تقسیم بیت المال: تفاوت میان نسخه‌ها

تقسیم بیت المال (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۳۹

۱ بایت اضافه‌شده ، ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۳

جز

جایگزینی متن - ':«' به ': «'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۶۲۴

ویرایش

@@ خط ۲۶: / خط ۲۶: @@
 عرفا جمع [[عریف]] است و عریف [[مسئول]] امور [[قبیله]] یا [[ریاست]] بر کارهای گروهی از [[مردم]] است. [[امیر]] از طریق وی با کارهای آنان آشنا می‌شود و در واقع وی پاسخگوی امیر است. فعیل به معنای فاعل است و عرافه، کاری است که وی در [[نظارت]] بر افراد تحت نظرش انجام می‌دهد<ref>ابن اثیر، النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، ج۳، ص۲۱۸؛ لسان العرب، ج۹، ص۱۵۴؛ تاج العروس، ج۲۴، ص۱۴۴.</ref>. عریف [[رئیس]] [[قوم]] و آقای آنان است. عریف نامیده شده؛ چون به ریاست قوم شناخته شده یا چون آشنا به [[سیاست]] و اداره قوم است و یا به معنای نصیب است که سمت وی پایین‌تر از رئیس می‌باشد<ref>تاج العروس، ج۲۴، ص۱۴۴؛ لسان العرب، ج۹، ص۱۵۴.</ref>.
-مرحوم [[شیخ طوسی]] در کتاب «قسمه الفیء و الغنائم» مبسوط، فصل اقسام جنگجویان، تعیین رتبه بندی [[ارتش]] و تعیین عرفا را [[مستحب]] می‌داند و به [[آیه قرآن]] استناد می‌کند:«و مستحب است برای [[رهبر]] [[مسلمانان]] که [[سپاه]] را [[قبیله]]، قبیله؛ طایفه، طایفه و [[حزب]]، [[حزب]] قرار دهد و بر هر قومی عریفی بگمارد؛ زیرا [[خداوند]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا}}<ref>«و شما را گروه‌ها و قبیله‌ها کردیم تا یکدیگر را باز‌شناسید» سوره حجرات، آیه ۱۳.</ref> و [[پیامبر]]{{صل}} در سال [[جنگ خیبر]] [[عریف]] تعیین نمود و بر هر ده نفر یک عریف قرار داد»<ref>{{متن حدیث|و يستحب للامام أن يجعل العسكر قبايل و طوايف و حزباً حزباً، و يجعل على كل قوم عريفاً لقوله تعالى {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا}} و النبي{{صل}}، عرف عام خيبر على كل عشرة عريفا}}؛ المبسوط فی فقه الامامیه، ج۲، ص۷۵.</ref>؛
+مرحوم [[شیخ طوسی]] در کتاب «قسمه الفیء و الغنائم» مبسوط، فصل اقسام جنگجویان، تعیین رتبه بندی [[ارتش]] و تعیین عرفا را [[مستحب]] می‌داند و به [[آیه قرآن]] استناد می‌کند: «و مستحب است برای [[رهبر]] [[مسلمانان]] که [[سپاه]] را [[قبیله]]، قبیله؛ طایفه، طایفه و [[حزب]]، [[حزب]] قرار دهد و بر هر قومی عریفی بگمارد؛ زیرا [[خداوند]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا}}<ref>«و شما را گروه‌ها و قبیله‌ها کردیم تا یکدیگر را باز‌شناسید» سوره حجرات، آیه ۱۳.</ref> و [[پیامبر]]{{صل}} در سال [[جنگ خیبر]] [[عریف]] تعیین نمود و بر هر ده نفر یک عریف قرار داد»<ref>{{متن حدیث|و يستحب للامام أن يجعل العسكر قبايل و طوايف و حزباً حزباً، و يجعل على كل قوم عريفاً لقوله تعالى {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا}} و النبي{{صل}}، عرف عام خيبر على كل عشرة عريفا}}؛ المبسوط فی فقه الامامیه، ج۲، ص۷۵.</ref>؛
 بنابراین، [[تشکیلات]] عرفا در دوران پیامبر{{صل}} و در آغاز جنگ‌های [[سعد بن ابی وقاص]]، تعیین یک عریف برای ده تن بود؛ ولی هنگامی که سعد در سال ۱۷ هجری [[شهر کوفه]] را بنیان‌گذاری کرد و [[مردم]] آن [[شهر]] را به هفت بخش و شبع تقسیم نمود و سازماندهی عرفا را به گونه‌ای دیگر پی ریزی کرد. در این سازماندهی جدید، ملاک، شمار افراد تحت [[سرپرستی]] هر عریف بود که باید مجموع دریافتی جنگجویان، [[همسران]] آنها و فرزندانشان به صد هزار درهم می‌رسید<ref>تاریخ طبری، ج۳، ص۱۵۴.</ref>. [[طبری]] سه گروه از عرافت‌های [[کوفه]] را بر شمرده و بر همین پایه، بقیه را مورد توجه قرار داده است: