پرچم‌داری: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرچم]] و علَم در هر سپاهی نشان آنان بوده است. پرچم، رنگی خاص و شعاری ویژه دارد و نیروهای [[جنگ]] جوی هر [[سپاه]] با پرچم خود شناخته می‌شدند و می‌شوند. این علامت بیشتر در [[نبردها]] به کار می‌رفت. در روایتی از [[امام صادق]]<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب{{ع}}، ج۳، ص۲۹۹؛ بحارالانوار، ج۱۲، ص۵۷.</ref> و [[امام علی]]{{عم}}<ref>ابن اشعث، الجعفریات، ص۲۸؛ قاضی نعمان، دعائم الإسلام، ج۱، ص۳۴۴؛ بحارالانوار، ج۹۷، ص۵۱.</ref> نقل کرده‌اند: اوّلین کسی که پرچم برافراشت، ابراهیم [[پیامبر]] بود. او پرچم را با [[شعار]] {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}}<ref>«هیچ خدایی جز خداوند نیست» سوره صافات، آیه ۳۵.</ref> برای نخستین بار برافراشت. این نکته از خبر [[تهذیب الأحکام]] از [[امام باقر]]{{ع}}، نیز استفاده می‌شود<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ج۶، ص۱۷۰: {{متن حدیث|وَ أَوَّلُ مَنِ اتَّخَذَ الرَّايَاتِ إِبْرَاهِيمُ{{ع}} لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}}.</ref> که [[علامه مجلسی]] در شرحش آن را به همین معنا، یا برافراشتن پرچم برای اعلای کلمۀ [[توحید]] دانسته است<ref>علامه مجلسی، ملاذ الاخیار، ج۹، ص۴۵۱.</ref>. [[بدیهی]] است که قبل از ابراهیم دیگران هم پرچم داشتند، ولی اهمیت کار در برافراشتن پرچم توحید بوده؛ چه {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}} بر پرچم نوشته شده، یا برای [[ترویج]] [[دین توحیدی]]، پرچم برافراشته باشد. همین [[روایات]]، ابراهیم را اوّلین [[مجاهد]] [[راه خدا]] معرفی کرده‌اند و شاید استفاده از پرچم در همین [[جهاد]] بوده است.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۴، ص ۲۵۱ - ۲۵۲.</ref>

دربارۀ پرچم سپاه، سه تعبیر و نام داریم:

#عَلَم نام پرچمی است که آن را باعث جمع شدن سپاه دانسته‌اند<ref>فراهیدی، العین، ج۲، ص۱۵۳؛ ازهری، تهذیب اللّغه، ج۲، ص۲۵۴: {{عربی|العَلَم: الرايةُ الّتي إليها يَجْتَمِعُ الجُندُ}}.</ref>. برای [[علم]] دو تعبیر خاص بیان کرده‌اند.

#«[[رایه]]» که به علَم و [[پرچم]] معنا شده است. عَلمی که [[نصب]] می‌شود، تا از دور دیده شود<ref>راغب، مفردات ألفاظ القرآن، ص۳۷۵: {{عربی|الرَّايَةُ: العلامة المنصوبةُ للرّؤية}}.</ref> و در [[اختیار]] [[فرمانده]] عملیات قرار میگیرد. برخی این معنا را برای لوا آورده‌اند<ref>عاصمی، سمط النّجوم العوالی، ج۲، ص۲۷: {{عربی|واللّواء هُوَ العَلَمُ الَّذي يُحْمَلُ في الحرب يُعْرَفُ بِهِ مُوضِعُ صاحِبِ الجيشِ وَقَدْ يَحْمِلُهُ أميرُ الجيشِ نَفْسُه و قَدْ يَدْفَعُهُ لِمُقَدَّمِ المُعَسْكَرِ و قَدْ صَرَّحَ جَماعةٌ مِنَ أئمة اللّغة بِتَرادُفِ اللَّواءِ و الرّايَةِ}}.</ref>.

[[زمخشری]]، «رایه» را «علَم خُرد» و «لوا» را «علَم بزرگ» دانسته، که به [[فارسی]] آن را «درفش» گویند <ref>زمخشری، مقدمة الأدب، ص۶۹.</ref>.