بحث:صبر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←موانع صبر
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۲۹۲: | خط ۲۹۲: | ||
== راه‌های تحصیل == | == راه‌های تحصیل == | ||
== موانع صبر == | == موانع صبر == | ||
===شناخت موانع صبر، لازمه ایجاد و افزایش صبر=== | |||
یکی از راه‌های ایجاد و افزایش صبر، شناخت موانع صبر و عوامل ضد صبر است. اموری که [[اجازه]] نمی‌دهد تا انسان به صبوری دست یابد چه رسد که به [[مقام]] عالی بردباری و حلم برسد و از مقام [[حلیم]] از [[اسمای الهی]] بهره برد. در اینجا به برخی از موانع مهم در تحقق صبر اشاره می‌شود. | |||
#'''اجتناب از [[تکبر]] و [[تفاخر]]''': تکبر و تفاخر دو مانع جدی در برابر صبوری [[آدمی]] است؛ زیرا [[متکبر]] به سبب فقدان [[تواضع]] و [[فروتنی]]، خود را چنان بزرگ می‌شمارد که حاضر نیست در برابر رفتارهای دیگران، واکنش نشان ندهد و خود را [[برتر]] از آن می‌بیند که فشاری را [[تحمل]] کند و یا سخن درشت بشنود و یا نگاهی از بالا را تحمل نماید؛ بلکه خود را چنان بالا می‌بیند که حاضر نیست [[فروتنی]] داشته باشد. این گونه است که از حالت طبیعی بیرون رفته و [[رفتاری]] هیجانی از خود بروز می‌دهد. [[خداوند]] در [[قرآن]] با توجه به [[روحیات]] [[متکبر]] فخور به ویژه در [[زمان]] [[رفاه]] و [[آسایش]] بیان می‌کند که چنین افرادی نمی‌توانند [[صبور]] باشند و از آستانه تحمل پایینی برخوردارند. از همین رو، خواهان آن است که برای کسب [[صبر]] و افزایش آن از [[تکبر]] و [[فخرفروشی]] اجتناب کنند و این [[روحیه]] را کنار بگذارند. از نظر قرآن تنها کسانی در برابر فشار از دست دادن نعمتی [[صبوری]] می‌ورزند که فاقد روحیه تکبر و [[تفاخر]] باشند و متأثر از هیجانات تند [[عاطفی]]، رفتارهای شدید احساسی از قبیل [[حزن]] و [[فرح]] نداشته باشند. <ref>هود، آیات ۹ تا ۱۱</ref> | |||
#'''اجتناب از [[شهادت]] ناحق''': [[حق‌مداری]] و [[بیان حق]] در هر حال، از جمله صفات انسان‌های [[متعادل]] و موجه است. اما انسان‌های نامتعادل همان‌گونه که به خود [[ظلم]] می‌کنند به [[سادگی]] نسبت به دیگران [[ظلم و ستم]] روا می‌دارند. این ستم‌ورزی آنان در همه جا از جمله در [[گواهی دادن]] نیز بروز می‌کند که [[گواهی]] به ناحق می‌دهند و [[باطل]] را بر [[حق]] مقدم می‌دارند. بنابراین، برای اینکه از [[شخصیت]] و روحیه دارای صبر برخوردار شویم حق‌مداری در هر حال یکی از راه‌های کسب آن است. به این معنا که با اجتناب از گواهی ناحق و باطل می‌توانیم خود را در مسیری قرار دهیم که نتیجه آن صبوری است. <ref>فرقان، آیات ۷۲ و ۷۵</ref>. | |||
#'''اجتناب از [[لغو]]''': در همین [[آیات]]، بیان شده که برای کسب روحیه صبر و افزایش آن باید از لغو و کارهای [[بیهوده]] اجتناب کرد؛ زیرا کارهای بیهوده از مصادیق باطل است و [[آدمی]] را به سمت و سوئی سوق می‌دهد که نهایت آن از دست رفتن [[صبر]] و [[صبوری]] است. [[خداوند]] با تأکید بر برخوردهای کریمانه در برابر رفتارهای [[لغو]] و [[بیهوده]] دیگران بیان می‌کند که [[انسان]] می‌تواند با این شیوه در خود صبوری را ایجاد و تقویت کند. اینکه انسان وقتی با سخن و [[رفتار]] بیهوده دیگران مواجه می‌شود واکنش نشان ندهد و بلکه واکنش مثبت نشان داده و با [[کرامت]] از آن عبور کند، زمینه‌ای است که صبوری را در انسان تقویت می‌کند. <ref>فرقان، آیات ۷۲ و ۷۵</ref> | |||
#'''اجتناب از [[قتل نفس]] [[محترم]]''': [[جان]] و عرض و [[مال]] [[مردم]] محترم بوده و دارای [[حرمت]] است و کسی نمی‌تواند متعرض آن شود. این از [[حقوق انسانی]] هر بشری است. کسی که بتواند خود را چنان [[تربیت]] کند که جز به [[حق]] و [[عدالت]] کسی را نکشد و در برابر کارهای نادرست دیگران به سرعت واکنش نشان ندهد، می‌تواند به درجات و سطوح عالی از صبوری برسد که او را لایق غرفه‌هایی در [[بهشت]] کند که ویژه [[صابران]] است. در [[حقیقت]] تأکید بر بهره‌مندی از غرفه‌های [[بهشتی]] خاص این صابران نشان می‌دهد که واکنش‌هایی از این دست تا چه اندازه مهم است. اینکه در این [[آیه]] واژه «بماصبروا» به صورت فعلی به کار رفته است نشان می‌دهد که صبوری به شکل فعلی در برابر این کنش‌ها و واکنش‌ها تا چه اندازه مهم است. <ref>فرقان، آیات ۶۳ و ۶۸ و ۷۵</ref> | |||
#'''اجتناب از مجالس [[باطل]]''': اجتناب از حضور در مجالس باطل و لغو زمینه‌ساز افزایش صبر در افراد و بهره‌مندی از سعادت [[دنیا]] و [[آخرت]] خواهد شد. <ref>فرقان، آیات ۷۲ و ۷۵</ref> پس اگر بخواهیم [[انسانی]] [[صبور]] یا دارای آستانه [[تحمل]] بالا باشیم باید از حضور در مجالس لغو و [[لهو]] اجتناب کنیم و در هر [[مجلسی]] حضور نیابیم؛ زیرا حضور در این مجالس زمینه [[تغییر]] [[روحیه]] را فراهم آورده و انسان را برای رفتارهای هیجانی و [[خشم]] زودهنگام و مانند آن آماده می‌سازد، به طوری که در برابر کوچک‌ترین کنشی واکنش‌های عصبی و هیجانی از خود بروز می‌دهد. پس یکی از موانع ایجاد و یا افزایش [[صبر]]، حضور در چنین مجالسی است. اجتناب از آن نیز می‌تواند در افزایش آستانه [[تحمل]] بسیار مفید باشد.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[چگونه میزان صبر خود را بشناسیم (مقاله)|چگونه میزان صبر خود را بشناسیم]].</ref>. | |||
== عواقب ترک صبر == | == عواقب ترک صبر == | ||
===جزع و بی‌صبری=== | ===جزع و بی‌صبری=== | ||