پرش به محتوا

ولایت اهل بیت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


== [[ولایت تکوینی اهل بیت]] ==
== ولایت تشریعی اهل بیت ==
 
== [[ولایت تشریعی اهل بیت]] ==
{{اصلی|ولایت تشریعی اهل بیت}}
{{اصلی|ولایت تشریعی اهل بیت}}
[[ولایت تشریعی]] [[ائمه]] {{ع}} دارای شش معناست:  
[[ولایت تشریعی]] [[ائمه]] {{ع}} دارای شش معناست:  
# اعتقاد به اینکه [[خداوند]] تحلیل و [[تحریم]] را به طور کامل و استقلالی به [[ائمه]] سپرده است؛ چنین [[اعتقادی]] قعاً [[باطل]] و [[غلو]] است<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۵۴۶.</ref>؛
# خداوند [[احکام دین]] از [[راه وحی]] به [[پیامبر]] سپرده و پیامبر به طور کامل به همه [[قوانین]] [[آگاه]] است و ائمه هم قوانین را از طرف خداوند و پیامبر و از راه‌های مختلف دریافت کرده است؛ در این تفسیر اشکالی وجود ندارد و [[روایات]] آن را [[تأیید]] می‌کند؛
# [[خدای متعال]] پس از آنکه پیامبر {{صل}} را تکمیل فرمود، تعیین بعضی از امور مانند [[نماز]] و [[روزه]] را به ایشان واگذار کرد و آنچه را که پیامبر [[انتخاب]] می‌کند از [[طریق وحی]] تأیید می‌کند؛
# امر [[سیاست]] و [[تعلیم]] و [[تأدیب]] [[خلق]] در مرحله اجرا با [[بیان احکام]] و آشکار کردن آن یا آشکار نکردنش به حسب [[مصلحت]] [[زمان]] (مثل زمان [[تقیه]]) به [[اهل بیت]] {{عم}} [[تفویض]] شده است؛
# [[خداوند]] اصول و کلیات مسائل [[دینی]] را از طریق [[قرآن]] و [[وحی]] به اهل بیت {{عم}} اعلام کرده است و سپس اهل بیت {{عم}} فروع و جزئیات [[استنباط]] می‌کنند. این‌گونه تفسیر از سوی طرفداران نظریه [[علمای ابرار]] مطرح شده است؛
# قول به تفصیل و نظر علامه مجلسی است که می‌فرماید: اگر تفویض در [[خلقت]] و زنده کردن مرده و میراندن و روزی‌دادن باشد [[کفر]] و [[باطل]] است، ولی اگر در [[تعلیم و تربیت]] [[مردم]] و بخشیدن و نبخشیدن [[انفال]] و [[خمس]] و تشریح بعضی از [[احکام]] باشد صحیح است<ref>مرآة العقول، ج۳، ص۱۴۱.</ref>.


۱. اعتقاد به اینکه [[خداوند]] تحلیل و [[تحریم]] را به طور کامل و استقلالی به [[ائمه]] سپرده است؛ چنین [[اعتقادی]] قعاً [[باطل]] و [[غلو]] است<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۵۴۶.</ref>؛
برخی از [[اختلافات]] طرفداران و مخالفان [[ولایت تشریعی]] [[اهل بیت]] {{عم}} [[اختلاف]] لفظی است، به این صورت که مقصود مخالفان، معنای [[حقیقی]] [[تشریع]] (تشریع استقلالی) و مقصود موافقان، تشریع طولی و کشفی است<ref>[[مصطفی سلیمانیان|سلیمانیان، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[مقامات امامان (کتاب)|مقامات امامان]]، ص ۳۲۶.</ref>.
 
۲. خداوند [[احکام دین]] از [[راه وحی]] به [[پیامبر]] سپرده و پیامبر به طور کامل به همه [[قوانین]] [[آگاه]] است و ائمه هم قوانین را از طرف خداوند و پیامبر و از راه‌های مختلف دریافت کرده است؛ در این تفسیر اشکالی وجود ندارد و [[روایات]] آن را [[تأیید]] می‌کند؛
 
۳. [[خدای متعال]] پس از آنکه پیامبر {{صل}} را تکمیل فرمود، [[تعیین]] بعضی از امور مانند [[نماز]] و [[روزه]] را به ایشان واگذار کرد و آنچه را که پیامبر [[انتخاب]] می‌کند از [[طریق وحی]] تأیید می‌کند؛
 
۴. امر [[سیاست]] و [[تعلیم]] و [[تأدیب]] [[خلق]] در مرحله [[اجرا]] با [[بیان احکام]] و [[آشکار کردن]] آن یا آشکار نکردنش به حسب [[مصلحت]] [[زمان]] (مثل زمان [[تقیه]]) به [[اهل بیت]] {{عم}} [[تفویض]] شده است؛
 
۵. [[خداوند]] اصول و کلیات مسائل [[دینی]] را از طریق [[قرآن]] و [[وحی]] به اهل بیت {{عم}} اعلام کرده است و سپس اهل بیت {{عم}} [[فروع]] و جزئیات [[استنباط]] می‌کنند. این‌گونه تفسیر از سوی طرفداران [[نظریه]] [[علمای ابرار]] مطرح شده است؛
 
۶. قول به تفصیل و نظر علامه مجلسی است که می‌فرماید: اگر تفویض در [[خلقت]] و [[زنده کردن]] مرده و [[میراندن]] و روزی‌دادن باشد [[کفر]] و [[باطل]] است، ولی اگر در [[تعلیم و تربیت]] [[مردم]] و بخشیدن و نبخشیدن [[انفال]] و [[خمس]] و تشریح بعضی از [[احکام]] باشد صحیح است<ref>مرآة العقول، ج۳، ص۱۴۱.</ref>.
 
برخی از [[اختلافات]] طرفداران و [[مخالفان]] [[ولایت تشریعی]] [[اهل بیت]] {{عم}} [[اختلاف]] لفظی است، به این صورت که مقصود مخالفان، معنای [[حقیقی]] [[تشریع]] (تشریع استقلالی) و مقصود موافقان، تشریع طولی و کشفی است<ref>[[مصطفی سلیمانیان|سلیمانیان، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[مقامات امامان (کتاب)|مقامات امامان]]، ص ۳۲۶.</ref>.


== [[حقانیت ولایت اهل بیت]] ==
== حقانیت ولایت اهل بیت ==
{{اصلی|حقانیت ولایت اهل بیت}}
{{اصلی|حقانیت ولایت اهل بیت}}
از دیدگاه برخی از اندیشمندان [[حدیث ثقلین]] که [[متواتر]] بین جمیع [[مسلمین]] است<ref>محدث خبیر شیخ حرّ عاملی می‌گوید بین عامه و خاصه به صورت متواتر از پیامبر {{صل}} نقل شده است که فرمود: {{متن حدیث|إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ}} (عاملی، وسائل الشیعة، ج۲۷، ص۳۳-۳۴).</ref> [[حجت]] [[قاطع]] بر حقانیت ولایت ائمه اثنی‌عشر است<ref>امام خمینی، وصیت‌نامه، ص۳.</ref>. نکته دیگری که می‌تواند دلیل بر [[حقانیت اهل بیت]] عصمت {{عم}}، تلقی شود، این است که آنان [[معادن]] [[وحی الهی]] بوده و تمام گفته‌ها و علوم‌شان از مقوله وحی الهی و [[کشف]] محمّدی {{صل}} به شمار می‌آید<ref>امام خمینی، آداب الصلاة (آداب نماز)، ص۴۱.</ref>.<ref>[[حسین روحانی‌نژاد|روحانی‌نژاد، حسین]]، [[ولایت‌شناسی (مقاله)| مقاله «ولایت‌شناسی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۱۷۲.</ref>
از دیدگاه برخی از اندیشمندان [[حدیث ثقلین]] که متواتر بین جمیع [[مسلمین]] است<ref>محدث خبیر شیخ حرّ عاملی می‌گوید بین عامه و خاصه به صورت متواتر از پیامبر {{صل}} نقل شده است که فرمود: {{متن حدیث|إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ}} (عاملی، وسائل الشیعة، ج۲۷، ص۳۳-۳۴).</ref> [[حجت]] [[قاطع]] بر حقانیت ولایت ائمه اثنی‌عشر است<ref>امام خمینی، وصیت‌نامه، ص۳.</ref>. نکته دیگری که می‌تواند دلیل بر حقانیت اهل بیت عصمت {{عم}}، تلقی شود، این است که آنان [[معادن]] [[وحی الهی]] بوده و تمام گفته‌ها و علوم‌شان از مقوله وحی الهی و [[کشف]] محمّدی {{صل}} به شمار می‌آید<ref>امام خمینی، آداب الصلاة (آداب نماز)، ص۴۱.</ref>.<ref>[[حسین روحانی‌نژاد|روحانی‌نژاد، حسین]]، [[ولایت‌شناسی (مقاله)| مقاله «ولایت‌شناسی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۱۷۲.</ref>


== [[پذیرش ولایت اهل بیت]] ==
== پذیرش ولایت اهل بیت ==
{{اصلی|پذیرش ولایت اهل بیت}}
{{اصلی|پذیرش ولایت اهل بیت}}
براساس آیات و روایات [[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]] {{عم}} در ردیف [[پذیرش ولایت]] [[خدا]] قرار دارد. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرمایند: "[[خداوند]] [[دستور]] به [[پذیرش ولایت]] [[ائمه]] {{عم}} داده که در [[آیه]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> به آنها تصریح می‌نماید: و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به [[فرمان]] ما، [[مردم]] را [[هدایت]] می‌کردند. اینهایند که [[ولایت]] و [[اطاعت]] آنها لازم است"<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ بِوَلَايَةِ الْأَئِمَّةِ الَّذِينَ سَمَّاهُمُ اللَّهُ فِي كِتَابِهِ فِي قَوْلِهِ {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}} وَ هُمُ الَّذِينَ أَمَرَ اللَّهُ بِوَلَايَتِهِمْ وَ طَاعَتِهِمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۷۵، ص۲۲۳.</ref>.
براساس آیات و روایات [[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]] {{عم}} در ردیف [[پذیرش ولایت]] [[خدا]] قرار دارد. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرمایند: "[[خداوند]] [[دستور]] به [[پذیرش ولایت]] [[ائمه]] {{عم}} داده که در [[آیه]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> به آنها تصریح می‌نماید: و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به [[فرمان]] ما، [[مردم]] را [[هدایت]] می‌کردند. اینهایند که [[ولایت]] و [[اطاعت]] آنها لازم است"<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ بِوَلَايَةِ الْأَئِمَّةِ الَّذِينَ سَمَّاهُمُ اللَّهُ فِي كِتَابِهِ فِي قَوْلِهِ {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}} وَ هُمُ الَّذِينَ أَمَرَ اللَّهُ بِوَلَايَتِهِمْ وَ طَاعَتِهِمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۷۵، ص۲۲۳.</ref>.
۱۱۴٬۱۱۴

ویرایش