بحث:صبر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←ضرورت و جایگاه
| خط ۶: | خط ۶: | ||
=== صبر در روایات === | === صبر در روایات === | ||
== ضرورت و جایگاه == | == ضرورت و جایگاه == | ||
===صبر؛ [[ضرورت]] [[زندگی]]=== | |||
تاب‌آوری و صبر کردن از ضروریات زندگی است؛ زیرا همواره [[انسان‌ها]] گرفتار انواع و اقسام مصیبت‌هایی هستند که یا برخاسته از [[گناهان]] و خطاهای آنان و یا برخاسته از [[سنت الهی]] [[آزمون]] و ابتلااست.<ref>بقره، آیه ۱۵۵؛ عنکبوت، آیه ۲</ref> | |||
در زندگی [[دنیایی]] تکالیفی برعهده [[انسان]] است که انجام آنها صبر را می‌‌طلبد. این [[تکالیف]] در دو شکل [[واجبات]] و [[محرمات]]، نیازمند آن است که انسان دارای صبر باشد. [[خداوند]] در [[آیه]] ۴۶ [[سوره انفال]] به صراحت بیان می‌‌کند که [[اطاعت الهی]] و [[پیامبر]]{{صل}} نیازمند صبراست. در آیه ۱۳۲ [[سوره طه]] و [[آیات]] ۱۱۴ و ۱۱۵ [[سوره هود]] [[مراقبت]] و [[مداومت]] بر انجام [[فریضه]] [[نماز]] و امر به [[خانواده]] در این زمینه نیازمند صبر بسیار دانسته شده است. چنان که انجام [[عبادات]]<ref>{{متن قرآن|رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا فَاعْبُدْهُ وَاصْطَبِرْ لِعِبَادَتِهِ هَلْ تَعْلَمُ لَهُ سَمِيًّا}} «پروردگار آسمان‌ها و زمین است و آنچه میان آنهاست پس او را بپرست و در پرستش او شکیبایی کن، آیا برای او همنامی می‌شناسی؟» سوره مریم، آیه ۶۵.</ref>، [[برپایی نماز]] شب و [[تهجد]] شبانه<ref>فرقان، آیات ۶۴ تا ۷۵</ref>، [[جهاد]]<ref>{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ * وَلاَ تَقُولُواْ لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاء وَلَكِن لاَّ تَشْعُرُونَ * وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفْ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الأَمْوَالِ وَالأنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ}} «ای مؤمنان! از شکیبایی و نماز یاری بجویید که خداوند با شکیبایان است * و کسانی را که در راه خداوند کشته می‌شوند مرده نخوانید که زنده‌اند امّا شما درنمی‌یابید * و بی‌گمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی دارایی‌ها و کسان و فرآورده‌ها می‌آزماییم، و شکیبایان را نوید بخش!» سوره بقره، آیه ۱۵۳-۱۵۵.</ref>، [[روزه]] <ref>{{متن قرآن|وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ}} «از شکیبایی و نماز یاری بجویید و بی‌گمان این کار جز بر فروتنان دشوار است» سوره بقره، آیه ۴۵ و روایات تفسیری</ref>، [[رهبری]] [[امت]]<ref>{{متن قرآن|وَاتَّبِعْ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَاصْبِرْ حَتَّى يَحْكُمَ اللَّهُ وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ}} «و از آنچه به تو وحی می‌گردد پیروی کن و شکیبایی پیشه ساز تا خداوند داوری فرماید و او بهترین داوران است» سوره یونس، آیه ۱۰۹.</ref> و دیگر [[واجبات]] نیازمند [[صبر]] و [[تحمل]] است که در [[آیات قرآنی]] به آن اشاره شده است. | |||
همچنان که [[رهایی]] از [[معصیت]] و اجتناب از آن نیز نیازمند صبر است. [[خداوند]] در [[آیات]] ۶۸ و ۷۵ [[سوره فرقان]] رعایت [[عفت]] دامن و [[پرهیز]] از [[زنا]] را امری نیازمند صبر دانسته است. همچنین اجتناب از [[شرک]]، [[شهادت]] ناحق، [[قتل]]، [[شهوت جنسی]]<ref>{{متن قرآن|وَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ مِنْكُمْ طَوْلًا أَنْ يَنْكِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ فَمِنْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ مِنْ فَتَيَاتِكُمُ الْمُؤْمِنَاتِ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَانِكُمْ بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ فَانْكِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ وَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَنَاتٍ غَيْرَ مُسَافِحَاتٍ وَلَا مُتَّخِذَاتِ أَخْدَانٍ فَإِذَا أُحْصِنَّ فَإِنْ أَتَيْنَ بِفَاحِشَةٍ فَعَلَيْهِنَّ نِصْفُ مَا عَلَى الْمُحْصَنَاتِ مِنَ الْعَذَابِ ذَلِكَ لِمَنْ خَشِيَ الْعَنَتَ مِنْكُمْ وَأَنْ تَصْبِرُوا خَيْرٌ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}} «و هر یک از شما که یارایی مالی نداشته باشد تا زنان آزاد مؤمن را به همسری گیرد، در میان کنیزان، از دختران جوان مؤمن، همسر گزیند و خداوند به ایمانتان داناتر است؛ همه چون یکدیگرید پس با اجازه کسان آنها با آنان ازدواج کنید و کابین‌هایشان را در حالی که پاکدامنند و نه پلیدکار و گزیننده دوست‌های پنهان، به گونه شایسته به (کسان) آنها بپردازید. آنگاه چون شوی کنند، اگر به کاری زشت دست یازیدند بر آنان نیمی از کیفر زنان آزاد خواهد بود. این (ازدواج با کنیزکان) برای کسی است که از (آلایش) گناه بهراسد و شکیبایی ورزیدن، برای شما بهتر است و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره نساء، آیه ۲۵.</ref> و مانند آنها نیازمند صبر و تاب آوری است. | |||
بر اساس آیات قرآنی سربلند بیرون آمدن از آزمون‌ها و [[سنت‌های الهی]] در [[امتحان]] و ابتلانیازمند صبر است. <ref>بقره، آیات ۱۵۵ و ۲۴۹؛ {{متن قرآن|لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذًى كَثِيرًا وَإِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ}} «بی‌گمان با مال و جانتان آزمون خواهید شد و از آنان که پیش از شما به آنان کتاب (آسمانی) داده‌اند و از کسانی که شرک ورزیده‌اند (سخنان دل) آزار بسیار خواهید شنید و اگر شکیبایی کنید و پرهیزگاری ورزید؛ بی‌گمان این از کارهایی است که آهنگ آن می‌کنند» سوره آل عمران، آیه ۱۸۶.</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[عوامل ایجاد صبر و بردباری (مقاله)|عوامل ایجاد صبر و بردباری]].</ref>. | |||
== اقسام و انواع == | == اقسام و انواع == | ||
=== صبر بر طاعت === | === صبر بر طاعت === | ||