نبی: تفاوت میان نسخه‌ها

نبی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۰

۹٬۳۶۰ بایت اضافه‌شده ، ۱۴ فوریه

تغییرمسیر به پیامبر حذف شد

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۳٬۰۹۴

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-#تغییرمسیر [[پیامبر]]
+{{مدخل مرتبط
+| موضوع مرتبط =
+| عنوان مدخل  =
+| مداخل مرتبط =
+| پرسش مرتبط  =
+}}
+==[[نبی]] در لغت==
+واژه «نبی» در لغت [[عرب]] به اعتبار ماده اصلی آن (نَبَأ)، چهار وجه معنایی ذیل را داراست:
+===خبر و [[پیام]]===
+اگر «نبی» از {{عربی|النَّباءُ}} (مهموز اللام) باشد، به معنای خبر و پیام است و [[پیامبر]]{{صل}} را به این سبب «نبی» می‌نامند که از [[خداوند]] خبر می‌دهد. همزه آن نیز، به دلیل استعمال به «ی» منقلب شده است<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۱، ص۱۶۲؛ محمد بن محمد مرتضی زبیدی، تاج العروس، ج۱، ص۲۵۵؛ اسماعیل جوهری، الصحاح، ج۱، ص۷۴.</ref>.
+برخی لغویون، «نباء» را اخص از خبر دانسته، معتقدند «نباء» آن خبری است که فایده‌ای قابل توجه و مهم داشته باشد و مطابقت آن با واقع نیز به صورت جزمی و یا [[ظن]] [[قوی]] صورت گیرد؛ همانند [[خبر متواتر]] و خبر [[خدا]] و [[رسول]]{{صل}}<ref>حسین بن محمد راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ج۱، ص۷۸۷؛ حسین یوسف موسی، الإفصاح فی فقه اللغة، ج۱، ص۲۳۴؛ عبدالحمید هنداوی، جامع البیان فی مفردات الفاظ القرآن، ج۲، ص۸۶۸.</ref>.
+گروهی دیگر، معنای اصلی و مطابقی این واژه را «حرکت از مکانی به مکان دیگر» ذکر کرده‌اند،؛ چراکه خبر -مخصوصاً اگر مهم باشد - به مکان دیگر منتقل می‌شود؛ در این صورت معنای «خبر» نزد ایشان، معنای لازمی این واژه به حساب می‌آید<ref>ابن فارس، معجم مقائیس اللغة، ج۵، ص۳۸۶.</ref>.<ref>[[نفیسه ابوالحسنی|ابوالحسنی، نفیسه]]، [[خاتمیت در قرآن با رویکرد پاسخ به شبهات (کتاب)|خاتمیت در قرآن با رویکرد پاسخ به شبهات]] ص ۳۰.</ref>.
+===ارتفاع و [[علو]] شیء===
+اگر نبی از {{عربی|النباوة}} یا {{عربی|النَبوة}} مشتق شود، به معنای [[رفعت]] و بلندی است. علت اطلاق بر پیامبر{{صل}} نیز [[مقام]] مرتفع و [[عظمت]] ایشان نسبت به دیگران نزد [[پروردگار]] است<ref>اسماعیل بن عباد صاحب، المحیط فی اللغة، ج۱۰، ص۴۰۴؛ محمد بن عمر زمخشری، الفائق فی غریب الحدیث، ج۳، ص۲۷۴.</ref>.
+صاحب التحقیق با ذکر سه دلیل، «نبی» را از ریشه {{عربی|نَبَوَ}} صحیح دانسته و معنای «خبر» و «پیام» را برای این واژه مردود می‌شمارد:
+#اگر نبی از «نباء» باشد، نیازمند به [[قلب]] همزه هستیم و این بر خلاف اصل است.
+#اِخبار از [[خدای تعالی]] به صورت مطلق، مفید مقامِ رفیعی نیست و تنها فایده‌اش این است که فرد از چیزی «خبر» می‌دهد، اما «نبو» به [[طور]] مطلق، دلالت بر «بلندی شیء و [[مرتبت]] آن» می‌کند.
+#در بعضی از موارد، مفهوم «خبر» از [[نبی]] صحیح نیست. {{متن قرآن|مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُؤْتِيَهُ اللَّهُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُوا عِبَادًا لِي مِنْ دُونِ اللَّهِ}}<ref>«هیچ بشری را نسزد که خداوند به او کتاب و حکمت و پیامبری بدهد سپس او به مردم بگوید: به جای خداوند، بندگان من باشید ولی (می‌تواند گفت): شما که کتاب (آسمانی) را آموزش می‌داده و درس می‌گرفته‌اید؛ (دانشورانی) ربّانی باشید» سوره آل عمران، آیه ۷۹.</ref>
+پس اگر نبی به معنای مُخبر از [[خدای تعالی]] باشد، در آن حالت چگونه متصور است که حضرت اعتراف کند واسطه خبررساندن (از جانب [[خدا]]) و عبد اوست و در عین حال [[ادعای الوهیت]] و [[دعوت]] [[مردم]] به [[عبادت]] خودش را داشته باشد؟! و این وجه [معنای خبری برای نباء] متفاوت از [[مقام]] [[علوّ]] و [[رفعت]] ذاتی [برای این واژه] است، پس با در نظر گرفتن این معناست که این دعوت قابل تصور است<ref>حسن مصطفوی، التحقیق، ج۱۲، ص۱۳.</ref>.
+[[شیخ صدوق]] نیز «[[نبوت]]» را از «النبوة» مشتق دانسته و اضافه می‌کند آن را از یک لغوی به نام «اَبی بِشر» شنیده است<ref>علی بن الحسین ابن بابویه قمی، معانی الأخبار، ص۱۱۴.</ref>.<ref>[[نفیسه ابوالحسنی|ابوالحسنی، نفیسه]]، [[خاتمیت در قرآن با رویکرد پاسخ به شبهات (کتاب)|خاتمیت در قرآن با رویکرد پاسخ به شبهات]] ص ۳۱.</ref>.
+===راه و راهِ روشن===
+یکی دیگر از معانی نبی، راه و طریق، خصوصاً راه واضح و روشن است. این معنا نسبت به دو معنای قبلی، کاربرد کمتری دارد. اطلاق این معنا بر [[پیامبر]]{{صل}} به این دلیل است که ایشان راه و [[صراط]] [[هدایت مردم]] به سوی [[خداوند]] هستند<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۱، ص۱۶۴؛ محمد بن محمد، مرتضی زبیدی، تاج العروس، ج۱، ص۲۵۷.</ref>.
+===صوت خفی===
+این معنای غیر معروف از ریشه {{عربی|النَبَأَةَ}} گرفته شده است. شاید بتوان گفت اطلاق این معنا بر پیامبر{{صل}} به این سبب است که سخنگوی خداوند بوده است<ref>اسماعیل جوهری، الصحاح، ج۱، ص۷۴؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۱، ص۱۶۴؛ حسین بن محمد راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ج۱، ص۷۹۰.</ref>.<ref>[[نفیسه ابوالحسنی|ابوالحسنی، نفیسه]]، [[خاتمیت در قرآن با رویکرد پاسخ به شبهات (کتاب)|خاتمیت در قرآن با رویکرد پاسخ به شبهات]] ص ۳۲.</ref>.<ref>[[نفیسه ابوالحسنی|ابوالحسنی، نفیسه]]، [[خاتمیت در قرآن با رویکرد پاسخ به شبهات (کتاب)|خاتمیت در قرآن با رویکرد پاسخ به شبهات]] ص ۳۳.</ref>.
+==[[نبی]] در اصطلاح==
+در اصطلاح [[شرعی]]، «[[نبوت]]» بر آن [[گزینش الهی]] دلالت دارد که با [[وحی]] کردن بر [[بنده]] انجام می‌پذیرد؛ پس «نبی»، بنده‌ای است که [[خداوند]] او را برگزیند و بر او وحی کند<ref>بهاءالدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۲۲۰۹.</ref>. نبوت در اصطلاح [[کلامی]] و [[عرفانی]] عبارت است از اِخبار از [[حقایق]] الهیه؛ یعنی از [[معرفت]] ذات و [[اسما]] و صفات و [[احکام]] او<ref>سیدجعفر سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ج۳، ص۱۹۸۶.</ref>.
+نبی شخصیتی است که برای [[مردم]]، اصول و [[فروع دین]] - آنچه مایه [[صلاح]] معاش و معادشان است - را بیان می‌کند و البته این مقتضای عنایتی است که [[خدای متعال]] برای [[هدایت مردم]] به سوی سعادتشان دارد<ref>ر.ک: سید محمد حسین طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱-۲، ص۱۴۰.</ref>.
+گفتنی است در [[قرآن کریم]]، واژه «نبی» ۵۴ بار، جمعش «نبیون» ۱۶ بار، جمع مکسرش «[[انبیا]]» ۵ بار و مصدرش «نبوت» نیز ۵ بار به کار رفته است<ref>محمود رامیار، تاریخ قرآن، ص۱۷۴.</ref>.<ref>[[نفیسه ابوالحسنی|ابوالحسنی، نفیسه]]، [[خاتمیت در قرآن با رویکرد پاسخ به شبهات (کتاب)|خاتمیت در قرآن با رویکرد پاسخ به شبهات]] ص ۳۳.</ref>.
+== منابع ==
+{{منابع}}
+# [[پرونده:IM010661.jpg|22px]] [[نفیسه ابوالحسنی|ابوالحسنی، نفیسه]]، [[خاتمیت در قرآن با رویکرد پاسخ به شبهات (کتاب)|'''خاتمیت در قرآن با رویکرد پاسخ به شبهات''']]
+{{پایان منابع}}
+== پانویس ==
+{{پانویس}}