خمس در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←مصرف خمس
| خط ۱۳۲: | خط ۱۳۲: | ||
این روایت از علی بن الحسین در منابع گوناگون نقل شده است<ref>المجموع، ج۱۹، ص۳۷۳؛ تفسیر عیاشی، ج۲، ص۶۳؛ تفسیر قرطبی، ج۸، ص۱۰؛ وسائل الشیعه، ج۶، ص۳۶۲ به نقل از تفسیر عیاشی، ج۱، ص۸۷؛ مجمع البیان، تفسیر سوره حشر.</ref>. در شواهد التنزیل روایتی از [[امام رضا]]{{ع}} از [[پدران]] خود از علی{{ع}} آورده که حضرت، خمس را تنها از آن اهل بیت می‌داند و درباره [[آیه]] شریف {{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ}} می‌فرماید: «[[خمس]] تنها از آن ما [[اهل بیت]] است و برای ما در [[زکات]] [[واجب]] بهره‌ای قرار نداده و این کرامتی است که [[خداوند]] به آن، پیامبرش را گرامی داشته و ما را از آنچه در دست‌های [[مسلمانان]] است گرامی داشته است»<ref>{{متن حدیث|لَنَا خَاصَّةً، وَ لَمْ يَجْعَلْ لَنَا فِي الصَّدَقَةِ نَصِيباً، كَرَامَةً أَكْرَمَ اللَّهُ تَعَالَى نَبِيَّهُ وَ آلَهُ بِهَا، وَ أَكْرَمَنَا عَنْ أَوْسَاخِ أَيْدِي الْمُسْلِمِينِ}}؛ شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۸۵؛ کافی، ج۱، ص۵۳۹.</ref>. | این روایت از علی بن الحسین در منابع گوناگون نقل شده است<ref>المجموع، ج۱۹، ص۳۷۳؛ تفسیر عیاشی، ج۲، ص۶۳؛ تفسیر قرطبی، ج۸، ص۱۰؛ وسائل الشیعه، ج۶، ص۳۶۲ به نقل از تفسیر عیاشی، ج۱، ص۸۷؛ مجمع البیان، تفسیر سوره حشر.</ref>. در شواهد التنزیل روایتی از [[امام رضا]]{{ع}} از [[پدران]] خود از علی{{ع}} آورده که حضرت، خمس را تنها از آن اهل بیت می‌داند و درباره [[آیه]] شریف {{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ}} می‌فرماید: «[[خمس]] تنها از آن ما [[اهل بیت]] است و برای ما در [[زکات]] [[واجب]] بهره‌ای قرار نداده و این کرامتی است که [[خداوند]] به آن، پیامبرش را گرامی داشته و ما را از آنچه در دست‌های [[مسلمانان]] است گرامی داشته است»<ref>{{متن حدیث|لَنَا خَاصَّةً، وَ لَمْ يَجْعَلْ لَنَا فِي الصَّدَقَةِ نَصِيباً، كَرَامَةً أَكْرَمَ اللَّهُ تَعَالَى نَبِيَّهُ وَ آلَهُ بِهَا، وَ أَكْرَمَنَا عَنْ أَوْسَاخِ أَيْدِي الْمُسْلِمِينِ}}؛ شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۸۵؛ کافی، ج۱، ص۵۳۹.</ref>. | ||
برابر آنچه گذشت، [[خمس]] از آن اهل بیت [[رسول]] خداست که [[بنی هاشم]] هستند و [[ذوی القربی]] [[جانشین پیامبر]] است که سهم [[خدا]] و رسول را دریافت می‌کند و خمس به شش بخش تقسیم می‌شود؛ سه بخش دیگر آن به [[یتیمان]]، [[مساکین]] و [[در راه ماندگان]] [[سادات]] داده می‌شود و آنها مورد [[مصرف خمس]] هستند. [[شیعه]]، بر این [[باور]] است که تقسیم به شش سهم در [[دوران پیامبر]]{{صل}} نیز بوده است؛ اما برخی [[فقهای اهل سنت]] بر این نظرند که خمس در دوران [[پیامبران]]{{صل}} به پنج قسمت تقسیم میشده و سهم خدا و رسول، یکی بوده. این از [[ابن عباس]] [[نقل]] شده است و ذوی القربی، [[اهل بیت پیامبر]] معرفی شده‌اند<ref>ابو یوسف، الخراج، ص۱۹.</ref>. روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} نیز در تقسیم به پنج سهم وارد شده که [[شیخ طوسی]] در توجیه آن گفته است [[پیامبر]] به کمتر از حقش [[قناعت]] میکرده تا سهم بیشتری به دیگر مستحقان برسد<ref>وسائل الشیعه، ج۶، ص۳۵۶.</ref>. [[شیخ صدوق]] در مقنع روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} نقل کرده که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} سهم خدا را در [[راه خدا]] [[مصرف]] می‌کرد<ref>المقنع و الهدایه، ص۸۷.</ref>. شاید به همین علت گفته شده که حضرت خمس را به پنج قسم تقسیم | برابر آنچه گذشت، [[خمس]] از آن اهل بیت [[رسول]] خداست که [[بنی هاشم]] هستند و [[ذوی القربی]] [[جانشین پیامبر]] است که سهم [[خدا]] و رسول را دریافت می‌کند و خمس به شش بخش تقسیم می‌شود؛ سه بخش دیگر آن به [[یتیمان]]، [[مساکین]] و [[در راه ماندگان]] [[سادات]] داده می‌شود و آنها مورد [[مصرف خمس]] هستند. [[شیعه]]، بر این [[باور]] است که تقسیم به شش سهم در [[دوران پیامبر]]{{صل}} نیز بوده است؛ اما برخی [[فقهای اهل سنت]] بر این نظرند که خمس در دوران [[پیامبران]]{{صل}} به پنج قسمت تقسیم میشده و سهم خدا و رسول، یکی بوده. این از [[ابن عباس]] [[نقل]] شده است و ذوی القربی، [[اهل بیت پیامبر]] معرفی شده‌اند<ref>ابو یوسف، الخراج، ص۱۹.</ref>. روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} نیز در تقسیم به پنج سهم وارد شده که [[شیخ طوسی]] در توجیه آن گفته است [[پیامبر]] به کمتر از حقش [[قناعت]] میکرده تا سهم بیشتری به دیگر مستحقان برسد<ref>وسائل الشیعه، ج۶، ص۳۵۶.</ref>. [[شیخ صدوق]] در مقنع روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} نقل کرده که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} سهم خدا را در [[راه خدا]] [[مصرف]] می‌کرد<ref>المقنع و الهدایه، ص۸۷.</ref>. شاید به همین علت گفته شده که حضرت خمس را به پنج قسم تقسیم میکرده است<ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۳، ص ۵۰۰-۵۰۱؛ [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳ (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳]]، ص ۵۲۵ - ۵۲۹.</ref>. | ||
== دیدگاه [[فقها]] در تقسیم خمس == | == دیدگاه [[فقها]] در تقسیم خمس == | ||