پرش به محتوا

مراد از عصمت در مقام تلقی وحی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:
ب) برخی از بزرگان معنای ابلاغ را از مفهوم نخستین آن توسعه داده‌اند و دایره شمول این پیام رسانی [[پیامبران]] را به حوزه برداشت و [[فهم]] افراد بشری از پیام الهی نیز تسرّی داده‌اند<ref>عبدالله جوادی آملی، شریعت در آینه معرفت، ص۵۵ - ۵۷.</ref>. اگر [[انبیا]] پیام الهی را بی‌هیچ کم و کاست به مردم برسانند، ولی مردم به دلیل پیش‌فرض‌ها و معرفت‌های برون‌دینی، به‌گونه وارونه‌ای پیام خدا را فهم کنند، درواقع آن [[معارف]] اصیل به مردم ابلاغ نشده است؛ ازاین رو همان ادلّه‌ای که دلالت بر [[عصمت پیامبران]] در [[مقام ابلاغ وحی]] دارند، بر [[عصمت]] [[فهم]] و برداشت [[انسان‌ها]] از [[معارف دینی]] نیز صحه می‌گذارند.
ب) برخی از بزرگان معنای ابلاغ را از مفهوم نخستین آن توسعه داده‌اند و دایره شمول این پیام رسانی [[پیامبران]] را به حوزه برداشت و [[فهم]] افراد بشری از پیام الهی نیز تسرّی داده‌اند<ref>عبدالله جوادی آملی، شریعت در آینه معرفت، ص۵۵ - ۵۷.</ref>. اگر [[انبیا]] پیام الهی را بی‌هیچ کم و کاست به مردم برسانند، ولی مردم به دلیل پیش‌فرض‌ها و معرفت‌های برون‌دینی، به‌گونه وارونه‌ای پیام خدا را فهم کنند، درواقع آن [[معارف]] اصیل به مردم ابلاغ نشده است؛ ازاین رو همان ادلّه‌ای که دلالت بر [[عصمت پیامبران]] در [[مقام ابلاغ وحی]] دارند، بر [[عصمت]] [[فهم]] و برداشت [[انسان‌ها]] از [[معارف دینی]] نیز صحه می‌گذارند.
بسی روشن است که عمق فهم افراد بشری با یکدیگر متفاوت است. منظور از تفاوت فهم [[بشر]] از معارف دینی، [[نفی]] برداشت‌های متضاد و [[متعارض]] و در عرض هم است که با [[عصمت در مقام ابلاغ]] منافات دارد، نه [[اختلاف]] در سطح فهم و [[درک]] [[مردم]] از معارف دینی. یقیناً درکی که [[اصحاب خاص]] [[رسول خدا]] {{صل}} و [[اولیای الهی]] از [[معارف]] داشتند با درک و فهم تودۀ مردم بسیار متفاوت بود<ref>احمدحسین شریفی و حسن یوسفیان، پژوهشی در عصمت معصومان، ص۹۶.</ref>»<ref>[[بهروز مینایی|مینایی، بهروز]]، [[اندیشه کلامی عصمت (کتاب)|اندیشه کلامی عصمت]]، ص ۳۵۶.</ref>
بسی روشن است که عمق فهم افراد بشری با یکدیگر متفاوت است. منظور از تفاوت فهم [[بشر]] از معارف دینی، [[نفی]] برداشت‌های متضاد و [[متعارض]] و در عرض هم است که با [[عصمت در مقام ابلاغ]] منافات دارد، نه [[اختلاف]] در سطح فهم و [[درک]] [[مردم]] از معارف دینی. یقیناً درکی که [[اصحاب خاص]] [[رسول خدا]] {{صل}} و [[اولیای الهی]] از [[معارف]] داشتند با درک و فهم تودۀ مردم بسیار متفاوت بود<ref>احمدحسین شریفی و حسن یوسفیان، پژوهشی در عصمت معصومان، ص۹۶.</ref>»<ref>[[بهروز مینایی|مینایی، بهروز]]، [[اندیشه کلامی عصمت (کتاب)|اندیشه کلامی عصمت]]، ص ۳۵۶.</ref>
}}
{{پاسخ پرسش
| عنوان پاسخ‌دهنده = 3. حجت الاسلام و المسلمین دکتر قدردان قراملکی؛
| تصویر = 11355.jpg
| پاسخ‌دهنده = محمد حسن قدردان قراملکی
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی]]''' در کتاب ''«[[کاوشی در ماهیت و قلمرو عصمت (مقاله)|کاوشی در ماهیت و قلمرو عصمت]]»'' در این‌باره گفته‌‌اند:
== دیدگاه‌ متکلمان اسلامی ==
=== [[امامیه]] ===
[[امامیه]] به [[مصونیت]] [[پیامبران]] از هر گونه [[خطا]] و لغزشی اعم از تعمدی و [[سهوی]] در تلقی وحی و [[ابلاغ]] آن قایل هستند.
=== [[اشاعره]] ===
اکثر [[اشاعره]] [[سعی]] دارند [[عصمت پیامبران]] در این مقام را بپذیرند، لکن [[اعتقاد]] آنان در عدم [[کذب]] [[پیامبران]] در مقام [[وحی]] و [[تبلیغ]] آن صریح است، اما درباره امکان [[سهو]] و [[نسیان]] مناقشه برانگیز است؛ چراکه آنان بیشتر از عبارت {{عربی|عصمتهم عن تعمد الکذب}} استفاده می‌کنند که درباره [[خطا]] و [[نسیان]] ساکت است، برخی نیز مانند کرّامیه و حشویه از عدم [[عصمت]] در مقام [[خطا]] و [[نسیان]] طرفداری کردند. [[قاضی]] [[باقلانی]] تصریح کرده است که خطای [[پیامبر]] در [[تبلیغ دین]] منافاتی با [[تصدیق]] [[نبوت]] وی ندارد.
=== [[معتزله]] ===
آنان قول به [[خطا]] و [[سهو]] در امر [[شریعت]] و [[وحی]] را قول [[اقلیت]] معرفی می‌کنند. [[قاضی عبدالجبار]] [[خطا]] و [[سهو]] در امر [[دین]] که موجب [[اشتباه]] مخاطبان باشد را [[انکار]] می‌کنند، اما [[سهوی]] که موجب [[اشتباه]] نگردد را میپذیرد. مانند [[سهو]] در تعداد رکعات [[نماز]] یا کیفیت آن. خیاط و [[ابن ابی الحدید]] نیز منکر [[سهو]] و [[خطا]] در امر [[دین]] بودند<ref>[[محمد حسن قدردان قراملکی| قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[کاوشی در ماهیت و قلمرو عصمت (مقاله)| کاوشی در ماهیت و قلمرو عصمت]]، مجله پگاه حوزه، مرداد ماه ۱۳۸۳ ش۱۳۹.</ref>.
}}
}}


۱۱٬۲۰۲

ویرایش