تفسیر نقلی: تفاوت میان نسخه‌ها

تفسیر نقلی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۴۲

۲۴٬۳۳۰ بایت حذف‌شده ، ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۳

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۳٬۳۶۴

ویرایش

@@ خط ۲: / خط ۲: @@
 | موضوع مرتبط = تفسیر
 | عنوان مدخل  =
-| مداخل مرتبط =
+| مداخل مرتبط = [[تفسیر نقلی در معارف و سیره علوی]]
 | پرسش مرتبط  =
 }}
@@ خط ۱۴: / خط ۱۴: @@
 عبارت [[حضرت]] امام این معنا را [[القا]] می‌کند که دیگران هم فهمی از آیات و معارف قرآن دارند؛ اما فهم عموم [[مردم]] با فهم اهل بیت {{ع}} در عمق و دستیابی به لایه‌های عمیق و حقایق [[برتری]] از قرآن است؛ بنابراین یکی از نیازهای [[مفسران]] برای دستیابی به [[معارف]] عمیق‌تر قرآن، مراجعه به اهل بیت {{عم}} و به عبارت دیگر، تفسیر قرآن به سنت می‌باشد<ref>تفسیر قرآن مجید برگرفته از آثار امام خمینی، ص۲۵۹ - ۲۶۶.</ref>.<ref>[[حسن پناهی آزاد|پناهی آزاد، حسن]]، [[منطق فهم اسلام (مقاله)| مقاله «منطق فهم اسلام»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۱۰۳.</ref>
-==تفسیر نقلی==
-[[تفسیر قرآن]] با خبر، که به «[[تفسیر مأثور]]» [[شهرت]] دارد، در میان [[مفسران]] [[اجماعی]] است؛ حتی کسانی، یگانه روش صحیح تفسیر قرآن را تفسیر مأثور دانسته‌اند. اینان بر این باورند که [[کتاب خدا]]، جز از طریق [[اهل]] [[عصمت]] قابل [[فهم]] نیست<ref>ر.ک: بحرانی، یوسف، الحدائق الناظرة فی احکام العترة الطاهره، ج۱، ص۲۷.</ref>. صاحب الحدائق الناظره، ضمن نقل نظر قائلان به امکان [[فهم قرآن]] با استفاده از [[روایت]] و مخالفان آن، می‌گوید: «[[اخبار]] منع دلالت می‌کند که فهم قرآن، مخصوص به [[امامان]]{{عم}} است»<ref>بحرانی، یوسف، الحدائق الناظرة فی احکام العترة الطاهره، ج۱، ص۳۵.</ref>. طرفداران این نظریه، به روایاتی نظیر {{متن حدیث|إِنَّمَا يَعْرِفُ الْقُرْآنَ مَنْ خُوطِبَ بِهِ}}<ref>الروضة من الکافی، ص۳۱۲؛ وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۹ و ۴۱.</ref> استناد می‌کنند. [[ثقة الاسلام کلینی]] در [[الکافی]] بابی را به همین موضوع اختصاص داده است<ref>الکافی، ج۱، ص۲۲۸.</ref>. [[شیخ طوسی]] نیز با [[تمسک]] به [[حدیث ثقلین]] گفته است: «[[تفسیر قرآن]] جز با خبر صحیح [[نبوی]]، درست نیست»<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴. از راغب اصفهانی نیز نقل شده است که برخی تفسیر قرآن را بر همه هر چند عالم ادیب و فقیه و نحودان و... باشد، روا نمی‌دانند؛ جز با اخبار رسیده از پیامبر{{صل}}. (ر.ک: ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ج۱، ص۵).</ref>.
-[[تفسیر مأثور]]، از [[صدر اسلام]] و به خصوص از دوران تدوین [[تفسیر]]، متداول‌ترین روش در [[تفسیر قرآن کریم]] بوده است. در این روش [[قرآن]] با استفاده از [[کلام]] [[رسول خدا]]{{صل}} و [[اهل بیت]]{{عم}} و [[صحابه]] و حتی [[تابعان]]<ref>زرقانی، مناهل العرفان، ج۲، ص۱۶.</ref> تفسیر می‌شود. پاره‌ای، تفسیر مأثور را هرگونه نقل، اعم از خود قرآن، [[سنت]] و قول صحابه دانسته‌اند<ref>زرقانی، مناهل العرفان، ج۲، ص۱۴.</ref>. هر نوع نقل رسیده از صدر اسلام، اعم از [[قول معصوم]]{{عم}}، قول لغوی و یا [[مورخ]] را که حوادث مربوط به [[آیات]] را بازگو کرده و آنها را با ذکر شواهد و قرائن توضیح می‌دهد، می‌توان تفسیر مأثور دانست.
-در عین حال، صاحب‌نظران درباره این موضوع که تفسیر مأثور، خود از چه روشی برای [[فهم]] [[کلام خدا]] بهره می‌برد، کمتر دقت و [[گفت‌وگو]] کرده‌اند. گویا این موضوع برای [[مفسران]] به قدری [[قطعی]] و روشن بوده است که نیازی به دقت در آن [[احساس]] نکرده‌اند و اگر روایتی [[تفسیری]] را از شرایط لازم برخوردار می‌دیدند، آن را پذیرفته و به اقتضای مفاد آن، [[آیه]] و یا آیاتی را [[تفسیر]] می‌کردند.
-قبول [[کلام]] [[معصوم]]{{ع}} در تفسیر، همانند [[معارف دینی]] دیگر، برخاسته از [[تعبد]] [[دینی]] است؛ همین تعبد است که پذیرش سخن [[معصومین]]{{عم}} را آسان کرده است؛ اگرچه دلیل آن، روشن و [[مبرهن]] نباشد. این [[واقعیت]] در سخنان نقل شده از [[رسول خدا]]{{صل}}، عموماً و در [[روایات]] منقول از [[امام علی]]{{ع}} در تفسیر بعضی از [[آیات]]، خصوصاً، کاملاً مشهود است. به این نمونه‌ها توجه کنید:
-# [[پیامبر اکرم]]{{صل}} {{متن قرآن|الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ}}<ref>«راه آنان که به نعمت پرورده‌ای؛ که نه بر ایشان خشم آورده‌ای و نه گمراه‌اند» سوره فاتحه، آیه ۷.</ref> را به [[یهود]] و {{متن قرآن|الضَّالِّينَ}}<ref>«راه آنان که به نعمت پرورده‌ای؛ که نه بر ایشان خشم آورده‌ای و نه گمراه‌اند» سوره فاتحه، آیه ۷.</ref> را به [[نصارا]] تفسیر کرده است<ref>طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، ج۱، ص۱۱۰-۱۱۴؛ سیوطی، الدر المنثور، ج۱، ص۶۴۲.</ref>؛
-#{{متن قرآن|وَالصَّلَاةِ الْوُسْطَى}}<ref>«بر نمازها به ویژه نماز میانه پایبند باشید و برای خداوند فروتنانه (به نماز و دعا) بایستید» سوره بقره، آیه ۲۳۸.</ref> را [[نماز عصر]] دانسته است<ref>جامع البیان، ج۲، ص۵۷۱ - ۵۷۳؛ الدر المنثور، ج۱، ص۷۲۴.</ref>؛
-#{{متن قرآن|أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ}}<ref>«و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناسد؛ و آنچه در راه خداوند ببخشید، به شما تمام باز خواهند داد و بر شما ستم نخواهد رفت» سوره انفال، آیه ۶۰.</ref> را به [[تیراندازی]] تفسیر کرده است<ref>صحیح مسلم، ج۳، ص۱۵۲۲؛ احمد بن حنبل، مسند، ج۱، ص۴۴-۴۵؛ جامع البیان، ج۶، ص۳۷۴ - ۳۷۵؛ الدر المنثور، ج۴، ص۸۳.</ref>؛
-#{{متن قرآن|يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ}}<ref>«و (این) اعلامی از سوی خداوند و پیامبر او در روز حجّ اکبر به مردم است که خداوند و پیامبرش از مشرکان بیزارند پس اگر توبه کنید برای شما بهتر است و اگر روی بگردانید بدانید که شما خداوند را به ستوه نمی‌توانید آورد و کافران را به عذابی دردناک نوید ده!» سوره توبه، آیه ۳.</ref> را به [[روز]] [[قربانی]]<ref>جامع البیان، ج۶، ص۳۱۵-۳۱۶؛ الدر المنثور، ج۴، ص۱۲۷.</ref> و {{متن قرآن|كَلِمَةَ التَّقْوَى}}<ref>«(یاد کن) آنگاه را که کافران به ننگ - ننگ جاهلی- دل نهادند و خداوند، آرامش خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان فرو فرستاد و آنان را به فرمان پرهیزگاری پایبند کرد و آنان بدان سزاوارتر و شایسته آن بودند و خداوند به هر چیزی داناست» سوره فتح، آیه ۲۶.</ref> را به کلمه {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}}<ref>«آنان چنان بودند که چون به آنها می‌گفتند: هیچ خدایی جز خداوند نیست، سرکشی می‌ورزیدند» سوره صافات، آیه ۳۵.</ref><ref>جامع البیان، ج۱۱، ص۳۶۴؛ ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ج۴، ص۲۱۲.</ref> [[تفسیر]] کرده است؛
-#درباره {{متن قرآن|لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا}}<ref>«در زندگی این جهان و در جهان واپسین نوید آنان راست. هیچ دگرگونی در کلمات خداوند نیست، این است که رستگاری سترگ است» سوره یونس، آیه ۶۴.</ref> فرموده است: «[[رؤیای صادق]] است که شخص [[صالح]] می‌بیند و یا دربارۀ او دیده می‌شود»<ref>ابن ماجه، سنن، ج۲، ص۱۲۸۳، ح۳۸۹۸؛ جامع البیان، ج۶، ص۵۷۷؛ دارمی، سنن، ج۲، ص۱۲۳؛ الدر المنثور، ج۴، ص۳۷۴.</ref>.
-#در تفسیر {{متن قرآن|مَقَامًا مَحْمُودًا}}<ref>«و پاره‌ای از شب را بدان (نماز شب) بیدار باش که (نمازی) افزون برای توست باشد که پروردگارت تو را به جایگاهی ستوده برانگیزد» سوره اسراء، آیه ۷۹.</ref> فرموده است: «مقامی است که با آن [[امت]]، [[شفاعت]] می‌شود»<ref>جامع البیان، ج۸، ص۱۳۳؛ تفسیر القرآن العظیم، ج۳، ص۶۶؛ الدر المنثور، ج۵، ص۳۲۴.</ref>.
-دقت در این نقل‌ها نشان می‌دهد که این [[تفاسیر]]، مبتنی بر لغت، [[شأن نزول]] و وجوه و احتمالات و... نیست. پشتوانه پذیرش چنین تفسیرهایی، پذیرش [[پیامبر]]{{صل}} به عنوان [[مبین]] [[آیات الهی]] و [[تعبد]] به قول آن حضرت است. آن‌چه [[سخنان پیامبر]]{{صل}} را در تبیین [[کلام الهی]] [[حجت]] کرده، این است که [[خداوند]] وی را به شرح کتاب خود [[فرمان]] داده است<ref>{{متن قرآن|بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ}} «(آنان را) با برهان‌ها (ی روشن) و نوشته‌ها (فرستادیم) و بر تو قرآن را فرو فرستادیم تا برای مردم آنچه را که به سوی آنان فرو فرستاده‌اند روشن گردانی و باشد که بیندیشند» سوره نحل، آیه ۴۴.</ref>. همچنین سرمنشأ [[سخنان پیامبر]]{{صل}} [[علم اعطایی]] [[خدا]] است و در نتیجه، از جایگاهی ممتاز و معتبر برخوردار است. [[امیر مؤمنان]]{{ع}} و [[عترت پیامبر]]{{صل}} نیز چنین‌اند. [[امام]] به دلیل حضور دائمی در کنار [[پیامبر]]{{صل}} به [[یقین]]، [[شایسته‌ترین]] کس برای نقل سخنان و [[تعالیم پیامبر]]{{صل}} از جمله در موضوع [[قرآن]] است<ref>{{متن قرآن|إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى}} «آن (قرآن) جز وحیی نیست که بر او وحی می‌شود» سوره نجم، آیه ۴.</ref>. علی{{ع}} [[تفسیر آیات]] بسیاری را از [[رسول خدا]]{{صل}} نقل کرده و یا به کلمات آن حضرت در [[تفسیر]] استناد جُسته است. نمونه‌هایی از آن سخنان را می‌آوریم:
-# امیر مؤمنان{{ع}} نقل کرده است که گروهی از [[مؤمنان]] به پیامبر{{صل}} گفتند: «اگر بتوانی کسانی را به [[مسلمان]] شدن وادار کنی، بر شمار [[مسلمانان]] افزوده می‌شود و توانمان افزایش می‌یابد». پیامبر{{صل}} فرمود: «من چیزی را که درباره آن فرمانی به من نرسیده است، به خدا نسبت نمی‌دهم. من از کسانی نیستم که چیزی را به خود نسبت بدهم که دارای آن نیستم». آن‌گاه [[خداوند]] این [[آیه]] را در [[تأیید]] [[کلام پیامبر]]{{صل}} نازل کرد: {{متن قرآن|وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَنْ فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعًا أَفَأَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ}}<ref>«و اگر پروردگارت می‌خواست، تمام آن کسان که روی زمین‌اند همگی ایمان می‌آوردند؛ آیا تو مردم را ناگزیر می‌کنی که مؤمن باشند؟» سوره یونس، آیه ۹۹.</ref>. سپس پیامبر فرمود: «اگر با آنان چنین کنم، [[استحقاق ثواب]] و مدحی نخواهند داشت، ولی من از شما می‌خواهم که آزادانه و بدون [[اجبار]] [[ایمان]] بیاورید»<ref>صدوق، عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۱۳۵؛ کنز الدقائق، ج۶، ص۱۱۲؛ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۶۵ - ۶۶؛ ر.ک: نور الثقلین، ج۴، ص۴۷۳ - ۴۷۴.</ref>.
-# [[امام]] نقل کرده است که روزی جمعی از [[یاران پیامبر]]{{صل}} در [[مسجد]] آن حضرت بودند. [[عبدالله بن ام‌عبد]] آیاتی از [[سوره ابراهیم]] را [[تلاوت]] کرد تا به [[آیه]] {{متن قرآن|وَذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ}}<ref>«و به راستی موسی را با نشانه‌های خویش فرستادیم (و گفتیم) که قومت را به سوی روشنایی از تیرگی‌ها بیرون بر و روزهای خداوند را به آنان گوشزد کن، بی‌گمان در آن نشانه‌هایی برای هر شکیبای سپاسگزاری است» سوره ابراهیم، آیه ۵.</ref> رسید؛ [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: «مراد از [[ایام الله]]، [[نعمت‌های خدا]] است»<ref>طوسی، الامالی، مجلس ۱۷، ج۲، ص۱۵۰؛ البرهان، ج۲، ص۳۰۵؛ بحار الانوار، ج۶۷، ص۲۰؛ مسند الامام علی{{ع}}، ج۲، ص۱۲ و ۱۹۶.</ref>.
-#از علی{{ع}} سؤال شد: «مراد از {{متن قرآن|سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا}}<ref>«به زودی (خداوند) بخشنده برای آنان که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، (در دل‌ها) مهری خواهد نهاد» سوره مریم، آیه ۹۶.</ref> چیست؟» پاسخ داد: «پیامبر{{صل}} فرمود: مراد، [[محبت]] در دل‌های [[مؤمنان]] و [[فرشتگان مقرّب]] است. ای علی، [[خدا]] به [[مؤمن]] سه چیز عطا کرده است، محبت، حلاوت و مهابت در دل‌های [[صالحان]]»<ref>اشعث کوفی، الجعفریات، ص۲۹۵؛ الدر المنثور، ج۵، ص۵۴۴؛ مسند الامام علی{{ع}}، ج۲، ص۱۴۶.</ref>.
-# علی{{ع}} از پیامبر{{صل}} نقل کرده است که منظور [[خداوند]] از آیه {{متن قرآن|هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ}}<ref>«آیا پاداش نیکی، جز نیکی است؟» سوره الرحمن، آیه ۶۰.</ref> این است که [[پاداش]] کسی که به او [[نعمت]] [[توحید]] دادم، جز [[بهشت]] نیست<ref>صدوق، التوحید، ص۲۸؛ الجعفریات، ص۲۹۳؛ کنز الدقائق، ج۱۲، ص۵۸۷.</ref>.
-# [[امام علی]]{{ع}} از [[رسول خدا]]{{صل}} پرسید: «در آیه {{متن قرآن|لَكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِنْ فَوْقِهَا غُرَفٌ}}<ref>«اما آنان که از پروردگارشان پروا کردند غرفه‌هایی خواهند داشت که بر فراز آنها غرفه‌هایی دیگر ساخته‌اند، از بن آنها جویبارها روان است؛ بنابر وعده خداوند، خداوند در وعده خلاف نمی‌ورزد» سوره زمر، آیه ۲۰.</ref> غرفه‌ها برای چه ساخته شده‌اند؟» پیامبر{{صل}} پاسخ داد: «خداوند، آنها رابا دُر و یاقوت و زبرجد برای اولیای خودساخته است. سقف‌های آن از طلا است که نقره‌کاری شده است. هر غرفه هزار در از طلا دارد و بر هر در فرشته‌ای است و در آنها فرش‌ها (متکاها)یی گسترده است»<ref>الروضة من الکافی، ص۹۷؛ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ج۲، ص۲۴۶؛ مسند الامام علی{{ع}}، ج۲، ص۲۱۷؛ نور الثقلین، ج۵، ص۲۱۷؛ کنز الدقائق، ج۲۱۱، ص۲۹۳.</ref>.
-# [[امام علی]]{{ع}} فرموده است: «آیا شما را [[آگاه]] کنم از آیه‌ای در [[کتاب خدا]] که [[پیامبر]]{{صل}} ما را از آن آگاه کرد؟ [[پیامبر خدا]]{{صل}} [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ}}<ref>«و هر گزندی به شما برسد از کردار خود شماست و او از بسیاری (از گناهان شما نیز) در می‌گذرد» سوره شوری، آیه ۳۰.</ref> را [[تلاوت]] کرد و آن‌گاه فرمود: [[یا علی]] آن را برای تو [[تفسیر]] می‌کنم. [[بیماری]]، [[عقوبت]] و بلایای [[دنیایی]] دست‌آورد خود شما است. [[خداوند]]، کریم‌تر از آن است که عقوبتی که آن را در [[دنیا]] از شما برداشته در [[آخرت]] بازگرداند. خداوند حلیم‌تر از آن است که پس از [[عفو]]، عقوبت کند»<ref>طبرسی، مجمع البیان، ج۹ و ۱۰، ص۳۱؛ قبانچی، سیدحسن، مسند الامام علی{{ع}}، ج۲، ص۲۲۸؛ کنز الدقائق، ج۱۱، ص۵۲۷ - ۵۲۸؛ احمد بن حنبل، مسند، ج۱، ص۸۵؛ الدر المنثور، ج۷، ص۳۵۴.</ref>.
-# امام علی{{ع}} از پیامبر{{صل}} نقل کرده است که منظور از آیه {{متن قرآن|فِي السَّمَاءِ رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ}}<ref>«و روزی شما و آنچه به شما نوید می‌دهند در آسمان است» سوره ذاریات، آیه ۲۲.</ref> «[[باران]]» است<ref>الدر المنثور، ج۶، ص۱۱۴؛ مسند الامام علی{{ع}}، ج۲، ص۲۷۴</ref>.
-#مطابق نقل علی{{ع}}، پیامبر{{صل}} خطاب به او فرموده است: «آیا سخن [[خدا]] را شنیده‌ای: {{متن قرآن|أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ}}<ref>«بی‌گمان آنانکه ایمان آورده‌اند و کردارهایی شایسته کرده‌اند، بهترین آفریدگانند» سوره بینه، آیه ۷.</ref>؛ همانا آنان، تو و [[شیعیان]] تو هستند. وعده‌گاه من و شما در کنار [[حوض کوثر]] است»<ref>طوسی، الامالی، مجلس ۲۶، ص۶۷۱؛ کنز الدقائق، ج۱۴، ص۳۷۹؛ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۷۲۲؛ الدر المنثور، ج۸، ص۵۸۹.</ref>.
-# علی{{ع}} از [[پیامبر]]{{صل}} نقل کرده است که منظور از غیر الارض در [[آیه]] {{متن قرآن|يَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَيْرَ الْأَرْضِ}}<ref>«روزی که (این) زمین زمینی دیگر گردد و آسمان‌ها نیز و (همگان) نزد خداوند یگانه دادفرما پدیدار شوند» سوره ابراهیم، آیه ۴۸.</ref> زمینی سفید است که در آن گناهی رخ نمی‌دهد و خونی ریخته نمی‌شود<ref>الدر المنثور، ج۵، ص۵۷؛ مسند الامام علی{{ع}}، ج۲، ص۱۱۸.</ref>.
-# علی{{ع}} از پیامبر{{صل}} نقل کرده است که منظور از آیه {{متن قرآن|وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ}}<ref>«دارایی و پسران زیور زندگی دنیایند و کارهای ماندگار شایسته در نزد پروردگارت در پاداش و امید (به آینده) بهتر است» سوره کهف، آیه ۴۶.</ref> گفتن {{متن حدیث|لا اله الا الله، الله اكبر، سبحان الله الحمد لله لا حول و لا قوة الا بالله}} است<ref>الدر المنثور، ج۵، ص۳۹۷؛ مسند الامام علی{{ع}}، ج۲، ص۱۳۵.</ref>.
-# علی{{ع}} از پیامبر{{صل}} نقل می‌کند که منظور از کنز (گنج) در آیه {{متن قرآن|وَكَانَ تَحْتَهُ كَنْزٌ}}<ref>«و امّا آن دیوار، از آن دو نوجوان یتیم در آن شهر بود و زیر آن گنجی از آن آن دو و پدرشان مردی شایسته بود، بنابراین پروردگارت از سر بخشایش خویش اراده فرمود که آنان به برومندی خود برسند و گنجشان را بیرون کشند و من آن کارها را از پیش خویش نکردم، این بود معنی آنچه بر آن شکیبایی نتوانستی کرد» سوره کهف، آیه ۸۲.</ref> ذکری مخصوص است که در لوحی نوشته شده است: {{متن حدیث|أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ‌- وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ...}}<ref>بحار الانوار، ج۶۹، ص۴۶ و ج۷۱، ص۱۴۱؛ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۱۹۶؛ مسند الامام علی{{ع}}، ج۲، ص۱۳۵؛ الدر المنثور، ج۵، ص۴۲۱.</ref>.
-# [[امام]] نقل می‌کند که از پیامبر{{صل}} شنیدم که درباره {{متن قرآن|وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ}}<ref>«و (قربانی) شتران تنومند را برای شما از نشانه‌های (بندگی) خداوند قرار داده‌ایم، شما را در آنها خیری است پس نام خداوند را بر آنها در حالی که بر پا ایستاده‌اند ببرید (و آنها را نحر کنید) و چون پهلوهاشان به خاک رسید (و جان دادند) از (گوشت) آنها بخورید و به مستمند خواهنده و خویشتندار بخورانید؛ بدین‌گونه آنها را برای شما رام کرده‌ایم باشد که سپاس گزارید» سوره حج، آیه ۳۶.</ref> فرمود: «قانع» کسی است که در دخلش [[قناعت]] می‌کند و «معتر» [[فقیری]] است که از اظهار نیاز و [[تکدی]] [[پرهیز]] کند<ref>الجعفریات، ص۲۹۴؛ مستدرک الوسائل، ج۱۰، ص۱۱۱؛ بحار الانوار، ج۹۶، ص۲۸۷.</ref>.<ref>[[محمد مرادی|مرادی، محمد]]، [[روش تفسیر قرآن - مرادی (مقاله)|مقاله «روش تفسیر قرآن»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱]] ص ۲۵۶.</ref>
 == منابع ==
 {{منابع}}
 # [[پرونده:1100618.jpg|22px]] [[حسن پناهی آزاد|پناهی آزاد، حسن]]، [[منطق فهم اسلام (مقاله)| مقاله «منطق فهم اسلام»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|'''منظومه فکری امام خمینی''']]
-# [[پرونده:136899.jpg|22px]] [[محمد مرادی|مرادی، محمد]]، [[روش تفسیر قرآن - مرادی (مقاله)|مقاله «روش تفسیر قرآن»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۱''']]
 {{پایان منابع}}