حسبه: تفاوت میان نسخه‌ها

معمولاً این [[مقام]] را به یکی از قاضیان می‌دادند که احتساب و [[قضا]]، بهم پیوسته بود<ref>ماوردی، الاحکام السلطانیه، ص۲۴۰.</ref>. اهمیت حسبه چنان بود که در [[صدر اسلام]]، [[پیشوایان]] و [[رهبران]] [[دینی]]، به منظور کسب [[ثواب]] بیشتر، علاوه بر اشتغال کارهای متعدّد و مهم، شخصاً ادارۀ امور حسبه و رسیدگی به [[مصالح عمومی]] را به عهده می‌گرفتند<ref>معالم القربه فی احکام الحسبه، ج۷، ص۵۱؛ تراتیب الاداریه، ج۱، ص۲۸۶.</ref>.<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۸۱.</ref>

==[[حسبه]] در لغت==

حسبه اسم از «[[احتساب]]» و به معنای [[اجر]] است<ref>جوهری، الصّحاح، ج۱، ص۱۱۰.</ref>. {{عربی|فعلتُه حِسبةً}}<ref>لسان العرب، ج۱، ص۳۱۴.</ref>؛ یعنی آن را برای [[خدا]] انجام دادم. احتساب [[سبقت]] گرفتن برای اجر و گرفتن [[پاداش]] است و در [[اعمال صالح]] و [[نیک]] به کار می‌رود<ref>النّهایه، ج۱، ص۳۸۲.</ref>. همراه با فعلِ حَسَن، به معنای [[تدبیر]] [[نیکو]] است<ref>صاحب، المحیط فی اللّغه، ج۲، ص۴۹۳: {{عربی|وَ إِنَّهُ لَحَسَنُ الْحِسْبَةِ فِي الأمْرِ: إِذَا كَانَ حَسَنَ التَّدْبِيْرِ}}.</ref>.