حسن بن علی بن زکریا بزوفری عدوی: تفاوت میان نسخهها
←طبقه راوی
برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
|||
خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
==[[طبقه راوی]]== | ==[[طبقه راوی]]== | ||
[[تاریخ]] تولد [[راوی]]، از روایتی که جناب [[صدوق]] در کتاب [[الأمالی]] گزارش کرده، آشکار میگردد: {{عربی|حدثنا محمد بن | [[تاریخ]] تولد [[راوی]]، از روایتی که جناب [[صدوق]] در کتاب [[الأمالی]] گزارش کرده، آشکار میگردد: {{عربی|حدثنا محمد بن إبراهيم بن إسحاق -رضوان الله عليه- قال: حدثنا أبوسعيد الحسن بن علي العدوي سنة سبع عشرة و ثلاثمائة و هو ابن مائة و سبع سنين قال: حدثنا الحسين بن أحمد الطفاوي قال:...}}<ref>الأمالی، صدوق، ص۳۲۴، ح۱۳.</ref>. | ||
بر پایه این [[روایت]]، وی در سال ۲۱۰ به [[دنیا]] آمده است. در کتب [[اهل تسنن]] نیز تاریخ ولادت راوی ۲۱۰ و سال درگذشت او ۳۱۸ یا ۳۱۹ گزارش شده است<ref>تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۹۲، ش۳۹۱۰؛ الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۱۶۴؛ شذرات الذهب، ج۴، ص۹۲؛ تاریخ الاسلام، ج۲۳، ص۵۸۱.</ref>، از این رو دوران زندگانی راوی، همزمان با بخش کمی از دوران [[امام نهم]] و سپس [[امام دهم]] و یازدهم{{عم}} و نیز | |||
[[روایات]] راوی از [[معصوم]]{{ع}} باواسطه انجام پذیرفته است؛ | بر پایه این [[روایت]]، وی در سال ۲۱۰ به [[دنیا]] آمده است. در کتب [[اهل تسنن]] نیز تاریخ ولادت راوی ۲۱۰ و سال درگذشت او ۳۱۸ یا ۳۱۹ گزارش شده است<ref>تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۹۲، ش۳۹۱۰؛ الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۱۶۴؛ شذرات الذهب، ج۴، ص۹۲؛ تاریخ الاسلام، ج۲۳، ص۵۸۱.</ref>، از این رو دوران زندگانی راوی، همزمان با بخش کمی از دوران [[امام نهم]] و سپس [[امام دهم]] و یازدهم{{عم}} و نیز سالهای پایانی [[غیبت صغرا]] است. | ||
[[روایات]] راوی از [[معصوم]]{{ع}} باواسطه انجام پذیرفته است؛ نمونهها: | |||
#{{متن حدیث|حَدَّثَنَا أَبُو الْمُفَضَّلِ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ زَكَرِيَّا الْعَدَوِيُّ عَنْ شَيْثِ بْنِ غَرْقَدَةَ الْعَدَوِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ مُحَمَّدُ بْنُ الْعَلَاءِ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ صَبِيحٍ البشكري [الْيَشْكُرِيُّ] عَنْ شَرِيكِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ حُصَيْنٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ{{صل}} يَقُولُ الْأَئِمَّةُ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ ثُمَّ أَخْفَى صَوْتَهُ فَسَمِعْتُهُ يَقُولُ كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ}}<ref>کفایة الأثر، ص۹۰ - ۹۱.</ref>. | |||
#{{متن حدیث|فُرَاتٌ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو الْحَسَنِ أَحْمَدُ بْنُ صَالِحٍ الْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ يَعْنِي ابْنَ زَكَرِيَّا بْنِ صَالِحِ بْنِ عَاصِمِ بْنِ زُفَرَ الْبَصْرِيَّ قَالَ حَدَّثَنَا زَكَرِيَّا بْنُ يَحْيَى التُّسْتَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ قُتَيْبَةَ الْهَمْدَانِيُّ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى كَانَ وَ لَا شَيْءَ فَخَلَقَ خَمْسَةً مِنْ نُورِ جَلَالِهِ وَ [جَعَلَ] لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ اسْماً مِنْ أَسْمَائِهِ الْمُنْزَلَةِ فَهُوَ الْحَمِيدُ وَ سَمَّى [النَّبِيَّ] مُحَمَّداً{{صل}} وَ هُوَ الْأَعْلَى وَ سَمَّى أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيّاً وَ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فَاشْتَقَ مِنْهَا حَسَناً وَ حُسَيْناً وَ هُوَ فَاطِرٌ فَاشْتَقَّ لِفَاطِمَةَ مِنْ أَسْمَائِهِ اسْماً فَلَمَّا خَلَقَهُمْ جَعَلَهُمْ فِي الْمِيثَاقِ فَإِنَّهُمْ عَنْ يَمِينِ الْعَرْشِ وَ خَلَقَ الْمَلَائِكَةَ مِنْ نُورٍ فَلَمَّا أَنْ نَظَرُوا إِلَيْهِمْ عَظَّمُوا أَمْرَهُمْ وَ شَأْنَهُمْ وَ لُقِّنُوا التَّسْبِيحَ فَذَلِكَ قَوْلُهُ {{متن قرآن|وَإِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ * وَإِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ}}<ref>و ماییم که صفزدگانیم * و ماییم که (خداوند را) به پاکی میستاییم سوره صافات، آیه ۱۶۵-۱۶۶.</ref> فَلَمَّا خَلَقَ اللَّهُ تَعَالَى آدَمَ صنَظَرَ إِلَيْهِمْ عَنْ يَمِينِ الْعَرْشِ فَقَالَ يَا رَبِّ مَنْ هَؤُلَاءِ قَالَ يَا آدَمُ هَؤُلَاءِ صَفْوَتِي وَ خَاصَّتِي خَلَقْتُهُمْ مِنْ نُورٍ جَلَالِي وَ شَقَقْتُ لَهُمْ اسْماً مِنْ أَسْمَائِي قَالَ يَا رَبِّ فَبِحَقِّكَ عَلَيْهِمْ عَلِّمْنِي أَسْمَاءَهُمْ قَالَ يَا آدَمُ فَهُمْ عِنْدَكَ أَمَانَةٌ سِرٌّ مِنْ سِرِّي لَا يَطَّلِعُ عَلَيْهِ غَيْرُكَ إِلَّا بِإِذْنِي قَالَ نَعَمْ يَا رَبِّ قَالَ يَا آدَمُ أَعْطِنِي عَلَى ذَلِكَ الْعَهْدَ فَأَخَذَ عَلَيْهِ الْعَهْدَ ثُمَّ عَلَّمَهُ أَسْمَاءَهُمْ ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلائِكَةِ وَ لَمْ يَكُنْ عَلَّمَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ {{متن قرآن|فَقَالَ أَنْبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَؤُلَاءِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ * قَالُوا سُبْحَانَكَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ * قَالَ يَا آدَمُ أَنْبِئْهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنْبَأَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ}}<ref>و همه نامها را به آدم آموخت سپس آنان را بر فرشتگان عرضه کرد و گفت: اگر راست میگویید نامهای اینان را به من بگویید * گفتند: پاکاکه تویی! ما دانشی جز آنچه تو به ما آموختهای، نداریم، بیگمان تویی که دانای فرزانهای * فرمود: ای آدم! آنان را از نامهای اینان آگاه ساز! و چون آنان را از نامهای اینان آگاهانید فرمود: آیا به شما نگفته بودم که من نهان آسمانها و زمین را میدانم و از آنچه آشکار میکنید و پوشیده میداشتید آگاهم؟ سوره بقره، آیه ۳۱.</ref> عَلِمَتِ الْمَلَائِكَةُ أَنَّهُ مُسْتَوْدَعٌ وَ أَنَّهُ مُفَضَّلٌ بِالْعِلْمِ وَ أُمِرُوا بِالسُّجُودِ إِذْ كَانَتْ سَجْدَتُهُمْ لآِدَمَ تَفْضِيلًا لَهُ وَ عِبَادَةً لِلَّهِ إِذْ كَانَ ذَلِكَ بِحَقٍّ لَهُ وَ أَبَى إِبْلِيسُ الْفَاسِقُ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ فَقَالَ {{متن قرآن|قَالَ مَا مَنَعَكَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ قَالَ أَنَا خَيْرٌ مِنْهُ}}<ref>(خداوند) فرمود: آنگاه که به تو فرمان دادم. چه چیز تو را از فروتنی بازداشت؟ گفت: من از او بهترم! مرا از آتش و او را از گل آفریدهای سوره اعراف، آیه ۱۲.</ref> قَالَ فَقَدْ فَضَّلْتُهُ عَلَيْكَ حَيْثُ أَمَرْ [تُ] بِالْفَضْلِ لِلْخَمْسَةِ الَّذِينَ لَمْ أَجْعَلْ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَاناً وَ لَا مِنْ شِيعَتِهِمْ [يَتَّبِعُهُمْ] فَذَلِكَ اسْتِثْنَاءُ اللَّعِينِ {{متن قرآن|إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ}}<ref>بجز از میان آنان بندگان نابت را سوره حجر، آیه ۴۰.</ref> قَالَ {{متن قرآن|إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ}}<ref>بیگمان تو بر بندگان من چیرگی نداری مگر آن گمراهان که از تو پیروی کنند سوره حجر، آیه ۴۲.</ref> وَ هُمُ الشِّيعَةُ}}<ref>تفسیر فرات الکوفی، ص۵۶ - ۵۷، ح۱۵.</ref>. | |||
#{{متن حدیث|حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو سَعِيدٍ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ زَكَرِيَّا الْعَدَوِيُّ الْبَصْرِيُّ عَنْ هَيْثَمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الرُّمَّانِيِّ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا{{ع}} عَنْ أَبِيهِ{{ع}} قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ الصَّادِقُ{{ع}} إِنَّ أَيَّامَ زَائِرِي الْحُسَيْنِ{{ع}} لَا تُحْسَبُ مِنْ أَعْمَارِهِمْ وَ لَا تُعَدُّ مِنْ آجَالِهِمْ}}<ref>کامل الزیارات، ص۱۳۶، ح۱.</ref>. | |||
با توجه به دوران زندگانی این [[راوی]]، وی از [[طبقه هشتم راویان]] شمرده میشود که برابر با طبقه [[استادان]] جناب [[کلینی]] است. | #{{متن حدیث|حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ سَعْدَانَ بْنِ مُسْلِمٍ وَ اسْمُهُ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مُسْلِمٍ عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}} قَالَ: عَشْرٌ مَنْ لَقِيَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِنَ دَخَلَ الْجَنَّةَ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} وَ الْإِقْرَارُ بِمَا جَاءَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِقَامُ الصَّلَاةِ وَ إِيتَاءُ الزَّكَاةِ وَ صَوْمُ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ حِجُّ الْبَيْتِ وَ الْوَلَايَةُ لِأَوْلِيَاءِ اللَّهِ وَ الْبَرَاءَةُ مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ وَ اجْتِنَابُ كُلِّ مُسْكِرٍ}}<ref>الخصال، ج۲، ص۴۳۲ - ۴۳۳، ح۱۶.</ref>. | ||
استادان و [[شاگردان راوی]] | #{{متن حدیث|أَخْبَرَنِي عَلِيُّ بْنُ حَاتِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ صَدَقَةَ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ{{ع}}قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} لَا يَأْكُلُ الْكُلْيَتَيْنِ مِنْ غَيْرِ أَنْ يُحَرِّمَهُمَا لِقُرْبِهِمَا مِنَ الْبَوْلِ}}<ref>علل الشرائع، ج۲، ص۵۶۲، ح۱.</ref>. | ||
با توجه به دوران زندگانی این [[راوی]]، وی از [[طبقه هشتم راویان]] شمرده میشود که برابر با طبقه [[استادان]] جناب [[کلینی]] است.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۷ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۷، ص 361-364.</ref> | |||
==استادان و [[شاگردان راوی]]== | |||
[[حسن بن علی]] بن [[زکریا]] بن عاصم استادان [[حدیثی]] بسیاری داشت؛مانند: {{عربی|محمد بن صدقة، هیثم بن عبدالله رمانی، عبدالأعلی بن حماد البرسی، نضر (نصر) بن علی جهضمی، عمرو بن المختار، محمد بن إبراهیم بن منذر مکی، شیث بن غرقدة عدوی، عبدالله بن جعفر رملی، أبو عبدالله بن أبی الثلج، عثمان بن عمرو الدباغ، یوسف بن یحیی اصفهانی أبی یعقوب، حسین بن أحمد طفاوی، محمد بن تمیم، صهیب بن عباد بن صهیب، علی بن عیسی کوفی، أحمد بن عبدالله بن عمار الجارودی، خراش بن عبدالله، محمد بن خلیلان بن علی عباسی، أحمد بن عبیدالله عدلی، سلیمان بن داوود منقری، بشر بن معاذ، عمرو بن مرزوق، عروة بن سعید، مسدد بن مسرهد، هدبة بن خالد، طالوت بن عباد، کامل بن طلحة، جویریة بن أشرس، عبدالله بن معاویة الجمحی، شیبان بن فروخ، جبارة بن مغلس}}<ref>رجال، ابن غضائری، ص۵۴، ش۴۲؛ کامل الزیارات، ص۱۳۶، (ح۱)، ۵۲، (ح۱۲)، ۵۳، (ح۱۳) و ۷۰، (ح ۵)؛ کفایة الأثر، ص۱۶، ۹۰ و ۱۹۱؛ دلائل الإمامه، ص۶۷، ح۴؛ الأمالی، صدوق، ص۵۶۶، (ح۱)، ۳۲۴، (ح۱۳)، ۳۳۴، (ح۹)، ۳۶۳، (ح۳) و ۴۳۵، (ح۲)؛ بشارة المصطفی لشیعة المرتضی، ص۳۲ و ۱۵۹؛ الخصال، ج۱، ص۲۸۶، ح۴۰؛ الأمالی، طوسی، ص۵۴۵، (ح۱۱۶۸) و ۵۸۱، (ح ۱۲۰۴)، تاریخ بغداد، ج۳، ص۴۴۴؛ ج۷، ص۳۹۲.</ref>. | [[حسن بن علی]] بن [[زکریا]] بن عاصم استادان [[حدیثی]] بسیاری داشت؛مانند: {{عربی|محمد بن صدقة، هیثم بن عبدالله رمانی، عبدالأعلی بن حماد البرسی، نضر (نصر) بن علی جهضمی، عمرو بن المختار، محمد بن إبراهیم بن منذر مکی، شیث بن غرقدة عدوی، عبدالله بن جعفر رملی، أبو عبدالله بن أبی الثلج، عثمان بن عمرو الدباغ، یوسف بن یحیی اصفهانی أبی یعقوب، حسین بن أحمد طفاوی، محمد بن تمیم، صهیب بن عباد بن صهیب، علی بن عیسی کوفی، أحمد بن عبدالله بن عمار الجارودی، خراش بن عبدالله، محمد بن خلیلان بن علی عباسی، أحمد بن عبیدالله عدلی، سلیمان بن داوود منقری، بشر بن معاذ، عمرو بن مرزوق، عروة بن سعید، مسدد بن مسرهد، هدبة بن خالد، طالوت بن عباد، کامل بن طلحة، جویریة بن أشرس، عبدالله بن معاویة الجمحی، شیبان بن فروخ، جبارة بن مغلس}}<ref>رجال، ابن غضائری، ص۵۴، ش۴۲؛ کامل الزیارات، ص۱۳۶، (ح۱)، ۵۲، (ح۱۲)، ۵۳، (ح۱۳) و ۷۰، (ح ۵)؛ کفایة الأثر، ص۱۶، ۹۰ و ۱۹۱؛ دلائل الإمامه، ص۶۷، ح۴؛ الأمالی، صدوق، ص۵۶۶، (ح۱)، ۳۲۴، (ح۱۳)، ۳۳۴، (ح۹)، ۳۶۳، (ح۳) و ۴۳۵، (ح۲)؛ بشارة المصطفی لشیعة المرتضی، ص۳۲ و ۱۵۹؛ الخصال، ج۱، ص۲۸۶، ح۴۰؛ الأمالی، طوسی، ص۵۴۵، (ح۱۱۶۸) و ۵۸۱، (ح ۱۲۰۴)، تاریخ بغداد، ج۳، ص۴۴۴؛ ج۷، ص۳۹۲.</ref>. | ||
گروهی از روایتگران، شاگردان [[حدیثی]] اویند؛ مانند: {{عربی|هارون بن موسی تلعکبری، أبوالمفضل محمد بن عبدالله بن المطلب شیبانی، أبو بکر أحمد بن إبراهیم بن حسن بن محمد بن شاذان، محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری، محمد بن إبراهیم بن إسحاق طالقانی، علی بن أحمد طبری، محمد بن أحمد بن مخزوم، أبو عبدالله محمد بن الفضل النحوی، إسماعیل بن محمد بن إسماعیل بن زنجی الکاتب، أحمد بن محمد المؤدب، محمد بن عباس، أبوبکر بن مالک القطیعی، أحمد بن جعفر بن سلم، أبو القاسم بن النخاس، أحمد بن إبراهیم بن شاذان، أبو الحسن الدارقطنی، و أبو حفص الکتانی}}<ref>کفایة الأثر، ص۱۶ و ۳۰؛ دلائل الإمامه، ص۶۷، ح۴؛ کامل الزیارات، ص۵۲، ح۱۲؛ الأمالی، صدوق، ص۵۶۶، ح۱؛ معانی الأخبار، ص۴۰۸؛ مصباح المتهجد، ج۲، ص۷۶۴؛ شواهد التنزیل، ج۲، ص۳۹۴، ح۱۰۴۲؛ بشارة المصطفی لشیعة المرتضی، ص۵۲ و ۱۵۹؛ تأویل الآیات الظاهره، ص۲۹۰؛ تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۹۲.</ref>. | گروهی از روایتگران، شاگردان [[حدیثی]] اویند؛ مانند: {{عربی|هارون بن موسی تلعکبری، أبوالمفضل محمد بن عبدالله بن المطلب شیبانی، أبو بکر أحمد بن إبراهیم بن حسن بن محمد بن شاذان، محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری، محمد بن إبراهیم بن إسحاق طالقانی، علی بن أحمد طبری، محمد بن أحمد بن مخزوم، أبو عبدالله محمد بن الفضل النحوی، إسماعیل بن محمد بن إسماعیل بن زنجی الکاتب، أحمد بن محمد المؤدب، محمد بن عباس، أبوبکر بن مالک القطیعی، أحمد بن جعفر بن سلم، أبو القاسم بن النخاس، أحمد بن إبراهیم بن شاذان، أبو الحسن الدارقطنی، و أبو حفص الکتانی}}<ref>کفایة الأثر، ص۱۶ و ۳۰؛ دلائل الإمامه، ص۶۷، ح۴؛ کامل الزیارات، ص۵۲، ح۱۲؛ الأمالی، صدوق، ص۵۶۶، ح۱؛ معانی الأخبار، ص۴۰۸؛ مصباح المتهجد، ج۲، ص۷۶۴؛ شواهد التنزیل، ج۲، ص۳۹۴، ح۱۰۴۲؛ بشارة المصطفی لشیعة المرتضی، ص۵۲ و ۱۵۹؛ تأویل الآیات الظاهره، ص۲۹۰؛ تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۹۲.</ref>. |