَفلَةٌ. وَاحرُس عَسکرَک بِنَفسِک، وإیاک أن تَرقُدَ أو تُصبِحَ إلاغِراراً أو مَضمَضَةً. ثُم لکن ذلِک شَأنَک ودَأبَک حَتی تَنتَهِی إلی عَدُوک. وعَلَیک بِالتأَنی فی حَربِک، وإیاک والعَجَلَةَ إلاأن تُمکنَک فُرصَةٌ. وإیاک أن تُقاتِلَ إلاأن یبدَؤوک، أو یأتِیک أمری. وَالسلامُ عَلَیک ورَحمَةُ اللهِ}} (تحف العقول، ص ۱۹۱).</ref> | '''[[آموزش]] سپاهیان''': [[امام علی]] {{ع}}- از سفارش او به [[زیاد بن نضر]]، هنگامی که او را پیشاپیش [[سپاه]] به [[صفین]] گسیل داشت-: بدان که پیشروان [[سپاه]]، دیده‌بانان آن‌اند و دیده‌بان‌ها، پیشروان جاسوسان‌اند. پس هنگامی که از شهرهایت بیرون شدی و به [[دشمن]] نزدیک گشتی، بی [[احساس]] خستگی، دیده‌بان را به هر سو، به‌ویژه شیار کوه‌ها، لابه‌لای درختان، کمینگاه‌ها و هر جای دیگر بفرست. تا [[دشمن]] بر شما [[شبیخون]] نزند و برای شما کمین نگذاشته باشند. دسته‌ها و واحدها را از صبح تا به [[شب]]، راه مَبَر، مگر برای [[آمادگی]] که اگر حادثه‌ای رُخ داد یا امر ناگواری به شما رسید، پیشاپیش، خود را مهیا کرده باشید. چون به [[دشمن]] رسیدید یا [[دشمن]] بر شما فرود آمد، لشکرگاهتان را برفراز بلندی‌ها یا دامنه کوه‌ها یا بین رودخانه‌ها قرار دهید تا برای شما [[پناه]] و برای [[دشمن]]، مانعی باشد؛ و [[نبرد]] را از یک سو و دو سو قرار دهید، و دیده‌بان‌ها را بر ستیغ کوه‌ها و فراز پشته‌ها و کناره نهرها بگمارید تا برای شما دیده‌بانی کنند که مبادا [[دشمن]]، بر شما از جایی که می‌ترسید و یا جایی که از آن [[بیم]] ندارید، فرود آید. هنگامی که فرود آمدید، با هم فرود آیید، و وقتی کوچ کردید، با هم بکوچید. هنگامی که [[شب]] شما را فرا گرفت و فرود آمدید، لشکرگاه را با نیزه‌ها و سپرها بپوشانید و تیراندازها را پشتِ سپرها بگمارید که مبادا [[فریب]] بخورید یا [[غفلت]] بر شما مستولی گردد. خود، لشکرت را نگاهبانی کن و بپرهیز از آن‌که به [[خواب]] روی یا [[شب]] را به روزآوری، مگر با خوابِ اندک یا در حد چشیدن، و همین شیوه و روش را داشته باش تا به [[دشمن]] رسی. بر تو باد درنگ در [[جنگ]]؛ و بپرهیز از [[عجله]]، مگر آن‌که فرصتی مناسبْ فراهم آید؛ و بپرهیز از اینکه [[نبرد]] کنی، مگر آن‌که آنان آغاز کنند یا [[دستور]] من به تو رسد. [[درود]] و [[رحمت خدا]] بر تو باد!<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}- مِن وَصِیتِهِ لِزیادِ بنِ النضرِ حینَ أنفَذَهُ عَلی مُقَدمَتِهِ إلی صِفینَ-: اعلَم أن مُقَدمَةَ القَومِ عُیونُهُم، وعُیونُ المُقَدمَةِ طَلائِعُهُم، فَإِذا أنتَ خَرَجتَ مِن بِلادِک ودَنَوتَ مِن عَدُوک فَلا تَسأَم مِن تَوجیهِ الطلائِعِ فی کل ناحِیةٍ، وفی بَعضِ الشعابِ وَالشجَرِ وَالخَمَرِ، وفی کل جانِبٍ، حَتی لا یغیرَکم عَدُوکم، ویکونَ لَکم کمینٌ. ولا تُسَیرِ الکتائِبَ وَالقَبائِلَ مِن لَدُنِ الصباحِ إلَی المَساءِ إلاتَعبِیةً، فَإِن دَهَمَکم أمرٌ أو غَشِیکم مَکروهٌ کنتُم قَد تَقَدمتُم فِی التعبِیةِ. وإذا نَزَلتُم بِعَدُو أو نَزَلَ بِکم فَلکن مُعَسکرُکم فی أقبالِ الأَشرافِ، أو فی سِفاحِ الجِبالِ، أو أثناءِ الأَنهارِ؛ کیما تَکونَ لَکم رِدءاً ودُونَکم مَرَداً. وَلتَکن مُقاتَلَتُکم مِن وَجهٍ واحِدٍ وَاثنَینِ. وَاجعَلوا رُقَباءَکم فی صَیاصِی الجِبالِ، وبِأَعلی الأَشرافِ، وبِمَناکبِ الأَنهارِ؛ یریئونَ لَکم؛ لِئَلا یأتِیکم عَدُو مِن مَکانِ مَخافَةٍ أو أمنٍ. وإذا نَزَلتُم فَانزِلوا جَمیعاً، وإذا رَحَلتُم فَارحَلوا جَمیعاً، وإذا غَشِیکمُ اللیلُ فَنَزَلتُم فَحُفوا عَسکرَکم بِالرماحِ وَالترَسَةِ، وَاجعَلوا رُماتَکم یلوونَ تِرَسَتَکم؛ کیلا تُصابَ لَکم غِرةٌ، ولا تُلقی لَکم غَفلَةٌ. وَاحرُس عَسکرَک بِنَفسِک، وإیاک أن تَرقُدَ أو تُصبِحَ إلاغِراراً أو مَضمَضَةً. ثُم لکن ذلِک شَأنَک ودَأبَک حَتی تَنتَهِی إلی عَدُوک. وعَلَیک بِالتأَنی فی حَربِک، وإیاک والعَجَلَةَ إلاأن تُمکنَک فُرصَةٌ. وإیاک أن تُقاتِلَ إلاأن یبدَؤوک، أو یأتِیک أمری. وَالسلامُ عَلَیک ورَحمَةُ اللهِ}} (تحف العقول، ص ۱۹۱).</ref> | ||